ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ Αυθαιρετα
Από τις 21 Σεπτεμβρίου 2011, ημερομηνία δημοσίευσης του Ν.4014/2011 : απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη: η μεταβίβαση και η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο, στο οποίο έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης. Στην παραπάνω απαγόρευση εμπίπτει και η εισφορά ακινήτου σε εταιρία (η εισφορά συνίσταται σε εισφορά κυριότητας ή εισφορά επικαρπίας που γίνονται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, εισφορά χρήσης ακινήτου από εταίρο, ο οποίος έχει την ιδιότητα του εκμισθωτή)
Αυθαίρετη και κατεδαφιστέα κατασκευή σύμφωνα με το Νέο Οικοδομικό Κανονισμό: Κάθε κατασκευή που εκτελείται ή έχει εκτελεστεί: α) χωρίς οικοδομική άδεια ή άδεια δόμησης ή έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας ή έγγραφη ενημέρωση, β) καθ’ υπέρβαση της οικοδομικής άδειας ή της άδειας δόμησης γ) με βάση άδεια που ανακλήθηκε ή ακυρώθηκε και δ) κατά παράβαση γενικών ή ειδικών διατάξεων και των μέγιστων ανοχών όπως αυτές καθορίζονται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι: Η εκτέλεση μιας κατασκευής χωρίς οικοδομική άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή βάσει αδείας που ανακλήθηκε μεταγενέστερα καθιστά αυτήν αυθαίρετη για τυπικούς λόγους. Η κατασκευή που εκτελέστηκε κατά παράβαση της ισχύουσας πολεοδομικής νομοθεσίας καθιστά αυτήν αυθαίρετη για ουσιαστικούς λόγους .
Αξίζει να σημειωθεί ότι: Κάθε αυθαίρετη κατασκευή, η οποία δεν κατεδαφίζεται είναι δείγμα της νόθευσης και συνεχούς ανατροπής του πολεοδομικού σχεδιασμού. Η ανατροπή αφορά τα κτίρια και τον τρόπο δόμησής τους, είτε τη χρήση τους και έχει ως αποτέλεσμα την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης.
Χρήση κτηρίου ή τμήματός του. Μεταβολή της χρήσης του κτιρίου ή μέρους του, για την οποία απαιτείται έκδοση Άδειας Δόμησης και ενημέρωση της Ταυτότητας Κτιρίου επιτρέπεται μόνον αν η νέα χρήση προβλέπεται από τις οικείες πολεοδομικές διατάξεις. Σε κάθε άλλη περίπτωση η κατασκευή θεωρείται αυθαίρετη. Χώροι για τους οποίους έχει χορηγηθεί άδεια δόμησης με συγκεκριμένη χρήση, μπορούν να μεταβάλουν τη χρήση τους, εφόσον η νέα χρήση προβλέπεται από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις και οι προϋποθέσεις για τη νέα χρήση καλύπτονται από τις προϋποθέσεις επί μέρους μελετών που πληροί η υφιστάμενη χρήση. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται ενημέρωση της Ταυτότητας Κτιρίου και δεν απαιτείται έκδοση άδειας δόμησης. Χρήση κτηρίου ή τμήματός του. Υπό ποιες προϋποθέσεις επιτρέπεται η αλλαγή χρήσης.
Σε κτίρια νομίμως υφιστάμενα εντός εγκεκριμένου σχεδίου ή οικισμού, είναι δυνατή η αλλαγή χρήσης σύμφωνα με το ισχύον ρυμοτομικό σχέδιο, τις ισχύουσες χρήσεις γης της περιοχής και ανεξάρτητα από τυχόν μεταβολή λοιπών όρων δόμησης. Σε κάθε περίπτωση μεταβολής της χρήσης κτιρίου ή χώρου κτιρίου πρέπει να διασφαλίζεται υποχρεωτικά η προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία ή εμποδιζόμενα άτομα στους κοινόχρηστους χώρους του κτιρίου με την προϋπόθεση να μην θίγεται ο φέρων οργανισμός του κτιρίου. Σε αντίθετη περίπτωση η κατασκευή θεωρείται αυθαίρετη.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αλλαγή χώρου κύριας ή βοηθητικής χρήσης σε χώρο διαφορετικής κύριας ή βοηθητικής χρήσης (π.χ.κατοικία σε κατάστημα, κλειστή θέση στάθμευσης σε γραφείο) Αλλαγή χώρου κοινής χρήσης σε ιδιόχρηστο χώρο Αλλαγή χρήσης υπόγειου χώρου ειδικού κτιρίου Η/Μ εξοπλισμού (7.1.Β.α., ΓΟΚ85) σε αποθήκη Μετατροπή κοινόχρηστης αίθουσας κοινωνικών λειτουργιών κτιρίου κατοικιών (7.1.Β.γ., ΓΟΚ85) σε γραφεία Ενσωμάτωση ή μείωση χώρων κοινής χρήσης (π.χ πλατύσκαλα, κλιμακοστάσια, ασανσέρ)
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Αλλαγή ειδικής χρήσης σε εκτός σχεδίου περιοχή (π.χ αγροτική αποθήκη σε βιομηχανική) Αλλαγή χρήσης κτιρίου ή τμήματος αυτού σε περιοχή όπου από τους όρους δόμησης της περιοχής απαγορεύεται η συγκεκριμένη χρήση (γραφεία σε περιοχή αμιγούς κατοικίας )
ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ Περιπτώσεις ακινήτων, στα οποία παρότι έχουν εκτελεστεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εγκατασταθεί αυθαίρετες χρήσεις, εξαιρούνται από το γενικό κανόνα και δεν είναι άκυρη η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε αυτά.
α) υφιστάμενα προ του 1955 (ο μηχανικός θα πρέπει να αναζητά όλα εκείνα τα δημόσια έγγραφα που επιβεβαιώνουν τη χρονολογία δημιουργίας του συνόλου των κτισμάτων του ακινήτου πχ αεροφωτογραφίες, συμβ/κες πράξεις, έγγραφα διοίκησης κλπ). β) που έχουν εξαιρεθεί από την κατεδάφιση με το Ν.1337/1983 (ΦΕΚ Α’ 33) ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
γ) Που έχουν νομιμοποιηθεί με τις ακόλουθες διατάξεις: i) Άρθ. 16 § 5 ν. 1337/1983: Αυθαίρετα κτίσματα ή κατασκευές α) που βρίσκονται εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων ή εντός ορίων οικισμών πριν το 1923, β) έχουν ανεγερθεί μέχρι 31/1/1983 γ)δεν έχουν δηλωθεί αλλα εξαιρούνται από την υποχρεωτική κατεδάφιση αν δεν αντιβαίνουν στους όρους και περιορισμούς δόμησης της περιοχής, στην οποία βρίσκονται και δεν πρόκειται για κοινόχρηστους κλπ χώρους που δεν μπορούν να υπαχθούν στην εξαίρεση. ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
ii) Άρθ. 22 § 3 ν. 1577/1985 Κάθε αυθαίρετη κατασκευή αν εκτελείται χωρίς Ο.Α. ή καθ’ υπέρβαση της Ο.Α. ή με βάση άδεια που ανακλήθηκε ή κατά παράβαση των σχετικών διατάξεων εφόσον δεν παραβιάζει τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις ή αυτές που ίσχυαν κατά το χρόνο κατασκευής της, είναι δυνατόν να νομιμοποιηθεί ύστερα από έκδοση ή αναθεώρηση οικοδομικής άδειας. ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
iii) Άρθ. 9 § 8,10 ν. 1512/1985 Με απόφαση του Νομάρχη εγκρίνεται η εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαιρέτων -αν πρόκειται για μικρές παραβάσεις- των οποίων η κατεδάφιση θα οδηγούσε σε υπέρμετρη βλάβη του κτηρίου από κάθε άποψη (στατικότατα, αισθητική κλπ) χωρίς όμως η διατήρηση να βλάπτει την πόλη, μπορεί να εξαιρούνται από την κατεδάφιση αυθαίρετα κτίσματα ή κτηριακές εγκαταστάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α., γεωργικών συν/σμών ή γεωκτηνοτροφικών μονάδων που ανεγέρθησαν με προγράμματα του Υπ. Γεωργίας ή της Α.Τ.Ε. κλπ εφόσον ανεγέρθησαν μέχρι την 11-1- 1985 (ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου). ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ δ)Των οποίων έχει ανασταλεί η κατεδάφιση σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων : i) 15 του ν. 1337/1983 για αυθαίρετα κτίσματα που ανεγέρθησαν : α) μέχρι την 31.1.1983 και βρίσκονται σε περιοχές εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή εντός οικισμών που υφίστανται πριν το έτος 1923, β) από 10.12.1981 έως 31.1.1983 η αναστολή ισχύει εφόσον πρόκειται για τη μοναδική και κύρια κατοικία του ιδιοκτήτη μέσα στα όρια του νομού, γ) με άδεια που εκδόθηκε μετά από έλεγχο της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής κι εν συνεχεία ανακλήθηκε εφόσον όμως η ανάκληση δεν οφείλεται σε υποβληθέντα αναληθή στοιχεία ή ανακριβείς αποτυπώσεις της υπάρχουσας πραγματικής κατάστασης),
ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ii) 16 του ν. 1337/1983 Τα εντός σχεδίου πόλεων ή οικισμών προ του 1923 αυθαίρετα κτίσματα που εντάσσονται σε πολεοδομικό σχέδιο, που βρίσκονται σε δομήσιμους χώρους μπορεί να εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης έστω κι αν αντιβαίνουν στους όρους και περιορισμούς δόμησης της περιοχής εφόσον ταυτόχρονα: 1)δεν παραβλάπτουν υπέρμετρα την πόλη ή τον οικισμό ή στοιχείο που έχει ιδιάζουσα σημασία, με σημαντική υπέρβαση του συντελεστή δόμησης και ακάλυπτων χώρων ή με αύξηση του ύψους, 2)δεν παραβλάπτουν το άμεσο ή πλατύτερο περιβάλλον γενικά ή με την ειδική χρήση που έχουν και γ) δεν είναι επικίνδυνα από στατική άποψη
ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ iii)17 του ν. 1337/1983 (νέα αυθαίρετα μετά την 31.1.1981), iv)20 του ν. 1337/1983 (Αυθαίρετα του Ν.720/1977) v) 21 του ν. 1337/1983 (ακίνητα σε οικισμούς που παρουσιάζουν στασιμότητα ανάπτυξης ≠ παραδοσιακούς οικισμούς) όπως ισχύουν, χωρίς όμως να έχει απορριφθεί με απόφαση του αρμοδίου κατά περίπτωση οργάνου η αίτηση για την εξαίρεση από την κατεδάφιση.
ε)Για τις οποίες έχει περατωθεί η διαδικασία διατήρησης κατά τις διατάξεις του ν. 3775/2009 ή του ν. 3843/2010 (τακτοποίηση ημιυπαιθρίων κ.α. διατάξεις ) και για το χρονικό διάστημα που προβλέπεται σε αυτές. στ)για τις οποίες έχει περατωθεί η διαδικασία καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου ή η καταβολή ποσοστού 30% του συνολικού ποσού προστίμου έως την προβλεπόμενη από το νόμο ημερομηνία. ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
Απαγορεύεται και είναι απολύτως άκυρη η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο, στο οποίο έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης χωρίς να εξαιρείται από την απαγόρευση με την καταβολή του προβλεπομένου στο Ν 4014/2011 ενιαίου ειδικού προστίμου,
Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ αα) σε εγκεκριμένο κοινόχρηστο χώρο της πόλης Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ (άρθρο 2 § 2 ΓΟΚ/1985 = Κοινόχρηστοι χώροι είναι οι κάθε είδους δρόμοι, πλατείες, άλση και γενικά οι προοριζόμενοι για κοινή χρήση ελεύθεροι χώροι, που καθορίζονται από το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο του οικισμού ή έχουν τεθεί σε κοινή χρήση με οποιοδήποτε άλλο νομικό τρόπο).
Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ββ) στη ζώνη ασφαλείας των διεθνών, εθνικών, επαρχιακών, δημοτικών ή κοινοτικών οδών κατά τη νομοθεσία περί μέτρων για την ασφάλεια της υπεραστικής συγκοινωνίας που ίσχυαν κατά την εκτέλεση ή εγκατάστασή τους Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ γγ) σε δημόσιο κτήμα (ανήκει κατά πλήρες δικαίωμα κυριότητος στο Δημόσιο, είτε με τη μορφή της δημόσιας κτήσης είτε με τη μορφή της ιδιωτικής κτήσης), Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
δδ) σε δάσος, δασική ή αναδασωτέα έκταση, στον αιγιαλό ή τη ζώνη παραλίας, Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ εε) σε αρχαιολογικό χώρο, ιστορικό τόπο, ιστορικό διατηρητέο οικισμό και περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, εφόσον απαγορευόταν η δόμηση κατά το χρόνο εκτέλεσης της αυθαίρετης κατασκευής ή εγκατάστασης της αυθαίρετης χρήσης, Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ στστ) σε παραδοσιακό οικισμό και σε οικιστικό σύνολο που έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με τις προβλεπόμενος στο ν. 4014/2011 εξαιρέσεις. Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ζζ) σε ρέμα, κρίσιμη παράκτια ζώνη ή προστατευόμενη περιοχή (βλ. άρθρο 5 ν. 3937/2011) εφόσον απαγορευόταν η δόμηση κατά το χρόνο εκτέλεσης της αυθαίρετης κατασκευής ή εγκατάστασης της αυθαίρετης χρήσης, Α) ΑΝ ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
β) η αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης έχει εκτελεστεί ή εγκατασταθεί σε κηρυγμένο διατηρητέο κτίριο ή κτίριο που είναι αρχαίο ή κηρυγμένο νεότερο μνημείο, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3028/ 2002 (Α' 153) ή γ) η αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης έχει εκτελεστεί ή εγκατασταθεί σε κτίσμα, ευρισκόμενο εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων οικισμού το ανώτατο ύψος του οποίου βρίσκεται λιγότερο από είκοσι μέτρα κάτω από το ύψος της κορυφογραμμής (υδατοκρίτης) ή δ) η αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης που έχει εκτελεστεί ή εγκατασταθεί στο εντός του εύρους του εξώστη τμήμα πάνω από κοινόχρηστο χώρο της πόλης.
Σε κάθε δικαιοπραξία εν ζωή σε ακίνητο (σύσταση ή μεταβίβαση εμπράγματου δικαιώματος) που συντάσσεται μετά την 21 Σεπτεμβρίου 2011 επισυνάπτεται: Άρθρο 23 § 4 Ν. 4014/2011 κυρωμένο αντίγραφο της Ο.Α εφόσον υπάρχει κτίσμα και αυτό οικοδομήθηκε μετά την 31.1.1983 ή υπεύθυνη δήλωση των δικαιοπρακτούντων, ότι το κτίσμα οικοδομήθηκε πριν από την 31.1.1983. υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση του μηχανικού (που συντάσσεται κατόπιν αυτοψίας), η οποία συνοδεύεται από τοπογραφικό διάγραμμα σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες προδιαγραφές, εξαρτημένο από το κρατικό σύστημα συντεταγμένων.
Στις δηλώσεις και βεβαιώσεις δηλώνεται και βεβαιώνεται αντίστοιχα ότι στο ακίνητο: δεν υπάρχει κτίσμα στη διακεκριμένη αυτοτελή οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία, μη συμπεριλαμβανομένων των κοινοκτήτων ή κοινοχρήστων χώρων του ακινήτου δεν έχουν εκτελεστεί αυθαίρετες κατασκευές που να επηρεάζουν τη δόμηση, την κάλυψη και το ύψος της ιδιοκτησίας δεν έχουν εγκατασταθεί χρήσεις χωρίς άδεια οι εκτελεσμένες αυθαίρετες κατασκευές ή οι εγκατεστημένες αυθαίρετες χρήσεις εμπίπτουν σε μία από τις προβλεπόμενες από τον παρόντα νόμο εξαιρέσεις (άρθρο 23 § 2 ν.4014/2011) δεν υπάγονται σε καμία από της περιπτώσεις του άρθρου 23§ 3 του ν. 4014/2011 Άρθρο 23 § 4 Ν. 4014/2011
ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ Στην περίπτωση που η βεβαίωση του μηχανικού αφορά σε ακίνητο: που βρίσκεται εντός σχεδίου πόλης ή εντός ορίων οικισμού προϋφισταμένων του έτους 1923, εντός ορίων οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, που καθορίζονται βάσει του από 24.4.1985 προεδρικού διατάγματος (Δ' 181). στην περίπτωση που η βεβαίωση αφορά σε αδόμητα αγροτεμάχια και κληροτεμάχια, τα οποία βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως ή ορίων οικισμού και τα οποία προέρχονται από αναδασμό ή περιλαμβάνονται στο κτηματολόγιο του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και σε αδόμητα κληροτεμάχια διανομής. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται κτηματογραφικό απόσπασμα του αναδασμού ή του Κτηματολογίου του ΟΣΔΕ ή της πράξης διανομής, θεωρημένο από την αρμόδια υπηρεσία τήρησης του αρχείου του αναδασμού ή τον ΟΣΔΕ ή την αρμόδια υπηρεσία τήρησης του αρχείου της πράξης διανομής. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ εξαρτημένο από το κρατικό σύστημα συντεταγμένων. Δυνατότητα απόκλισης σε εμβαδόν μέχρι 2 % από το τοπογραφικό διάγραμμα της σύστασης για οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες που βρίσκονται εκτός σχεδίου ή εκτός ορίων οικισμού προϋφισταμένων του έτους 1923, καθώς και εκτός ορίων οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, που καθορίζονται βάσει του από 24.4.1985 προεδρικού διατάγματος. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το εξαρτημένο από το κρατικό σύστημα συντεταγμένων τοπογραφικό διάγραμμα, για τις περιπτώσεις που απαιτείται προσαρτάται στα συμβόλαια από την 25η Νοεμβρίου 2011, ημερομηνία δημοσίευσης του Ν. 4030/2011. Οι συμβολαιογραφικές πράξεις που συντάχθηκαν πριν από αυτή την ημερομηνία αυτή χωρίς να το περιέχουν είναι έγκυρες.
Έχουν ισχύ δύο (2) μήνες. Υποβάλλονται ηλεκτρονικά στο ΤΕΕ και λαμβάνουν μοναδικό αριθμό που αφορά το εκάστοτε ακίνητο. Προσαρτώνται στα συμβόλαια με το μοναδικό αριθμό του ακινήτου και το τοπογραφικό διάγραμμα, το οποίο είναι εξαρτημένο από το κρατικό σύστημα συντεταγμένων για τις περιπτώσεις που απαιτείται (άρθρο 49 παρ. 3 Ν. 4030/2011). ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ
Αν δεν επισυναφθούν οι προβλεπόμενες από το νόμο υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και βεβαίωση του μηχανικού. Οι συμβολαιογράφοι που συντάσσουν συμβόλαια Οι δικαιοπρακτούντες Οι μεσίτες που μεσολαβούν Οι δικηγόροι που παρίστανται στη σύνταξη συμβολαίων Οι υποθηκοφύλακες που μεταγράφουν τα συμβόλαια Οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων που μεταγράφουν τα συμβόλαια Τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών και χρηματική ποινή από 30.000€ μέχρι 100.000€ ανάλογα με την αξία της αυθαίρετης κατασκευής Άρθρο 23 § 4 Ν. 4014/2011
Οι μηχανικοί που χορήγησαν ανακριβή βεβαίωση Τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών και χρηματική ποινή από 30.000€ μέχρι 100.000€ ανάλογα με την αξία της αυθαίρετης κατασκευής, με προσωρινή ή οριστική απαγόρευση άσκησης του επαγγέλματός τους από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του φορέα που είναι μέλη, ανάλογα με την βαρύτητα της παράβασης Άρθρο 23 §4,5 Ν.4014/2011
Μετά την καταβολή ειδικού προστίμου αναστέλλεται για τριάντα (30) χρόνια η επιβολή κυρώσεων : Άρθρο 24 § 1 εδ.α Ν. 4014/2011 -για κτίρια των οποίων ο φέρων οργανισμός έχει ολοκληρωθεί -για χρήσεις, που έχουν εγκατασταθεί μέχρι την 28.7.2011 -και έχουν ανεγερθεί: καθ' υπέρβαση της οικοδομικής άδειας, καθ' υπέρβαση των όρων ή περιορισμών δόμησης του ακινήτου, χωρίς οικοδομική άδεια,
Εφόσον η χρήση τους δεν απαγορεύεται: α) από τις πολεοδομικές διατάξεις για τις χρήσεις γης που ισχύουν στην περιοχή του ακινήτου ή β)δεν απαγορευόταν κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας ή γ) κατά το χρόνο κατασκευής ή εγκατάστασης της αυθαίρετης χρήσης και δ) εφόσον το ακίνητο, η αυθαίρετη κατασκευή ή η αυθαίρετη αλλαγή χρήσης δεν εμπίπτουν στις περιπτώσεις της παραγράφου 3 του άρθρου 23 του Ν. 4014/2011. ε) Η με οποιονδήποτε τρόπο μεταβολή των χρήσεων γης δεν επιδρά στο κύρος της υπαγωγής, όπως προβλέπεται στο νόμο 4014/2011 Άρθρο 24 § 1 εδ.α Ν. 4014/2011
Αυθαίρετοι οικισμοί και Πολεοδομικοί Σχεδιασμοί Μέχρι το 2021 σε όλους τους δήμους στους οποίους δηλώνονται αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις πρέπει να ολοκληρωθεί και να τροποποιηθεί ο ΓΠΣ και κάθε άλλος σχεδιασμός και να καθορισθούν οι ζώνες όπου επιτρέπεται η δόμηση στις εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές. Άρθρο 24 § 1 εδ.β Ν. 4014/2011
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΙΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΑΥΘΑΙΡΕΤΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Ή ΧΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΜΗ ΑΡΤΙΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΟΡΙΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΑΧΘΟΥΝ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΡΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ. Α. Εφόσον το μη άρτιο οικόπεδο συμπληρωθεί με άλλο ακίνητο (συμπληρωματικό). ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ‘Oμορο ή τμήμα όμορου άρτιου και οικοδομήσιμου γηπέδου ή όμορου οικοπέδου ή γήπεδο ή οικόπεδο ή τμήμα τους ευρισκόμενο στην εδαφική περιφέρεια του Δήμου της αυθαίρετης κατασκευής, έκτασης τουλάχιστον ίσης με τη διαφορά μεταξύ της προβλεπόμενης αρτιότητας και της έκτασης του προς συμπλήρωση ακινήτου.
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΑΡΤΙΟΤΗΤΑΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΑΡΤΙΟΤΗΤΑΣ Στο συμπληρωματικό ακίνητο θα αποκλειστεί η δυνατότητα δόμησης. Το συμπληρωματικό ακίνητο δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για την πλήρωση της αρτιότητας άλλου μη άρτιου ακινήτου, στο οποίο έχει κατασκευαστεί μη νόμιμο κτίσμα Το συμπληρωματικό ακίνητο δεν πρέπει να βρίσκεται σε περιοχή με μικρότερη τιμή ζώνης από το ακίνητο, το οποίο εξυπηρετεί για τη συμπλήρωση της αρτιότητας. Για την πλήρωση της παραπάνω προϋπόθεσης ο ιδιοκτήτης υποβάλλει σχετική συμβολαιογραφική δήλωση στην πολεοδομική υπηρεσία, η οποία μεταγράφεται στο Υποθηκοφυλακείο και καταχωρίζεται στο Κτηματολόγιο. Η δήλωση δεσμεύει κάθε πρόσωπο, που αποκτά εμπράγματο δικαίωμα στο συμπληρωματικό ακίνητο.
Β. Με την καταβολή ειδικού προστίμου, το οποίο κατατίθεται σε ειδικό κωδικό του Πράσινου Ταμείου με την ονομασία «Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο» και το οποίο υπολογίζεται ως ακολούθως: [Προβλεπόμενη Αρτιότητα της Περιοχής (τ.μ.) – Έκταση του ακίνητου (τ.μ.)] Χ Τιμή Ζώνης της περιοχής = Ειδικό Πρόστιμο Διατήρησης. Γ. Με τη συμπλήρωση του μη άρτιου οικοπέδου με άλλο ακίνητο (συμπληρωματικό) + την καταβολή ειδικού προστίμου (στ. Α + Β). Αρχικά το ακίνητο με την αυθαίρετη κατασκευή αποκτά τμήμα όμορου άρτιου και οικοδομήσιμου γηπέδου ή οικοπέδου ή γήπεδο ή οικόπεδο ή τμήμα τους ευρισκόμενο στην εδαφική περιφέρεια του δήμου της αυθαίρετης κατασκευής (στ. Α), το οποίο όμως δεν καλύπτει την υπολειπόμενη αρτιότητα και εν συνεχεία καταβάλλεται και ειδικό πρόστιμο για την επιπλέον υπολειπόμενη αρτιότητα (στ. Β).
Μόνο για την εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση η κατάτμηση άρτιων και οικοδομήσιμων ακινήτων σε μη άρτιο και μη οικοδομήσιμο ακίνητο, το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τη συμπλήρωση της υπολειπόμενης αρτιότητας. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει μετά την κατάτμηση το εναπομείναν ακίνητο να παραμένει άρτιο και οικοδομήσιμο.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΦΑΚΕΛΟΥ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΟΥ (Τα κατωτέρω αναφερόμενα δικαιολογητικά υπάγονται με ευθύνη του ιδιοκτήτη και του μηχανικού του). α. Αίτηση. β. Υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 (εις διπλούν). ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ τα ατομικά στοιχεία του ιδιοκτήτη, τον αριθμό φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.), τη δημόσια οικονομική υπηρεσία (Δ.Ο.Υ.) φορολογίας του, τον αριθμό και το έτος της οικοδομικής άδειας όπου υπάρχει, το εμβαδόν και τη χρήση της κατασκευής που εμπίπτει στη ρύθμιση, την ημερομηνία ολοκλήρωσης της κατασκευής ή εγκατάστασης της χρήσης σε αυτό, εάν πρόκειται για ακίνητο κύριας και μοναδικής κατοικίας ή άλλης κατοικίας ή ακίνητο άλλης χρήσης, δηλώνεται ρητά ότι το ακίνητο στο οποίο έχει εγκατασταθεί η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση δεν εμπίπτει σε καμία από τις προβλεπόμενες εξαιρέσεις του αρ. 23 § 3 του Ν. 4014/2011.
Η υπεύθυνη δήλωση συνοδεύεται: από την τελευταία δήλωση του εντύπου Ε9, στην οποία αναφέρεται το ακίνητο, από τεχνική έκθεση του αρμόδιου μηχανικού. Από δημόσια έγγραφα ή αεροφωτογραφίες, από τα οποία θα αποδεικνύεται ο χρόνος ολοκλήρωσης της κατασκευής ή εγκατάστασης της χρήσης.-αρχική διατύπωση- Οι τροποποιήσεις της αρχικής αυτής διατύπωσης του Ν.4014/2011 σύμφωνα με τις οποίες ο χρόνος ολοκλήρωσης της κατασκευής ή εγκατάστασης της χρήσης δύναται να αποδεικνύεται: α) και με ιδιωτικά έγγραφα (αρ. 49 παρ, 5 του Ν. 4030/2011), β) ελλείψει ιδιωτικών εγγράφων και με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη συνοδευόμενη από τεχνική έκθεση του μηχανικού, που υποστηρίζει το περιεχόμενο της υπεύθυνης δήλωσης (αρ. 50 παρ. 1,Ν.4042/2012), επειδή ενέχουν τον κίνδυνο υπαγωγής στην διαδικασία τακτοποίησης και αυθαιρέτων κατασκευών ή χρήσεων που εγκαθίστανται μεταγενέστερα της 28ης Ιουλίου 2011 δεν εφαρμόζονται ενώ διακόπτεται η επεξεργασία των αιτήσεων που έχουν κατατεθεί σύμφωνα με τις τροποποιήσεις αυτές (βλ. υπ’ αριθ. 180/2012 απόφαση Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ)
γ) Παράβολο/αποδεικτικό είσπραξης υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου ύψους 500€ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 50 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας μέχρι 100 τ.μ., 1.000€ για κτίριο/χρήση άνω των 50 τ.μ. και μέχρι 100 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 200 τ.μ., 2.000€ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι1.000 τ.μ., 4.000€ για κτίριο/χρήση άνω των 1.000 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ. και 6.000€ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερη των 2.000 τ.μ. επί ποινή απαραδέκτου, για κάθε αυτοτελή ιδιοκτησία, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν επιστρέφεται, αλλά συμψηφίζεται με το προβλεπόμενο ειδικό πρόστιμο. δ) Έντυπο υπολογισμού του ειδικού προστίμου της δηλούμενης κατασκευής,
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΑΓΩΓΗΣ Μετά την υποβολή όλων των δικαιολογητικών: αναστέλλεται η επιβολή προστίμων και κάθε διαδικασίας επιβολής κυρώσεων επιτρέπεται η σύνδεση των κτιρίων με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας, εφόσον έχει καταβληθεί τουλάχιστον η πρώτη δόση, γεγονός που αποδεικνύεται με την υποβολή βεβαιώσεως του ΤΕΕ στον αρμόδιο οργανισμό κοινής ωφέλειας και στην αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία. Καταβληθέντα ποσά προστίμων ανέγερσης και διατήρησης, δυνάμει άλλων διατάξεων, συμψηφίζονται με το ποσό του ενιαίου ειδικού προστίμου. Καταβληθέντα ποσά που υπερβαίνουν το ύψος του προστίμου δεν αναζητούνται. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΑΓΩΓΗΣ Για τις κατασκευές ή τις χρήσεις για τις οποίες υποβάλλεται δήλωση υπαγωγής στις ρυθμίσεις του Ν. 4014/2011 δεν επιβάλλονται πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης ούτε άλλες κυρώσεις, εφόσον εξοφληθούν εμπροθέσμως όλες οι δόσεις καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου και για όσο χρονικό διάστημα ορίζεται στο νόμο. Μετά την ολοσχερή εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου, επιτρέπεται για το ίδιο χρονικό διάστημα, κατ` εξαίρεση, η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος στο ακίνητο στο οποίο έχει εκτελεστεί η αυθαίρετη κατασκευή ή έχει εγκατασταθεί αυθαίρετη χρήση. Τα παραπάνω ισχύουν για τις ίδιες κατασκευές ή χρήσεις και για εκκρεμείς σε οποιοδήποτε στάδιο και διαδικασία σχετικές υποθέσεις. Καταβληθέντα ποσά προστίμων ανέγερσης και διατήρησης, δυνάμει άλλων διατάξεων, καθώς και καταβληθέντα ποσά ειδικών προστίμων διατήρησης, συμψηφίζονται με το ποσό του ενιαίου ειδικού προστίμου. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΠΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗΣ
Για τη διαγραφή των προστίμων υποβάλλεται στην αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης αίτηση του ενδιαφερομένου, η οποία συνοδεύεται από: τη βεβαίωση υπαγωγής στις διατάξεις του ν. 4014/2011και υπεύθυνη δήλωση ότι τα πρόστιμα, των οποίων ζητείται η διαγραφή, αφορούν το ακίνητο, το οποίο έχει υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος. Η Υπηρεσία Δόμησης εκδίδει πράξη με την οποία ακυρώνει τον οικείο χρηματικό κατάλογο ή την πράξη επιβολής προστίμου και την αποστέλλει στην αρμόδια φορολογική αρχή, σε περίπτωση που τα πρόστιμα έχουν βεβαιωθεί και φορολογικά, προκειμένου η φορολογική αρχή να διαγράψει κάθε σχετική πράξη (ταμειακή βεβαίωση), που έχει ως νόμιμο έρεισμα το χρηματικό κατάλογο ή την πράξη επιβολής προστίμου. . ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ
Η εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου για την αλλαγή της χρήσης δεν συνεπάγεται απαλλαγή αυτών από άλλες απαιτούμενες εγκρίσεις ή όρους που αφορούν τη λειτουργία της συγκεκριμένης χρήσης. Ειδικότερα, με το άρθρο 30 παρ. 3 δ του νέου Ν. 4067/2012 Νέος Οικοδομικός Κανονισμός προβλέπεται πλέον ότι: ”Για τη λήψη άδειας εγκατάστασης, λειτουργίας ή για την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης για την άσκηση μεταποιητικών ή συναφών δραστηριοτήτων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 17 έως 40 του ν. 3982/2011 (Α΄ 209), σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων, που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 24 του ν. 4014/2011, απαιτείται αντί της οικοδομικής άδειας η βεβαίωση περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής στο παραπάνω άρθρο». Η έκδοση ή αναθεώρηση οικοδομικής άδειας κατά τις ισχύουσες διατάξεις σε δηλούμενο κτίριο ή τμήμα αυτού, μπορεί να γίνεται μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου χωρίς να επιβάλλεται άλλο πρόστιμο. ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΤΙΜΩΝ
Δικογραφίες που αφορούν αδικήματα, με τις περί αυθαιρέτων διατάξεις, για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση και με την προϋπόθεση ότι η αυθαίρετη κατασκευή δηλώθηκε και εξοφλήθηκε το ειδικό πρόστιμο, τίθενται στο αρχείο. Η εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου για τις κατασκευές ή τις χρήσεις που δηλώνονται, δεν κωλύει καθ' οιονδήποτε τρόπο τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Στις περιπτώσεις κατασκευών οι οποίες έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις του άρθρου 24 του Ν. 4014/2011 και έχει περαιωθεί η προβλεπόμενη διαδικασία, επιτρέπεται κατά παρέκκλιση από κάθε ισχύουσα διάταξη η εκτέλεση εργασιών αποπεράτωσης. Ακόμη επιτρέπεται η εκτέλεση εργασιών επισκευής που αποβλέπουν στην υγιεινή, την αισθητική βελτίωση-αποκατάσταση και τη συνήθη συντήρησή τους,
Αποτελέσματα μη υπαγωγής στη διαδικασία τακτοποίησης Αν δεν υποβληθεί δήλωση ή αν δεν περατωθεί εμπρόθεσμα η διαδικασία καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου ή αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση δεν μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου για τα αυθαίρετα ή αν μετά το δειγματοληπτικό έλεγχο (σε ποσοστό 5%) από την αρμόδια πολεοδομική αρχή διαπιστωθεί ότι η υποβληθείσα δήλωση είναι ψευδής ή αναληθής ή αν μετά από καταγγελία και τον σχετικό έλεγχο διαπιστωθεί ότι υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή ή εγκατεστημένη αυθαίρετη χρήση εφαρμόζονται οι ισχύουσες, περί αυθαιρέτων, διατάξεις για την κατεδάφιση της αυθαίρετης κατασκευής ή την επαναφορά της χρήσης που προβλέπεται από την οικοδομική άδεια, τα δε πρόστιμα που επιβάλλονται υπολογίζονται ως εξής:
Αποτελέσματα μη υπαγωγής στη διαδικασία τακτοποίησης α). Πρόστιμο ανέγερσης σε ποσοστό 30% επί της αξίας του αυθαιρέτου, όπως αυτή υπολογίζεται με βάση την επιφάνεια του αυθαιρέτου επί την τιμή ζώνης που ισχύει στην περιοχή του ακινήτου, σύμφωνα με το σύστημα αντικειμενικών αξιών του Υπουργείου Οικονομικών κατά το χρόνο διαπίστωσης της παράβασης. β). Πρόστιμο διατήρησης σε ποσοστό 5% επί της αξίας του αυθαιρέτου, όπως αυτή υπολογίζεται με βάση την επιφάνεια του αυθαιρέτου επί την τιμή ζώνης που ισχύει στην περιοχή του ακινήτου, σύμφωνα με το σύστημα αντικειμενικών αξιών του Υπουργείου Οικονομικών κατά το χρόνο διαπίστωσης της παράβασης, το οποίο επιβάλλεται για κάθε έτος διατήρησης του κτιρίου από την ανέγερσή του ή την εγκατάσταση της χρήσης μέχρι την κατεδάφιση των κατασκευών και την επαναφορά της χρήσης ή την έκδοση ή αναθεώρηση οικοδομικής αδείας. Ποσοστό επί των ως άνω προστίμων, το οποίο καθορίζεται με ΚΥΑ των Υπουργών Οικονομικών και ΠΕΚΑ, αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο. Αποτελέσματα μη υπαγωγής στη διαδικασία τακτοποίησης
Τα πρόστιμα, τα οποία επιβάλλονται σε περίπτωση αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων και για τα οποία είτε δεν έχει ασκηθεί διοικητική προσφυγή είτε έχει ασκηθεί και έχει απορριφθεί, αποστέλλονται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από τους υπαλλήλους της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. για βεβαίωση και είσπραξη. Αποτελέσματα μη υπαγωγής στη διαδικασία τακτοποίησης
Όλες οι αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις, οι οποίες δεν θα υπαχθούν στις διατάξεις του Ν. 4014/2011, είναι κατεδαφιστέες. Αρμόδια υπηρεσία είναι η Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης και Κατεδάφισης Αυθαιρέτων (ΕΥΕΚΑ), η οποία υπάγεται απευθείας στο Γενικό Επιθεωρητή της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ
Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης και Κατεδάφισης Αυθαιρέτων (ΕΥΕΚΑ) ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ: Εντοπισμός και έλεγχος αυθαίρετων επεμβάσεων και κατασκευών, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες οι οποίες μεριμνούν για την έκδοση των πράξεων απομάκρυνσης των αυθαιρέτων, Παρακολούθηση των διαδικασιών καθαίρεσης και κατεδάφισης και την εκτέλεση των σχετικών πράξεων και Μέριμνα για την απομάκρυνση των αυθαιρέτων κατασκευών και για την ορθή διάθεση των οικοδομικών αποβλήτων (μπάζων) και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος από τυχόν περιβαλλοντική ζημιά. ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ Η ΕΥΕΚΑ εκτελεί τις αποφάσεις κατεδάφισης με δικά της μηχανικά μέσα ή με μέσα ιδιωτικών επιχειρήσεων (εγγεγραμμένων στο μητρώο που τηρείται σε κάθε αποκεντρωμένη Διοίκηση), μετά από σύναψη σχετικών συμβάσεων και σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες τις αποκεντρωμένης διοίκησης. Για το σκοπό αυτόν, τηρείται σε κάθε αποκεντρωμένη Διοίκηση μητρώο, στο οποίο εγγράφονται οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, που έχουν τη δυνατότητα να εκτελέσουν πρωτόκολλα κατεδάφισης. Το μητρώο αυτό διαβιβάζεται στις κατά τόπους αστυνομικές αρχές, οι οποίες σε κάθε περίπτωση αδυναμίας εκτέλεσης των αποφάσεων κατεδάφισης λόγω της άρνησης των ιδιωτικών επιχειρήσεων να συνάψουν τις σχετικές συμβάσεις αναλαμβάνουν την κίνηση της διαδικασίας πολιτικής επιστράτευσης Με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ επιβάλλεται και πρόστιμο ύψους από 6.000 έως 10.000 ευρώ στις παραπάνω επιχειρήσεις. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ Η ΕΥΕΚΑ μπορεί επίσης να προβεί σε κατεδάφιση με ελεγχόμενη χρήση εκρηκτικών μετά από σύναψη σχετικών συμβάσεων με εξειδικευμένες εταιρείες. Οι Αστυνομικές Αρχές οφείλουν να παράσχουν τη συνδρομή τους για την πραγματοποίηση της κατεδάφισης, εφόσον τους ζητηθεί. Ανάλογη υποχρέωση έχουν και οι λοιπές κρατικές αρχές όπως και οι Ο.Τ.Α., κυρίως με τη διάθεση μηχανικών μέσων και προσωπικού. Στην περίπτωση που κατά την αυτοψία της ΕΥΕΚΑ ή των άλλων αρμόδιων Υπηρεσιών βρεθούν εργαζόμενοι να εκτελούν οποιαδήποτε εργασία κατασκευής αυθαίρετου ή άλλης παράνομης επέμβασης, για αυτούς ακολουθείται αυτόφωρη διαδικασία και γίνεται σχετική αναγγελία στον ασφαλιστικό τους φορέα. Ο κύριος κτίσματος που κρίνεται ως κατεδαφιστέο, βαρύνεται με τη δαπάνη κατεδάφισης και αποκατάστασης του περιβάλλοντος χώρου. Το ποσό της παραπάνω δαπάνης καταλογίζεται με απόφαση της ΕΥΚΑ και βεβαιώνεται και εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ
Η πρόβλεψη της εξαίρεσης από την κατεδάφιση νέων αυθαιρέτων κατασκευών, που ανεγείρονται, δηλαδή μετά τη θέσπιση πολεοδομικών κανόνων και κατά παράβαση των διατάξεων που αφορούν του όρους και τους περιορισμούς δόμησης ή τις χρήσεις γης κρίθηκε αντισυνταγματική. Ο βασικός πολεοδομικός κανόνας ότι κατεδαφίζονται ανεξαιρέτως όλες οι νέες αυθαίρετες κατασκευές που παραβιάζουν τους ισχύοντες κανόνες δόμησης και χρήσης γης και εισάγουν απόκλιση από τον κανόνα αυτό είναι επιπροσθέτως αντισυνταγματική γιατί αντιβαίνει επίσης: αφενός στις συνταγματικές αρχές του κράτους δικαίου και του σεβασμού και προστασίας της αξίας του ανθρώπου, αφετέρου δε στη συνταγματική αρχή της ισότητας.
Η αυτόματη εξαίρεση από την κατεδάφιση κάθε αυθαίρετης κατασκευής, η οποία υφίσταται σε ορισμένη χρονική στιγμή, με μόνη τη δήλωση του ενδιαφερομένου και άνευ προηγούμενης κ΄ρίσης της διοίκησης, η οποία να διαμορφώνεται βάσει πολεοδομικών κριτηρίων και χωρίς να εξαρτάται η εξαίρεση από το μέγεθος, το είδος ή της σημασίας της κατασκευής ή των επιπτώσεων της στον περιβάλλοντα χώρο, αντιβαίνει στην παρ. 2 του άρθρου 24 του Συντάγματος. Εξαίρεση από τον κανόνα της κατεδάφισης των κατά παράβαση των καθορισθέντων για ορισμένη περιοχή όρων και περιορισμών δόμησης, είναι ανεκτή μόνο για ασήμαντες από πολεοδομικής απόψεως παραβάσεις, οι οποίες ως εκ του μεγέθους της μορφής και των επιπτώσεων των, δεν ασκούν σοβαρή επιρροή στη λειτουργικότητα της πόλης και ούτε επιδρούν δυσμενώς στους όρους διαβίωσης των κατοίκων (Ολ.ΣτΕ 1876/1980)
Δεν είναι δυνατή λοιπόν η ρύθμιση των αυθαιρέτων και η διατήρηση των ημιυπαιθρίων χώρων : Α) Χωρίς προηγουμένως να έχει πιστοποιηθεί το μέγεθος της αυθαιρεσίας και του πολεοδομικού κανόνα που παραβιάζεται, Β) χωρίς προηγουμένως να έχουν εκπονηθεί συνολικός χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, Γ) χωρίς να έχει εκτιμηθεί η πολεοδομική επιβάρυνση της περιοχής σε σχέση με την εξαιρούμενη από την κατεδάφιση κατασκευή αλλά και με το σύνολο νέων αυθαιρέτων κατασκευών της συγκεκριμένης περιοχής (ΟλΣτΕ 3291/2010), ώστε να εξετάζονται εγκαίρως όλα τα δεδομένα του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
Ελεγκτές Δόμησης, οι οποίοι μεταξύ άλλων έχουν αρμοδιότητα να ελέγχουν όλες τις κατασκευές ύστερα από επώνυμη καταγγελία ή εντολή της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Δόμησης και Ενέργειας (ΕΥΕΔΕΝ), που ελέγχει και παρακολουθεί το έργο των Ελεγκτών Δόμησης ή του Υπουργού ΠΕΚΑ και να συντάσσουν πόρισμα το οποίο αποστέλλεται στην Υπηρεσία Δόμησης των Δήμων. Ο Δήμος της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ υποχρεούται να τοιχοκολλήσει την ίδια ημέρα το πόρισμα στο δημοτικό κατάστημα και να το διατηρήσει για 20 ημέρες. Η μη τοιχοκόλληση από το Δήμο της έκθεσης δεν εμποδίζει την πρόοδο της περαιτέρω διαδικασίας. Η Υ. ΔΟΜ. επιβάλλει τις προβλεπόμενες κυρώσεις και πρόστιμα κατά το πόρισμα του ελεγκτή δόμησης. Αντίγραφο της πράξης της Υ.ΔΟΜ., στην οποία επισυνάπτεται το πόρισμα του ελεγκτή δόμησης, κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο . ΕΛΕΓΚΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΠΟΥ ΣΥΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ Ν 4030/2011 (ΙΣΧΥΕΙ ΑΠΟ 1-3-2012)
ΕΛΕΓΚΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΠΟΥ ΣΥΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ Ν 4030/2011 Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥΠΟΘΑ), τα οποία συγκροτούνται με απόφαση του αρμόδιου Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης στην έδρα κάθε περιφερειακής ενότητας. Στις νησιωτικές περιοχές μπορούν να συγκροτούνται «Συμβούλια Πολεοδομικών θεμάτων και Αμφισβητήσεων» με αρμοδιότητα σε περισσότερες περιφερειακές ενότητες και τα οποία : α. Εξετάζουν τις προσφυγές κατά των πορισμάτων των ελεγκτών δόμησης, β. Εξετάζουν τις προσφυγές κατά των πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων των Υπηρεσιών Δόμησης, που εκδίδονται κατ` εφαρμογή του ν. 4030/2011 και της νομοθεσίας περί αυθαιρέτων, γ. Ασκούν τις αρμοδιότητες των Συμβουλίων Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος Νομού (αρ. 4 ΚΥΑ 75724/1151/1983) και γ. Ασκούν τις αρμοδιότητες των Περιφερειακών Συμβουλίων Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος (αρ. 3 ΚΥΑ 75724/1151/1983) ΕΛΕΓΚΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΠΟΥ ΣΥΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ Ν 4030/2011 (ΙΣΧΥΕΙ ΑΠΟ 1-3-2012)
ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΆ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΑΥΤΟΨΙΑΣ Μετά τη συγκρότηση του ΣΥΠΟΘΑ καταργούνται οι επιτροπές κρίσεως ενστάσεων αυθαιρέτων του άρθρου 4 ΠΔ 267/1998 και οι εκκρεμείς υποθέσεις ενστάσεων εισάγονται προς εκδίκαση στο ΣΥΠΟΘΑ μετά την καταβολή του προβλεπόμενου από το νόμο παραβόλου . Για τις ενστάσεις κατά εκθέσεων αυτοψίας, οι οποίες είχαν υποβληθεί εμπροθέσμως σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις, οι υπηρεσίες δόμησης πρέπει να ενημερώσουν τους ενιστάμενους για το νέο θεσμικό καθεστώς τη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων στο νέο συμβούλιο και την υποχρέωση προσκόμισης του παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου προκειμένου να εξεταστεί η ένστασή τους. Σε περίπτωση που δεν προσκομιστεί το παράβολο η συζήτηση αναβάλλεται για την αμέσως επόμενη συνεδρίαση, στην οποία το ΣΥΠΟΘΑ εξετάζει σε κάθε περίπτωση το θέμα και αποφασίζει οριστικά (εγκύκλιος 17 ΥΠΕΚΑ – αρ. πρωτ. 49110/23.10.2012) ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΆ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΑΥΤΟΨΙΑΣ
Κατά των πορισμάτων των ελεγκτών δόμησης και των πράξεων ή παραλείψεων των οργάνων των Υ.ΔΟΜ., που εκδίδονται κατ` εφαρμογή του Ν. 4030/21011 και της νομοθεσίας περί αυθαιρέτων, επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής για λόγους νομιμότητας στο αρμόδιο ΣΥΠΟΘΑ της περιφερειακής ενότητας. 2. Η προσφυγή ασκείται μέσα σε τριάντα ημέρες αφότου ο ενδιαφερόμενος έλαβε γνώση με κατάθεση στο πρωτόκολλο της Υπηρεσίας Δόμησης που κοινοποίησε την πράξη. Για το παραδεκτό της προσφυγής απαιτείται η καταβολή παράβολου ύψους πενήντα (50) ευρώ. Αν η προσφυγή γίνει δεκτή, το παράβολο επιστρέφεται. Τα ποσά των παραβόλων αποτελούν έσοδο του Κρατικού Προϋπολογισμού.) ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Διαδικασία εξέτασης προσφυγών Επιβολή προστίμων Η αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης διαβιβάζει στο αρμόδιο για την έκδοση απόφασης ΣΥΠΟΘΑ, το φάκελο της υπόθεσης. Κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου καλείται να παραστεί ο προσφεύγων με την πρόσκληση, που του επιδίδεται τουλάχιστον δέκα ημέρες πριν από τη συνεδρίαση. Η απόφαση λαμβάνεται αφού αποχωρήσει ο προσφεύγων. Η απόφαση επί της προσφυγής εκδίδεται μέσα σε προθεσμία ενός μηνός από την άσκηση της. 2. Τα πρόστιμα, τα οποία επιβάλλονται σε περίπτωση αυθαίρετων κατασκευών και για τα οποία είτε δεν έχει ασκηθεί διοικητική προσφυγή είτε έχει ασκηθεί και έχει απορριφθεί, αποστέλλονται μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε ημερών από τους αρμόδιους υπαλλήλους της Υ.ΔΟΜ. στην αρμόδια ΔΟΥ για βεβαίωση και είσπραξη. Αντίγραφο των παραπάνω πράξεων αποστέλλεται από τους αρμόδιους υπαλλήλους της Υ.ΔΟΜ., που τις εξέδωσε, στον Πρόεδρο του αρμόδιου ΣΥΠΟΘΑ Διαδικασία εξέτασης προσφυγών Επιβολή προστίμων
Το άρθρο 25 του ν. 4014/2011 για τη ρύθμιση αυθαίρετων κατασκευών προβλέπει ότι το ενιαίο ειδικό πρόστιμο που καταβάλλεται από τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κατασκευών δυνάμει του άρθρου 24, κατατίθεται σε ειδικό κωδικό που ονομάζεται περιβαλλοντικό ισοζύγιο του Πράσινου Ταμείου για την αποκατάσταση της προκαλούμενης βλάβης στο οικιστικό περιβάλλον με τη δημιουργία χώρων πρασίνου ή άλλων κοινοχρήστων χώρων. «Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, η διάθεση των πόρων του Πράσινου Ταμείου κατ' έτος, για τις λειτουργικές του δαπάνες και την επίτευξη των σκοπών του, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει «το δύο και ήμισυ τοις εκατό (2,5%) επί του συνόλου των διαθεσίμων του κατά το τέλος του προηγούμενου έτους». Τα επιπλέον του ανωτέρω ποσοστού διαθέσιμα επιτρέπεται να περιέρχονται στον Κρατικό Προϋπολογισμό με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.» (άρθρο 3 παρ. 4 ν, 3889/2010 για το Πράσινο Ταμείο όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει).