Ιστορική Αναδρομή Η Ευρωπαϊκή Ιδέα, δηλαδή η ιδέα μιας κοινής ανθρωπιστικής Ευρώπης, αποτέλεσε όραμα πολλών φιλοσόφων (π.χ. Καντ, Κομένιος, Ουγκώ). Οι ιστορικές ρίζες της Ε.Ε. βρίσκονται μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με στόχο την αποφυγή μελλοντικών συγκρούσεων μεταξύ των γειτονικών χωρών και την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ 1951: Ίδρυση Ε.Κ.Α.Χ. 1957: Συνθήκη της Ρώμης - Ίδρυση Ε.Ο.Κ 1981: Ένταξη Ελλάδας στην Ε.Ο.Κ 1992: Συνθήκη Μάαστριχτ, Μετονομασία από Ε.Ο.Κ σε Ε.Ε. 1996: Ευρώπη των 15 2004: Ευρώπη των 25 2007: Ευρώπη των 27
Τί είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση; Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια ένωση ευρωπαϊκών κρατών τα οποία έχουν δεσμευτεί να συνεργάζονται για την δημοκρατία, την οικονομική και κοινωνική ευημερία και την ειρήνη. Τα κράτη-μέλη μεταβιβάζουν ορισμένες εξουσίες τους (νομοθετικές-εκτελεστικές-δικαστικές) σε αντίστοιχους κοινούς θεσμούς της Ε.Ε., έτσι ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται δημοκρατικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Θεσμικό Τρίγωνο Η Επιτροπή, το Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωκοινοβούλιο διαμορφώνουν από κοινού τη νομοθεσία και τις πολιτικές που εφαρμόζονται σε ολόκληρη την Ένωση.
ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ Ε.Ε. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (εκπροσωπεί τους πολίτες) Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (εκπροσωπεί τα κράτη-μέλη) Συμβούλιο Υπουργών (εκπροσωπεί τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (εκπροσωπεί τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης) Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Είναι το πολιτικά ανεξάρτητο όργανο, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα της Ένωσης. Είναι η κινητήριος δύναμη του θεσμικού τριγώνου αφού προτείνει νομοθεσία, προγράμματα δράσης και πολιτικές στο Συμβούλιο Υπουργών και στο Κοινοβούλιο. Τα μέλη της, οι επίτροποι (ένας για κάθε κράτος μέλος), διορίζονται από τις κυβερνήσεις των κρατών και εγκρίνονται για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για 5 χρόνια.
ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Προτείνει νομοθεσία στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Διαχειρίζεται τον προϋπολογισμό της Ένωσης Εξασφαλίζει την εφαρμογή της Νομοθεσίας σε όλα τα κράτη Εκπροσωπεί την Ευρωπαϊκή Ένωση στη διεθνή σκηνή μαζί με τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Αποτελείται από τους Αρχηγούς των κρατών ή των Κυβερνήσεων των κρατών μελών της Ένωσης, συνεδριάζει μια φορά κάθε εξάμηνο και καθορίζει τους γενικούς προσανατολισμούς και προτεραιότητες της Ε.Ε. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Είναι το κύριο όργανο αποφάσεων της Ε.Ε. Στις συνεδριάσεις του παρευρίσκεται ένας υπουργός για κάθε κράτος μέλος της ΕΕ, ο οποίος με την ψήφο του εκφράζει την Κυβέρνηση του. Είναι νομοθετικό όργανο της κοινότητας και αποφασίζει σε θέματα που αφορούν τον συντονισμό της οικονομικής πολιτικής των κρατών-μελών και την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της Ε.Ε.
ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Αντιπροσωπεύει τους πολίτες της Ένωσης και εκλέγεται άμεσα από αυτούς. Οι εκλογές για το Ε.Κ. διεξάγονται κάθε πενταετία από το 1979, δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι πολίτες της Ε.Ε. που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Εκφράζει τη δημοκρατική βούληση 480 εκ. Πολιτών της Ένωσης, εκπροσωπεί τα συμφέροντα τους στις συζητήσεις με τα άλλα θεσμικά όργανα. Οι βουλευτές στο Ε.Κ. δεν ανήκουν σε εθνικές ομάδες αλλά σε 7 πανευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες.
ΚΥΡΙΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ Ασκεί νομοθετική εξουσία μαζί με το Συμβούλιο Υπουργών και εξασφαλίζει το δημοκρατικό χαρακτήρα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας Ασκεί έλεγχο στα άλλα εκλεγμένα όργανα της ΕΕ Έχει αρμοδιότητες σχετικές με τη μελέτη και την έγκριση του προϋπολογισμού, έτσι επηρεάζει σημαντικά τις δαπάνες της Ένωσης
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ Σκοπός του είναι να εξασφαλίζει την ομοιόμορφη εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και του Συντάγματος σε όλα τα κράτη μέλη. Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανήκει και το Ευρωπαϊκό Πρωτοδικείο, το οποίο εκδικάζει υποθέσεις που αφορούν την προστασία πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Άλλα θεσμικά και συμβουλευτικά όργανα: το Ελεγκτικό Συνέδριο το οποίο ελέγχει τη νόμιμη διαχείριση του οικονομικού προϋπολογισμού της Ε.Ε. η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αρμόδια για τη νομισματική πολιτική και το ευρώ η Επιτροπή Περιφερειών η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, ο οποίος ασχολείται με καταγγελίες πολιτών για κακοδιοίκηση.
Πολιτικές της ΕΕ Κοινωνική Πολιτική Χάρτης Θεμελιωδών Κοινωνικών Δικαιωμάτων, Συνθήκη του Άμστερνταμ (1997) Ενιαία Ευρωπαϊκή Κοινωνική Πολιτική για την επιμόρφωση, την κατάρτιση και τον προσανατολισμό των νέων, των γυναικών, των ανέργων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες.
Πολιτικές της ΕΕ Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας Συνεργασία των κρατών για τον καθορισμό κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής για την εξασφάλιση της ασφάλειας και της ελευθερίας στον ευρωπαϊκό χώρο. Άλλες πολιτικές που αφορούν το περιβάλλον, την εκπαίδευση, την ενέργεια, την γεωργία, την αλιεία κ.α.
Πολιτικές της Ε.Ε. 2001: Ένταξη Ελλάδας 2002: 12 κράτη-μέλη Οικονομική & Νομισματική Ένωση 2001: Ένταξη Ελλάδας 2002: 12 κράτη-μέλη συναλλάσσονται με το ευρώ 2011: 17 κράτη στη ζώνη τα του ευρώ
Χάρτης Ευρωζώνης
Πολίτης και Ε.Ε. Ταυτότητα του Ευρωπαίου Πολίτη Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (2004) : Δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής στο έδαφος των κρατών-μελών. Δικαίωμα να εκλέγουν και να εκλέγονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Πολίτης και Ε.Ε. Δικαίωμα Προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ισότητα Πολιτών & Κατοχύρωση Ατομικών Ελευθεριών Προστασία Προσωπικών Δεδομένων Προστασία του Περιβάλλοντος Συμμετοχή στην Κοινωνία της Ηλεκτρονικής Πληροφόρησης .
Σας ευχαριστούμε πολύ!