ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΕΝΤΑΞΙΑΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΟΒΑΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ Mέτρο 1.1: «Βελτίωση των Συνθηκών Ένταξης στο Εκπαιδευτικό Σύστημα Ατόμων Ειδικών Κατηγοριών» Ενέργεια 1.1.4: «Εκπαίδευση Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες» ΑΘΗΝΑ 2003

Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΡ. Φ. – ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΑΘΗΝΑ

Hellen Keller HELLEN KELLER

RAY CHARLES ΤΥΦΛΟΣ Έχασε το φως του σε ηλικία 7 ετών. Αναζήτησε τη σχέση των Μαθηματικών και της Μουσικής. Θεωρείται ο δημιουργός της μουσικής soul Κέρδισε πολλούς χρυσούς δίσκους και 12 βραβεία Grammy. Υπέρμαχος της φυλετικής δικαιοσύνης και υποστηρικτής του Martin Luther King. Ray Charles

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ Ι © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Επαγγελματική Προετοιμασία Το σύνολο των δραστηριοτήτων, ενεργειών και διαδικασιών που εφαρμόζονται με στόχο τη μετάβαση του ανθρώπου προς την εργασία. Σχετικά θέματα:  Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική Συμβουλευτική Επαγγελματική Συμβουλευτική  Επαγγελματικός Προσανατολισμός Επαγγελματικός Προσανατολισμός  Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ Ια © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Επαγγελματική Προετοιμασία Το σύνολο των δραστηριοτήτων, ενεργειών και διαδικασιών που εφαρμόζονται με στόχο τη μετάβαση του ανθρώπου προς την εργασία. Σχετικά θέματα:  Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική Συμβουλευτική Επαγγελματική Συμβουλευτική  Επαγγελματικός Προσανατολισμός Επαγγελματικός Προσανατολισμός  Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Συνήθως αναφέρεται σε δραστηριότητες επαγγελματικής προετοιμασίας που είναι ενταγμένες μέσα σε ένα γενικό (όχι επαγγελματικό) πρόγραμμα (π.χ. σχολικό) που προετοιμάζουν για ένταξη μέσα πρόγραμμα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ Ιβ © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Επαγγελματική Προετοιμασία Το σύνολο των δραστηριοτήτων, ενεργειών και διαδικασιών που εφαρμόζονται με στόχο τη μετάβαση του ανθρώπου προς την εργασία. Σχετικά θέματα:  Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική Συμβουλευτική Επαγγελματική Συμβουλευτική  Επαγγελματικός Προσανατολισμός Επαγγελματικός Προσανατολισμός  Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Κάθε οργανωμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα που έχει ως σκοπό την επαγγελματική αποκατάσταση

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ Ιγ © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Επαγγελματική Προετοιμασία Το σύνολο των δραστηριοτήτων, ενεργειών και διαδικασιών που εφαρμόζονται με στόχο τη μετάβαση του ανθρώπου προς την εργασία. Σχετικά θέματα:  Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική Συμβουλευτική Επαγγελματική Συμβουλευτική  Επαγγελματικός Προσανατολισμός Επαγγελματικός Προσανατολισμός  Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Κλάδος της Συμβουλευτικής που ασχολείται με επικούρηση σε θέματα επαγγέλματος, απασχόλησης κ.τ.λ.. (Δημητρόπουλος, Ε., 1998)

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ Ιδ © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Επαγγελματική Προετοιμασία Το σύνολο των δραστηριοτήτων, ενεργειών και διαδικασιών που εφαρμόζονται με στόχο τη μετάβαση του ανθρώπου προς την εργασία. Σχετικά θέματα:  Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική Συμβουλευτική Επαγγελματική Συμβουλευτική  Επαγγελματικός Προσανατολισμός Επαγγελματικός Προσανατολισμός  Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Περιέχεται στην Επαγγελματική Συμβουλευτική και περιλαμβάνει συνήθως την επαγγελματική πληροφόρηση και την καλλιέργεια δεξιοτήτων μετάβασης. Συμπληρώνεται από την Επαγγελματική Συμβουλευτική με το κεφάλαιο της αυτογνωσίας.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ Ιε © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Επαγγελματική Προετοιμασία Το σύνολο των δραστηριοτήτων, ενεργειών και διαδικασιών που εφαρμόζονται με στόχο τη μετάβαση του ανθρώπου προς την εργασία. Σχετικά θέματα:  Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Προεπαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση Επαγγελματική εκπαίδευση-κατάρτιση  Επαγγελματική Συμβουλευτική Επαγγελματική Συμβουλευτική  Επαγγελματικός Προσανατολισμός Επαγγελματικός Προσανατολισμός  Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός Μέρος του Επαγγελματικού Προσανατολισμού που ασχολείται με τις εκπαιδευτικές επιλογές του ανθρώπου οι οποίες σχετίζονται με τους επαγγελματικούς στόχους του.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ ΙI © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (WHO 1980)  ΜΕΙΟΝΕΞΙΑ – ΒΛΑΒΗ (IMPAIRMENT) Απώλεια ή ανωμαλία ψυχολογικής, φυσιολογικής ή ανατομικής δομής ή λειτουργίας.  ΑΝΙΚΑΝΟΤΗΤΑ Ή ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ (DISABILITY) Περιορισμός ή έλλειψη της ικανότητας (που προέρχεται από μια μειονεξία ή βλάβη) για την εκτέλεση μιας δραστηριότητας με τον τρόπο ή μέσα στην κλίμακα που θεωρείται κανονική για τον άνθρωπο.  ΑΝΑΠΗΡΙΑ (HANDICAP) Οι περιορισμοί ή τα εμπόδια που συναντά ένας άνθρωπος στην πλήρη συμμετοχή σε ρόλους της κοινωνίας που θεωρούνται κανονικοί.

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ ΙIα © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Παράδειγμα για τη διασαφήνιση των ορισμών της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας «Ο Βαγγέλης δεν εργάζεται πια μετά από την απώλεια της όρασής του λόγω γλαυκώματος.» ΜΕΙΟΝΕΞΙΑ – ΒΛΑΒΗ (IMPAIRMENT) «Ο Βαγγέλης δεν εργάζεται πια μετά από την απώλεια της όρασής του λόγω γλαυκώματος.» ANIKANOTHTA Ή ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ (DISABILITY) «Ο Βαγγέλης δεν εργάζεται πια μετά από την απώλεια της όρασής του λόγω γλαυκώματος.» ΑΝΑΠΗΡΙΑ (HANDICAP) «Ο Βαγγέλης δεν εργάζεται πια μετά από την απώλεια της όρασής του λόγω γλαυκώματος.»

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ ΙΙI © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ κανονικό (normal, regular) σχολείο x γενικό σχολείο

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ ΙV © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Ο Γιάννης είναι τυφλός Ο Γιάννης έχει τυφλότητα Ελάχιστα μπορεί να κάνει εξαιτίας της τυφλότητάς του Μπορεί να κάνει τα πάντα εκτός από αυτά που η μειονεξία του δεν επιτρέπει Ο Γιάννης είναι τυφλός Ελάχιστα μπορεί να κάνει εξαιτίας της τυφλότητάς του Ο Γιάννης έχει τυφλότητα Μπορεί να κάνει τα πάντα εκτός από αυτά που η μειονεξία του δεν επιτρέπει

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ V © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ – ΕΠΙΓΡΑΦΟΘΕΤΗΣΗ (CATEGORISATION - LABELING) Williams, P., 1991  Η προσοχή εστιάζεται στη μειονεξία και όχι στον άνθρωπο  Οι ειδικοί ασχολούνται περισσότερο με το μείζον πρόβλημα (που προσδιορίζεται από την ετικέτα) και παραγνωρίζουν δευτερογενή (και πολλές φορές σημαντικότερα) προβλήματα.

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ SΗΕLTERED EMPLOYMENT © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ  ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ, ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ  ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑ  ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΤΑΝ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ SUPPORTED EMPLOYMENT © Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΑΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ Πραγματοποιείται η τοποθέτηση μετά από έρευνα. Προηγούμενες εμπειρίες δε θεωρούνται απαραίτητες. Ο εργαζόμενος υποστηρίζεται από τον υποστηρικτή (job coach, foster worker) ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η εκπαίδευση γίνεται μέσα στον εργασιακό χώρο, σε πραγματικό εργασιακό αντικείμενο. Ο υποστηρικτής συμμετέχει στο σχήμα για όσο χρόνο απαιτείται για την απαραίτητη εκπαίδευση και προσαρμογή του εργαζόμενου. ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο εργαζόμενος υποστηρίζεται, ώστε να διατηρήσει την εργασία του. Ο υποστηρικτής αποχωρεί.

© Α. Ε. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ και ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ Ή ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ Ή ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΥΛΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΠΟΥ ΣΥΝΗΘΩΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΑΖΟΥΝ ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΔΕΝ ΕΥΝΟΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΦΗ ΔΕΝ ΒΟΗΘΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΣΥΝΤΗΡΕΙ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΥΝΤΗΡΕΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΔΕ ΣΥΝΕΙΣΦΕΡΕΙ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΟΤΙ ΚΑΘΕ ΕΝΗΛΙΚΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΥΛΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΥΝΟΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΦΗ ΒΟΗΘΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΣΥΝΤΕΛΕΙ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΕΝΗΛΙΚΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ