1 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΙΡΜΠΑΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΑΙΓΑΛΕΩ.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελεί: -η βιώσιμη τοπική ανάπτυξη και η εδαφική και κοινωνική συνοχή. -η διασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου ποιότητας ζωής των πολιτών στην καθημερινή τους ζωή. 2
Βιώσιμη τοπική Ανάπτυξη δεν είναι, μόνο, η μεγέθυνση Παραγωγικών συντελεστών, πολύ δε περισσότερο Οικονομικών Μέσων Όρων. Είναι η βελτίωση των όρων λειτουργίας και της ποιότητας ζωής του συνόλου των τοπικών κοινωνιών, η ενίσχυση της εδαφικής και κοινωνικής συνοχής με όρους αειφορίας. 3
Προσπαθεί να καλύψει «κενούς χώρους» που αφορούν μεγάλα τμήματα ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών, συνήθως κοινωνικού χαρακτήρα, των οποίων η παραγωγή και η διάθεση,κυρίως, από τους μηχανισμούς της ελεύθερης αγοράς κρίνεται ασύμφορη, η δε παροχή τους από το κράτος πολλές φορές ανέφικτη. Οι δομές της οφείλουν να λειτουργού με δημοκρατικό τρόπο, απασχολώντας δυναμικό κυρίως από ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, με βασικό στόχο το συλλογικό και κοινωνικό συμφέρον και όχι το κέρδος. Τι Περιλαμβάνει: τις Κοινωνικές Επιχειρήσεις και Συνεταιρισμούς (ΚΟΙ.Σ.Π.Ε.-ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Γυναικείους Συνεταιρισμούς κλπ) τους διάφορους τύπους ενώσεων που στηρίζονται στην αυτό-οργάνωση των πολιτών τους Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς και Αστικές Μ.Κ.Επιχειρήσεις την εθελοντική προσφορά υπηρεσιών, στη βάση της αλληλεγγύης και της συνεργασίας 4
Ήπια τοπική παραγωγική ανάπτυξη Περιβάλλον Κοινωνική πολιτική Πολιτισμός Εναλλακτικός τουρισμός 5
Ευκαιρίες Απασχόλησης Οι δημιουργούμενες δομές και επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας, πηγή απασχόλησης ( οι απασχολούμενοι στην Ευρώπη), ιδιαίτερα για τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. Προϋπόθεση η ύπαρξη χρηματοπιστωτικών οργανισμών αλληλέγγυου χαρακτήρα FEBEA, (Ένωση Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών και Χρηματοδοτών) π.χ. ETHICA POPOLARE BANK – Ιταλία 6
Κοινωνική Οικονομία & Κοινωνικό Κράτος (1) Οι δομές Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας λειτουργούν συμπληρωματικά και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το ισχυρό κοινωνικό κράτος, που αποτελεί προϋπόθεση αποτελεσματικής δράσης τους. Με αυτή την προϋπόθεση οι τυχόν ευέλικτες μορφές εργασίας (εθελοντισμός, εποχικότητα, μερική απασχόληση, όχι δεσμευτικό ωράριο) μπορούν, σε μεγάλο αριθμό δράσεων Κοινωνικής Οικονομίας, να προσαρμοσθούν τόσο στις ιδιαίτερες προσωπικές ανάγκες και διαθέσεις του ανθρώπινου δυναμικού της όσο και στις ιδιαίτερες ανάγκες και προτιμήσεις των εξυπηρετούμενων ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Να συμβάλουν ουσιαστικά στην άρση των επιπτώσεων γεωγραφικού και κοινωνικού αποκλεισμού. 7
Κοινωνική Οικονομία & Κοινωνικό Κράτος (2) Ιδιαίτερα για τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ, Ν. 4019/11. Κριτήρια, για την μη εργαλειόποιησή τους και την ενσωμάτωσή τους, στην νεοφιλελεύθερη προσπάθεια των μνημονίων διάλυσης των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, είναι: Οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ να είναι αποτέλεσμα αυτοοργάνωσης – αυτό διαχείρισης των εργαζομένων και όχι «επιλογή» συγκρότησης των αιρετών διοικήσεων, κυρίων σαν πεδίο by pass αναγκαίων και μη προσλήψεων. Να μην αντικαθιστούν υπάρχουσες δημόσιες κοινωνικές δομές αλλά να έχουν μόνο συμπληρωματικό, επικουρικό ρόλο Να μην επιβαρύνουν επιπλέον το τυχόν κόστος για τους πολίτες, των υπηρεσιών που ήδη τους παρέχονται Να μην αλλάζουν δυσμενώς τις εργασιακές σχέσεις (Ασφαλιστικά και Εργασιακά δικαιώματα) σε όσους εργάζονται ή συνεργάζονται με αυτές. 8
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Βασικός Εταίρος σε Δράσεις Κοινωνικής Οικονομίας Η ύπαρξη ισχυρών δομών Κοινωνικής Οικονομίας, σε συνδυασμό με ισχυρές δημόσιες κοινωνικές δομές, μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά πολλά κοινωνικό-οικονομικά προβλήματα, σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο Ένας ισχυρός Τρίτος Τομέας μαζί με τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, διοικητικές, χρηματοπιστωτικές και φορολογικές, θα συμβάλλει δυναμικά στην αύξηση της απασχόλησης, ιδιαίτερα των ευπαθών κοινωνικά ομάδων, στην αξιοποίηση τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων, στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη, καθώς και στην κοινωνική και εδαφική συνοχή, που αποτελούν για την Ελληνική Αυτοδιοίκηση Εθνική Προτεραιότητα. 9
Δυνητικοί Υποστηρικτές Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας Διάδοχα σχήματα του ΕΟΜΜΕΧ ΟΑΕΔ Κέντρο Ερευνών Θεμάτων Ισότητας Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών & πολύ Μικρών Επιχειρήσεων Τράπεζες Επιμελητήρια Αναπτυξιακές Εταιρίες (Αυτοδιοίκησης & Συνεταιρισμών) Φορείς Συνοδευτικών & Υποστηρικτικών Υπηρεσιών Δομές Υποστήριξης Κοινωνικής Οικονομίας Ε.Υ.Δ. – EQUAL 10
1. Ελλείψεις θεσμικού πλαισίου 2. Ανεπαρκής χρηματοδότηση – απαιτείται νομοθετικό πλαίσιο για εναλλακτικές πιστώσεις, ειδικό ταμείο εγγυοδοσίας και αναπροσαρμογής των υπαρχόντων, και άμεση υλοποίηση του προβλεπόμενου Ταμείου Κοινωνικής Οικονομίας (άρθρο 9/4019) 3. Πρόβλημα συνεργασίας με φορείς του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – απαιτείται δυνατότητα προνομιακών προγραμματικών συμβάσεων για προμήθεια προϊόντων και υπηρεσιών – θέσπιση «κοινωνικών κριτηρίων» για διαγωνισμούς και συμβάσεις (αξιοποίηση οδηγίας 18/2004 και του παράγωγου Εθνικού Δικαίου Π.Δ. 60/2007), υλοποίηση προβλεπόμενου στο άρθρο 16/4019 ολοκληρωμένου Σχεδίου Ενσωμάτωσης Πολιτικών Δημοσίων Συμβάσεων Κοινωνικής Αναφοράς. 11
Σημερινή Κατάσταση στην Ελλάδα και προτεινόμενες δράσεις (2) 4. Έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών – απαιτείται λήψη δέσμης μέτρων και συνέργιες με ΑΕΙ-ΤΕΙ. 5. Ανεπαρκείς ρυθμίσεις για την ένταξη ατόμων με αναπηρία στις δραστηριότητες της Κοινωνικής Οικονομίας – απαιτούνται ειδικά στελέχη σε ΟΑΕΔ, ΚΠΑ, συνεχή στήριξη τους στον επαγγελματικό χώρο κ.λ.π. Τέλος έλλειψη υποστήριξης και καθημερινής συμβουλευτικής στους φορείς και δυσκολίες στην δικτύωση και εκπροσώπηση του τομέα. 12
Η οικονομική κατάρρευση της Αυτοδιοίκησης, λόγω των όρων των δανειακών δεσμεύσεων της χώρας (65% μείωση των ΚΑΠ μεταξύ 2009 – 2014), περιορίζει δραματικά το μέγεθος της παρέμβασης, και την σχεδόν μονομερή εξάρτηση της, από τους νέους Ευρωπαϊκούς Πόρους Συνοχής (ΣΕΣ ) Απαιτείται στενή συνεργασία Τ.Α – Ε.Υ.Δ. Equal και φορέα εκπροσώπησης Κοινωνικών Επιχειρήσεων. 13
Α. Θέσπιση ειδικών κινήτρων ενίσχυσης της κοινωνικής επιχειρηματικότητας όπως για παράδειγμα μέσω των προγραμμάτων Ολοκληρωμένης Αστικής ή Αγροτικής Ανάπτυξης. Β. Συμβουλευτική υποστήριξη των επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας (όπως σε όλες τις τοπικές επιχειρήσεις) μέσα από τις υπάρχουσες δομές στήριξης της τοπικής ανάπτυξης των ΟΤΑ. Γ. Φορείς υλοποίησης Προγραμμάτων, ΤΟΠ.Ε.ΚΟ (ΕΠ.ΑΝ.Α.Δ. –ΟΑΕΔ) σήμερα, κοινωνικής ένταξης στο νέο ΣΕΣ. 14
Δυνατότητες στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας από την Τ.Α. σήμερα (3) Γ. Διευκολύνσεις και οικονομικά βοηθήματα όπως: Παραχώρηση ακινήτων σύμφωνα με το άρθρο 185 του Κώδικα (N.3643/2006) Οικονομικές ενισχύσεις (υπό προϋποθέσεις και περιορισμούς) σύμφωνα με το άρθρο 202 του Κώδικα Δ. Προμήθεια προϊόντων ή υπηρεσιών από τις επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας με ιδιαίτερο καθεστώς όπως: Σύναψη προγραμματικών συμβάσεων (υπό προϋποθέσεις και περιορισμούς σύμφωνα με το άρθρο 225 του Kώδικα, άρθρο 100) (Ν.3852/2010), 15
Ευχαριστώ για την προσοχή σας. Στοιχεία επικοινωνίας Τηλ.: ,805,806 Fax.: