Ημερίδα Το ΓΔ και η ΜΟΚΕ στην υπηρεσία του φοιτητή ‘Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας. Η εμπειρία από προηγούμενες δράσεις’ Τρίτη 15 / 11 / 2011 ΤΕΙ Αθήνας Αθανάσιος Νασιόπουλος Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας Ιδρυματικός Υπεύθυνος ΜΟΚΕ

Περιεχόμενα: Οι στόχοι Η φυσιογνωμία της ΜΟΚΕ Παρουσίαση δραστηριοτήτων Η εμπειρία εφαρμογής προηγούμενων δράσεων Σκέψεις μελλοντικών εφαρμογών και προοπτικές … Λέξεις κλειδιά: Εκπαίδευση, έρευνα, καινοτομία, προϊόν, εργασία, επιχειρηματικότητα, ανταγωνιστικότητα, αγορά, κοινωνική προσφορά, οικονομία

Βασικοί Στόχοι της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας Να ευαισθητοποιήσει τους φοιτητές στις έννοιες της καινοτομίας, της δημιουργικότητας, της ποιότητας, της υγιούς επιχειρηματικής σκέψης, της υγιούς ανταγωνιστικότητας. Να προσφέρει γνώσεις και να ενθαρρύνει την ανάληψη παραγωγικών επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Να τονώσει το ενδιαφέρον των φοιτητών προς την αυτοαπασχόληση και την επιχειρηματική δράση (παραγωγής νέων καινοτομικών προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών). Να παρουσιάσει το θεσμικό πλαίσιο και τις επενδυτικές δυνατότητες στο ξεκίνημα μιας επιχείρησης. Να εξοικειώσει τους φοιτητές με τον κόσμο της παραγωγικής διαδικασίας και να βελτιώσει τις προοπτικές των μελλοντικών επαγγελματικών τους σχεδίων στην αγορά εργασίας της χώρας. Να δώσει στην αγορά εργασίας πιο καταρτισμένα στελέχη και να τονώσει την αυτοπεποίθηση ότι μπορούμε να παράξουμε προϊόντα.

Φυσιογνωμία της ΜΟΚΕ Δ ομές Α πασχόλησης και ΣΤΑ διοδρομίας Δ ομές Α πασχόλησης και ΣΤΑ διοδρομίας Γραφείο Διασύνδεσης Πρακτική Άσκηση Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας

Άξονας προτεραιότητας 5: Αναβάθμιση των συστημάτων αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης και επαγγελματικής εκπαίδευσης και σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας στις 3 Περιφέρειες Σταδιακής Εξόδου Συνολικός Προϋπολογισμός: ,50 € Χρονική Διάρκεια εκτέλεσης φυσικού αντικειμένου : (30 Μήνες) Σύντομη Περιγραφή φυσικού αντικειμένου Σκοπός του υποέργου είναι η ενίσχυση των μαθημάτων επιχειρηματικότητας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του ΤΕΙ Αθήνας και η ανάπτυξη δράσεων που ενισχύουν την καλλιέργεια πνεύματος επιχειρηματικότητας στους αποφοίτους. Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας

α/α ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΑΠΑΝΩΝ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΜΟΝΑΔΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ 1 ΜΟΝΙΜΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ/ΤΕΧΝΙΚΟ/ΛΟΙΠΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ 1,5 Ανθρ/μήνες ΜΕΛΗ ΔΕΠ/ ΕΠ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ 7.9 Ανθρ/μήνες ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ 61 Ανθρ/μήνες ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ/ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 100 % ΛΟΙΠΑ 100 % ΣΥΝΟΛΟ ,00 ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΜΕΣΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΜΜΕΣΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΕΡΓΟΥ : ,50 ΣΥΝΟΛΟ: ,50

Στο πλαίσιο της πράξης, προβλέπεται η υλοποίηση των παρακάτω πακέτων εργασίας: Π.Ε. 1. Ανάπτυξη-Αναβάθμιση των μαθημάτων Επιχειρηματικότητας Δράσεις: Μαθήματα Επιχειρηματικότητας Ανάπτυξη διδακτικού υλικού - Μελέτες περιπτώσεων (case studies) Π.Ε. 2. Επισκέψεις σε παραγωγικούς φορείς Δράσεις: Επισκέψεις σε παραγωγικούς φορείς ή οργανισμούς Π.Ε. 3. Εκδηλώσεις επιχειρηματικότητας – Οργάνωση Κύκλων Σεμιναρίων Δράσεις: Διοργάνωση Σεμιναρίων Ημερίδες Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας

Π.Ε. 4. Συμβουλευτική καθοδήγηση Δράσεις: - Συμβουλευτική καθοδήγηση σε εξειδικευμένα θέματα Π.Ε. 5. Ανάπτυξη – Συντήρηση πληροφοριακού συστήματος και Δικτυακού Τόπου της Μ.Κ.Ε. Δράσεις: - Ανάπτυξη και συντήρηση πληροφοριακού συστήματος της Μ.Κ.Ε. και ένταξή του στο πληροφοριακό σύστημα της ΔΑΣΤΑ - Ανάπτυξη και συντήρηση Δικτυακού Τόπου της Μ.Κ.Ε. - Ανάπτυξη λογισμικού ‘Εικονικών Επιχειρήσεων’ Π.Ε. 6. Παρακολούθηση των σπουδαστών και αποφοίτων που συμμετείχαν σε δράσεις της πράξης. Δράσεις: Παρακολούθηση των σπουδαστών και αποφοίτων που συμμετείχαν σε δράσεις της πράξης. Π.Ε. 7. Παρακολούθηση και αξιολόγηση της πράξης Δράσεις: - Σύνταξη ετήσιων σχεδίων δράσης - Αξιολόγηση της πράξης

Εισαγωγή προαιρετικών μαθημάτων επιλογής Πιθανοί τίτλοι Μαθημάτων Α.1 Μορφές επιχειρήσεων. Α.2 Εισαγωγή στα θέματα Βιομηχανικής ιδιοκτησίας. Α.3 Εκκίνηση επιχειρηματικών δράσεων. Α.4 Διοίκηση Επιχειρήσεων Α.5 Λειτουργία και χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Α.6 Ποιοτικός έλεγχος, πιστοποίηση και διαπίστευση κατά ISO προϊόντων και παρεχομένων υπηρεσιών. Α.7 Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα Α.8 Καινοτομικό προϊόν. Από τον σχεδιασμό στη παραγωγή. Α.9 Επιχειρηματικότητα και Διαχείριση Καινοτομίας Α.10 Επιχειρησιακή Στρατηγική (Corporate and Business Strategy) Α.11 Επιχειρηματικό Σχέδιο (Business Plan) Α.12 Η ηθική της Επιχειρηματικότητας Α.13 Πολιτισμός και Επαγγελματική Διαχείριση Α.14 Επιχειρηματικότητα και Ηλεκτρονικό Εμπόριο

Μελέτες περιπτώσεων Οι μελέτες περιπτώσεων αφορούν στην παρουσίαση και ανάλυση πραγματικών ή υποθετικών περιπτώσεων επιχειρήσεων: - Αποτυπώνονται τα κίνητρα που οδήγησαν στη δημιουργία τους, - Οι κοινωνικές ανάγκες που καλύπτουν, - Τα οφέλη που αποφέρουν στον επιχειρηματία και την κοινωνία, - Η διάρθρωσή τους και ο τρόπος λειτουργίας τους, - Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους (με έμφαση σε αυτά που τις διαφοροποιούν από αντίστοιχες επιχειρήσεις του κλάδου), - Οι προοπτικές τους κλπ. Οι μελέτες περιπτώσεων που θα αναπτυχθούν θα παρουσιάζονται στο πλαίσιο του μαθήματος Επιχειρηματικότητας του κάθε Τμήματος του Τ.Ε.Ι. και πρέπει να συσχετίζονται με τα γνωστικά αντικείμενα του κάθε Τμήματος.

Λογισμικό εικονικών επιχειρήσεων Το λογισμικό προσομοίωσης λειτουργίας των επιχειρήσεων αποτελεί ένα βασικό εργαλείο για την κατανόηση και εμπέδωση των εννοιών της Επιχειρηματικότητας. Τέτοιο λογισμικό θα αναπτυχθεί και θα χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο εργαστηριακών ασκήσεων των μαθημάτων Επιχειρηματικότητας προκειμένου ομάδες φοιτητών να μπορούν να ασκούνται στη δημιουργία και διοίκηση παραγωγικών μονάδων με τη χρήση εναλλακτικών σεναρίων διαμόρφωσης αγοράς (π.χ. συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού, ολιγοπωλίου, μειωμένης ζήτησης, απότομης αύξησης επιτοκίων δανεισμού, κλπ). Το υλικό που θα παραχθεί στο πλαίσιο αυτού του πακέτου εργασίας θα είναι διαθέσιμο τόσο σε έντυπη όσο και ηλεκτρονική μορφή (CDs, DVDs) και μέσω διαδικτύου προκειμένου να είναι προσβάσιμο σε ευρύτερα στρώματα φοιτητών. Διαδραστικό περιβάλλον

Χαρακτηριστικά του λογισμικού και του ιστοχώρου Στο σχεδιασμό του ιστοχώρου, θα ληφθούν οι εξής παράμετροι: Να παρέχονται όλες οι πληροφορίες για την εξέλιξη του έργου. Να περιλαμβάνονται θέματα που σχετίζονται με τη νεανική επιχειρηματικότητα.  πληρότητα της πληροφορίας Να παρέχονται λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με ειδικά ζητήματα.  εξειδίκευση Να αντιμετωπίζονται και ζητήματα που σχετίζονται με τις ικανότητες και τις προσδοκίες του νέου επιχειρηματία.  προσωποποίηση της παρεχόμενης πληροφορίας

Άλλες Δράσεις της ΜΟΚΕ Επισκέψεις σε επιχειρήσεις και οργάνωση σεμιναρίων από στελέχη επιχειρήσεων, ιδιαίτερα της παραγωγικής βιομηχανίας και βιοτεχνίας. - Επιλογή με βάση το γνωστικό αντικείμενο - Νέες εταιρίες μικρού μεγέθους - Θερμοκοιτίδες σε τεχνολογικά πάρκα Οργάνωση ημερίδων, Συμβουλευτική καθοδήγηση - Κατά γνωστικό αντικείμενο - Θεματολογία που ενδιαφέρει πολλούς - Απαιτείται συσχέτιση με τις άλλες δράσεις.  Καθιέρωση βραβείων ‘δημιουργίας καινοτομικού προϊόντος’  Κοινές δράσεις με ΜΟΚΕ άλλων ιδρυμάτων

Άμεσες στοχεύσεις και ωφέλειες Για τους φοιτητές - Αποκτούν συμπληρωματικές γνώσεις. - Ανετότερη αντιμετώπιση της ανασφάλειας στην έναρξη εργασίας τους. - Τόνωση του ενδιαφέροντος για αυτοαπασχόληση και ενδεχόμενη επιχειρηματική πρωτοβουλία. Γενικότερα Πιο καταρτισμένα στελέχη στην αγορά εργασίας. Βελτίωση της ποιότητας εργασίας. Αύξηση της αυτοπεποίθησης για το αποτέλεσμα. Μείωση της υποαπασχόλησης. Δημιουργία νέων μικρών καινοτόμων δραστηριοτήτων.

Έμμεσα οφέλη Σύνδεση του Ακαδημαϊκού Ιδρύματος με την εγχώρια παραγωγική βιομηχανία και βιοτεχνία. Θετική επιρροή και κοινές στοχεύσεις μέσω άλλων αναπτυξιακών προγραμμάτων. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας. Ενθάρρυνση και αξιοποίηση επενδύσεων. Μείωση της ανεργίας. Θετικές επιπτώσεις στην οικονομία.

Προηγούμενη αντίστοιχη πράξη ΕΠΕΑΕΚ: Στα πλαίσια της πράξης β Τίτλος Ενθάρρυνση Επιχειρηματικών Δράσεων, Καινοτομικών Εφαρμογών και Μαθημάτων επιλογής Φοιτητών και Σπουδαστών’  Συμμετείχαν πιλοτικά φοιτητές από έξι τμήματα του ΤΕΙ

Σκοπιμότητα της προηγούμενης πράξης Υπήρχε κενό στα συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα Να καλυφθεί την έλλειψη γνώσης στους αποφοίτους - ιδιαίτερα των θετικών επιστημών - για να στραφούν στην επιχειρηματική δραστηριότητα. Η κλασική εκπαίδευση διαχρονικά αφήνει έλλειμμα αυτοπεποίθησης για ανάληψη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Να καλυφθεί το έλλειμμα στην ευαισθητοποίηση των αποφοίτων, τι είναι καινοτομία, τι είναι προϊόν, τι είναι ποιότητα.

Φυσιογνωμία της προηγούμενης πράξης Εισαγωγή μαθημάτων επιλογής Ανάπτυξη και εφαρμογή εργαστηριακών ασκήσεων σε εικονικές επιχειρήσεις Ανάπτυξη καινοτομικών εφαρμογών, δράσεις καθοδήγησης Μελέτες περιπτώσεων Επισκέψεις σε επιχειρήσεις και οργανισμούς Παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού Σεμινάρια

Οργάνωση μαθημάτων επιλογής με θεωρητικό και εργαστηριακό περιεχόμενο Μορφές ιδιωτικών επιχειρήσεων Εισαγωγή σε θέματα Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας Εκκίνηση Επιχειρηματικών δράσεων Ποιοτικός έλεγχος, πιστοποίηση και διαπίστευση κατά ISO Η ηθική της Επιχειρηματικότητας Εργαστήρια εικονικών επιχειρήσεων

Βοηθητικές Δράσεις της προηγούμενης πράξης Επισκέψεις σε επιχειρήσεις και οργάνωση σεμιναρίων από στελέχη επιχειρήσεων, ιδιαίτερα της παραγωγικής βιομηχανίας και βιοτεχνίας. Μελέτες περιπτώσεων (case study εφαρμογές).  Παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού και λογισμικού υπό μορφή CD- Rom και στο διαδίκτυο (για σύνταξη επιχειρηματικού σχεδίου).

Λίγα στατιστικά στοιχεία για τη προηγούμενη πράξη Μειωμένη συμμετοχή σε σχέση με τις προσδοκίες - >50% - Μη συνεχή παρακολούθηση λόγω άλλων υποχρεώσεων - Μη ομοειδής ευαισθητοποίηση όλων των τμημάτων - Μη ξεκάθαρα κίνητρα συμμετοχής - Άλλα λειτουργικά προβλήματα. Ικανοποίηση από το πρόγραμμα (ως παροχή γνώσεων): Αρκετά θετική: - (Θ) : 70% - (ΕΕΕ) : 90% Ασαφή κίνητρα συμμετοχής των φοιτητών στο πρόγραμμα Περισσότερο ενδιαφέρον έδειξαν φοιτητές των θετικών επιστημών.

Σκέψεις μελλοντικών εφαρμογών και προοπτικές … Ερώτημα 1: Οι προτεινόμενες δράσεις θεραπεύουν το πρόβλημα ;  Μερικώς ναι.  Υπάρχουν σημαντικές αδυναμίες. - Ως παροχή γνώσεων σχετική επιτυχία. - Ως ανάπτυξη κουλτούρας και νοοτροπίας …… Ερώτημα 2: Υπάρχουν περιθώρια βελτιώσεων ;

Σκέψεις μελλοντικών εφαρμογών και προοπτικές … Στατιστικές διαπιστώσεις: Στην χώρα μας υπάρχει υπεραφθονία πτυχιούχων. Δεν φαίνεται να λείπουν τα εξειδικευμένα στελέχη. Λείπει η κατάλληλη εκπαίδευση, η νοοτροπία και το πλαίσιο που θα κάνει τα άτομα παραγωγικά μέσα σε ένα αξιοκρατικό περιβάλλον. Στην μαζική παραγωγή πτυχιούχων έχει θυσιαστεί η ποιότητα Ερώτημα 3: Υπάρχει πρόβλημα γενικότερου προσανατολισμού της Παιδείας ;

24 - Ακαδημαϊκά Ιδρύματα - Πανεπιστήμια Βασική Έρευνα Εφαρμοσμένη Έρευνα Τεχνολογική Έρευνα Διάθεση Προϊόντος Υποστήριξη Κατανάλωση Βιομηχανία – Φορείς της Παραγωγής Εμπορικό Κύκλωμα Εκπαίδευση Θεσμικό και Νομοθετικό πλαίσιο Κίνητρα Συνεχή αξιολόγηση αποτελέσματος Βιομηχανική/Αναπτυξιακή Πολιτική Δημιουργία Καινοτομίας Βιομηχανοποίηση της Καινοτομίας Βελτιστοποίηση Προϊόντος Παραγωγή Α. Νασιόπουλος

25 Αγορά ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Θεσμικό και Οικονομικό Πλαίσιο Πομπός Έρευνα Τεχνολογία Δέκτης Παραγωγική Διαδικασία Απαιτείται - Συμβατότητα πολιτικής και στόχων - Αποκατάσταση διαύλου επικοινωνίας Εργαλεία - Σωστή εκπαίδευση - Σωστό θεσμικό πλαίσιο Επικοινωνία: Συμβολή στο κοινό όφελος

Σκέψεις μελλοντικών εφαρμογών και προοπτικές … Τα προγράμματα αυτά πρέπει: Να αναβαθμιστούν σε ‘προγράμματα συμπληρωματικής εκπαίδευσης’. (χρόνος – συνέχεια – ολοκληρωμένη προσέγγιση). - Θερινά σχολεία; - Ειδικό εξάμηνο ειδίκευσης; - Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών; Πρέπει να συσχετίζονται: - με την Πρακτική Άσκηση. - με τα Ερευνητικά Προγράμματα. - με Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών. - με παροχή υπηρεσιών προς τρίτους από ΑΕΙ και ΤΕΙ

Η Εκπαίδευση απαιτεί συνεχή προσαρμογή και νέες κατευθύνσεις. …… Από την εκπαίδευση λείπουν εντελώς γνωστικά αντικείμενα, όπως: …. Κάθετος ολοκληρωμένος σχεδιασμός προϊόντος (engineering). Έλεγχος (Testing) Θέματα παραγωγής, ολικής ποιότητας. Κοινωνική προσφορά Υγιής ανταγωνισμός

Μεταπτυχιακές Σπουδές / Εργασία / Επιχειρημα τικότητα Ερώτημα 4: Δίνουν γνώσεις, δημιουργούν νοοτροπία για; Απόκτηση φιλοσοφίας της εργασίας. Επιστημονική μεθοδολογία. Απόκτηση κριτικής σκέψης, καινοτομική προσέγγιση. Γνώση της έννοιας του προϊόντος. (προδιαγραφές, λειτουργικότητα, απλότητα, φιλικότητα, τιμή …) Αξιολόγηση προϊόντος. Ποιότητα, έλεγχος. Νοοτροπία ποιοτικής και ανταγωνιστικής εργασίας. Αξιολόγηση του έργου των άλλων. Επιστημονική ηθική. Επιχειρηματικότητα.

Αιωρούνται γενικότερα ακαδημαϊκά ερωτήματα … - Τι είναι καινοτομικό προϊόν… - ‘Χωράει’ ένα καινούργιο προϊόν στην αγορά… - Πώς ορίζεται ο ανταγωνισμός στην σύγχρονη κοινωνία… - Με τι μπορεί να ξεκινήσει κάποιος… - Τι θα μπορούσε να είναι μια νέα επιχειρηματική ιδέα… - Υπάρχει ‘εύκολη’ αγορά να δοκιμαστεί ένα νέο προϊόν… * Υπάρχει εύκολη απάντηση; * Δίνει απάντηση η εκπαίδευση μας (προπ/κή και μετ/κή); * Είναι λύση οι εταιρίες τεχνοβλαστοί; * Η παροχή υπηρεσιών προς τρίτους από τα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα τι μορφή μπορεί να έχει για να είναι αποτελεσματική;  Απαιτείται διαβούλευση και προσέγγιση από διαφορετικές οπτικές γωνίες.  Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου

30 Αντί συμπεράσματος Η εκπαίδευση στην χώρα μας έχει πολλά περιθώρια θεσμικής και ποιοτικής βελτίωσης. Πρέπει να συνειδητοποιηθεί ότι στο νέο τύπο επιχείρησης και παραγωγικής Βιομηχανίας, ιδιαίτερα την μεταποιητική, η ολική τιμή του προϊόντος διαμορφώνεται κατά μεγάλο ποσοστό από την προστιθέμενη αξία της ‘φαιάς ουσίας’ σε βάρος του ποσοστού των υλικών. Πολλοί μιλούν για αποϋλοποίηση (de-materialization) της παραγωγής.