ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη Κωνσταντίνος Δ. Σκορδούλης Εργαστήριο Διδακτικής Φυσικών Επιστημών & Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Περιβάλλον και τη σχέση του με: τα θέματα της κοινωνίας Η Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη – ΕΑΑ είναι ευρύτερη από την ΠΕ και εμπεριέχει Το Περιβάλλον και τη σχέση του με: τα θέματα της κοινωνίας της οικονομίας και της ανάπτυξης

ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ οι δύο ορισμοί Ικανοποιεί τις σύγχρονες ανάγκες χωρίς να μειώνει τις δυνατότητες των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους Βελτιώνει την ποιότητα ζωής στο πλαίσιο των ορίων που θέτει η φέρουσα ικανότητα των οικοσυστημάτων

ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΑΑ Έμφαση στην Ανάπτυξη (επιχειρηματικοί κύκλοι) Έμφαση στην Αειφορία (σύμφωνα με τη διακήρυξη της Συνδιάσκεψης για την ΠΕ, Θεσσαλονίκη 1997) Δεν μπορεί να υπάρξει Αειφόρος Ανάπτυξη με το συγκεκριμένο οικονομικό σύστημα – Κριτική Στάση

Κριτική σκέψη: απόδοση νοήματος στην πληθώρα των πληροφοριών τις οποίες δεχόμαστε καθημερινά

Ο χαρακτήρας της ΕΑΑ Ολιστικός / Συστημικός Διεπιστημονικός Εμπλέκει τη Διδασκαλία Αξιών Πολιτικός Χαρακτήρας Εκπαίδευση για την ιδιότητα του πολίτη και την πολιτική συμμετοχή

η Δεκαετία 2005-2014, ανακηρύχθηκε επίσημα ως Δεκαετία του ΟΗΕ για την «Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» Οι Υπουργοί Περιβάλλοντος της UNECE στη Διάσκεψη «Περιβάλλον για την Ευρώπη» (Κίεβο, Μάιος 2003) ζήτησαν να προετοιμαστεί μια Στρατηγική για την Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη Η Στρατηγική αυτή υιοθετήθηκε από τα Υπουργεία Παιδείας των ευρωπαϊκών χωρών (Vilnius 2005). Αναφέρεται η σκοπιμότητα εισαγωγής της Αειφόρου Ανάπτυξης στα αναλυτικά προγράμματα, από την πρωτοβάθμια μέχρι την τριτοβάθμια και τη μεταπτυχιακή εκπαίδευση

Οι Φυσικές Επιστήμες και η πρόκληση της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη Ριζική Αναμόρφωση της «Μελέτης Περιβάλλοντος» Ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνιστώσας στο αναλυτικό πρόγραμμα των «Φυσικών Επιστημών» Ε’ και ΣΤ’ τάξης Αναδιάρθρωση ύλης μαθημάτων (πχ. «Γεωγραφία»)

Αναμόρφωση «Μελέτη Περιβάλλοντος» Η Περιβαλλοντική Επιστήμη συγκροτείται ως: η Επιστήμη που μελετά τις σχέσεις αλληλεξάρτησης των κοινοτήτων μέσα στο περιβάλλον στο οποίο ζουν και αναπαράγονται και πρώτιστα την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον

Στόχος της Περιβαλλοντικής Επιστήμης Απάντηση ερωτημάτων, διατύπωση υποθέσεων, λύση προβλημάτων… …σχετικά με το περιβάλλον… …που αφορούν τους ανθρώπους. Χωρική κλίμακα… <από το Micron στο>πλανητικό Χρονική κλίμακα <από το millisecond στο >eon

Η Μεθοδολογία με βάση την οποία συγκροτείται η Περιβαλλοντική Επιστήμη είναι η διαδικασία Λύσης Περιβαλλοντικού Προβλήματος -Environmental Problem Solving-

Περιβαλλοντικού Προβλήματος Διαδικασία Λύσης του Περιβαλλοντικού Προβλήματος Αναγνώριση της σημασίας του προβλήματος Προσδιορισμός και διάγνωση του Π.Π. Διατύπωση σκοπών και στόχων Σχεδιασμός και υλοποίηση μελέτης Επιλογή της «καλύτερης» μεταξύ των εναλλακτικών λύσεων Πρόταση εναλλακτικών λύσεων Εφαρμογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση της λύσης Εξασφάλιση ότι η λύση δεν είναι χειρότερη από το πρόβλημα

του Περιβαλλοντικού Προβλήματος Στοιχεία της Λύσης του Περιβαλλοντικού Προβλήματος Επιστημονική αξιολόγηση του προβλήματος Ανάλυση Κινδύνου Δημόσια Εκπαίδευση (επεξήγηση του προβλήματος, των επιλογών, ανάλυση κόστους και αναμενόμενων αποτελεσμάτων) Λήψη Απόφασης Πολιτική Δράση (θεσμική και κινηματική)

ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνιστώσας στο αναλυτικό πρόγραμμα των Φυσικών Επιστημών (environment in science curriculum) Η αντίφαση: Αναλυτικό Πρόγραμμα ΦΕ → έμφαση στην αντικειμενικότητα, εγκυρότητα επιστημονικής μεθόδου, γνωστικοί στόχοι Εκπαίδευση για το Περιβάλλον → ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση αξιών, ψυχοκινητικοί στόχοι

Η εισαγωγή κοινωνικά κριτικών διαστάσεων στο αναλυτικό πρόγραμμα των Φυσικών Επιστημών αναδεικνύει ζητήματα όπως ότι: Η Επιστημονική Πρακτική συγκροτείται όχι μόνο ιστορικά και πολιτισμικά αλλά και ΗΘΙΚΑ. Απαιτείται ο συνυπολογισμός κοινωνικών, πολιτικών, ηθικών στάσεων και αξιών στην Εκπαίδευση των Φυσικών Επιστημών.

Εξελίξεις στην Επιστημολογία & Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι Φυσικές Επιστήμες έπαψαν να αντιμετωπίζονται αποκλειστικά και μόνο ως ένα λογικά συνεκτικό σώμα από προτάσεις που είναι δυνατό να επικυρωθούν ή να διαψευσθούν με ασφάλεια και που έχουν αποκαθαρθεί από οποιεσδήποτε φορτίσεις που έχουν σχέση με τις ανθρώπινες αξίες, τις υποκειμενικές αμφιταλαντεύσεις ή τις κοινωνικές επιρροές.

J. Slay, Intercaltural Education 12(2), 2001 Για μια πολιτισμικά ευαίσθητη Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες. Ζητήματα κουλτούρας και κοσμοαντίληψης επηρεάζουν τη μάθηση στις φυσικές επιστήμες και απασχολούν έντονα τους δασκάλους των Φυσικών Επιστημών.

D. Hodson, Science Education 83, 1999 Πέρα από τον Πολιτισμικό Πλουραλισμό: Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες με στόχο την Κοινωνικο-Πολιτική Δράση. H Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες ως διαδικασία επιπολιτισμού. Ευαισθητοποίηση των μαθητών σε ζητήματα διακρίσεων και δικαιωμάτων στην εκπαίδευση στις ΦΕ αλλά και στη σύγχρονη κοινωνία.

Εκπαιδεύοντας τα παιδιά των εργατικών συνοικιών στις Φυσικές Επιστήμες

D. Hodson, Intern. Journal of Science Education 25(6), 2003 Καιρός για δράση: Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες για ένα εναλλακτικό μέλλον Για να λύσουμε τα σύγχρονα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα χρειάζεται μια νέα γενιά επιστημονικά και πολιτικά εγγράμματων πολιτών που θα συμμετέχουν ενεργά στις κοινωνικές διεργασίες. Απαιτείται ένα νέο αναλυτικό πρόγραμμα για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών.