ΑΘΗΝΑ ΤΕΤΑΡΤΗ 29 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2012 ΑΠΟ Κ.Θ.ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΓΙΑΤΙ Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ Η ΕΛΛΑΔΑ ΧΡΕΙΑΧΕΤΑΙ ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ; ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΑΘΗΝΑ ΤΕΤΑΡΤΗ 29 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2012 ΑΠΟ Κ.Θ.ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΝΑΠΛ.ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΙΓΜΕΜ

ΟΙ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ(Ο. Π ΟΙ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ(Ο.Π.Υ) ΕΝΑ ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΟ ΑΣΤΕΡΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ Ε.Ε

Η Ε. Ε ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΠΟΛΛΩΝ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ Ο ... Η Ε.Ε ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΠΟΛΛΩΝ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ Ο.Π.Υ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΩΝ

ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΗΣ Ε.Ε ΑΠΟ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ Ο.Π.Υ (2009) ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΗΣ Ε.Ε ΑΠΟ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ Ο.Π.Υ (2009) Antimony ore 100% Rutile Beryllium ore Vanadium ore Boron Phosphate rock 92% Cobalt Nickel 86% Molybdenum Iron ore 83% Niobium ore Bauxite 80% PGM ores Zinc ore Rare Earth ores Tungsten ore 76% Rhenium ore Lead Ore Tantalum ore Copper Ore 74% Ilmenite Chromium ore 53%  Co,Ta,. The trends of sharp upward movements in price and high dependency pose competitiveness challenges to the manufacturing industry in general and also raises longer term issues related to security of supply of raw materials. ΠΗΓΗ: ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΒΡΕΤΑΝΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ (2010) Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΠΟΙΚΙΛΕΙ ΑΠΟ 53% ΓΙΑ ΧΡΩΜΙΟ,74% ΓΙΑ ΧΑΛΚΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΧΕΔΟΝ 100% ΓΙΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΟΠΥ ΟΠΩΣ Co, Ta, V KAI ΣΠΑΝΙΕΣ ΓΑΙΕΣ

... ΕΝΩ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ Η Ε.Ε ΕΧΕΙ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΗΣ ΣΕ Ο.Π.Υ

ΑΡΑ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ Ε ...ΑΡΑ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ Ε.Ε ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΕΝΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΕΛΩΝ

ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΜΙΑΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ (Directive) ΤΗΣ Ε.Ε ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΠΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Σύμφωνα με την συνθήκη της Ε.Ε (Nice) οι ΟΠΥ και οι πολιτικές που τις διέπουν ανήκουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των Χωρών-Μελών. Αυτό έχει σαν συνέπεια ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι σε θέση να προσεγγίσει όλα τα θέματα πολιτικής για τις ΟΠΥ με ένα ολοκληρωμένο τρόπο. Μόνο κάποιες ειδικές δράσεις μπορεί να αναληφθούν σε επίπεδο Ευρωπ.Επιτροπής όπως είναι θέματα ανταγωνισμού,περιβάλλοντος,ανάπτυξης, εμπορίου κλπ. Η Ευρωπ.Επιτροπή είναι σχεδόν πλήρως υποστελεχωμένη σε προσωπικο με γνώσεις και εμπειρία πάνω στις ΟΠΥ .

Συνέπειες από την έλλειψη οδηγίας της Ε Συνέπειες από την έλλειψη οδηγίας της Ε.Ε πάνω σε θέματα πολιτικών για τις ΟΠΥ. Δεν υπάρχει σήμερα Χώρα –μέλος της Ε.Ε που νά έχει το πολιτικό βάρος να διαπραγματευθεί στον Παγκόσμιο οργανισμό εμπορίου (WTO) ή με την Κίνα για θέματα πολιτικής και εμπορίου ΟΠΥ. Αυτό οδήγησε τελικά στην πρωτοβουλία της Ευρωπ.Επιτροπής για διαμόρφωση πολιτικών για τις ΟΠΥ και την συνακόλουθη ανάγκη διαμόρφωσης παράλληλων εθνικών πολιτικών των Χωρών-Μελών.Για τον λόγο αυτό βρισκόμαστε εδώ σήμερα.

Βέλτιστες πρακτικές και κρίσιμα ορυκτά Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας για τις Πρώτες Ύλες και τη Βιώσιμη Πρόσβαση και Εκμετάλλευση ευρωπαϊκών ΟΠΥ συστήθηκαν οι Ομάδες Εργασίας «Βέλτιστων Πρακτικών σε θέματα χρήσεων γης, μεταλλευτικής νομοθεσίας και γεωλογικής γνώσης» και «Κρίσιμων Ορυκτών για την Ευρώπη» που κατέληξαν ότι στα βασικά συμπεράσματα περιλαμβάνονται: η ανάγκη για την ανάδειξη ευρωπαϊκής πολιτικής και στρατηγικής για τις ΟΠΥ που θα διασφαλίζει την επαρκή διάθεση ορυκτών τόσο από εισαγωγές αλλά κυρίως από ενδογενείς πηγές η ανάγκη για την καθιέρωση συγκεκριμένων εθνικών, περιφερειακών και τοπικών πολιτικών που θα διασφαλίζουν την πρόσβαση σε γεωλογικά αποθέματα ΟΠΥ με κοιτασματολογικό ενδιαφέρον η ανάγκη προώθησης πολιτικών χρήσεων γης που λαμβάνουν υπόψη τους τις περιοχές κοιτασματολογικού ενδιαφέροντος η ανάγκη υιοθέτησης βέλτιστων πρακτικών στις χρονικές και γραφειοκρατικές διαδικασίες αδειοδότησης κυρίως στις περιπτώσεις που αφορούν σημαντικές επενδυτικές δραστηριότητες η επιλογή 14 κρίσιμων ΟΠΥ για την Ευρώπη μεταξύ των 41 που αρχικά αξιολογήθηκαν. Αυτά είναι τα Sb (Αντιμόνιο), Be (Βηρύλλιο), Co (Κοβάλτιο), Ga (Γάλλιο), Ge (Γερμάνιο), In (Ίνδιο), Mg (Μαγνήσιο), Nb (Νιόβιο), PGE (Πλατινοειδή μέταλλα), REE (Σπάνιες γαίες), Ta (Ταντάλιο), Sn (Κασσίτερος), φθορίτης, γραφίτης. Η εφαρμογή της Πρωτοβουλίας γαι τις ΟΠΥ αποτέλεσε αντικείμενο δημόσιας διαβούλευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο (enterprise / policies / raw-materials / public-consultation / index_en.htm)

Γνωρίζουμε το Γεωλογικό δυναμικό της Ευρώπης σε ΟΠΥ ; Το πρόγραμμα OneGeology Europe (http://www.onegeology-europe.eu/) θα ενσωματώσει μια διαδικτυακή,διαλειτουργική και χωροτακτική γεωλογική βάση δεδομένων για ολόκληρη την Ευρώπη σε κλίμακα 1:1 εκατομ. με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα από τις Ευρωπαϊκές Γεωλογικές Υπηρεσίες. Το πρόγραμμα ProMine θα μας δώσει για πρώτη φορά με την χρήση του GIS,μια πανευρωπαϊκή βάση δεδομένων βασισμένη στα γνωστά και υπό αξιοποίηση κοιτάσματα της Ε.Ε, στα πλαίσια ενός ερευνητικού προγράμματος με συντονιστή το BRGM (το Γαλλικό ΙΓΜΕ) καθώς και ένα τρισδιάσταο μοντέλο (3-D) τεσσάρων από τις κυριώτερες μεταλλογενετικές επαρχίες της Ευρώπης.Στο πρόγραμμα που άρχισε πριν 2 περίπου χρόνια βασικός εταίρος και συμμέτοχος είναι η Χώρα μας μέσω του ΙΓΜΕ. model of four of its main metallogenic provinces (launch date: 01/05/09) SARMa - Sustainable Aggregates Resource Management - Βιώσιμη Διαχείριση και Βέλτιστες Πρακτικές Εκμετάλλευσης Αδρανών Υλικών. Το ΙΓΜΕ είναι υπεύθυνο για τις ερευνητικές εργασίες που αφορούν στον καθορισμό βέλτιστων πρακτικών εκμετάλλευσης και κοιτασματολογικής βιωσιμότητας των αδρανών υλικών, στον περιορισμό των παράνομων εξορυκτικών δραστηριοτήτων και εμπορικής αξιοποίησης των λατομικών και άλλων απορριμμάτων Και τα τρία παραπάνω προγράμματα είναι συνχρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε.

Service Ressources Minérales AND KEY METALLOGENIC PROVINCES Lapland (Fe) Skellefte-Pyhäsalmi (Cu, Zn, Au, Ni, Co) Bergslagen (Fe, Zn) Irish (Zn) Foresudetic basin (Cu, Co, Pt, Re) Carpathians (Pb, Zn, Au) Balkans (Cu, Au, Sn) Iberian Pyrite Belt (Cu, Zn, Sn) vendredi 7 avril 2017 Service Ressources Minérales

Η συμβολή του ΙΓΜΕ ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΠΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΕΣ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ (ΟΠΥ) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η συμβολή του ΙΓΜΕ ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΠΥ

Ο ορυκτός πλούτος οδηγεί στην βιώσιμη ανάπτυξη H αξιοποίηση του ελληνικού ορυκτού πλούτου αποτελεί κυρίαρχη αναπτυξιακή επιλογή και επενδυτική προτεραιότητα. Είναι ευρύτερα γνωστό σήμερα (κύρια από έρευνες του ΙΓΜΕ) ότι η χώρα διαθέτει βεβαιωμένα αποθέματα ΟΠΥ με σημαντικό μεταλλευτικό περιεχόμενο και οικονομική αξία. Υπάρχουν επίσης περιοχές με νέα δυναμικά αποθέματα κοιτασμάτων. Η εκμετάλλευση των ορυκτών πρώτων υλών είναι πλουτοπαραγωγική πρόκληση και ευκαιρία, και μπορεί να συμβάλλει στην οικονομική πρόοδο. Η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου προσφέρει πολλές και σημαντικές θέσεις εργασίες, σε ένα γενικότερο περιβάλλον ανεργίας. Ο κοινωνικός πυλώνας της Βιώσιμης Ανάπτυξης περιλαμβάνει επίσης την κοινωνική συνοχή και συναίνεση από πλευράς τοπικών κοινωνιών. Σε πρόσφατη έκθεση σχετικής ευρωπαϊκής επιτροπής αναφέρεται ότι οι απόψεις και προτάσεις των τοπικών κοινωνιών πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι καθοριστικές για την τελική απόφαση παραγωγικής εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου. Η περιβαλλοντική διάσταση δηλαδή, με άλλα λόγια η ποιότητα ζωής, αποτελεί σημαντική και αναπόσπαστη παράμετρο κάθε ανθρωπογενούς δραστηριότητας. Οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον συνοδεύουν κάθε είδους παραγωγική / βιομηχανική δραστηριότητα. Το ζητούμενο λοιπόν είναι να εφαρμοσθούν τεχνολογίες, να αναδειχθούν αξιόπιστοι μηχανισμοί παρακολούθησης και να τηρηθούν κανόνες για να ελαχιστοποιηθούν, και όπου είναι δυνατόν, να εκμηδενισθούν οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι και απειλές. Η «ευρωποποίηση» του περιβάλλοντος έχει φέρει και θέσει σε εφαρμογή την θέσπιση αυστηρών μέτρων για την προστασία του εξορυκτικού και μεταλλευτικού περιβάλλοντος. Η απόλυτη τήρηση των περιβαλλοντικών όρων που επιβάλλονται εγγυώνται ασφαλή λειτουργία της μεταλλευτικής παραγωγής, και θωρακίζουν το περιβάλλον και τον άνθρωπο από «εν δυνάμει» απειλές και επιπτώσεις.

5+1 Στρατηγικές Επιλογές Αξιοποίησης των Μεταλλικών ΟΠΥ 1. Τα αποθέματα των 160.000.000 τόννων σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων, με μέση περιεκτικότητα 0,87 % Ni, χαρακτηρίζονται «εν δυνάμει» αξιοποιήσιμα κοιτάσματα στην βάση εφαρμογής καινοτόμων υδρομεταλλουργικών μεθόδων. 2. Η υλοποίηση διαχρονικής ερευνητικής δραστηριότητας για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων βωξίτη αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την διασφάλιση βιώσιμου αποθεματικού δυναμικού και παραγωγικής σταθερότητας. 3. Η αύξηση των αποθεμάτων και η παραγωγή νέων υψηλής τεχνολογίας και προστιθέμενης αξίας προϊόντων διασφαλίζει την λειτουργική βιωσιμότητα της τρέχουσας εξορυκτικής δραστηριότητας και διατηρεί την ανταγωνιστική θέση της χώρας στην αγορά λευκολίθου. 4. Η κοιτασματολογική βιωσιμότητα, η οικονομοτεχνική αναβάθμιση και η παραγωγική εκμετάλλευση μικτών θειούχων βασικών μετάλλων (Pb, Zn, Cu, Ag) είναι θέμα και αντικείμενο προτεραιότητας και στρατηγικής σημασίας για την χώρα. 5. Ο χρυσός αποτελεί στρατηγικής σημασίας ΟΠΥ για την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας και παραμένει στις προτεραιότητες κοιτασματολογικής έρευνας του ΙΓΜΕ στα επόμενα χρόνια. Τα συνολικά βεβαιωμένα αποθέματα χρυσού στην Ελλάδα ανέρχονται περίπου σε 396 τόννους 6. Ορισμένες κρίσιμες ΟΠΥ, όπως είναι το αντιμόνιο, οι σπάνιες γαιές και τα πλατινοειδή απαντώνται στην χώρα μας και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο κοιτασματολογικής έρευνας και οικονομικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων και των δευτερογενών πηγών, με δεδομένη την προστιθέμενη αναπτυξιακή τους αξία.

Βιομηχανικά ορυκτά(Ο μπεντονίτης (~ 35% της ευρωπαϊκής παραγωγής) ο περλίτης (~ 75% της ευρωπαϊκής παραγωγής) και η κίσσηρις διαθέτουν ισχυρή παγκόσμια παραγωγική παρουσία. Ο μαγνησίτης που αντιπροσωπεύει το 8% της ευρωπαϊκής παραγωγής. Ο χουντίτης και ο ατταπουλγίτης σπάνια ορυκτά με εξειδικευμένες εφαρμογές και νέα υλικά προϊόντα. Οι ζεόλιθοι με έμφαση σε νέες εφαρμογές της περιβαλλοντικής τεχνολογίας και της υγιεινής διατροφής. Ο γύψος και ο καολίνης. Ο χαλαζίας και οι άστριοι, σε μια προοπτική ποιοτικότερων υλικών και τελικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Οι ποζολάνες και γενικότερα οι πρώτες ύλες τσιμέντου και κεραμοποιίας   Στην κατηγορία των δομικών και διακοσμητικών πετρωμάτων : Τα μάρμαρα, με την ευρύτερη εμπορική και οικονομική έννοια. Οι δομικοί λίθοι, περιφερειακής ή/και τοπικής σημασίας. Λατομικά ορυκτά και πετρώματα  Τρέχουσα μεταλλευτική παραγωγή  Κοινωνικές επιπτώσεις Οικονομική διάσταση Περιβαλλοντική προσέγγιση Νομικό πλαίσιο Μεταλλευτικός κώδικας Λατομικός κώδικάς Περιβαλλοντική νομοθεσία Χωροταξικό σχέδιο-Χρήσεις γης Δημόσιοι μεταλλευτικοί χώροι Κοιτασματολογική και οικονομοτεχνική αξιολόγηση Επενδύσεις-Παραγωγική αξιοποίηση

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ Είναι πλέον απαραίτητο να προσδιορισθούν οι στρατηγικές επιλογές για το μέλλον, να οριοθετηθεί και να χαραχθεί ο «οδικός χάρτης» βέλτιστης αξιοποίησης και βιώσιμης εκμετάλλευσης συγκεκριμένων ΟΠΥ, με χαρακτηριστικά εθνικού ή/και περιφερειακού συγκριτικού πλεονεκτήματος και υπεροχής για την Ελλάδα, και να διασφαλιστεί η διατήρηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων μακροπρόθεσμα. Στις όποιες οικονόμο-τεχνικές εκτιμήσεις, στρατηγικό σχεδιασμό και επενδυτική σκοπιμότητα θα πρέπει να συνυπολογισθούν και οι ανεπιθύμητοι παράγοντες, που επηρεάζουν αρνητικά τη μεταλλευτική δραστηριότητα και έρευνα της χώρας, αλλά και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που διαθέτει η Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες. Είναι βέβαιο πως η καθυστέρηση στην αξιοποίηση βιώσιμων πλουτοπαραγωγικών πηγών, όπως είναι τα ορυκτά αφαιρούν την δυνατότητα της χώρας να αλλάξει ριζικά τα σημερινά αναπτυξιακά της δεδομένα εκμεταλλευόμενη τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα.Σε μια Χώρα ήδη ουσιαστικά χρεωκοπημένη μια τέτοια επιλογή είναι εγκληματική.Κανείς δεν έχει δικαίωμα να σταθεί απέναντι στην ανάπτυξη και διάσωση αυτής της Χώρας.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!