Ζουγγουρίδης Θεόδωρος ΘΕΜΑ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1967-1974 Ζουγγουρίδης Θεόδωρος ΣΤ΄Εξάμηνο ΑΕΜ:7339 Έτος:2010-2011 Τηλ:6974150841

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ: Ποια ήταν η εκπαιδευτική πολιτική που ακολούθησε το Απριλιανό καθεστώς κατά την περίοδο 1967-1974; ΥΠΟΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Ποιά ήταν τα πρώτα μέτρα για την εκπαίδευση και που αποσκοπούσαν; Ποιά ήταν η γενικότερη κατάσταση στα σχολεία;( ενδυμασία, βιβλία, αναλυτικό πρόγραμμα κτλ.) Πως επηρέασε η εκπαιδευτική πολιτική της δικτατορίας την μορφή του εκπαιδευτικού συστήματος των επόμενων χρόνων;

Η παρακάτω εργασία προτείνεται για μαθητές της ΣΤ΄ δημοτικού Η παρακάτω εργασία προτείνεται για μαθητές της ΣΤ΄ δημοτικού. Οι διδακτικές ώρες που κρίνονται απαραίτητες είναι 6, ώστε οι μαθητές να έχουν αρκετό χρόνο να μελετήσουν τα διάφορα είδη των πηγών και να επιτευχθούν οι προβλεπόμενοι στόχοι

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΗΛΩΤΙΚΟΙ: Γνωρίζω ποια περίοδο εννοούμε ως δικτατορία των συνταγματαρχών. Γνωρίζω τις συνθήκες που επικρατούσαν στα σχολεία την περίοδο της δικτατορίας. Γνωρίζω ποια ήταν τα μέτρα που πάρθηκαν την περίοδο εκείνη και που στόχευαν. Γνωρίζω τα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής και πως επηρέασαν τις μελλοντικές πολιτικές για την εκπαίδευση. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟΙ: Μελετώ και ανιχνεύω την σχολική ζωή της εποχής μέσα από διάφορες πηγές. Παρατηρώ, κρίνω και βγάζω συμπεράσματα. Συγκρίνω τις πηγές και απαντώ στις δραστηριότητες.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ: Αναγνωρίζω και κατανοώ τις ιστορικές έννοιες: Απριλιανή δικτατορία, δικτατορία, ελληνοχριστιανικός πολιτισμός, γλωσσικό ζήτημα, κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες, εθνική ιδεολογία, κομμουνισμός, συντηρητική παράταξη ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ: 1. Συνειδητοποίηση της αξίας και της δύναμης που έχει η εκπαίδευση. 2. Ευαισθητοποίηση σε θέματα διακρίσεων και αποκλεισμών. 3. Συνειδητοποίηση της αξίας της δημοκρατίας για την εκπαίδευση.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Το ανώμαλο πολιτικό κλίμα που ακολούθησε την πτώση της Ε.Κ λειτούργησε ως η κύρια αφορμή για την κατάλυση της δημοκρατίας στην Ελλάδα και την επιβολή του στρατιωτικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967. Η επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου θα δημιουργήσει μια νέα κατάσταση, η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως ενίσχυση των χαρακτηριστικών που συνέθεταν τη φυσιογνωμία του μεταπολεμικού κράτους. Ο αντι-κομμουνισμός και οι αναφορές στην «εθνική ιδεολογία» του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, κάτω από το καθημερινό σύνθημα «Ελλάς, Ελλήνων, Χριστιανών», θα γνωρίσουν νέα έξαρση. Μέσα σε αυτό το ‘’επαναστατικό’’ κλίμα, με δύο αναγκαστικούς νόμους (59 και 129/1967) η μεταρρύθμιση της Ε.Κ θα καταργηθεί ολοκληρωτικά –πλην της δωρεάν εκπαίδευσης-, πράξη που παρουσιάζεται από τη στρατιωτική κυβέρνηση ως «διαφύλαξη της ελληνικότητας» και επαναφορά της «εκτροχιασμένης» εκπαίδευσης στα «εθνικά» της πλαίσια.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Πριν γίνει η παρουσίαση των διάφορων πηγών και δραστηριοτήτων είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα παιδιά θα χωριστούν σε ομάδες έτσι ώστε να συνεργαστούν από κοινού στην ανίχνευση και την μελέτη των πηγών όπως και στην εκπόνηση των δραστηριοτήτων.

Δραστηριότητα 1: Ας δούμε τι γνωρίζουμε Δραστηριότητα 1: Ας δούμε τι γνωρίζουμε. Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τον όρο Δικτατορία; Συμπληρώστε τα κενά. Δικτατορία …

Πηγή 1 <<αγωγήν επί τη βάση των ιδεωδών του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, αποσκοπεί να καταστήση τους εκπαιδευόμενους ικανούς όπως εκπληρώσι τας υποχρεώσεις των ως άνθρωποι και πολίται και ανταποκρίνονται εντός της πολιτικής κοινότητος το ελληνικού έθνους εις τας επιβαλλομένας απαιτήσεις υπό της συγχρόνου ζωή>> http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=653&Itemid=29 Μετάφραση Πηγή 1 <<Η αγωγή θα βασίζεται στα ιδεώδη του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού, θα αποσκοπεί να καταστήσει τους εκπαιδευόμενους ικανούς να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους ως άνθρωποι και πολίτες και να ανταποκρίνονται μέσα στην πολιτική κοινότητα του ελληνικού έθνους και στις επιβαλλόμμενες απαιτήσεις μέσα στην σύγχρονη ζωή.>>

Πηγή 2 http://www. youtube. com/watch Πηγή 2 http://www.youtube.com/watch?v=fWuzaapQB4s&feature=related (απόσπασμα 1.03-2.00 από την πρώτη ομιλία του δικτάτορα στον ελληνικό λαό )

Δραστηριότητα 2: Διαβάστε προσεκτικά την πηγή 1 και ακούστε την πηγή 2 Δραστηριότητα 2: Διαβάστε προσεκτικά την πηγή 1 και ακούστε την πηγή 2. Ποιος ήταν ο προσανατολισμός της εκπαίδευσης την περίοδο της Απριλιανής δικτατορίας ; Που δόθηκε περισσότερο βάρος;

Πηγή 3 <<Για να διοριστεί κάποιος στην εκπαίδευση έπρεπε να έχει ήθος, του οποίου <<ίδιον και ουσιώδες στοιχείον διά τους εκπαιδευτικούς είναι η πίστις και αφοσίωσις εισ τα ελληνικά και χριστιανικά ιδεώδη>>.Πολλοί εκπαιδευτικοί ή θα παραιτηθούν ή θα εξαναγκαστούν σε παραίτηση>>.

Πηγή 4 <<Μη νομιμόφρων θεωρείται ο υπάλληλος όστις εμφορείται υπό κομμουνιστικών ή αντεθνικών ιδεών ή προπαγανδίζει υπέρ αυτών ή καθ’ οιονδήποτε τρόπον συνεργεί εις την διάδοσιν αυτών ή εξαίρει ταύτας ή έχει καθ’ οιονδήποτε τρόπον επαφήν ή συννενόησιν μετά των οπαδών των ιδεών τούτων ή στρέφεται κατά του κρατούντος πολιτειακού καθεστώτος ή των βασικών θεσμών αυτού ή ακολουθεί αντεθνικά ή κομμουνιστικά συνθήματα.>> Χρήστος Κάτσικας , Κώστας Ν. Θεριανός, Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι το 2004 ,Εκδόσεις Σαββάλας Σελ. 175

Δραστηριότητα 3:Διαβάστε προσεκτικά της πηγές 3 και 4. Ερωτήσεις 1 Δραστηριότητα 3:Διαβάστε προσεκτικά της πηγές 3 και 4. Ερωτήσεις 1. Ποια μέτρα πήρε το καθεστώς για τους αντιφρονούντες; Για ποιούς λόγους πιστεύεται το έκανε αυτό; Συμβαίνει το ίδιο και σήμερα;

ΤΟ ΕΜΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ Πηγή 5 Δραστηριότητα 4: Σε τι αποσκοπούσε το μέτρο αυτό κατά τη γνώμη σας ; *Σχόλιο: Το πουλί ονομάζεται φοίνικας και ξαναγεννιέται από της στάχτες του. Πηγή 5 Όλα ανεξαιρέτως τα σχολικά βιβλία, τα οποία εκδίδονται από τον ΟΕΔΒ, φέρουν καθ΄ όλη τη διάρκεια της δικτατορίας το έμβλημα της, δηλαδή τον αναγεννώμενο φοίνικα.

Πηγή 6: Χρήστος Κάτσικας , Κώστας Ν Πηγή 6: Χρήστος Κάτσικας , Κώστας Ν. Θεριανός, Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι το 2004 ,Εκδόσεις Σαββάλας Σελ. 255 ΣΗΜΕΡΑ: ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΠΡΙΛΙΑΝΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5: Στο παραπάνω διάγραμμα βλέπουμε το εκπαιδευτικό σύστημα όπως διαμορφώθηκε την περίοδο της Απριλιανής δικτατορίας. Συμπληρώστε το διπλανό διάγραμμα με το εκπαιδευτικό σύστημα που επικρατεί σήμερα. Ποιες διαφορές ή ομοιότητες παρατηρείται ανάμεσα στα δύο εκπαιδευτικά συστήματα; ... ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ/ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ (ΔΙΕΤΗΣ ΦΟΙΤΗΣΗ) Όπου μαύρο βελάκι εξετάσεις … ΓΥΜΝΑΣΙΟ 6 ΧΡΟΝΙΑ ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΒΑΘΜΙΔΑ … ΔΗΜΟΤΙΚΟ 6 ΧΡΟΝΙΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ …

Πηγή 7 <<ο 1967 εκπονήθηκε κοινό πρόγραμμα για όλους τους τύπους των σχολείων της Mέσης Eκπαίδευσης. Χαρακτηριστικό του ήταν η αύξηση του εβδομαδιαίου χρόνου διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών και μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου διδασκαλίας των νέων ελληνικών και των μαθηματικών, σε σχέση με το πρόγραμμα του 1966. O προσανατολισμός του είναι γνώριμος: έμφαση στη γνώση του παρελθόντος.>>

Πηγή 8 "Επίσημος γλώσσα του Kράτους και της εκπαιδεύσεως είναι εκείνη, εις την οποίαν συντάσσονται το Σύνταγμα και τα κείμενα της ελληνικής νομοθεσίας". Ουσιαστικά κατοχυρώθηκε η καθαρεύουσα και ο N. Μακαρέζος δήλωνε: "να μην έρχεται ο οιοσδήποτε Γ[ενικός] Γραμματέας του Yπουργείου παιδείας [εννοούσε τον E. Παπανούτσο] και καθιερώνη εις τα Δημοτικά Σχολεία την γλώσσαν που ενδεχομένως θα οδηγήση εις μοιραία αποτελέσματα". http://www.alfavita.gr/artro.php?id=18277

Δραστηριότητα 6: Διαβάστε προσεκτικά τις πηγές 6 και 7. Ερωτήσεις 1 Δραστηριότητα 6: Διαβάστε προσεκτικά τις πηγές 6 και 7. Ερωτήσεις 1.Ποια μαθήματα κατείχαν τις περισσότερες ώρες στο ωρολόγιο πρόγραμμα; 2. Ποια γλώσσα ήταν η κυρίαρχη και για ποιους λόγους πιστεύετε ότι την επέλεξαν οι πραξικοπηματίες; 3.Ποιες ήταν οι επιπτώσεις κατά την γνώμη σας για την γλώσσα του λαού; *Πραξικόπημα : Αιφνιδιαστική ενέργεια μιας κυβέρνησης ή ένοπλων στρατιωτικών τμημάτων, που ανατρέπει βίαια την υπάρχουσα (νόμιμη) πολιτική κατάσταση μιας χώρας, παραβιάζει το Σύνταγμα, περιορίζει τις λαϊκές ελευθερίες και σφετερίζεται την εξουσία. Πραξικοπηματίας είναι αυτός που οργανώνει πραξικόπημα ή που συμμετέχει σε πραξικόπημα.

Πηγή 9 <<Tο σχολείον οφείλει να μεριμνά διά την ευπρεπή εμφάνισιν και την κοσμίαν συμπεριφοράν των μαθητών εντός και εκτός αυτού. H εκκεντρική κόμμωσις και ενδυμασία διά τα θήλεα, η μακρά και ατημέλητος κόμη και ουχί ευπρεπής ενδυμασία διά τους άρρενας είναι απαράδεκτα. [... 3. Tο σχολείον οφείλει να παρακολουθή και εφορά την εξοσχολικήν ζωήν και συμπεριφοράν των μαθητών του. >> http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=653&Itemid=29

Πηγή 10: http://www. megatv. com/erevna/article. asp Πηγή 10: http://www.megatv.com/erevna/article.asp?catid=17209&subid=2&pubid=1987804 ( απόσπασμα 5.34-8.20 από την εκπομπή ΕΡΕΥΝΑ με τον Π. Τζίμα 21-4-2009 )

Δραστηριότητα 7: Ερωτήσεις 1 Δραστηριότητα 7: Ερωτήσεις 1. Τι ίσχυε τότε για την εμφάνιση και την ενδυμασία των μαθητών και της νεολαίας γενικότερα; 2. Εξακολουθεί να ισχύει το ίδιο και σήμερα; Ποιες διαφορές και ομοιότητες παρατηρείται;

Πηγή 11 <<Το πνευματικό φώς που εξέπεμπε η χώρα όλη τη διάρκεια της επταετίας είναι στις πολύ γενικές του γραμμές γνωστό: λογοκρισία και μαυροπίνακες βιβλίων και συγγραφέων, παραλήρημα αντί-κομμουνιστικής προπαγάνδας […]εκδίωξη όλων των αντιφρονούντων* καθηγητών από τα πανεπιστήμια και τοποθέτηση ανθρώπων του καθεστώτος στις έδρες και στις πρυτανείες κυρίως των σχολών, και όλο αυτό συμπυκνώνεται με την πομπώδη* ασυναρτησία που χαρακτήριζε την περίπου ιδιωματική γλώσσα που μιλούσαν οι διδάκτορες>> http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=87519&ct=114&dt=20/04/1997#ixzz0znLilpAL *αντιφρονούντων: αυτοί που έχουν διαφορετική άποψη *πομπώδη: έντονη

Δραστηριότητα 8 ( επαναληπτική): Αφού διαβάσετε προσεκτικά και κατανοήσετε πλήρως το περιεχόμενο όλων των παραπάνω πηγών να καταγράψετε όλα τα χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής πολιτικής της Απριλιανής δικτατορίας που εντοπίσατε. Ποια χαρακτηριστικά από αυτά εντοπίζεται στην πηγή 11; Τι άλλη πληροφορία μας δίνει η πηγή;

Δραστηριότητα 9: Να κατατάξετε στον πίνακα που ακολουθεί τις παραπάνω πηγές σε πρωτογενείς ή σε δευτερογενείς, ανάλογα με το πότε κατασκευάστηκαν. Πρωτογενής πηγή:η πηγή που κατασκευάστηκε ταυτόχρονα με το γεγονός που αναφέρουμε. Είναι δηλαδή προϊόν της εποχής εκείνης. Δευτερογενής πηγή:η πηγή που κατασκευάστηκε μετά από το γεγονός που αναφέρουμε. Στηρίζεται στις πρωτογενείς πηγές.

Συμπληρώστε με Χ την κατηγορία στην οποία ανήκει η πηγή. Συμπληρώστε με Χ την κατηγορία στην οποία ανήκει η πηγή. ΠΗΓΗ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ

Η ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Μετά το 1973 υπήρξε μια γενικότερη αμφισβήτηση των δικτατορικών καθεστώτων […]. Παράλληλα ο απόηχος της δράσης των ευρωπαϊκών φοιτητικών κινημάτων στην Ελλάδα –και ιδιαίτερα ο γαλλικός Μάης του 1968-, σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες συνέβαλαν στην εξέγερση του πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973.Το πραξικόπημα κατά της νόμιμης κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1974 και η εισβολή της Τουρκίας επέφερε την κατάρρευση της Απριλιανής δικτατορίας. Η ανάθεση της θέσης του πρωθυπουργού στον Κωνσταντίνο Καραμανλή και ο σχηματισμός κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας αποτελούσαν τη μόνη αξιόπιστη έξοδο από την κρίση. Η χούντα είχε πλέον ανατραπεί και η δημοκρατία επανερχόταν μετά από επταετείς περιπέτειες στην Ελλάδα. Οι συντηρητικές δυνάμεις-που είχαν αντιταχθεί σε κάθε προσπάθεια φιλελεύθερης εκπαιδευτικής πολιτικής κατά το παρελθόν- βρίσκονται πάλι στην εξουσία με μια νέα πολιτική ιδεολογία το φιλελευθερισμό.

Πηγή 12 <<Το δικτατορικό καθεστώς είχε καταρρεύσει μέσα στην απόλυτη μοναξιά του, αποκηρυγμένο μετά βδελυγμίας. Κανείς συντηρητικός πολιτικός, καμία συντηρητική πολιτική δύναμη που στόχευε να παίξει Εθνικό ρόλο δεν μπορούσε να επικαλεστεί ούτε ίχνος συνέχειας, ούτε ίχνος θετικής συμβολής. Η τομή ήταν απόλυτη.>>

Πηγή 13 <<Ο όρος Ελληνοχριστιανικός Πολιτισμός είχε αποκτήσει αρνητική σημασία […].Η αποφασιστική ρήξη με το βεβαρημένο μετεμφυλιακό παρελθόν αποτελούσε όρο πολιτικής επιβίωσης για την συντηρητική παράταξη. Σε αυτή την προσπάθεια δημιουργίας μιας νέο-συντηρητικής παράταξης, προσαρμοσμένης στις διαφοροποιημένες πολιτικό-ιδεολογικές προτιμήσεις του εκλογικού σώματος, αλλά και των συλλογικών αιτημάτων για κάθαρση, δημοκρατία, εκσυγχρονισμό και κοινωνική δικαιοσύνη προφανώς δεν επαρκούσε η αποστασιοποίηση και μόνον από το πρόσφατο παρελθόν Γ. Βούλγαρης: Η Ελλάδα της μεταπολίτευσης 1974-1990: σταθερή δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική ιστορία, Θεμέλιο, Αθήνα 2001, σελ 57

Δραστηριότητα 10: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ: 1)Για ποιο λόγο η συντηρητική παράταξη αποσιωπά το παρελθόν της; Επηρέασε η επταετής δικτατορία την απόφαση της αυτή; 2) Ποιος είναι ο δημιουργός της; Δημιουργήθηκε την εποχή στην οποία αναφέρεται; 3) Ποιο είναι το είδος της πηγής;

Πηγή 14 <<Η άριστη γνώση της γραμματικής και του συντακτικού των αρχαίων κειμένων, ήταν εντελώς ανεπαρκή εφόδια για να εξυπηρετηθούν οι νεοδιαμορφώμενες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, που χρειάζονταν, κυρίως τεχνικούς>>

Πηγή 15 <<Η μονοδρομική εκπαιδευτική πυραμίδα του παρελθόντος και η έλλειψη ουσιαστικής κρατικής φροντίδας για την λαική παιδεία, είχαν οδηγήσει στο φαινόμενο να έχουμε το 1971,[…], 14% αναλφάβητους και 25% ημιαναλφάβητους […]. Από τους απόφοιτους δημοτικού που συνέχιζαν τη φοίτηση τους στην επόμενη βαθμίδα εκπαίδευσης, το 81% ακολουθούσε γενική εκπαίδευση και μόνο το 19% τεχνική –επαγγελματική.>> Σ. ΜΠΟΥΖΑΚΗΣ: Νεοελληνική εκπαίδευση (1821-1998), σελ . 141 εκδόσεις GUTENBERG

Δραστηριότητα 11: Διαβάστε προσεκτικά τις πηγές 1 ,14 και 15 Δραστηριότητα 11: Διαβάστε προσεκτικά τις πηγές 1 ,14 και 15. Για ποιο λόγο έχουμε μειωμένη αριθμό μαθητών στα τεχνικό-επαγγελματικά σχολεία; Βρίσκεται κάποια αντίφαση ανάμεσα στις πηγές;

Δραστηριοτητα 12 ( επαναληπτική ) Ποιο μέτρο απο αυτά που πήρε το στρατιωτικό καθεστως 1967-1974 σας έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση και γιατί;

Δραστηριότητα 13 ( επαναληπτική ) Ποιές ενεργείες θα κάνατε εσείς για την Παιδεία αν είσασταν πολιτικοί την περίοδο αμέσως μετά την κατάρρευση της Απριλιανής δικτατορίας το 1974; Τι θα αλλάζατε;

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=653&Itemid=29 http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=87519&ct=114&dt=20/04/1997#ixzz0znLilpAL http://www.youtube.com/watch?v=fWuzaapQB4s&feature=related http://www.megatv.com/erevna/article.asp?catid=17209&subid=2&pubid=1987804 www.google.gr/fwtos Μαρία Ρεπούση μαθήματα ιστορίας, από την ιστορία στην ιστορική εκπαίδευση, δεύτερη έκδοση Χρήστος Κάτσικας , Κώστας Ν. Θεριανός, Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι το 2004 ,Εκδόσεις Σαββάλας Σ. ΜΠΟΥΖΑΚΗΣ: Νεοελληνική εκπαίδευση (1821-1998), Έ εκδοση GUTENBERG Γ. Βούλγαρης: Η Ελλάδα της μεταπολίτευσης 1974-1990: σταθερή δημοκρατία σημαδεμένη από τη μεταπολεμική ιστορία, Θεμέλιο, Αθήνα 2001 Δημ. Φ. Χαραλάμπους, Μεταπολίτευση και εκπαιδευτική πολιτική (1974-2000) , έκδοση 2009-2010 ,Θεσσαλονίκη 2009 Στα νεότερα και σύγχρονα χρόνια,Ιστορία για την ΣΤ΄ Δημοτικού Βιβλίο Δασκάλου β΄ έκδοση ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, Ελληνική ιστορία στο διαδίκτυο

Πίνακας Στόχοι Πηγές Δραστηριότητες Αξιολόγηση Δηλωτικός 1 Δηλωτικός 2 1,3,9,10,11 2,3,7,8, Δηλωτικός 3 4,5,6,7,8,9,11 3,4,5,6,7,8,12 Δηλωτικός 4 Μεθοδολογικός 1 1,2,3,4,5,7,8,9,10, 11,12,13,14,15 2,3,4,6,7,8,10,11,12 Μεθοδολογικός 2 1,2,3,4,5,7,8,9,10,1112,13,14,15 Μεθοδολογικός 3 6,11,12,13,14,15 5,8,9,10,11,12,13 Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός 1,2,13 10 Δικτατορία 12 1,10,13

Κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες 13,14 11 κομμουνισμός 3,4,11 3,8 Γλωσσικό ζήτημα 7,8,11 6,8 Καλλιέργεια αντιλήψεων και στάσεων 1 1,5,7,8 4,6 Καλλιέργεια αντιλήψεων και στάσεων 2 3,4,9,10,11,12 3,7,8 Καλλιέργεια αντιλήψεων και στάσεων 3 3,4,5,7,8,9,10,11,12,13 3,4,6,7,8,10