Η διδασκαλία ως διαδικασία διαμόρφωσης εγγράμματων ταυτοτήτων Ειδικό Μέρος Ενότητα Ι, 2.4

Η διδασκαλία, εν τέλει, αποτελεί μια βαθιά πολιτική επιλογή Η διδασκαλία ως διαδικασία διαμόρφωσης εγγράμματων ταυτοτήτων Οι διδακτικές επιλογές και οι επιλογές μας ως προς την αξιοποίηση της τεχνολογίας, σχετίζονται με τον τύπο της εγγράμματης ταυτότητας που επιδιώκουμε να διαμορφώσουμε Η διδασκαλία, εν τέλει, αποτελεί μια βαθιά πολιτική επιλογή

Η διδασκαλία ως διαδικασία διαμόρφωσης εγγράμματων ταυτοτήτων Τρεις διαφορετικές εκδοχές αξιοποίησης των ΤΠΕ Αξιοποίηση των ΤΠΕ σε πιο παραδοσιακές μορφές διδασκαλίες Αξιοποίηση των ΤΠΕ σε πιο καινοτόμες κατευθύνσεις Αξιοποίηση των ΤΠΕ στην κατεύθυνση του κριτικού νέου γραμματισμού Νέος γραμματισμός / εγγραμματισμός / literacy = αλφαβητισμός (κατανόηση ανάγνωσης και γραφής) αλλά πιο δυναμικός, σχετίζεται με: τη δυνατότητα του εγγράμματου ατόμου να λειτουργεί αποτελεσματικά σε διάφορες καθημερινές κοινωνικές πρακτικές που συμπεριλαμβάνουν ανάγνωση και γραφή στις ποικίλες εκδοχές της.

1η εκδοχή: Διδασκαλία με εκπαιδευτικό λογισμικό («Ελληνομάθεια», Ελληνικά Γράμματα) - Πίνακες με κλίση ρήματος σε όλους τους χρόνους και τις εγκλίσεις Οφέλη Προβλήματα Ενδιαφέρον μαθητών για τη γραμματική Η παρουσίαση (χρώματα, πίνακες) καθιστούν ευκολότερη τη μάθηση σε σχέση με το βιβλίο Με την αξιοποίηση των ΤΠΕ προετοιμασία μαθητών για μέλλον Στα πλαίσια του διαθέσιμου χρόνου, με προτζέκτορα ή διαδραστικό πίνακα Οι μαθητές εξοικειωμένοι με πιο ενδιαφέροντα υπολογιστικά περιβάλλοντα. Επιφανειακή μάθηση: απομνημόνευση, χωρίς σύνδεση γλώσσας με κοινωνία «Ψεύτικα νέο»: μηχανιστική διδασκαλία Μηχανιστική διάσταση μάθησης

Θεωρητικό πλαίσιο πρότασης 1η εκδοχή: Διδασκαλία με εκπαιδευτικό λογισμικό («Ελληνομάθεια», Ελληνικά Γράμματα) - Πίνακες με κλίση ρήματος σε όλους τους χρόνους και τις εγκλίσεις Θεωρητικό πλαίσιο πρότασης

2η εκδοχή: Διδασκαλία με Σώματα Κειμένων από την Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα (www.greek-language.gr) - Αξιοποίηση των Σωμάτων Κειμένων (αρθογραφία, βιβλία ΠΙ) Οφέλη Προβλήματα Δημιουργική εμπλοκή των μαθητών στη διερεύνηση της γνώσης – δημιουργικά εγγράμματα υποκείμενα Σύνδεση της γλώσσας με τη ζωή και όχι κανόνες αποπλαισιωμένοι Σύνδεση της γραμματικής με την κειμενική πραγματικότητα Δύσκολη η υλοποίηση. Το εργαστήριο διαθέσιμο μόνο ευκαιριακά Οι ΤΠΕ ως παιδαγωγικά περιβάλλοντα μόνο κι όχι και ως περιβάλλοντα επικοινωνίας Η έρευνα σε συγκεκριμένα πεδία (εφημερίδες, σχολικά βιβλία) – Έλλειψη κριτικής διάστασης

Θεωρητικό πλαίσιο 2η εκδοχή Γλώσσα Διδασκαλία γλώσσας Θεωρία μάθησης 2η εκδοχή: Διδασκαλία με Σώματα Κειμένων από την Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα (www.greek-language.gr) - Αξιοποίηση των Σωμάτων Κειμένων (αρθογραφία, βιβλία ΠΙ) Θεωρητικό πλαίσιο 2η εκδοχή Γλώσσα Διδασκαλία γλώσσας Θεωρία μάθησης Μαθητής ως Υποκείμενο Ο υπολογιστής Σχολικός χρόνος - χώρος Ως δομή σε συνδυασμό με τη χρήση Στοιχεία επικοινωνιακής και κειμενοκεντρικής οπτικής Διερευνητική μέθοδος Σημαντική ενεργοποίηση, γνώσεις μέσα από τη χρήση της γλώσσας Διερευνητικό περιβάλλον Δεν αρκούν τα ισχύοντα

Οφέλη Προβλήματα Λειτουργική κατάκτηση του νέου γραμματισμού 3η εκδοχή: Διδασκαλία με χρήση Σωμάτων Κειμένων, αλλά και αναζήτηση στον καθημερινό λόγο (blogs, αναζήτηση στο Google), για ομαδική εργασία Οφέλη Προβλήματα Λειτουργική κατάκτηση του νέου γραμματισμού Δημιουργία δημιουργικών εγγράμματων υποκειμένων Οργανική σύνδεση της γραμματικής με ποικίλες όψεις της ζωής Διαθεματική προσέγγιση Δύσκολη η υλοποίηση της εργασίας αυτής Δύσκολη η ανεύρεση χρόνου Δεν προβλέπονται από τα ισχύοντα ΑΠΣ και τα σχολικά βιβλία Δεν υπάρχουν οι θεσμικές προϋποθέσεις (υλικό, …)

Θεωρητικό πλαίσιο 3η εκδοχή Γλώσσα Διδασκαλία γλώσσας Θεωρία μάθησης 3η εκδοχή: Διδασκαλία με χρήση Σωμάτων Κειμένων, αλλά και αναζήτηση στον καθημερινό λόγο (blogs, αναζήτηση στο Google), για ομαδική εργασία Θεωρητικό πλαίσιο 3η εκδοχή Γλώσσα Διδασκαλία γλώσσας Θεωρία μάθησης Μαθητής ως Υποκείμενο Ο υπολογιστής Σχολικός χρόνος - χώρος Ως μέρος της σύνθετης κοινωνικοπολιτισμικής πραγματικότητας Στοιχεία επικοινωνιακής και κειμενοκεντρικής πραγματικότητας, κριτικής επίγνωσης, πολυγραμματισμοί Μαθαίνω ερευνώντας και συνθέτοντας Σημαντική ενεργοποίηση / Επικοινωνιακή, κριτική, κειμενική ικανότητα / Γνώσεις για τη γλώσσα Περιβάλλον διερεύνησης, συνεργασίας, παραγωγής λόγου, έμφαση στο νέο γραμματισμό Διαθεματική προσέγγιση, Διαφορετικός χειρισμός από τα ισχύοντα

Συμπεράσματα Διαφορετική αναπλαισίωση των ΤΠΕ στις τρεις εκδοχές Διαφορετικές συνέπειες για τη γλώσσα, τους μαθητές, το είδος του σχολείου Διαφορετική διδακτική διαδικασία, ανάλογα τη θεωρητική αφετηρία Διαφορετικό θεωρητικό υπόβαθρο Διαφορετική πολιτική οπτική, με την έννοια της δημιουργίας διαφορετικού τύπου πολίτη. Το πρόβλημα δεν έγκειται μόνο στην παλαιά ή νέα τεχνολογία, αλλά στον τρόπο χρήσης της και στο τι υπηρετεί στο σχολείο. Φαίνεται ότι όσο πιο παλιά ή ξεπερασμένη η τεχνολογία, τόσο πιο κοντά στην υιοθέτησή της από το ελληνικό σχολείο.

Το μοντέλο του ρόμβου

Το μοντέλο του ρόμβου 1η εκδοχή Γνώσεις για τον κόσμο Δεν σχετίζονται Απομνημόνευση κανόνων Γνώσεις για τη γλώσσα Γραμματισμοί Ταυτότητα Μαθητή Ο μαθητής ως εγγράμματο υποκείμενο Διδακτικές πρακτικές Ως αποπλαισιωμένος κώδικας Στο επίπεδο της λέξης Παραδοσιακού τύπου, μετωπική διδασκαλία 15

Το μοντέλο του ρόμβου 2η εκδοχή Δεν σχετίζονται ρητά Γνώσεις για τον κόσμο Διερεύνηση γλωσσικών δομών σε συσχέτιση με ποικίλα κειμενικά είδη, αναγνώριση γραμματικών τύπων Γνώσεις για τη γλώσσα Γραμματισμοί Διδακτικές πρακτικές Συνδυασμός δομής και χρήσης σε κειμενικό επίπεδο Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία Διερευνητική μάθηση Ταυτότητα του μαθητή 16

Το μοντέλο του ρόμβου 3η εκδοχή Γνώσεις για τον κόσμο Ο κόσμος συσχετίζεται με τις γνώσεις για τη γλώσσα και τους γραμματισμούς Γνώσεις για τη γλώσσα Γραμματισμοί Διερεύνηση γλωσσικών δομών σε συσχέτιση με ποικίλα κειμενικά είδη, κριτική γλωσσική επίγνωση, εξοικείωση με νέες κειμενικές ιδιαιτερότητες [νέος γραμματισμός] Διδακτικές πρακτικές Η γλώσσα κατανοείται ως μέρος της σύνθετης κοινωνικοπολιτισμικής πραγματικότητας Διαθεματική προσέγγιση Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία Διερευνητική μάθηση 17