"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech Ο ρόλος και η συμβολή του ΕΚΤ στο πλαίσιο της προετοιμασίας της Προγραμματικής Περιόδου 2014–2020 Αθήνα, 23 Μαΐου 2013

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech Ο χαρακτήρας και οι στόχοι του σημερινού Αναπτυξιακού Συνεδρίου Το σημερινό συνέδριο έχει τον φιλόδοξο στόχο της συνολικής διαβούλευσης επί των αναπτυξιακών προοπτικών των ανθρωπίνων πόρων στην Ελλάδα. Με βάση τις κατευθύνσεις της 2ης Εγκυκλίου του Υπουργείου Ανάπτυξης, προχωράμε σε διαβούλευση για τη διατύπωση προτάσεων για τις τομεακές και περιφερειακές πολιτικές, την συν-διαμόρφωση του σχέδιου του «Συμφώνου Εταιρικής Συνεργασίας» (Σ.Ε.Σ.) και την επιλογή της κατάλληλης «αρχιτεκτονικής» των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της νέας Προγραμματικής Περιόδου. Η διαβούλευση αυτή μας δίνει την ευκαιρία να εκφράσουμε τις απόψεις μας για: • τη στρατηγική της επόμενης Προγραμματικής Περιόδου, • το μίγμα των πολιτικών στο πλαίσιο του ΕΚΤ και τη συμβολή του σε άλλους Άξονες Στρατηγικής • τις παρεμβάσεις του σχεδιασμού, • τη χωρική διάσταση των παρεμβάσεων, καθώς και • μία σειρά από ειδικά θέματα που άπτονται σε κάθε θεματικό στόχο τομέων παρέμβασης του ΕΚΤ

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech Το πλαίσιο για τις παρεμβάσεις του ΕΚΤ στην περίοδο Η χώρα πέτυχε τη διασφάλιση από το Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) του προϋπολογισμού της Ε.Ε. για την περίοδο ένα σημαντικό ποσό της τάξης των 20,6 δις Ευρώ. Όμως, οι ανάγκες της ανάκαμψης και επανατοποθέτησης της Χώρας στο διεθνή ανταγωνισμό είναι πολύ μεγαλύτερες. Αποτελεί κρίσιμη εθνική στρατηγική επιλογή η διασφάλιση συνεργιών πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων με όλα τα άλλα μέσα αναπτυξιακής πολιτικής, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου εθνικού αναπτυξιακού πολυετούς σχεδιασμού. Στην προσπάθεια αυτή: • θα αξιοποιηθεί η θετική εμπειρία της τρέχουσας Προγραμματικής Περιόδου, • θα αξιοποιηθούν νέα και καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία, και • θα αξιοποιηθούν παρεμβάσεις ολοκληρωμένου χαρακτήρα στο πλαίσιο του ΣΕΣ

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech Αξιοποιούμε την ευκαιρία διαβούλευσης σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες αντίστοιχες με τους Θεματικούς Στόχους Παρουσιάζεται σήμερα η ευκαιρία: • της συνολικής προσέγγισης των τομεακών πολιτικών του ΕΚΤ, • της συλλογικής ανταλλαγής απόψεων και βελτίωσης / προσαρμογής / συμπλήρωσης τους, • της διασφάλισης συμπληρωματικότητας και συνάφειας με άλλες πολιτικές και με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Χώρας, καθώς και • της εξειδίκευσης των τομεακών πολιτικών του ΕΚΤ σε περιφερειακό / χωρικό επίπεδο. Στο σημερινό συνέδριο θα κωδικοποιήσουμε τη διαβούλευση σε συγκεκριμένες θεματικές ενότητες (εργαστήρια), αντίστοιχες με τους τέσσερεις Θεματικούς Στόχους που εμπίπτουν στο πεδίο παρεμβάσεων του ΕΚΤ. Επισημαίνουμε, στη συνέχεια, οκτώ σημαντικές παραμέτρους και ορόσημα της εξειδίκευσης του σχεδιασμού των πολιτικών ανάπτυξης των ανθρωπίνων πόρων στην Ελλάδα.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech 1. Η Ανάπτυξη χωρίς Αποκλεισμούς και Δημιουργία Νέων Θέσεων Εργασίας δεν αποτελεί στόχο ή πρόκληση μόνο για την Ελλάδα. Η δημιουργία θέσεων εργασίας και η εξασφάλιση της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς και με όρους βιωσιμότητας, αποτελούν κρίσιμες προτεραιότητες για κάθε Χώρα διεθνώς. Για τις οικονομίες που βρέθηκαν στο επίκεντρο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η εκπλήρωση αυτών των στόχων κατέστη επιτακτική ανάγκη, καθώς σπεύδουν να εστιάσουν στον μεγάλο αριθμό ανέργων που έχασαν τη δουλειά τους κατά τη διάρκεια της μεγάλης ύφεσης. Περισσότεροι από 200 εκατ. άνθρωποι ανά τον κόσμο είναι άνεργοι, με τα επίπεδα της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των νέων να προκαλούν διάχυτο προβληματισμό σε πολλές χώρες. Παγκοσμίως το ποσοστό απασχόλησης παραμένει καθηλωμένο στο 60%, δηλαδή στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 20 ετών. Τα παραπάνω σημαίνουν για την Ελλάδα ένα πρωτόγνωρα αρνητικό διεθνές περιβάλλον για την επιτυχή έκβαση της ανάκαμψης και, ταυτόχρονα, έναν εντεινόμενο διεθνώς ανταγωνισμό, στο πλαίσιο του οποίου η Ελλάδα θα πρέπει να σχεδιάσει τη μετάβαση, την επίτευξη και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας ισχυρών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech 2. Η Οικονομική και Κοινωνική Κρίση στην Ελλάδα Μέχρι σήμερα, η σωρευτική επίδραση της ύφεσης μεταφράζεται σε μείωση του ΑΕΠ κατά 20%. Οι μονάδες αγοραστικής δύναμης της Ελλάδας έχουν επιστρέψει στο επίπεδο του Ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων του ΕΚΤ γίνεται σε περιβάλλον ύφεσης, αλλά πρόσφατα και σε ένα θετικό κλίμα μείωσης της οικονομικής και δημοσιονομικής αβεβαιότητας. Oι συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι πρωτίστως κοινωνικές. Ο συνδυασμός της μείωσης του κατά κεφαλήν εισοδήματος κατά 19,5% από το 2008, με τις αυξημένες ανάγκες που δημιουργούνται λόγω της ύφεσης είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του ποσοστού του πληθυσμού που βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο φτώχειας, ή κοινωνικού αποκλεισμού από 28,1% το 2008 σε 31% το Ο τριπλασιασμός του ποσοστού των παιδιών που διαβιούν σε νοικοκυριά χωρίς ούτε έναν εργαζόμενο (3,6% το 2008, 9,2% το 2011) και ο διπλασιασμός του γενικού πληθυσμού σε νοικοκυριά χωρίς ούτε έναν εργαζόμενο (από 7,5% το 2008 σε 13,7% το 2011), δρομολογεί συγκεκριμένες διαρθρωτικές και αναπτυξιακές ανάγκες, όχι τόσο με οριζόντια μέτρα, αλλά κυρίως με εστίαση στις περιφερειακές αγορές εργασίας και τις τοπικές κοινωνίες.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech 3. Η αντιμετώπιση της ανεργίας απαιτεί σύνθετες πολιτικές αλλά και στοχευμένες δράσεις πρόσβασης στην απασχόληση. Σήμερα, η ελληνική οικονομία όσον αφορά στην απασχόληση και την ανεργία αντιμετωπίζει ένα σύνθετο πρόβλημα: • Από τη μία πλευρά, τα ποσοστά ανεργίας των ομάδων του πληθυσμού που αντιμετώπιζαν και πριν το ξέσπασμα της κρίσης προβλήματα πρόσβασης στην αγορά εργασίας και στην απασχόληση (νέοι, γυναίκες, Ρομά κ.ο.κ.) διαμορφώνονται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. • Από την άλλη πλευρά, η απότομη και συνεχιζόμενη αύξηση της ανεργίας είναι κατά κύριο λόγο αποτέλεσμα της μείωσης της απασχόλησης εκείνων των ομάδων του πληθυσμού που κατά το παρελθόν εμφάνιζαν τα καλύτερα ποσοστά ως προς την ένταξη στην αγορά εργασίας και στην απασχόληση, όπως για παράδειγμα οι άνδρες άνω των 35 ετών. Αντίστοιχα, παρατηρήθηκε σημαντική υποχώρηση της απασχόλησης η οποία κατά την περίοδο μειώθηκε κατά άτομα.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech 4. Νέοι και μακροχρόνια άνεργοι Όσον αφορά τη μακροχρόνια ανεργία διαπιστώνουμε ότι από τα 1,3 εκατομμύρια ανέργων, ένα αυξανόμενο ποσοστό πάνω από το 65% παραμένει σε κατάσταση ανεργίας για περισσότερους από δώδεκα (12) μήνες. Το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί κατά 17,7% από το 2008 και τείνει να αποτελέσει μόνιμο φαινόμενο της κοινωνίας. Το πρόβλημα λαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις στους άνεργους άνω των 40 ετών. Από την άλλη πλευρά, οι νέοι άνεργοι αυξήθηκαν από 130 χιλιάδες σε 270 χιλιάδες από το Σύμφωνα με τα ευρήματα σχετικής έρευνας το 2009, μέχρι την ηλικία των 22 ετών το ποσοστό των ατόμων που έχουν μία εργασιακή εμπειρία δεν ξεπερνά το 50%, ενώ ακόμα και στην ηλικία των 25 ετών, το 20% των ατόμων δεν έχει αποκτήσει καμία εργασιακή εμπειρία. Ο δείκτης ΝΕΕΤ (άτομα ηλικίας ετών που δεν απασχολούνται, ούτε συμμετέχουν σε κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης και κατάρτισης ως ποσοστό της ίδιας ηλικιακής ομάδας) διαμορφώθηκε στη Χώρα το 2011 σε 17,4%, έναντι 11,7% το έτος 2008, αύξηση κατά 5,7 ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με άνοδο κατά 2% στην ΕΕ -27 κατά την ίδια περίοδο.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech 5. Η μείωση της απασχόλησης πέρα από την αύξηση της ανεργίας οδηγεί σε αύξηση του Κινδύνου Κοινωνικού Αποκλεισμού και της Φτώχειας Η μείωση της απασχόλησης των μεσαίων ηλικιών έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια σε αρκετές περιπτώσεις του κύριου εισοδήματος του νοικοκυριού, που συνεπάγεται στον δραστικό περιορισμό της παραδοσιακής ικανότητας της οικογένειας να καλύπτει να διαπιστωμένα κενά του συστήματος κοινωνικής προστασίας συνεπώς αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Η αύξηση του αριθμού των ανέργων άνω των 45 ετών δεν πρέπει να υποτιμάται παρά το γεγονός ότι το ποσοστό ανεργίας τους διαμορφώνεται σε χαμηλότερα επίπεδα. Ποσοστά ανεργίας της τάξης του 18,1% για την ηλικιακή ομάδα ετών και 6,3% για την ηλικιακή ομάδα άνω των 64 ετών όχι μόνο είναι υψηλά, αλλά αποκλιμακώνονται πολύ πιο δύσκολα λόγω τις αρνητικής σχέσης που διέπει την αποτελεσματικότητα της κατάρτισης με την αύξηση της ηλικίας του καταρτιζόμενου.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech 6. Η Αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου – Η « πρόκληση » του ΕΚΤ για Καινοτόμες Δράσεις. Οι παρεμβάσεις του ΕΚΤ κατά την επόμενη περίοδο θα στοχεύσουν στην υποστήριξη της μετάβασης των παραδοσιακών ΜΜΕ σε νέα και σύγχρονα μοντέλα διοίκησης και αξιοποίησης των ανθρώπινων πόρων τους, στην ενίσχυση της κινητικότητας των εργαζομένων, στην στήριξη της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και στην αντιμετώπιση των αυξημένων κοινωνικών αναγκών μέσω της «κοινωνικής επιχειρηματικότητας». Με αυτά τα δεδομένα, τίθεται ένα προφανές ερώτημα ως προς την ιεράρχηση των παρεμβάσεων του ΕΚΤ και της συναρμογής τους με τις Επενδυτικές Προτεραιότητες ανά Θεματικό Στόχο και ανά «Τύπο» Περιφέρειας. Ταυτόχρονα, η επιλογή Επενδυτικών Προτεραιοτήτων γίνεται περισσότερο δεσμευτική και συγκεκριμένη, όσο περισσότερα Επιχειρησιακά Προγράμματα επιλέγονται κατά την αρχιτεκτονική του ΣΕΣ. Σε αυτή την επιλογή, αναδεικνύεται ως κρίσιμη παράμετρος η περιφερειοποίηση των Επενδυτικών Προτεραιοτήτων, ανεξάρτητα από την αρχιτεκτονική του ΣΕΣ που θα επιλεγεί.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech 7. Ο ρόλος των Περιφερειών – Η χωρική προσέγγιση του σχεδιασμού. Εάν θέλαμε να δούμε την «συμπεριφορά» των Περιφερειών με βάση τις κατηγορίες στις οποίες κατατάσσονται στην επόμενη Προγραμματική Περίοδο, θα είχαμε την ακόλουθη γενική εικόνα: • Οι « ανεπτυγμένες Περιφέρειες» παρουσιάζουν συνεχή αύξηση της ανεργίας με 616,5 χιλ. άτομα σε σύνολο 1.295,7 χιλ. ανέργων (2012), ταχύτερη από ό,τι στις άλλες Περιφέρειες.. • Οι «λιγότερο ανεπτυγμένες Περιφέρειες» παρουσιάζουν συνεχή αύξηση της ανεργίας με 527,9 χιλ. άτομα (2012), με ρυθμούς μικρότερους από ό,τι στην κατηγορία των ανεπτυγμένων Περιφερειών. • Οι «Περιφέρειες σε μετάβαση» παρουσιάζουν συνεχή αύξηση της ανεργίας της ανεργίας, με 151,3 χιλ. άτομα (2012), με ρυθμούς όμως μικρότερους από ό,τι στις άλλες κατηγορίες Περιφερειών. Είναι φανερό ότι οι αρνητικές επιδράσεις της ύφεσης δεν ισοκατανέμονται σε όλες τις Περιφέρειες. Με δεδομένο ότι το «υπόβαθρο» των τοπικών αγορών εργασίας δεν είναι ενιαίο, θα πρέπει να προκριθεί ένα μοντέλο «εξατομικευμένης προσέγγισης» των παρεμβάσεων, στο πλαίσιο ενός στοχευμένου «μίγματος» επενδυτικών προτεραιοτήτων.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech => Πολιτικές προώθησης στην απασχόληση, υποστήριξης της κινητικότητας των εργαζομένων και καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας 1. Ανασχεδιασμός και στόχευση ανά κλάδο και ομάδα-στόχο των παρεμβάσεων προώθησης στην απασχόληση 2. Διεύρυνση μηχανισμών συμβουλευτικής και προσανατολισμού 3. Προώθηση κοινωφελούς εργασίας και απασχόλησης στον μη-ανταγωνιστικό τομέα της οικονομίας (non-market economy), 4. Ελαχιστοποίηση του αριθμού των νοικοκυριών χωρίς κανέναν εργαζόμενο, 5. Δημιουργία συστήματος διάγνωσης και ανάλυσης των δεδομένων της αγοράς εργασίας με έμφαση στην προώθηση της επαγγελματικής και γεωγραφικής κινητικότητας, σε κλάδους που δημιουργούν νέες και βιώσιμες θέσεις εργασίας. 6. Εμπροσθοβαρή μέτρα αντιμετώπισης της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των νέων - Στοχευμένες παρεμβάσεις για τους νέους – νέα εργαλεία - Εγγύηση προς τους νέους» (youth guarantee) 7. Συνολική στρατηγική μείωσης της φτώχειας και στοχευμένες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού και την καταπολέμηση της φτώχειας - ανάπτυξη τοπικών προγραμμάτων κοινωφελούς σκοπού - ανάπτυξη της βιώσιμης κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας,

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech 8. Η Χρηματοδότηση των Παρεμβάσεων του ΕΚΤ κατά την περίοδο Με βάση τις μέχρι σήμερα πληροφορίες, οι συνολικοί πόροι του ΕΚΤ για την νέα προγραμματική περίοδο κυμαίνονται από 3,8 έως και 4,3 δις Ευρώ (πριν και μετά την ρήτρα αναθεώρησης) κοινοτική συνδρομή. Με βάση αυτή την προσέγγιση, η κατανομή της χρηματοδότησης στις τρεις κατηγορίες των ενισχυόμενων Περιφερειών έχει ως εξής: • Οι Λιγότερο Ανεπτυγμένες Περιφέρειες (ΑΜΘ, Ήπειρος, Κ. Μακεδονία, Θεσσαλία, Ήπειρος, Δ. Ελλάδα) αναμένεται να λάβουν περίπου 1,6 δις Ευρώ Κοινοτικής Συνδρομής, ή το 43,8% των πόρων του ΕΚΤ στις Περιφέρειες της Χώρας. • Οι Περιφέρειες σε Μετάβαση (Ιόνια, Κρήτη, Δ. Μακεδονία, Πελοπόννησος), αναμένεται να λάβουν περίπου 0,85 δις Ευρώ Κοινοτικής Συνδρομής, ή το 23,3% των πόρων του ΕΚΤ στις Περιφέρειες της Χώρας. • Οι Περισσότερο Ανεπτυγμένες Περιφέρειες (Αττική, Ν. Αιγαίο, Στ. Ελλάδα) αναμένεται να λάβουν περίπου 1,2 δις Ευρώ Κοινοτικής Συνδρομής, ή το 32,9% των πόρων του ΕΚΤ στις Περιφέρειες της Χώρας.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech Το πλαίσιο της εξειδίκευσης του σχεδιασμού και της Αρχιτεκτονικής των παρεμβάσεων του ΕΚΤ στο πλαίσιο του ΣΕΣ Με βάση αυτή την κατανομή οικονομικών πόρων, η αρχιτεκτονική του ΣΕΣ θα πρέπει να διασφαλίζει την πιθανότητα αντικειμενικής κατανομής των πόρων σε μια Περιφέρεια που έχει λιγότερες ή άλλες ανάγκες παρεμβάσεων σε σχέση με επιλεγμένες επενδυτικές προτεραιότητες που ικανοποιούν μια άλλη Περιφέρεια της ίδιας κατηγορίας. Η εστίαση και επέκταση της Πολιτικής της Συνοχής στις «περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες», η δεσμευτική έμφαση που δίδεται στην Στρατηγική «Ευρώπη 2020», η αυστηρή θεματική συγκέντρωση και η συγκέντρωση της χρηματοδότησης των Διαρθρωτικών Ταμείων σε ιδιαιτέρως λεπτομερείς Επενδυτικές Προτεραιότητες, διαμορφώνουν το νέο πλαίσιο προσέγγισης και επίτευξης ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων για τις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη βάση του πραγματικού ανταγωνισμού για την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η χρηματοδότηση των παρεμβάσεων του ΕΚΤ κατά την Προγραμματική Περίοδο έχει σημασία σε αυτή τη φάση, περισσότερο σε σχέση με την κατανομή των επενδυτικών προτεραιοτήτων και των «τύπων» των παρεμβάσεων στις τρεις κατηγορίες των ενισχυόμενων Περιφερειών, η οποία θα προσδιορίσει αντικειμενικά το εύρος και το είδος των πόρων στις επιμέρους Περιφέρειες.

"A4rb_Premium" – _v01 – do not delete this text object! Speech Αναζητούμε, μαζί, συγκεκριμένες προτάσεις στην ανοιχτή διαβούλευση που προβλέπεται σε κάθε εργαστήρι για τα επόμενα βήματα σχεδιασμού Με βάση αυτά τα δεδομένα, τον προβληματισμό που αναπτύχθηκε και θα αναπτυχθεί σήμερα, τις ομιλίες και τη συζήτηση που θα ακολουθήσουν σε αυτή την ενότητα του Συνεδρίου, την αναπτυξιακή στρατηγική της Χώρας που αναπτύσσεται στην 2 η Εγκύκλιο του ΥΠΑΝΥΠ και τις οδηγίες σχεδιασμού προς τους Φορείς, σας καλώ να επιστρέψετε σε αυτή την αίθουσα από τα θεματικά εργαστήρια με συγκεκριμένες προτάσεις, αξιοποιώντας τόσο τους προγραμματισμένους εισηγητές, όσο και την ανοιχτή διαβούλευση που προβλέπεται σε κάθε εργαστήρι. Κατά την προγραμματισμένη επιστροφή μας στην ολομέλεια, θα παρουσιασθούν τα συμπεράσματα των Θεματικών Ενοτήτων από τους αντίστοιχους Συντονιστές, ενώ θα δοθούν κατευθύνσεις και οδηγίες για τα επόμενα βήματα του σχεδιασμού.