ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 2009

Τίτλος εργασίας: ‘Διδάσκοντας το μάθημα της Ιστορίας στο Ηνωμένο Βασίλειο’  Μάθημα: Διδακτική των Κοινωνικών Επιστημών  Θεματική ενότητα: Παρουσίαση του σχολικού εγχειριδίου ιστορίας μιας ξένης χώρας  Στοιχεία ομάδας εργασίας: Μαρτζιβάνου Άννα, Σαμοΐλη Παρασκευή, Α΄εξάμηνο( )  Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ρεπούση Μαρία  Πανεπιστημιακό ίδρυμα: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης  Χρόνος παράδοσης: Απρίλιος 2009

Περιεχόμενα •-Το εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου………………………………………………… -Το Εθνικό Αναλυτικό Πρόγραμμα(National Curriculum)………………….. •Η διδασκαλία της ιστορίας και οι στόχοι της (KS3)………………………… •-Το εγχειρίδιο ιστορίας ‘Revise KS3 History’………………………………. •Βιβλιογραφία……………………………………………

I. ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Δυο ειδών εκπαιδευτικά συστήματα:  Αγγλίας, Ουαλίας, Β. Ιρλανδίας (έμφαση στο βάθος της παιδείας)  Σκωτίας (έμφαση τόσο στο βάθος όσο και στο εύρος)

Αγγλία- Ουαλία  υποχρεωτική φοίτηση: 5-16 ετών  τέσσερα βασικά στάδια: βασικό στάδιο 1 (5-7 ετών) βασικό στάδιο 2 (7-11 ετών) βασικό στάδιο 3 (11-14ετών) βασικό στάδιο 4 (14-16 ετών) Πρωτοβάθμια εκπαίδευση Δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Β. Ιρλανδία  υποχρεωτική φοίτηση: 4-16 ετών  Πρωτοβάθμια 4- 11/12 ετών σε σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε προπαρασκευαστικά τμήματα των grammar schools  Δευτεροβάθμια ετών σε grammar schools και σε secondary schools

Σκωτία  υποχρεωτική φοίτηση: ετών  Πρωτοβάθμια ετών (χωρίζεται σε τρία στάδια)  Δευτεροβάθμια ετών (χωρίζεται σε τέσσερα στάδια, στα δύο πρώτα παρέχονται γενικές γνώσεις και στα δύο επόμενα ειδίκευση και επαγγέλματική εκπαίδευση)

Το Εθνικό Αναλυτικό Πρόγραμμα (The National Curriculum) Το εν λόγω Πρόγραμμα ρυθμίζει:  Τα διδασκόμενα μαθήματα  Τη γνώση, τις δεξιότητες και την κατανόηση που απαιτούνται για κάθε μάθημα  Τους στόχους που επιδιώκει το κάθε μάθημα(attainment targets)-οι εκπαιδευτικοί λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους στόχους μπορούν να εκτιμήσουν την πρόοδο των μαθητών και να σχεδιάσουν τα επόμενα βήματα στην εκπαιδευτική διαδικασία  Τον τρόπο με τον οποίο εκτιμάται και καταγράφεται η πρόοδος των μαθητών

Η αξιολόγηση των μαθητών για το βασικό Στάδιο 1(key stage 1) Οι παρατηρήσεις του δασκάλου και η βαθμολογία για αυτό το επίπεδο αφορούν:  Την ανάγνωση  Τη γραφή  Την προφορική συμμετοχή και την επίδοση στις ακουστικές ασκήσεις  Τα μαθηματικά  Τις φυσικές επιστήμες

Βασικό Στάδιο 2(key stage 2) Στο δεύτερο στάδιο οι μαθητές εξετάζονται και αξιολογούνται στα εξής:  Αγγλική γλώσσα (ανάγνωση, παραγωγή γραπτού λόγου και ορθογραφία)  Μαθηματικά (συμπεριλαμβανομένης της νοερής αριθμητικής)  Φυσικές επιστήμες (φυσική και χημεία)

Βασικό Στάδιο 3(key stage 3) Στο τρίτο στάδιο οι μαθητές εξετάζονται και αξιολογούνται στα παρακάτω:  Αγγλική γλώσσα  Μαθηματικά  Φυσικές επιστήμες  Ιστορία  Γεωγραφία  Σύγχρονες ξένες γλώσσες  Σχέδιο και Τεχνολογία  Πληροφορική και Νέες τεχνολογίες  Καλλιτεχνικά (αισθητική αγωγή)  Μουσική  Φυσική αγωγή  Κοινωνική και πολιτική αγωγή  Θρησκευτικά

ΙΙ. Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Η ιστορία προσφέρει στους μαθητές την ευκαιρία να:  Μάθουν για το παρελθόν στη Μ. Βρετανία και στον ευρύτερο κόσμο.  Διαπιστώσουν με ποιο τρόπο το παρελθόν επηρεάζει το παρόν.  Ανακαλύψουν πώς ήταν οργανωμένες οι κοινωνίες του παρελθόντος, ποιες πεποιθήσεις και πολιτισμικές ιδέες επηρέασαν τη δράση των ανθρώπων.  Σχηματίσουν μια άποψη για τη δομή του χρόνου.  Μάθουν για την ποικιλία των ανθρώπινων εμπειριών και να κατανοήσουν καλύτερα τους ίδιους τους εαυτούς τους ως άτομα και ως μέλη της κοινωνίας.  Συλλογιστούν και να εκφράσουν τις προσωπικές τους επιλογές, στάσεις και αξίες.  Αξιοποιήσουν τις αποδείξεις και τις μαρτυρίες του παρελθόντος, να τις κρίνουν και να εξάγουν τα δικά τους συμπεράσματα.

Το περιεχόμενο της ιστορίας στο Βασικό Στάδιο 3(key stage 3) Στο μάθημα της ιστορίας, οι μαθητές αποκτούν και εφαρμόζουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες σε πέντε διαφορετικά πεδία:  Αντίληψη της πορείας του χρόνου  Γνώση και κατανόηση των γεγονότων, των προσώπων και των αλλαγών που συντελέστηκαν στο παρελθόν  Ερμηνεία του παρελθόντος  Ιστορική έρευνα  Οργάνωση και επικοινωνία

Πρόοδος στην Ιστορία Η γνώση, οι δεξιότητες και η κατανόηση είναι άμεσα συνυφασμένες με την ιστορία. Η πρόοδος στο key stage 3 παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:  Απόκτηση μιας ολοένα πιο εκτεταμένης και βαθύτερης ιστορικής γνώσης και ικανότητα να γίνουν συσχετισμοί ανάμεσα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους  Εμβάθυνση στην κατανόηση γενικών και ειδικών ιστορικών εννοιών  Επάρκεια για την αξιοποίηση των ιστορικών δεξιοτήτων  Ικανότητα μετάδοσης της ιστορικής γνώσης χρησιμοποιώντας ακριβή γλωσσική διατύπωση

Διδάσκοντας τις βασικές δεξιότητες  Χρονολογία - Χρόνος Ο ιστορικός χρόνος Ο χρόνος του ρολογιού Ο εμπειρικός χρόνος  Οργάνωση

Οι πέντε βασικές δεξιότητες του αναλυτικού προγράμματος  Χρονολογική κατανόηση  Ιστορική γνώση και κατανόηση  Ερμηνεία  Διερεύνηση  Οργάνωση

ΙΙΙ. Το εγχειρίδιο ιστορίας του KS3 Όλοι οι μαθητές πρέπει να μελετήσουν τα επόμενα βασικά θέματα.  Βρετανική Ιστορία (κεφάλαιο ένα)  Βρετανική Ιστορία (κεφάλαιο δύο)  Βρετανική Ιστορία (κεφάλαιο τρία)  Μια μελέτη της Ευρώπης πριν το 1914 (κεφάλαιο τέσσερα)  Μια μελέτη του κόσμου πριν το 1900 (κεφάλαιο πέντε)  Μια μελέτη του κόσμου πριν το 1900 (κεφάλαιο έξι)

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ  Γνώση και Κατανόηση (Αυτό το επίπεδο ασχολείται με τις Αλλαγές και τις Καταστάσεις μέσα στην ιστορία και τις Αιτίες και τις Συνέπιες των ιστορικών γεγονότων.)  Ιστορικές Δεξιότητες (Αυτό το επίπεδο ασχολείται με τους τρόπους ερμηνείας των γεγονότων και χρησιμοποιεί μια ποικιλία πηγών ως ιστορικές αποδείξεις.)  Εθνικότητα (Τα θέματα της εθνικότητας καλύπτονται επίσης σε αυτό το βιβλίο επειδή η μελέτη της ιστορίας βοηθά στην κατανόηση του τι είναι να είναι κανείς πολίτης και να είναι ενήμερος για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του πολίτη.)  Αλφαβητισμός (Η μελέτη της ιστορίας θα πρέπει να βοηθήσει στο να γράφει κανείς συνεκτικά χρησιμοποιώντας τα βασικά σημεία, σωστά δομημένες προτάσεις και οργανωμένες παραγράφους.)

Γενικώς, οι μαθητές αναπτύσσουν την ικανότητά τους να κατανοούν πέρα από την εμπειρία τους και οικοδομούν τη γνώση τους του ευρύτερου κόσμου και των διαφορετικών κοινωνιών και των πολιτισμών. Μαθαίνουν για τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους και τα μέρη σε όλο τον κόσμο και για τις διαφορές στον κόσμο. Αναπτύσσουν το αίσθημα της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ηθικής ευθύνης και αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι οι επιλογές τους είναι δυνατό να επηρεάσουν παγκόσμια και τοπικά θέματα.

ΠΩΣ ΑΥΤΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΙΝΑΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ Το βιβλίο χωρίζεται σε έξι κεφάλαια καθένα από τα οποία καλύπτει έξι περιοχές του Εθνικού Προγράμματος Σπουδών. Κάθε κεφάλαιο χωρίζεται σε υποενότητες για να βοηθήσει το μαθητή να μελετήσει κάθε μέρος κάθε θέματος στο Εθνικό Πρόγραμμα. Παράδειγμα 5. Ο κόσμος τον 20ο αιώνα Οι θεματικές ενότητες που περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο: •Η συμμετοχή της Ευρώπης στον Ά παγκόσμιο πόλεμο(1914) •Ο Ά παγκόσμιος πόλεμος στο Δυτικό μέτωπο και στη θάλασσα •Ο Ά παγκόσμιος πόλεμος μεταβάλλει την βρετανική κοινωνία και το ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό •Η κατάρρευση της γερμανικής δημοκρατίας •Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος( ) •Ο Ψυχρός Πόλεμος( )

Για να καθοδηγηθεί ο μαθητής στη μελέτη του στην αρχή κάθε κεφαλαίου σημειώνεται τι θα πρέπει να είναι ικανός να καταλάβει. Αυτό βρίσκεται στο σημείο με τον τίτλο «Αφού μελετήσεις αυτό το θέμα». Παράδειγμα Μετά τη μελέτη αυτής της ενότητας θα μπορείς να:  κατανοήσεις ποια αντίπαλα στρατόπεδα διχοτόμησαν την Ευρώπη το 1914  περιγράψεις το σχέδιο των Γερμανών για την κατάκτηση της Ευρώπης  εξηγήσεις γιατί οι Γερμανοί δε μπόρεσαν να αναδειχθούν νικητές γρήγορα  κατανοήσεις τι σημαίνει η έκφραση ‘μάχη στη θάλασσα’  περιγράψεις σε ποιες περιοχές της Ευρώπης έστησαν ενέδρες τα στρατεύματα  εξηγήσεις τη σημασία των λιμανιών του Καναλιού για τον πόλεμο  ερμηνεύσεις τα αίτια που οδήγησαν τον κόσμο σε πόλεμο το 1914

Στο βιβλίο βρίσκονται οι τρεις βασικές περίοδοι της Βρετανικής Ιστορίας, δυο μελέτες για τον κόσμο και μια για την Ευρώπη. Τα βασικά σημεία και γεγονότα καλύπτονται σε κάθε μια από τις έξι ενότητες. Παράδειγμα Το Δεκέμβριο του 1914 έξυπνοι Γερμανοί γνώριζαν ότι δε θα μπορούσαν να νικήσουν στον πόλεμο, γιατί η επιτυχία εξαρτιόταν από τη γρήγορη νίκη της Γερμανίας. Βασικό Σημείο

Στο τέλος κάθε κεφαλαίου βρίσκεται ο Έλεγχος Προόδου που βοηθά το μαθητή να ελέγξει τον εαυτό του στα βασικά σημεία του θέματος. Παράδειγμα 1 Ποια συμφωνία επιβλήθηκε στη Γερμανία το 1919; 2 Τι συνέβη με τα χρήματα στη Γερμανία το 1923; 3 Τι βιβλίο έγραψε ο Χίτλερ το 1923; 4 Πότε έλαβε χώρα η κρίση της Wall Street; 5 Τι συνέβη στις ψήφους των Ναζιστών το ; 6 Ποιο ήταν το όνομα της χιτλερικής μυστικής αστυνομίας; 7 Σε ποια φυλετική ομάδα στόχευαν κυρίως οι Ναζί; 8 Πότε νικήθηκαν οριστικά ο Χίτλερ και οι Ναζί; Έλεγχος προόδου 1. η συμφωνία των Βερσαλλιών, 2. μειώθηκε η αξία του, 3.Mein Kampf, 4. Οκτώβριος 1929, 5. αυξήθηκαν γρήγορα, 6.Gestapo, 7. Στους Εβραίους, 8. Μάιος 1945

Κάθε κεφάλαιο έχει μια αφήγηση, που εξηγεί τα βασικά γεγονότα του θέματος. Υπάρχουν επίσης αποσπάσματα γραμμένα εκείνη τη χρονική περίοδο. Αυτές οι πρωτογενείς πηγές κάνουν το κείμενο να έρχεται φυσικό με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Παράδειγμα Νέα όπλα, όπως τα αεροσκάφη και τα τανκς, άρχισαν να χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά στο τέλος του πολέμου, στα τρία πρώτα χρόνια όμως η τεχνολογία εξυπηρετούσε αμυντικές τακτικές. Ένας στρατιώτης που πολέμησε στη μάχη της Σομαλίας τον Ιούλιο του 1916, περιγράφει πώς ήταν η μάχη: Για μια εβδομάδα 300 όπλα έριχναν βλήματα προς τους Γερμανούς. Ο θόρυβος ήταν σαν να ηχούσε μέσα στις φλέβες μας ακόμη και μες στην ησυχία της νύχτας. Έπειτα, το πρωί τα όπλα άρχιζαν και πάλι. Σε απόσταση ενός μιλίου, τα χαρακώματά μας έβγαζαν πυκνά σύννεφα πράσινου και πορτοκαλί καπνού. Ο καπνός ανέβαινε ψηλά κινούμενος σαν στρόβιλος και κρύβοντας καθετί απ’ το οπτικό μας πεδίο.(Ο Στρατός, Π. Λέιν, 1978)

Υπάρχουν επίσης εικόνες και χάρτες που βοηθούν στην κατανόηση των βασικών γεγονότων και της συμπεριφοράς των ανθρώπων που μελετώνται. Παράδειγμα Διάσημη και επιτυχημένη βρετανική αφίσα της εποχής

Τα διαγράμματα βοηθούν στην περίληψη των βασικών σημείων των θεμάτων. Παράδειγμα Οι συνέπειες του Β παγκοσμίου πολέμου. 1.Βομβαρδισμός των Ιαπώνων 1.Χιροσίμα Ναγκασάκι 2.Η Ιαπωνία σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις; 3. μια νέα πυρηνική εποχή 2.Ο κεραυνοβόλος πόλεμος 1.εκατομμύρια άστεγοι 3. αντιαεροπορικά καταφύγια 2.εκατομμύρια μετεγκατεστημένοι 3. Εργατική κυβέρνηση 3. Ο Churchill συγκλονίστηκε από την καταψήφιση του 2. Κοινωνική Ασφάλεια 1. Εθνικό Σύστημα Υγείας 4. Η Βρετανική Αυτοκρατορία αποτυγχάνει 1. Ινδία 2. Μαλάγια Σιγκαπούρη 3. Αφρική δεκαετία ’50

Οι σημειώσεις στο περιθώριο προστίθενται στο κείμενο και βοηθούν στην ερμηνεία των βασικών σημείων. Παράδειγμα Ο Τρούμαν είχε πει: η μετάθεση ευθυνών σταματά εδώ, όταν μιλάμε για την απαίσια ευθύνη να είναι κανείς Αμερικανός πρόεδρος. Τον Αύγουστο του 1945 ο πρόεδρος Τρούμαν διέταξε τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας στην ιαπωνική πόλη της Χιροσίμα. Οι Αμερικανοί είχαν προειδοποιήσει τους Ιάπωνες για το τι πρόκειται να συμβεί αν συνέχιζαν να πολεμούν. Αυτή ακολουθήθηκε από την ατομική επίθεση στο Ναγκασάκι και έπειτα την ιαπωνική παράδοση. Λίγοι άνθρωποι το 1945 αντιτάχθηκαν στη χρήση ατομικών όπλων εναντίον ενός εχθρού που ήταν τόσο σκληρός στους φυλακισμένους και στα έθνη που κατείχε.

IV. Βιβλιογραφία •Βιβλίο ‘Revise KS3 History’, Christopher Lane, Letts educational •Διαδίκτυο: