Εκπαιδευτικά Σενάρια: Δομή και Αξιολόγηση

Τι είναι; Η δομημένη, πλήρης και εφαρμόσιμη καταγραφή μιας διδακτικής πρότασης σε όλα της τα μέρη, από την ταυτότητα του δημιουργού μέχρι τη λεπτομερή περιγραφή της ολοκλήρωσής της. Απευθύνεται σε διδάσκοντες ενώ μέρος του σεναρίου και συγκεκριμένα το φύλλο εργασίας απευθύνεται στους μαθητές.

Η λογική του σ ε ν α ρ ί ο υ σχέδιο εργασίας (project), προσέγγιση της σχολικής ύλης με ευρύτητα, μεγαλύτερη πρωτοβουλία στην κίνηση των μαθητών, διερευνητική λογική… σχέδιο μαθήματος (lesson plan), περιγράφει ένα σύντομο σε διάρκεια μάθημα, σε στενή σύνδεση με τη σχολική ύλη και την ισχύουσα σχολική λογική

Το σενάριο θα πρέπει να: έχει σαφή και ευδιάκριτη δομή αξιοποιεί με ισορροπία και οικονομία τα μέσα και τα εργαλεία μάθησης προωθεί τις συνεργατικές δραστηριότητες ενισχύει την κατευθυνόμενη ανακάλυψη και την ενεργό συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία καθιστά σαφείς τους επιδιωκόμενους μαθησιακούς στόχους επιμένει στο διερευνητικό χαρακτήρα της μάθησης

Η δομή του σ ε ν α ρ ί ο υ Ταυτότητα (επιτρέπει στον αναγνώστη να διαπιστώσει με μια ματιά αν το σενάριο τον αφορά) κάποιος τίτλος δημιουργός – δημιουργοί αν το σενάριο δοκιμάστηκε στην τάξη ή αποτελεί πρόταση διδασκαλίας διδακτικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα τάξη στην οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί χρονική διάρκεια που απαιτείται προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή

Η δομή του σ ε ν α ρ ί ο υ Σύντομη παρουσίαση του σεναρίου και της ιδέας που το διέπει και εξηγούμε τι μπορούμε να πετύχουμε με αυτό που δεν μπορεί να γίνει μόνο με παραδοσιακή διδασκαλία. Διδακτικοί και παιδαγωγικοί στόχοι τι επιδιώκεται να καλύψει η πρόταση και γιατί προτείνεται ποιες δεξιότητες επιδιώκεται να καλλιεργηθούν στα παιδιά (π.χ. διερεύνηση, αξιολόγηση, σύνθεση, κατανόηση, συνεργατική μάθηση κτλ.) ειδικότεροι στόχοι σε σχέση με τις ΤΠΕ και το νέο γραμματισμό για τη γλώσσα (κυρίως): μορφές γραμματισμού που καλλιεργούνται (κλασικός, νέος, κριτικός γραμματισμός)

Η δομή του σ ε ν α ρ ί ο υ Λεπτομερής παρουσίαση της πρότασης (διδακτική διαδικασία) το πρόβλημα-θέμα που θα διερευνηθεί το θεωρητικό πλαίσιο στο οποίο στηρίζεται η πρόταση σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν η μεθοδολογία της διδασκαλίας (πορεία υλοποίησης της διδακτικής παρέμβασης) ενδεικτική κατανομή του χρόνου ο ρόλος των διδασκόντων ο ρόλος των μαθητών οι τυχόν προαπαιτούμενες γνώσεις εργαλεία- πηγές που θα χρησιμοποιηθούν τα αναμενόμενα κείμενα που θα παραχθούν, οι δραστηριότητες που θα αναπτύξουν οι μαθητές

Η δομή του σ ε ν α ρ ί ο υ Αξιολόγηση Κριτική προσέγγιση Τα κριτήρια και το είδος αξιολόγησης των μαθητών και της διαδικασίας. Κριτική προσέγγιση τι είναι δύσκολο να γίνει ποια μέρη μπορεί να δυσκολέψουν συσχέτιση με το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα αν πρόκειται για σενάριο που έχει υλοποιηθεί καταγράφεται η εμπειρία, τυχόν δυσκολίες και ιδιαιτερότητες, τεκμήρια από την εφαρμογή (π.χ. κείμενα παιδιών)

Η δομή του σ ε ν α ρ ί ο υ Άλλες εκδοχές Βιβλιογραφία περιγράφονται οι δυνατότητες τροποποίησης-επέκτασης του σεναρίου Βιβλιογραφία καταγράφονται οι βιβλιογραφικές πηγές που αξιοποιήθηκαν

Η δομή του σ ε ν α ρ ί ο υ Φύλλα εργασίας Το σενάριο συνοδεύεται από φύλλα εργασίας συνήθως σε έντυπη μορφή. Τα φύλλα εργασίας: μοιράζονται στους μαθητές αποτελούν οδηγό για την πορεία υλοποίησης του σεναρίου δεν πρέπει να καθοδηγούν μηχανιστικά τους μαθητές σε κάθε τους ενέργεια πρέπει να τους δίνουν πρωτοβουλία και ευχέρεια κινήσεων, ώστε να μην παραμένουν παθητικοί περιγράφουν με λεπτομέρεια (με όρους κειμενικού είδους) το αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων των μαθητών (π.χ. παρουσίαση στην τάξη μιας προφορικής ανακοίνωσης με τη χρήση του προγράμματος παρουσίασης, γραπτή εργασία σε ερευνητική μορφή που θα αναρτηθεί στη σελίδα του σχολείου κτλ.)

Οργάνωση της τάξης Εργασία με το σύνολο της τάξης Ατομική εργασία Η οργάνωση της τάξης είναι ένα καθοριστικό στοιχείο σχεδιασμού σε ότι αφορά τη δραστηριότητα των μαθητών. Μπορεί να πάρει τρεις βασικές μορφές: Εργασία με το σύνολο της τάξης Ατομική εργασία Εργασία σε ομάδες η πιο πρόσφορη μορφή οργάνωσης σε ομάδες είναι των 2-4 ατόμων μπορεί σε όλες τις ομάδες να ανατεθεί η ίδια εργασία ή να γίνει καταμερισμός σε διαφορετικές ομάδες καταμερισμός μπορεί επίσης να γίνει και μέσα σε κάθε ομάδα, ενώ μπορεί να προβλέπονται και ειδικοί ρόλοι, π.χ. κάποιος αναλαμβάνει το ρόλο του συντονιστή

Σχέδιο μαθήματος Όπως και το διδακτικό σενάριο, το σχέδιο μαθήματος ή σχέδιο δραστηριότητας (lesson plan, activity plan), περιγράφει ένα σύνολο από δραστηριότητες διδασκαλίας και μάθησης. Το σχέδιο μαθήματος έχει πιο περιορισμένη εμβέλεια από το σενάριο μάθησης. Στην πράξη οι όροι σχέδιο μαθήματος και σενάριο μάθησης συχνά χρησιμοποιούνται χωρίς διαφοροποίηση ειδικά όταν το σενάριο είναι σύντομο και περιορίζεται σε μια μόνο τάξη και σε 1-2 ώρες διδασκαλίας.

Σχέδιο μαθήματος διδακτικό σενάριο σχέδιο μαθήματος δίνει έμφαση στο σκεπτικό των δραστηριοτήτων και στο συνολικό προγραμματισμό τους περιορίζεται στην περιγραφή της δραστηριότητας που γίνεται μέσα στην τάξη μπορεί να προβλέπει ένα σύνολο δραστηριοτήτων που εκτείνονται σε πολλές διδακτικές ώρες και σε διαφορετικά μαθήματα αφορά μια δραστηριότητα που θα ολοκληρωθεί σε 1-2 συνεχόμενες διδακτικές ώρες ενός μαθήματος

Παραδείγματα εκπαιδευτικών σεναρίων στο διαδίκτυο Παραδείγματα εκπαιδευτικών σεναρίων στο διαδίκτυο Κέντρο εξ` αποστάσεως Επιμόρφωσης: του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Εκπαιδευτική Πύλη Υπ.Ε.Π.Θ. Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα: παραδείγματα διδακτικής αξιοποίησης των ηλεκτρονικών λεξικών και των σωμάτων κειμένων διδακτικές δοκιμές που αφορούν στο μάθημα «Έκθεση-Έκφραση» εργαστήριο Αρχαιομάθειας: ηλεκτρονικές ασκήσεις Εκπαιδευτική Πύλη Νοτίου Αιγαίου Ελληνική Επιστημονική Ένωση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση Διαδίκτυο & Διδασκαλία: Εξαιρετική ιστοσελίδα της Τερέζας Γιακουμάτου. Στην ενότητα «από τη θεωρία στην …πράξη» υπάρχουν προτάσεις διδασκαλίας που «αξιοποιούν τη διαδικτυακή κοσμογονία» Σοφία Νικολαΐδου: Νεοελληνική γλώσσα, Νεοελληνική Λογοτεχνία, Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, Ιστορία E-Paideia.net: Δικτυακή Πύλη εκπαιδευτικού υλικού

Παραδείγματα εφαρμογών στα πλαίσια άτυπων μορφών σχολικού γραμματισμού Σχολικές γιορτές και ΤΠΕ ομάδες παιδιών αναλαμβάνουν να διερευνήσουν και να παρουσιάσουν πτυχές του γεγονότος που γιορτάζεται μπορούν να αξιοποιηθούν γόνιμα οι ΤΠΕ στη συγγραφή και παρουσίαση πολυτροπικών και πολυμεσικών κειμένων, την εμβάθυνση σε ιστορικά γεγονότα δυνατότητα συνεργασίας ανάμεσα σε φιλολόγους και καθηγητών άλλων ειδικοτήτων (π.χ. πληροφορικής)

Παραδείγματα εφαρμογών στα πλαίσια άτυπων μορφών σχολικού γραμματισμού Οργάνωση εκδρομών μπορούν να οργανωθούν και να προετοιμαστούν καλύτερα με την αξιοποίηση των ΤΠΕ να μελετηθούν οι τόποι που θα επισκεφτούν οι μαθητές να συζητηθούν οι διαδρομές που θα επιλέξουν η πρωτοβουλία της οργάνωσης να ανήκει στους μαθητές να ξαναβρούν οι σχολικές εκδρομές τον εκπαιδευτικό τους χαρακτήρα