Προστασία και Διαχείριση Υδατικών Πόρων στην Ελλάδα Γ. Τσακίρης Καθηγητής Ε.Μ.Π.

ΔΥΠ / Ορισμοί (1) Υδατικός Πόρος Υδατικό Σύστημα Υδρολογική Λεκάνη ή Λεκάνη Απορροής

Διαγραμματική Παρουσίαση Υδατικού Συστήματος Διαθεσιμότητα των Υδατικών Πόρων Ζήτηση των Υδατικών Πόρων Περιβάλλον Win Wout (*) (**)

Λεκάνη απορροής Μελλοντική κατάσταση με παράλληλη κατασκευή έργων Μελλοντική κατάσταση με παράλληλη κατασκευή έργων Σενάριο 1: Μέσες υδρολογικές συνθήκες Σενάριο 2: Δυσμενείς υδρολογικές συνθήκες Υπάρχουσα κατάσταση Σενάριο 1: Μέσες υδρολογικές συνθήκες Σενάριο 2: Δυσμενείς υδρολογικές συνθήκες

ΔΥΠ / Ορισμοί (2) Διαχείριση Φάσεις Διαχείρισης Στρατηγική Επιχειρησιακή

ΔΥΠ - Ορισμός Διαχείριση Υδατικών Πόρων είναι το σύνολο των ενεργειών (μέτρα, έργα, κανονιστικές διατάξεις, συμφωνίες κλπ.) για την αρμονική σχέση μεταξύ Υδατικών πόρων Κέντρων κατανάλωσης Περιβάλλοντος τώρα αλλά και στο μέλλον με στόχο τη διατηρήσιμη ανάπτυξη

ΔΥΠ / Ορισμοί (3) Ολοκληρωμένη Διαχείριση Διατηρήσιμη Ανάπτυξη Άξονες της Διαχείρισης

Ολοκληρωμένη ΔΥΠ

Διατηρησιμότητα της Ανάπτυξης Δείκτης Ευημερίας Χρόνος Wmin (1) (2) (3) Wo Ανάπτυξη που χαρακτηρίζεται: Αποδοτικότητα, μη διατηρησιμότητα, μη επιβίωση Μη αποδοτικότητα, διατηρησιμότητα, επιβίωση Μη αποδοτικότητα, μη διατηρησιμότητα, επιβίωση

Διατηρήσιμη Ανάπτυξη Αρμονική σχέση μεταξύ Προτάσεις Μέτρων και Έργων Σενάρια Διαθεσιμότητας Υδατικών Πόρων Ζήτησης Υδατικών Πόρων Περιβάλλοντος

Άξονες / Διαστάσεις ΔΥΠ Τεχνοκρατική διάσταση Οργανωτική διάσταση ΔΥΠ Διαδικασία υλοποίησης

ΔΥΠ – Διαστάσεις Χωρική διάσταση (Γεωγραφική / Χωροταξική) Γεωμορφολογία Χρήσεις γης Υδρολογική / Μετεωρολογική διάσταση Κοινωνικο-οικονομική διάσταση Αναπτυξιακή διάσταση Περιβαλλοντική διάσταση

ΔΥΠ – Δυναμική Παρακολούθηση Αλλαγές στο περιβάλλον (φυσικές αλλαγές) Κλιματικές αλλαγές Ανθρωπογενείς αλλαγές Κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές Τεχνολογικές αλλαγές

Αρχές ΔΥΠ ήπια εκμετάλλευση των υδατικών πόρων έργα με το ελάχιστο περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος προστασία των υδατικών πόρων και του περιβάλλοντος συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων / θιγόμενων (επίτευξη της μέγιστης δυνατής συναίνεσης)

Ορθολογική ΔΥΠ Για την Ορθολογική Διαχείριση των Υδατικών Πόρων πρέπει να αποφεύγονται οι τομεακές λύσεις οι μονοκριτηριακές προσεγγίσεις Σημείο εκκίνησης: Το περιβάλλον με τους περιορισμούς και τις δυνατότητές του

ΔΥΠ / Επίπεδα Ανάλυσης Μόνιμη κατάσταση Μη μόνιμη κατάσταση Μέση κατάσταση Διακύμανση Μη μόνιμη κατάσταση Ανθρωπογενείς αλλαγές Φυσικές αλλαγές

Νομοθετικό Πλαίσιο Νόμος 1650 Νόμος 1739/87 Οδηγία 2000/60 Νόμος 3199/2003

Οδηγία 2000/60 – Τα κύρια σημεία Το νερό είναι μη εμπορικό προϊόν, αποτελεί κληρονομιά και πρέπει να προστατεύεται Πρωταρχικός στόχος είναι η βελτίωση της ποιότητας των υδατικών πόρων και δευτερευόντως της ποσότητας Εκτιμώνται οι ανανεώσιμοι φυσικοί πόροι και επιβάλλεται μακροχρόνιος σχεδιασμός έργων προστασίας τους Η διατηρήσιμη διαχείριση υδατικών πόρων γίνεται στο πλαίσιο της ενιαίας λεκάνης απορροής ενός ποταμού Ενσωματώνονται στην προστασία και διατήρηση των υδατικών πόρων και άλλοι τομείς της κοινοτικής πολιτικής π.χ. η ενεργειακή πολιτική, η πολιτική μεταφορών, η γεωργική πολιτική Απαιτείται η αναστροφή κάθε έμμονης ανοδικής ΄τάσης συγκέντρωσης των ρύπων Η κατάσταση παρακολουθείται σε συγκρίσιμη βάση σε όλη την Κοινότητα Καθιερώνεται η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» Εξασφαλίζεται η συστηματική ενημέρωση και η συμμετοχή του κοινού στις αποφάσεις Δίνεται έμφαση στην αντιμετώπιση των πλημμυρών και των ξηρασιών

Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60 Νόμος 3199/2003 (1) Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60 Νόμος 3199/2003 (1) Σκοπός : Εναρμόνιση του εθνικού δικαίου προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2000/60 (άρθρο 1) Ο Νόμος περιλαμβάνει 17 άρθρα σε 6 κεφάλαια Στο άρθρο 2 δίνονται όλοι οι ορισμοί Σχόλιο 1: Οι ορισμοί προέρχονται από την Οδηγία. Υπάρχουν πολλές ασάφειες παρά τις βελτιώσεις από προηγούμενα σχέδια του ίδιου νόμου. Σχόλιο 2: Απαραίτητη η αναφορά στα Ειδικά Έγγραφα (Documents) της Οδηγίας. Κεφάλαιο Β (άρθρα 3 – 6) : Φορείς και Όργανα Προτείνονται σε κεντρικό επίπεδο Εθνική Επιτροπή Υδάτων (ΕΕΥ) Εθνικό Συμβούλιο Υδάτων (ΕΣΥ) Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων (ΚΥΥ) Γνωμοδοτική Επιτροπή Υδάτων (ΓΕΥ) σε περιφερειακό επίπεδο Διεύθυνση Υδάτων Περιφέρειας Περιφερειακό Συμβούλιο Υδάτων

Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60 Νόμος 3199/2003 (2) Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60 Νόμος 3199/2003 (2) Κεφάλαιο Γ (άρθρα 7 – 9) : Σχέδιο Διαχείρισης Προγράμματα Μέτρων και Παρακολούθησης της κατάστασης των υδάτων Πρόγραμμα Μέτρων κατά της Ρύπανσης Κεφάλαιο Δ (άρθρα 10 – 12) : Γενικοί κανόνες χρήσης των υδάτων Ανάκτηση κόστους για υπηρεσίες ύδατος Κεφάλαιο Ε (άρθρα 13 – 14) : Διοικητικές κυρώσεις Ποινικές κυρώσεις Κεφάλαιο ΣΤ (άρθρα 15 – 17) : Εξουσιοδοτικές & Μεταβατικές διατάξεις Καταργούμενες Μεταβατικές διατάξεις Έναρξη ισχύος

Προστασία Υδατικών Πόρων - Περιβάλλοντος Εφαρμογή Οδηγιών και Νόμων (π.χ. νόμος για τη δόμηση κοντά στα ρέματα) Ορθολογική διαστασιολόγηση των έργων Η ΔΥΠ να μην οδηγείται από τη ζήτηση αλλά από τη δυνατότητα προσφοράς Αποφυγή μη αναστρέψιμων λύσεων σε περίπτωση κινδύνων για το περιβάλλον Προστασία ζωών και περιουσίας πάνω από οποιονδήποτε αναπτυξιακό στόχο

Αντί συμπερασμάτων Αλλαγή στις αντιλήψεις και στα δόγματα Ολοκλήρωση θεσμικού πλαισίου Στελέχωση και Οργάνωση των υπηρεσιών Συστηματικές μετρήσεις, αποθήκευση και εύκολη πρόσβαση Επιστημονική υποστήριξη αποφάσεων