Σχέδιο εργασίας (Project) Σπυριδούλα Σκλαβενίτη Σχολική Σύμβουλος ΠΕ 4
Κύρια γνωρίσματα της μεθόδου Project Έχει ως αφετηρία τα ενδιαφέροντα των παιδιών, από τα οποία καθορίζεται και το θέμα. Βασίζεται στην ελεύθερη και ενεργή συμμετοχή των παιδιών. Προωθεί τη δουλειά σε ομάδες. Αξιοποιεί τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος. Ασχολείται με σύγχρονα κοινωνικά θέματα. Εστιάζεται στην απόκτηση της γνώσης με βιωματικές μεθόδους. Ο εκπαιδευτικός συντονίζει, επεξηγεί, διευκολύνει, συνεργάζεται, συμπαραστέκεται, εμψυχώνει.
Ποια είναι τα οφέλη της μεθόδου Project για τους μαθητές; Αναπτύσσουν την πρωτοβουλία και την υπευθυνότητά τους. Ασκούνται στην κριτική αξιολόγηση και αξιοποίηση των πληροφοριών. Καλλιεργούν τη συλλογικότητα και τη συνεργασία Χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ στην αναζήτηση, επεξεργασία των πληροφοριών και την επικοινωνία Παράγουν πρωτότυπο υλικό Αξιοποιούν και αναδεικνύουν τα ιδιαίτερα ταλέντα και τις δεξιότητές τους Συνεργάζονται με την ευρύτερη κοινότητα Οι σχέσεις δασκάλου – μαθητή γίνονται πιο ουσιαστικές
Η πρωτοβουλία των μαθητών Η οργάνωση του χρόνου Η διδακτέα ύλη Δυσκολίες εφαρμογής της μεθόδου Project στην καθημερινή διδακτική πρακτική: Η επιλογή του θέματος Η πρωτοβουλία των μαθητών Η οργάνωση του χρόνου Η διδακτέα ύλη Η αξιολόγηση του σχεδίου εργασίας
Η επιλογή του θέματος βασίζεται στα ενδιαφέροντα των μαθητών Πόσο εύκολο είναι να προτείνουν μόνοι τους μαθητές το θέμα που τους ενδιαφέρει; Ανταποκρίνεται το θέμα αυτό στα ενδιαφέροντα όλων των μαθητών; Η παρακίνηση για συμμετοχή και η πρόκληση του ενδιαφέροντος μπορεί να είναι οτιδήποτε σχετικό (πείραμα, κείμενο, άρθρο, φωτογραφίες, τηλεοπτική είδηση, τραγούδι, γεγονός).
Στη μέθοδο project σημαντικό ρόλο παίζει η πρωτοβουλία των μαθητών Πόσο εύκολο είναι να υπάρχει ελευθερία επιλογών, αυτονομία και αυτοδιαχείριση μέσα στην ομάδα; Τους δίνεται η δυνατότητα να αυτενεργήσουν: στη συγκρότηση των ομάδων στην επιλογή των επιμέρους ερωτήσεων στον τρόπο έρευνας στον τρόπο παρουσίασης
Η οργάνωση του χρόνου Την πρώτη διδακτική ώρα χωρίζονται σε ομάδες, μοιράζονται φύλλα εργασίας με τα επί μέρους θέματα. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει ένα θέμα και κάνουν μόνοι τους καταμερισμό των ερωτήσεων του θέματος. Οι ομάδες επικοινωνούν με τον καθηγητή σε τακτά χρονικά διαστήματα και τον ενημερώνουν για την πορεία της εργασίας. Στο τέλος η εργασία της κάθε ομάδας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις τρεις σελίδες για να μπορεί να παρουσιασθεί σε 10’ το πολύ.
Η διδακτέα ύλη Ενδεικτικές προτάσεις για σχέδια εργασίας: Η μέθοδος project δεν προσφέρεται για τη διδασκαλία αυστηρά καθορισμένων αντικειμένων μάθησης, που πρέπει να διδαχθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα Ενδεικτικές προτάσεις για σχέδια εργασίας: Φυσική Β΄(σ.100-106, Φυσική Γ΄ σ. 65, σ.81, Γεωγραφία Α΄ Εν. Γ2.1, Γεωγραφία Β΄ Μάθ.42): Συμβατικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Χημεία (Β΄) :Το έδαφος- ρύπανση το εδάφους, Ρύπανση του νερού Χημεία (Γ΄) :Το Πυρίτιο, Εφαρμογές των οξέων, βάσεων και αλάτων στην καθημερινή ζωή Βιολογία (Α΄): Αναπαραγωγή και υγεία Βιολογία (Γ΄): Γενετική μηχανική
Η αξιολόγηση του σχεδίου εργασίας Αξιολογείται: η επιτυχημένη εκπλήρωση των στόχων ( η αρτιότητα στην πληροφόρηση και η συνοπτικότητα) η ενεργός συμμετοχή και η ανάληψη πρωτοβουλιών η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων (επικοινωνία, συλλογικότητα, διαχείριση συγκρούσεων κλπ.) η προσωπική δημιουργική έκφραση η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του project από τους ίδιους τους μαθητές (αυτοαξιολόγηση)
Εκτίμηση της μεθόδου Project. Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της μεθόδου στα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας και Πολιτιστικά όπου η συνεργασία καθηγητών - μαθητών ξεφεύγει από τα κλασικά στερεότυπα είναι τις περισσότερες φορές ενθαρρυντικά και καταδεικνύουν την ανάγκη να ανανεώσουμε τις διδακτικές μας προσεγγίσεις στην καθημερινή σχολική πραγματικότητα.
Ενδεικτική βιβλιογραφία Βαϊνά, Μ. (1996), «Μέθοδος project: Μια πρόκληση για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα», Νέα Παιδεία, 80, 77-87. Γεωργόπουλος, Α. (2004), « Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Μερικά κομβικά ζητήματα -προκλήσεις μπροστά στον 21ο αιώνα», Σύγχρονη Εκπαίδευση, 134, σελ. 128-143. Ευέλικτη ζώνη- Διαθεματικότητα. Πολυθεματικό Βιβλίο και σχέδια εργασίας για το Γυμνάσιο. Στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Frey Karl, Η μέθοδος project, σε μετάφραση Κλεονίκης Μάλλιου, Εκδ. Οίκος Αφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1986. Χρυσαφίδης, Κ. (2000), Βιωματική-Επικοινωνιακή διδασκαλία. Η εισαγωγή της Μεθόδου project στο σχολείο, Εκδ. Gutenberg, Αθήνα http://www.pi-schools.gr/drast/perivalontiki/.