ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΗΣ Δ.Α.Δ. ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ ΓΙΑ: Την πλήρωση των οργανωσιακών στόχων της επιχείρησης Την πρόβλεψη των αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό Την ανάλυση του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού Την στρατολόγηση και επιλογή προσωπικού και Τον καθορισμό των αναγκών σε εκπαίδευση
ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΘΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Προσδιορισμό των αρχών σχεδίασης και ανάπτυξης πληροφοριακού συστήματος για το ανθρώπινο δυναμικό της επιχείρησης. Πληροφορίες τις οποίες αντλούν οι προϊστάμενοι και η διεύθυνση προσωπικού από το πληροφοριακό σύστημα ανθρωπίνου δυναμικού της επιχείρησης. Περιγραφή εργασίας. Περιεχόμενο και χρήση του περιεχομένου. Μέθοδοι συλλογής πληροφοριών σχετικών με την ανάλυση εργασίας. Αποδοτικότητα και παράγοντες ανθρώπινης συμπεριφοράς κατά το σχεδιασμό της εργασίας. Τεχνικές επανασχεδιασμού της εργασίας στα πλαίσια της βελτίωσης της στάθμης του εργασιακού περιβάλλοντος.
ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Στον καθορισμό εφικτών προτύπων εργασίας. Στην ανακάλυψη στοιχείων της εργασίας τα οποία συμβάλλουν ή παρεμποδίζουν τη βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος. Στον προγραμματισμό αναγκών προσωπικού. Στην εξεύρεση του «κατάλληλου ανθρώπου για την κατάλληλη θέση». Στον εντοπισμό αναγκών εκπαίδευσης του προσωπικού. Στην ανάπτυξη σχεδίων για την τόνωση του ανθρωπίνου δυναμικού της επιχείρησης.
ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Στην αξιολόγηση των επιπτώσεων ενδεχομένων περιβαλλοντικών προκλήσεων στην κάθε ατομική εργασία. Στην απάλειψη μη αναγκαίων προσόντων τα οποία είναι δυνατόν να προκαλέσουν θεσμικά προβλήματα στην επιχείρηση. Στην τοποθέτηση των εργαζομένων σε θέσεις στις οποίες χρησιμοποιούν τα προσόντα τους «βέλτιστα». Στην δίκαιη ανταμοιβή του ανθρωπίνου δυναμικού.
Πολυπλοκότητα Εργασίας: f (6 χαρακτηριστικών) Ποικιλία Αυτονομία Υπευθυνότητα Απαίτηση για Γνώσεις και Ικανότητες Απαίτηση για Κοινωνικές Συνδιαλλαγές Δυνατότητα για Κοινωνικές Συνδιαλλαγές
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας Κύριες Διαστάσεις Εργασίας Κρίσιμες Ψυχολογικές Καταστάσεις Προσωπικά / Επαγγελματικά Αποτελέσματα Υψηλός Βαθμός Παρακίνησης Απόδοση Υψηλής Ποιότητας Ικανοποίηση Μείωση Απουσίας Ποικιλία Ικανοτήτων Βαθμός Ολοκλήρωσης Βαθμός Σημαντικότητας Αυτονομία Ανατροφοδότηση Εμπειρία του Νοήματος της Εργασίας Εμπειρία της Ευθύνης για το Αποτέλεσμα Γνώση των Πραγμα- τικώνΑποτελεσμάτων ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Μοντέλο Χαρακτηριστικών Εργασίας - Αποτελέσματα Οι άνθρωποι που απασχολούνται σε εργασίες υψηλών απαιτήσεων και με υψηλό βαθμό στα κύρια χαρακτηριστικά, είναι γενικά περισσότερο κινητοποιημένοι, ικανοποιημένοι και παραγωγικοί Τα χαρακτηριστικά εργασίας λειτουργούν μέσα από τις ψυχολογικές καταστάσεις για να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των προσωπικών και επαγγελματικών παραμέτρων και όχι άμεσα
Μοντέλο Ανταπόκρισης στην Κοινωνική Άποψη Οι εργαζόμενοι υιοθετούν στάσεις και συμπεριφορές σε ανταπόκριση των κοινωνικών απόψεων που εισπράττουν από εκείνους με τους οποίους έρχονται σε επαφή: συναδέλφους, προϊσταμένους, φίλους, μέλη της οικογένειας ή πελάτες. Χωρίς να αλλάξουν τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά της εργασίας, αναδομείται η πραγματικότητα από τα εξωγενή μηνύματα.
Μοντέλο Ανταπόκρισης στην Κοινωνική Άποψη Η παρακίνηση και ο βαθμός ικανοποίησης των εργαζομένων μπορεί να επηρεαστεί και να διαμορφωθεί από κατάλληλους χειρισμούς των managers Οι managers οφείλουν να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στην αντίληψη των εργαζομένων για την εργασία τους παρά στα πραγματικά χαρακτηριστικά των εργασιών.
Ανασχεδιασμός Εργασίας Μετακινήσεις Στελεχών Διεύρυνση Εργασίας Εμπλουτισμός Εργασίας
Μετακινήσεις Στελεχών Μετακίνηση στελεχών σε άλλη θέση του ίδιου οργανωτικού επιπέδου και με παρόμοιες απαιτήσεις ικανοτήτων, όταν η εργασία μιας θέσης δεν κινητοποιεί πια
Μετακινήσεις Στελεχών + Μείωση ανίας Αύξηση παρακίνησης μέσα από τη διαφοροποίηση των εργασιών Αύξηση ευελιξίας όσον αφορά την αξιοποίηση στελεχών, την αλλαγή, την κάλυψη οργανωτικών κενών - Αύξηση κόστους εκπαίδευσης Μείωση παραγωγικότητας (για ένα αρχικό διάστημα) Ανάγκη προσαρμογής μελών ομάδας και προϊσταμένου στο νεοεισερχόμενο Αποθάρρυνση φιλοδοξιών
Διεύρυνση Εργασίας Αύξηση του αριθμού και της ποικιλίας των καθηκόντων ενός εργαζόμενου Τα αποτελέσματα δεν είναι εντυπωσιακά όσον αφορά τη βελτίωση του βαθμού ικανοποίησης από την εργασία.
Εμπλουτισμός Εργασίας Κάθετη επέκταση του περιεχομένου της εργασίας: Αύξηση του βαθμού ελέγχου του εργαζόμενου στο σχεδιασμό και την αξιολόγηση της εργασίας Αύξηση της ανεξαρτησίας και υπευθυνότητας του εργαζομένου.
Η επίδραση της Τεχνολογίας στο Σχεδιασμό της Εργασίας Ολική Ποιότητα και Συνεχής Βελτίωση Αναδιοργάνωση Διεργασιών Ευέλικτα Συστήματα Παραγωγής Βαθμιαία «Έκλειψη» Εργασιών
ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αναγνώριση των εργασιών που πρόκειται να αναλυθούν. Συνεντεύξεις. Συνεδριάσεις ειδικών με τους άμεσα εμπλεκόμενους με την εργασία. Ανάπτυξη μέσου συλλογής πληροφοριών (π.χ. ερωτηματολογίου) για την ανάλυση της εργασίας. Αποστολή και συμπλήρωση ερωτηματολογίου. Χρήση εντύπου καταγραφής των πρακτικών της εργασίας από τον ίδιο τον εργαζόμενο.
ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Συλλογή και αξιολόγηση των πληροφοριών. Παρατήρηση της εργασίας κατά την εκτέλεσή της. Συνδυασμοί των ανωτέρω ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ: Στην πλήρη και άρτια ενημέρωση των εργαζομένων. Στην ενημέρωση σχετικά με τους στόχους και επιδιώξεις του τμήματος ή διεύθυνσης στην οποία γίνεται η συλλογή των πληροφοριών.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Κατάσταση ανάλυσης εργασίας (στοιχεία σχετικά με το πότε έγινε για τελευταία φορά καταγραφή στοιχείων ανάλυσης εργασίας). Αναγνώριση της εργασίας (στοιχεία σχετικά με το τμήμα της εταιρείας και τον προϊστάμενο της εργασίας). Σύντομη περίληψη της εργασίας. Καθήκοντα (αναφέρονται τα κύρια καθώς και δευτερεύοντα καθήκοντα στα οποία αναφέρεται η εργασία. Ποσοστά απασχόλησης για κάθε καθήκον. Πρότυπα. Εκπαίδευση που απαιτείται για την εκτέλεση της εργασίας).
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Υπευθυνότητες (καταγραφή των υπευθυνοτήτων που συνεπάγεται η εκτέλεση της εργασίας με ταυτόχρονη διαφοροποίηση μεταξύ σημαντικών και λιγότερο σημαντικών υπευθυνοτήτων). Ανθρώπινα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για την εκτέλεση της εργασίας (περιλαμβάνει φυσικά χαρακτηριστικά, εμπειρία, και εκπαίδευση). Συνθήκες εργασίας (καταγραφή φυσικών παραμέτρων του εργασιακού περιβάλλοντος καθώς και άλλων συνθηκών που επικρατούν κατά την εκτέλεση της εργασίας).
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Θέματα ασφάλειας και υγιεινής της εργασίας (κίνδυνοι που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την εκτέλεση της εργασίας καθώς και εκπαίδευση ή χρήση εξοπλισμού που απαιτείται για τη διασφάλιση της ασφάλειας). Πρότυπα απόδοσης (πώς μετράται η απόδοση και ποιοι είναι οι παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στην αποτελεσματική εκτέλεση της εργασίας). Διάφορα άλλα σχόλια (συνήθως χρησιμοποιείται για την καταγραφή πληροφοριών που δεν έχουν καταγραφεί στις προηγούμενες ενότητες).
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Χρησιμοποιούνται διότι συμβάλλουν στη συστηματοποίηση της διαδικασίας συλλογής πληροφοριών. Συμβάλλουν στην αναγνώριση ομοιοτήτων μεταξύ εργασιών. Περιέχουν ευρύτερες πληροφορίες σχετικά με την εργασία και το περιβάλλον της. Περιλαμβάνουν: καθήκοντα, υπευθυνότητες, απαιτούμενες ικανότητες, πρότυπα απόδοσης. Πρότυπα ερωτηματολόγια: (1) Position Analysis Questionnaire (2) Job Element Inventory.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ, ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Προετοιμασία για την ανάλυση της εργασίας Γενική εξοικείωση με τον οργανισμό και το είδος της εργασίας Αναγνώριση Εργασίας Ανάπτυξη ερωτηματολογίου Συλλογή πληροφοριών Συλλογή πληροφοριών για την ανάλυση της εργασίας Εφαρμογές: Περιγραφή εργασίας Προδιαγραφές εργασίας Πρότυπα εργασίας Εφαρμογές της πληροφορίας για την ανάλυση της εργασίας Επιπρόσθετα στο Πληροφοριακό σύστημα Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σε κάθε οργανισμό υπάρχουν τυποποιημένες φόρμες περιγραφής της εργασίας. Η φόρμα μπορεί να πάρει δύο μορφές : Αφηγηματικό κείμενο Ανάλυση της περιγραφής σε υποκατηγορίες Η περιγραφή για την αναγνώριση μιας εργασίας περιέχει τις εξής πληροφορίες : Ημερομηνία 4. Βαθμός εργασίας Προσωπικά στοιχεία 5. Προϊστάμενος Θέση εργασίας 6. Κατάσταση
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Περίληψη της εργασίας και καθήκοντα Είναι περιληπτικό κείμενο όπου παρουσιάζεται: Το είδος της εργασίας Ο τρόπος εκτέλεσης της Η δικαιολόγηση του τρόπου Τα επιμέρους καθήκοντα της εργασίας (επιμέρους δραστηριότητες, απόδοση, υπευθυνότητες)
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Συνθήκες εργασίας Λεπτομέρειες για το εργασιακό περιβάλλον: Ώρες εργασίας Υγιεινή και ασφάλεια Απαιτήσεις σε ταξίδια Εγκρίσεις Αφορά την έγκριση των πληροφοριών που παρέχονται στην συμπληρωμένη φόρμα Περιγραφής της Εργασίας
ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Περιέχει πληροφορίες για : Τις απαιτήσεις της εργασίας από τον εργαζόμενο Τις ικανότητες που απαιτούνται για την διεξαγωγή της Περιγράφει το προφίλ των χαρακτηριστικών που πρέπει να έχει κάποιος για την εκτέλεση της εργασίας σε επίπεδο : Εμπειρίας 3. Εκπαίδευσης 2. Μόρφωσης 4. Φυσικών και πνευματικών ικανοτήτων
ΠΡΟΤΥΠΑ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τα πρότυπα εξυπηρετούν δύο λειτουργίες: 1. Θα αποτελέσουν τους στόχους των εργαζομένων : Κίνητρα Εργασιακή ικανοποίηση Αυτοπραγμάτωση - Συναγωνισμός 2. Γίνονται κριτήρια με τα οποία μετρείται η απόδοση της εργασίας
ΣΥΣΤΕΜΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οργανωσιακά στοιχεία Περιβαλλοντικά Στοιχεία συμπεριφοράς ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΑ Παραγωγική εργασία Σχεδιασμός εργασίας Ανάδραση ΕΠΙΘΥΜΗΤΑ ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ