«Εγγραφή» σε Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Έννοια & πρακτική υπό το καθεστώς του ν.3979/2011 ΜΙΝΑ ΖΟΥΛΟΒΙΤΣ, Δικηγόρος LL.M. ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΑΜΑΡΤΖΗ, Δικηγόρος Ph.D

Ύπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση: Ά.1 Ν.3979/2011 Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΗΔ): Ά.3 Ν.3979/2011 Επίπεδα Υπηρεσιών: Πληροφόρηση Επικοινωνία & Αλληλεπίδραση Αμφίδρομη Επικοινωνία Διοικητική Διεκπεραίωση & Συναλλαγές (4β) μέσω ενδιαμέσων (intermediaries) (5) Προσωποποίηση

Επίπεδα Εγγραφής Επίπεδα Εγγραφής: “[…] η ένταξη σε συγκεκριμένο σύνολο διαδικασιών που ακολουθούνται για τη συλλογή των απαιτούμενων στοιχείων και την πιστοποίηση της ορθότητας, έχοντας ως πεδίο αναφοράς το επίπεδο εμπιστοσύνης που απαιτείται για την παροχή μιας συγκεκριμένης ηλεκτρονικής υπηρεσίας.” (ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989 «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης» (10 Απριλίου 2012), σελ.11.) Σχέση Επιπέδων Εγγραφής & Επιπέδων Υπηρεσιών ΗΔ

Όρισμός «Εγγραφής» «διαδικασία που συνίσταται στη δήλωση της βούλησης να γίνεται χρήση μιας υπηρεσίας ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, στην υποβολή τυχόν δικαιολογητικών και νομιμοποιητικών εγγράφων και στην παροχή αναγνωριστικών.» (Ά. 1 Ν.3979/2011) «Η χρήση υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για τις οποίες απαιτείται ταυτοποίηση και επιβεβαίωση ταυτότητας (αυθεντικοποίηση) προϋποθέτει την εγγραφή στην Κεντρική Διαδικτυακή Πύλη του Ελληνικού Δημοσίου ή κατά περίπτωση σε άλλες πύλες ή τόπους πρόσβασης ή σε ηλεκτρονικές υπηρεσίες που παρέχονται από επί μέρους φορείς του δημόσιου τομέα.» (Ά.31 παρ.1 Ν.3979/2011) ΚΥΑ ΥΑΠ/Φ.60/38/232/09.06.2010 (βλ. και Αριθ. ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989/10.4.2012 ) α. Αρχές Εγγραφής: έχουν ως αποστολή την υποστήριξη των σχετικών υπηρεσιών πιστοποίησης όπως αυτές ειδικότερα προβλέπονται με τις διατάξεις της ΚΥΑ ΥΑΠ/Φ.60/38/232/09.06.2010 και ιδίως την εγγραφή του χρήστη για την έκδοση, ανάκληση, ανάκτηση ή ανανέωση των ψηφιακών πιστοποιητικών ή η έγκριση ή η απόρριψη των εγγραφών κατά την υποβολή αιτήσεων από τους κατά περίπτωση ενδιαφερόμενους. β. Οντότητες Εγγραφής: αρχές που καθιερώνει ο κάθε φορέας (εν προκειμένου τα ΚΕΠ) ως αρμόδιες για την εγγραφή των διοικούμενων στις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης ή στα Πληροφοριακά Συστήματα (ΠΣ) του δημοσίου.

Σχετιζόμενες έννοιες Αναγνωριστικά: «οι τομεακοί αριθμοί του πολίτη, όπως αυτοί τηρούνται διακριτά στα επί μέρους μητρώα των πληροφοριακών συστημάτων του δημόσιου τομέα.» (Ά. 1 Ν.3979/2011) Ταυτοποίηση: «οποιαδήποτε μέθοδος που χρησιμοποιεί το πρόσωπο που είναι χρήστης υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για τη δήλωση και αναγνώριση της ταυτότητάς του αναφορικά με την πρόσβαση σε μια ηλεκτρονική υπηρεσία και η οποία βασίζεται στο αναγνωριστικό που κατέχει.» (Ά. 1 Ν.3979/2011) Επιβεβαίωση ταυτότητας (Αυθεντικοποίηση): «η διαδικασία πιστοποίησης και επιβεβαίωσης της ταυτότητας των φυσικών και νομικών προσώπων, τα οποία είναι χρήστες υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και επικοινωνούν - συναλλάσσονται με φορείς του δημόσιου τομέα με χρήση ΤΠΕ, που βασίζεται στα διαπιστευτήρια που κατέχουν και με την οποία αναγνωρίζεται και επιβεβαιώνεται η ορθότητα της ταυτότητας ενός προσώπου.» (Ά. 1 Ν.3979/2011) Διαπιστευτήρια: «εχέγγυα που παρουσιάζει το πρόσωπο που είναι χρήστης υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης προκειμένου να αποδείξει την ταυτότητά του.» (Ά. 1 Ν.3979/2011)

Εγγραφή ως «Ταυτοποίηση» Αρχική Εγγραφή: (α) φυσική Ταυτοποποίηση(πχ. ΔΣΑ, Taxis) (β) ηλεκτρονική Ταυτοποίηση (E-identification Regulation) Διαλειτουργικότητα συστημάτων - ορίζει την ύπαρξη ή όχι επιμέρους Εγγραφών Έλλειψη διαλειτουργικότητας: ενδέχεται ένας χρήστης να χρειαστεί να κάνει αρχική εγγραφή περισσότερες της μιας φοράς (λ.χ. στην Κεντρική Διαδικτυακή Πύλη Ερμής, στο TAXIS για φορολογικά θέματα, στο ΕΣΗΔΗΣ – για τις ηλεκτρονικές προμήθειες, στον ΔΣΑ για την ηλεκτρονική υποβολή δικογράφων κλπ) Ύπαρξη διαλειτουργικότητας: σε περίπτωση που δύο ή περισσότερα ΠΣ ή ηλεκτρονικές υπηρεσίες διαλειτουργούν μεταξύ τους ή παρέχονται από την ίδια πύλη (π.χ. μέσω του ΕΡΜΗ) τότε η Εγγραφή σε επί μέρους υπηρεσίες δύναται να γίνει χωρίς να επαναληφθεί η αρχική Εγγραφή.

Εγγραφή σε «Αρχή Εγγραφής» Ενδεικτικά: Εγγραφή στον ΔΣΑ ως «εντεταλμένο γραφείο» (πδ 25/12 και 40/13 για την ηλεκτρονική υποβολή δικογράφων) (vs. Taxis – έκδοση απλού Κλειδαρίθμου) Τήρηση όρων Κανονισμού Πιστοποίησης της ΑΠΕΔ ΚΥΑ ΥΑΠ/Φ.60/38/232/09.06.2010

Εγγραφή vs. Είσοδος/Σύνδεση Είσοδος/ Σύνδεση: εισαγωγή συγκεκριμένων αναγνωριστικών / διαπιστευτηρίων (ήτοι μέσων ταυτοποίησης / αυθεντικοποίησης) από διοικούμενο / υπάλληλο δημοσίου φορέα Διαφορές ανάμεσα στα πληροφοριακά συστήματα / υπηρεσίες με βάση επίπεδο εμπιστευτικότητας / προϋποθέσεις ασφαλείας υπηρεσιών /εγγράφων Ενδεικτικά: πδ 40/13 vs. Taxis vs. ΕΡΜΗΣ

Εγγραφή και τύπος Εγγράφου Ι Υποβολή Αίτησης του διοικουμένου για την έκδοση διοικητικής πράξης (Ά.3 παρ.3 ΚΔΔ) Ταυτοποίηση και όχι υπογραφή Φυσική ταυτοποίηση κατά την πρώτη Εγγραφή / χρήση αναγνωριστικών / διαπιστευτηρίων για την απόκτηση κάθε φορά του δικαιώματος πρόσβασης και χρήσης των υπηρεσιών ΗΔ

Εγγραφή και τύπος Εγγράφου ΙΙ Υποβολή για την οποία ο νόμος απαιτεί την τήρησή έγγραφου τύπου ενδεικτικά βλ. ά. 22 ΚΔΔιαδικ για τη διοικητική σύμβαση, υπογραφή υπεύθυνης δήλωσης (α. 8 Ν. 1599/1986) αναφορικά με γεγονότα ή στοιχεία που επιβεβαιώνει ο διοικούμενος (π.χ. α. 3 παρ. 5 του ΚΔΔιαδ), ηλεκτρονική υποβολή δικογράφων απαίτηση ιδιόχειρης υπογραφής αναγνωρισμένης ηλεκτρονικής υπογραφής (με ΑΔΔΥ)

Εγγραφή και είδη Ηλεκτρονική Υπογραφής Αυξημένη αποδεικτική δύναμη ιδιωτικού εγγράφου Ιδιόχειρη υπογραφή προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή(με ΑΔΔΥ) / αναγνωρισμένη ηλεκτρονική υπογραφή, Αλλά ΚΑΙ αποδεικτική δύναμη μη υπογεγραμμένου ιδιωτικού εγγραφου Απλή ηλεκτρονική υπογραφή (ά.3 παρ.2 πδ.150/2001)

Εγγραφή και λήψη Συγκτατάθεσης Συγκατάθεση: οφείλει να είναι ρητή ή έγγραφη (ά. 2 ια’ ν. 2472/1997, ά. 5 παρ. 3 ν. 3471/2006) Είναι εφικτή η λήψη της με απλά ηλεκτρονικά μέσα, ήτοι χωρίς έγγραφο και χωρίς τη χρήση προηγμένης ηλεκτρονικής υπογραφής ? Βλ. Γνωμοδότηση 48/2007 ΑΠΔΠΧ για το σύστημα M-Taxis Γενικά ως προς την αποδεικτική δύναμη του ηλ.εγγράφου βλ. και Γνωμοδότηση 443/2012 ΝΣΚ

Ασφάλεια Ηλ. Εγγράφων ≠ Ασφάλεια Συστημάτων Διαφορετικές τεχνολογικές, διαδικαστικές, οργανωτικές και άρα και νομικές προϋποθέσεις ασφάλειας και εμπιστοσύνης Σύγχυση προϋποθέσεων ασφαλούς έκδοσης ενός ηλεκτρονικού εγγράφου με την ασφαλή διακίνησή του με μέσα ΤΠΕ Σχετικά με ασφάλεια και επίπεδα εμπιστοσύνης βλ. ά. 27 του ν. 3731/2008 Πλαίσιο Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΠΗΔ)

Γενικό Συμπέρασμα Γνωμοδότηση ΝΣΚ 443/2012 [ σύγχυση για το ζήτημα της αποδεικτικής δύναμης του ηλεκτρονικού δημοσίου εγγράφου, ασαφείς προϋποθέσεις νόμου, εν αναμονή «εξουσιοδοτικών» πράξεων Σαφής διαχωρισμός διακίνησης ηλεκτρονικών εγγράφων από συστατικό τύπο (έκδοσή τους) & αποδεικτική δύναμη αυτών Εγγραφή σε υπηρεσία ηλεκτρονικής διακυβέρνησης [ αρχική ταυτοποίηση Είσοδος σε υπηρεσία ηλεκτρονικής διακυβέρνησης [ αυθεντικοποίηση (έλεγχος ταυτότητας) του ενδιαφερόμενου κάθε φορά που αποκτά πρόσβαση Χρήση απλής ηλεκτρονικής υπογραφής ή «αναγνωρισμένης» ηλεκτρονικής υπογραφής [ ανάλογα με τον τύπο του εγγράφου που θα υποβληθεί προς την διοίκηση Ν.3979/2011 [ Νόμος «ομπρέλα» για το «ηλεκτρονικό διοικητικό δίκαιο», αποσαφήνιση και συγκεκριμένη περιγραφή προϋποθέσεων σε αντιστοιχία όπου είναι εφικτό με το παραδοσιακό διοικητικό δίκαιο

To παράδειγμα του πδ 150/2013 Διαδικασία ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφου Άρθρο 2 παρ. 1: περιγραφή δικαιώματος εισόδου στο πληροφοριακό σύστημα (αναγνωριστικό μοναδικός αριθμός ΔΣ & συνθηματικό– password) [ αυθεντικοποίηση δικηγόρου Άρθρο 2 παρ. 4: δυνατότητα πληρωμής του παραβόλου ή της προείσπραξης χωρίς να απαιτείται η «αναγνωρισμένη ηλ. υπογραφή» του δικηγόρου (απλή υπογραφή – απόδειξη γνησιότητας) Άρθρο 2 παρ. 6: το δικόγραφο για να υποβληθεί πρέπει να φέρει υποχρεωτικά την προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή του δικηγόρου («αναγνωρισμένη» ηλ. υπογραφή με ΑΔΔΥ) Άρθρο 3: Αρμοδιότητα ΔΣ ο έλεγχος της ταυτότητας του δικηγόρου κατά την είσοδο στο ΠΣ (αναγνωριστικό και συνθηματικό δικηγόρου) Άρθρο 4: Αρμοδιότητα Δικαστηρίου ο έλεγχος της προηγμένης ηλεκτρονικής υπογραφής του δικηγόρου

ΕΥΧΑΡΙΣΤOYME για την προσοχή σας!