Διαχείρισης Αστικών Υγρών Αποβλήτων σε Οικισμούς < 2000 ι. κ Διαχείρισης Αστικών Υγρών Αποβλήτων σε Οικισμούς < 2000 ι.κ. στην Ελλάδα A. N. Αγγελάκης, Ένωση ΔΕΥΑ, Λάρισα Διημερίδα Ένωσης ΔΕΥΑ, Ρέθυμνο 5 & 6 Σεπτεμβρίου 2017

Προκλήσεις και Προοπτικές Συμπεράσματα Θέματα Παρουσίασης Εισαγωγή Παρελθόν Παρόν Προβλήματα Προκλήσεις και Προοπτικές Συμπεράσματα

Προλεγόμενα Μη αποχετεύσημα αστικά υγρά απόβλητα που παράγονται σε ΕΕ-επίπεδο από 500 εκατ. κάτοικους αποτελούν την κύρια πηγή ρύπανσης που επηρεάζει πρωτίστως την ποιότητα των υδατικών πόρων (γλυκών και θαλάσσιων), αποτελεί κίνδυνο για τη βιοποικιλότητα και την ανθρώπινη υγεία και επηρεάζει άμεσα το προσδόκιμο ζωής. (8th Report EC for Implementation of Council Directive 91/271/EEC, 2016)

Εισαγωγή Παρελθόν Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις κι’ ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον. Γιώργος Σεφέρης Για τους φίλους μας τους Γερμανούς Στη Ελλάδα υπάρχει μια μακραίωνη ιστορία και παράδοση και μια βαριά κληρονομιά σε έργα ύδρευσης και αποχετευσης.

Ουίνστον Τσώρτσιλ Σήμερα Αν τσακωνόμαστε για το παρελθόν και το παρόν, θα χάσουμε το μέλλον! Ουίνστον Τσώρτσιλ

Εξέλιξη των ποσοστών συμμόρφωσης από το έτος αναφοράς 1998 (βασίζονται σε σύνολα ελλιπών διαθέσιμων δεδομένων) (8th Report EC for Implementation of Council Directive 91/271/EEC, 2016).

Αποτελέσματα όσον αφορά την συμμόρφωση ανά κράτος μέλος σύμφωνα με τα άρθρα 3 (συλλογή), 4 (δευτεροβάθμια επεξεργασία) και 5 (αυστηρότερη επεξεργασία).

Έργα σε μικρούς οικισμούς κάτω των 2000 ι.κ. Στην Ελλάδα η κατηγορία των οικισμών με πληθυσμούς < 2000 κατοίκων εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σε περίπου 2,5 εκατομ. ι.κ. και είναι > 6500 οικισμοί. Η Οδηγία 91/271/ΕΟΚ που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με την ΚΥΑ 5673/400/1997, αναφέρεται σε οικισμούς > 2.000 ι.κ. και πάνω. Σύμφωνα με το άρθ. 7 της Οδηγίας, τα διοχετευόμενα αστικά λύματα από δίκτυα αποχέτευσης προτού απορριφθούν, θα πρέπει να υφίστανται «κατάλληλη επεξεργασία» και στην περίπτωση που απορρίπτονται σε γλυκά ύδατα, σε εκβολές ποταμών ή παράκτια νερά από οικισμούς με < 2 000 ι.κ., Η «κατάλληλη επεξεργασία» ορίζεται στο άρθ. 2 ως: η επεξεργασία των αστικών λυμάτων με μέθοδο ή/και σύστημα διάθεσης που επιτρέπει στα ύδατα υποδοχής να ανταποκρίνονται στους σχετικούς ποιοτικούς στόχους και στις συναφείς διατάξεις της παρούσας οδηγίας και άλλων κοινοτικών οδηγιών. Επομένως, μόνο εφόσον υπάρχουν αποχετευτικά δίκτυα σε οικισμούς < 2.000 ι.κ. και αυτά καταλήγουν σε γλυκά ή παράκτια ύδατα, υπάρχει υποχρέωση τα λύματα να υφίστανται «κατάλληλη επεξεργασία» όπως αυτή ορίζεται.  

Έργα Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων στην Ελλάδα (8th Report EC for Implementation of Council Directive 91/271/EEC, 2016) Κατηγορία (ι.κ.) Αριθμός Μονάδων Σχόλια < 2000 150α Εφαρμογή αποτελεσματικών μη συμβατικών συστημάτων επεξεργασίας σε μεγάλο αριθμό έργων (>6500), που εξυπηρετούν 20 % περίπου του συνολικού ι. κ. 2,000-10,000 370 Με τα εκτελούμενα έργα ο εξυπηρετούμενος ι.κ. με τέτοια έργα (16% περίπου του συνόλου) θα ανέλθει στο 95% σε ποσοστό εξυπηρέτησης 10,000-15,000 39 15,000-100,000 72 Εναπομένουν να κατασκευαστούν 3 έργα στην Ανατολική Αττική, τα: (α) Μαραθώνα-Νέα Μάκρης, (β) Παιανίας- Κορωπί και (γ) Παλλήνης (δίκτυα σύνδεσης με Ψυτάλλεια) 100,000-150,000 5 >150,000 6 Εναπομένει να κατασκευαστεί το έργο Ραφήνα-Πικέρμι και Αρτέμιδας (Λούτσα)- Σπάτα (200,000 ι.π.) στην Ανατολική Αττική, Σύνολο 642 α Εκτίμηση

Κατανομή Έργων Επεξεργασίας Αστικών Υγρών Αποβλήτων στην Κρήτη Δήμοι ή ΔΕΥΑ/ Κατηγορία (ι.κ.) < 2000 2000-5000 5000-15000 15000-100000 100000- 150000 >150000 Σύνολο Χανίων Κισσάμου 1 ΔΕΥΑ Παλαιόχωρας ΔΕΥΑ Πλατανιά ΔΕΥΑ Χανίων Αποκόρωνα 2 3 Σφακίων Γαύδου Ρεθύμνου ΔΕΥΑ Ρεθύμνου Αμαρίου Αγίου Βασιλείου ΔΕΥΑΜυλοπόταμου Ανωγείων Ηρακλείου ΔΕΥΑ Μαλεβιζίου 4 5 ΔΕΥΑ Ηρακλείου 8 9 Γόρτυνας ΔΕΥΑ Φαιστού Αρχανών-Αστερ. 6 ΔΕΥΑ Μινώα Βιάννου ΔΕΥΑ Χερσονήσου Λασιθίου ΔΕΥΑΜεραμβέλου Ιεράπετρας 11 12 ΔΕΥΑ Σητείας 49 15 7 79

Μονάδες Επεξεργασίας Αστικών Υγρών Αποβλήτων στην Κρήτη Κατηγορία (ι. π.) Αριθμός Μονάδων Σχόλια < 2000 49 (>650α) Εφαρμογή αποτελεσματικών μη συμβατικών συστημάτων επεξεργασίας σε μεγάλο αριθμό μικρών έργων (< 2000 ι.κ.), που εξυπηρετούν πάνω από 15 % του συνολικού ι. κ. της Κρήτης 2,000-5,000 15 Με τα εκτελούμενα έργα ο εξυπηρετούμενος μ' αυτά ι. κ. θα ανέλθει πάνω από 85 % 5,000-15,000 6 15,000-100,000 7 100,000-150,000 1 >150,000 Σύνολο 79 α Εκτίμηση

Θέματα προς συζήτηση και/ή θεώρηση Με δεδομένο την υφισταμένη κατάσταση της χώρας μας, (όπως είναι το θεσμικό πλαίσιο, την υποστελέχωση των Επιχειρήσεων, το εκπαιδευτικό μας σύστημα, που αφορά την εκπαίδευση κυρίως του τεχνικού προσωπικού και φυσικά τις φυσικές συνθήκες), θα πρέπει νομίζω να αρχίσομε να θεωρούμε: (α) Το κόστος του κύκλου ζωής (LCC) των έργων, που είναι η συσσώρευση κόστους για δραστηριότητες που συμβαίνουν καθ 'όλη τη διάρκεια ζωής των, κυρίως των μικρών έργων (< 2000 ι.κ.), από την αρχή μέχρι την εγκατάλειψη, συμπεριλαμβανομένου του κόστους εγκατάστασης, λειτουργίας, συντήρησης, μετατροπής ή / και παροπλισμού (β) Την επιλογή των κατάλληλων τεχνολογιών παραμένει ζητούμενο (γ) Την επάρκεια των ΑΕΠΟ. (δ) Την απορροφητικότητα vs αποδοτικότητας (ε) Τον έλεγχο-αξιολόγηση (Benchmarking, τεχνική με την οποία μια Επιχείρηση μετρά τις επιδόσεις της). Η  μεγαλύτερη  ανισότητα είναι  η  ίση  μεταχείριση  των  άνισων Αριστοτέλης (384 - 322 π.Χ.)

Φεβρουάριος 2014 και σήμερα

Συγκριτική παρουσίαση τεχνολογιών κατάλληλων για μικρούς οικισμούς στην Ελλάδα Τεχνολογίεςα Απαιτ. έκταση (m2/pe) Αρχικό κόστος (€/pe)β Κόστος λειτ. & συντ. (€/pe) Πλεονεκτήματα Άλλα Εφαρμογής στο έδαφος SRS 15-17 100,00 3,00-6,00γ Παραγωγή 10 kg dw ξύλου/m2 Μη παραγωγή ιλύος. Απαιτείται σχετικά μεγάλη έκταση OFS 10-12 200,00 Μη παραγωγή ιλύος RIS Υγροβιότοποι FWS 4-5 280,00 2,00-6,00 VFS 2-3 350,00 6,00-10,00δ Φίλτρα (PBF)ε Αμμόφιλτρα (Intermediate) 6-8 400,00 4,00-6,00 Αμμόφιλτρα (Επανακυκλοφορίας) 1-2 300,00 6,00-8,00δ Προωθημένης επεξεργασίας εκροή. Χαλικόφιλτρα (Επανακυκλοφορίας) 250,00 Υφασμάτιναζ 0,2-0,3 450,00 6,00-8,00 Απαιτείται μικρή έκταση Βιορότορες 0,50 370,00 Ελαφρόπετραςζ? 0,05 Απαιτείται πολύ μικρή έκταση

Σύστημα βραδίας εφαρμογής στο έδαφος

Υγροβιότοπος ΕΡ στη Μπόμπια το 1998 και σήμερα

Σύστημα βασιζόμενο σε Υφασμάτινο φίλτρο

Συμπεράσματα Χωρίς αμφιβολία, στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί σημαντική τεχνογνωσία σε αντικείμενα έργων αποχέτευσης και επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων ιδιαίτερα αυτών σε μικρούς οικισμούς προσαρμοσμένη στις τοπικές συνθήκες. Αυτό οφείλεται στην πολύ καλή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και κυρίως στην εμπειρία και γνώση, που έχει αποκτηθεί από της ΔΕΥΑ, πάρα την ελλειμματικότητα τους σε ανθρωπίνους πόρους. Χρειάζονται όμως να γίνουν ακόμη περισσότερες βελτίωσεις…… Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στη δημοπράτηση, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση των έργων αποχέτευσης και επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων σε μικρούς οικισμούς, με μεγάλη διασπορά σ’ όλο τον Ελλαδικό χώρο, που αφορούν ένα σημαντικό τμήμα του Ελληνικού πληθυσμού.

Σας Ευχαριστώ που με ακούσατε ! Τελικό Μήνυμα Σήμερα η τεχνολογία, που διαθέτουν οι Ελληνικές ΔΕΥΑ είναι εφάμιλλη άλλων Ευρωπαϊκών χωρών και φυσικά σε πολύ καλύτερο επίπεδο από αυτό χωρών της βόρειας Αφρικής, της Ευρασίας και αλλού. Προκειμένου να διευκολυνθεί η εξαγωγή τέτοιας τεχνογνωσίας σε άλλες χώρες, θα ήταν χρήσιμο να συμμετέχουν στελέχη των ΔΕΥΑ, σε Κυβερνητικές αποστολές σε αυτές τις χώρες ή σε σχετικές διαπραγματεύσεις στη Ελλάδα με αντιπροσωπίες αυτών των χωρών. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με κατάλληλο συντονισμό του εκάστοτε αρμόδιου Υπουργείου με την Ένωση των ΔΕΥΑ. Σας Ευχαριστώ που με ακούσατε ! Ο σκοπός είναι να είμαστε χρήσιμοι και όχι αρεστοί. Ε. Κάντ (1724-1804)