Εξερευνώ την Ελλάδα Θέμα: ΑΙΓΑΙΟ Επιμέλεια εργασίας: Ηλίας Μάριος Πελάγη και θάλασσες Από την αρχαιότητα ακόμα τα διάφορα τμήματα του Αιγαίου έχουν ιδιαίτερα ονόματα: α) Μυρτώοπέλαγος, μεταξύ Σουνίου και Κυθήρων. β) Θρακικό πέλαγος, μεταξύ Θάσου, Σαμοθράκης και θρακικών ακτών. γ) Ικάριο πέλαγος, μεταξύ Χίου και Κω. δ) Κρητικόπέλαγος, βόρεια της Κρήτης. ε) Καρπάθιοπέλαγος, μεταξύ Καρπάθου και μικρασιατικών ακτών. στ) Ευβοϊκή θάλασσα, που περιβρέχει το νησί Εύβοια. ζ) Δωδεκανησιακή θάλασσα, που περιβάλλει τα Δωδεκάνησα. Πηγή: Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια https://el.wikipedia.org

ΑΙΓΑΙΟ Ο Διεθνής Υδρογραφικός Οργανισμός καθορίζει τα όρια του Αιγαίου πελάγους ως εξής:[1] Νότια: Από το ακρωτήριο Άσπρο (28°16'E) της Μικράς Ασίας έως το ακρωτήριο Κουμπουρνού, το βορειοανατολικό άκρο της Ρόδου, δια μέσω του νησιού έως το ακρωτήριο Πρασονήσι, έπειτα νοτιοδυτικά έως το σημείο Βρόντος (35°33'N) της Καρπάθου, δια μέσω του νησιού έως το ακρωτήριο Καστέλο, το νοτιότερο άκρο της Καρπάθου, έπειτα νοτιοδυτικά έως το ακρωτήριο Πλάκα της Κρήτης, δια μέσω του νησιού έως την Άγρια Γραμβούσα, από το βορειοδυτικό άκρο της έως το ακρωτήριο Απολυτάρες των Αντικυθήρων, δια μέσω του νησιού έως το βράχο Ψείρα, στα βορειοδυτικά του νησιού, έπειτα βορειοδυτικά έως το ακρωτήριο Τραχήλι των Κυθήρων δια μέσω του νησιού έως το ακρωτήριο Καραβούγια και έπειτα βορειοδυτικά έως το ακρωτήριο της Αγίας Μαρίας της Ελαφονήσου (36°28′N 22°57′E). Ελλήσποντος: Μία νοητή γραμμή από το ακρωτήριο της Έλλης έως το ακρωτήριο του Κουμ Καλέ (Σίγειο).

Αστυπάλαια Κατά μία άποψη, το νησί ονομάστηκε έτσι (άστυ + παλαιός) από τους Δωριείς κατοίκους του, οι οποίοι βρήκαν στην περιοχή ίχνη παλαιότερου οικισμού των Φοινίκων, κατά τους ισχυρισμούς αρχαιολόγων.[//εκκρεμεί παραπομπή//] Το νησί απεκτησε και άλλα ονόματα, όπως ″Πύρρα″ ( για το ερυθρό χρώμα της γής ), ″Πυλαία″, ″Θεών Τράπεζα″ και ″Ιχθυόεσσα″.

Δήλος H μυθολογία συνέδεσε τη Δήλο με τη γέννηση των θεών Απόλλωνα και Άρτεμης. Για το λόγο αυτό η Δήλος αποτελούσε ιερό τόπο κατά την αρχαιότητα. Όπως αναφέρει ο σχετικός μύθος, η Δήλος ήταν αρχικά ένα μικρό πλεούμενο νησί που έπλεε άσκοπα στο πέλαγος. Όταν η Λητώ, κόρη του Τιτάνα Κόιου, έμεινε έγκυος από το Δία, προκάλεσε την οργή της Ήρας, η οποία την καταδίωκε και δεν μπορούσε να βρει καταφύγιο πουθενά. Τότε ο Δίας παρακάλεσε τον Ποσειδώνα να της προσφέρει καταφύγιο και ο Ποσειδώνας ακινητοποίησε το πλεούμενο νησί με αποτέλεσμα να σχηματιστεί η Δήλος. Στη Δήλο βρήκε καταφύγιο η Λητώ και γέννησε τους δύο δίδυμους θεούς[1]..

Ρόδος Αρχαιότητα Ως πρώτοι κάτοικοι του νησιού αναφέρονται οι Κάρες, που προέρχονταν από την Μικρά Ασία. Ακολούθησαν οι Φοίνικες και οι Μινωίτες, από τη γειτονική Κρήτη, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Ιαλυσού το 1500 π.Χ. και συνέβαλαν στην οικονομική άνθηση του νησιού. Αργότερα το 1100 περίπου π.Χ. οι Δωριείς κυριαρχούν στο νησί και ιδρύουν τις τρεις μεγάλες πόλεις: Λίνδο, Κάμιρο και Ιαλυσό. Το νησί της Ρόδου βρίσκεται στο σταυροδρόμι δυο μεγάλων θαλάσσιων διαδρομών της Μεσογείου, ανάμεσα στο Αιγαίο πέλαγος και των ακτών της Μέσης Ανατολής όπως είναι η Κύπρος και η Αίγυπτος, γεγονός που την κατέστησε σημείο συνάντησης πολλών πολιτισμών. Κατά την περίοδο της μακεδονικής κυριαρχίας οι Ρόδιοι συμμάχησαν με τους Μακεδόνες. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου συμμάχησαν με τους Πτολεμαίους της Αιγύπτου.

Αμοργός Η Αμοργός είναι κυκλαδίτικο νησί του Αιγαίου Πελάγους. Πήρε το όνομά της από το φυτό αμοργίς, ένα είδος λιναριού από το οποίο φτιάχνονταν οι «άλικοι αμοργίδες», χιτώνες της Αμοργού. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο των Κυκλάδων, νοτιοανατολικά της Νάξου και σε απόσταση 136 ναυτικών μιλίων από τον Πειραιά. Η επιφάνειά της εκτιμάται στα 121.464 τ.χλμ., ενώ έχει μήκος ακτών 126 χιλιόμετρα. Είναι μακρόστενο νησί που εκτείνεται από ΝΔ προς ΒΑ με απότομη ορεινή μορφολογία εδάφους. Διαθέτει δύο φυσικά λιμάνια, τα Κατάπολα και την Αιγιάλη. Πρωτεύουσα είναι η Χώρα Αμοργού με κύριο λιμάνι τα Κατάπολα. Η Αμοργός είχε πληθυσμό 1.859 άτομα στην απογραφή του 2001. Οι κάτοικοι ασχολούνται παραδοσιακά με τη γεωργία, την κτηνοτροφία αλλά και την αλιεία. Η Αμοργός αποτελεί ιδανικό προορισμό για πεζοπορία.Υπάρχουν μονοπάτια που ξεκινούν ή/και καταλήγουν σε κάποιον οικισμό και προσφέρουν στον επισκέπτη εκπληκτικές εικόνες φυσικού τοπίου. Ιστορία Από τα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ υπάρχουν ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στην Αμοργό. Κατά την αρχαιότητα η Αμοργός γίνεται ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Κυκλαδικού πολιτισμού. Αργότερα, κατά την μινωική εποχή, καταφθάνουν στο νησί πολλοί μινωίτες ιδρύοντας μία από τις πρώτες πόλεις του νησιού, τη Μινώα. Αργότερα, Ναξιώτες ιδρύουν την Αρκεσίνη, στη σημερινή περιοχή Καστρί και την ίδια εποχή Μιλήσιοι εγκαθίστανται στην Αιγιάλη, κοντά στο σημερινό χωριό Θολάρια. Αυτές ήταν κατά την αρχαιότητα οι σπουδαιότερες πόλεις του νησιού. Στους Ρωμαϊκούς χρόνους θα είναι τόπος εξορίας: επί Τιβερίου, το 23 μ.Χ. θα εξοριστεί ο Βέβιος Σειρήνος, ανθύπατος της Ισπανίας[1][2] Μετά την επανάσταση του 1821 ενσωματώθηκε στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Στο κτήριο του σημερινού ΕΠΑ.Λ Αμοργού βρίσκεται μια επιγραφή που αναφέρει ότι το σχολείο ιδρύθηκε στις 21/6/1826 με χρήματα της Ιεράς μονής Χοζοβιωτίσης γεγονός που αποδεικνύει ότι στην Αμοργό λειτούργησε ένα απο τα πρώτα σχολεία της ελέυθερης Ελλάδας.

Λαγκάδα Χίου Η Λαγκάδα είναι ένα ναυτοχώρι που βρίσκεται στα ΒΑ παράλια της Χίου, στον όρμο Κολοκυθιάς και σε απόσταση 16 χλμ από την πόλη της Χίου. Οι κάτοικοί της, κυρίως ναυτικοί και κτηνοτρόφοι, στην τελευταία απογραφή του 2001 ήταν 1910. Μέχρι το 1998 η Λαγκάδα αποτελούσε κοινότητα, μαζί με τον οικισμό του Αγρελωπού, ενώ μετά την αναγκαστική συνένωση στα πλαίσια του νόμου Καποδίστρια ανήκει στο Δήμο Ομηρούπολης (ο οποίος συμπεριλαμβάνει το Βροντάδο και τα χωριά Καρυές, Συκιάδα, Αυγώνυμα, Ανάβατος, Σιδηρούντα). Η Λαγκάδα είναι ένα σχετικά σύγχρονο χωριό, καθώς όλοι σχεδόν οι κάτοικοί του προέρχονται από την Κυδιάντα, ένα από τα αρκετά παλαιά εγκαταλελειμμένα χωριά της Χίου, το οποίο βρίσκεται ΝΔ της Λαγκάδας. Η κύρια μετακίνηση των κατοίκων της Κυδιάντας προς τη θάλασσα και το σύγχρονο χωριό έγινε μεταξύ των δεκαετιών '10 έως '40, ενώ ολοκληρώθηκε στο τέλος της δεκαετίας του '40. Αφορμή για την οριστική ερήμωση της Κυδιάντας αποτέλεσαν σοβαρά επεισόδια κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου. Αρχικά στη Λαγκάδα κάτοικοι της Κυδιάντας διατηρούσαν καφενεία, όπου σύχναζαν ναυτικοί, και όταν οι κάτοικοι της Κυδιάντας άρχισαν να ασχολούνται συστηματικότερα με τη ναυτιλία, κατέβηκαν στη Λαγκάδα και έτσι αποτέλεσαν τους πρώτους κατοίκους του χωριού. Μάλιστα όπως φαίνεται από τη χρονολογία που έχει η πλάκα του πιο παλιού σπιτιού της Λαγκάδας, το χωριό πρέπει να κατοικήθηκε το 1875. Η Λαγκάδα όμως ως κοινότητα συστάθηκε το 1834[//εκκρεμεί παραπομπή//] μαζί με την Κυδιάντα.

Μήλος Η Μήλος είναι ηφαιστειακό νησί του Αιγαίου Πελάγους, στην Ελλάδα, και λέγεται ότι το όνομά του προέρχεται από τη λέξη 'βήλος' που εξελίχθηκε σε 'μήλος' και σήμαινε 'πρόβατο'. Κατοικείται από τους προϊστορικούς χρόνους και έχει δώσει σημαντικό μεταλλευτικό πλούτο: οψιδιανό στους προϊστορικούς χρόνους, καολίνη και ποζολανών στους ιστορικούς χρόνους μέχρι τώρα και πρόσφατα μπεντονίτη, περλίτη. Πρωτεύουσα του νησιού είναι Πλάκα. Η Μήλος έχει σχήμα πετάλου, υπάρχουν πολλές παραλίες και πολλά καταλύματα (ξενοδοχεία - ενοικιαζόμενα δωμάτια) που καθιστούν τη Μήλο τουριστικό πόλο. Το γνωστό άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, το οποίο σήμερα βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου (Παρίσι) βρέθηκε στη Μήλο το 1820 ενώ το αντίγραφο βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο της Μήλου στην Πλάκα.

Σύρος Η Σύρος είναι νησί των Κυκλάδων. Πρωτεύουσά της είναι η Ερμούπολη, η οποία είναι πρωτεύουσα της Περιφέρειας Νότιου Αιγαίου αλλά και του πρώην Νομού Κυκλάδων. Η Σύρος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα μετά το 1826, όταν εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τα Ψαρά, τη Χίο, την Κρήτη και τη Μικρά Ασία. Υπήρξε ναυτικό, βιομηχανικό και πολιτιστικό κέντρο του νέου ελληνικού κράτους Το όνομα Σύρος προέρχεται από τους πρώτους κατοίκους του νησιού, τους Φοίνικες. Σήμερα υπάρχουν δύο εκδοχές για την ονομασία αυτή. Σύμφωνα με την πρώτη, το όνομα προέρχεται από τη λέξη Ουσύρα που σημαίνει ευτυχής, ενώ σύμφωνα με τη δεύτερη, προέρχεται από το Συρ που σημαίνει βράχος. Ο Όμηρος την ονομάζει "Συρίη" , ενώ τον 17ο αιώνα αναφέρεται και ως το νησί του Πάπα: "L'isola del Papa", λόγω του καθολικού δόγματος των κατοίκων της.

Κρήτη Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο νησί της Ελλάδας και το πέμπτο σε έκταση μεγαλύτερο της Μεσογείου, μετά τη Σικελία, τη Σαρδηνία, την Κύπρο και την Κορσική. Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της είναι το Ηράκλειο, το οποίο είναι έδρα της περιφέρειας Κρήτης που συμπεριλαμβάνει γειτονικά νησιά και νησίδες. Με πληθυσμό 620.000 κατοίκων, περίπου 160 χιλιόμετρα νότια της ελληνικής ηπειρωτικής χώρας και εκτεινόμενη από τα δυτικά προς τα ανατολικά, βρέχεται βόρεια από το Κρητικό και νότια από το Λιβυκό πέλαγος. Αποτελεί σημαντικό κομμάτι της οικονομίας και της πολιτισμικής κληρονομιάς της Ελλάδας, διατηρώντας τα δικά της πολιτισμικά στοιχεία. Κατά τα έτη 3000 π.Χ.-1400 π.Χ. άκμασε στο νησί ο Μινωικός πολιτισμός, ένας από τους πρώτους πολιτισμούς της Ευρώπης, με κυριότερα κέντρα του την Κνωσό, την Κυδωνία και τη Φαιστό. Θρησκευτικά, η Εκκλησία της Κρήτης είναι ημιαυτόνομη, εξαρτώμενη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.

Εξερευνώ την Ελλάδα Θέμα: ΑΙΓΑΙΟ Επιμέλεια εργασίας: Ηλίας Μάριος Πηγή: Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια https://el.wikipedia.org