ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ μετά τον «Καλλικράτη» Μιράντα Δανδουλάκη Πολιτικός Μηχανικός, Δρ Πολεοδομίας και Χωροταξίας e-mail: mdand@tee.gr

Καλαμάτα, 15/9/1986 Ώρα 14:41 Σεισμός Μ = 5,4

Κατολίσθηση http://www.youtube.com/watch?v=qEbYpts0Onw&feature=related Κατάπτωση βράχων http://www.youtube.com/watch?v=ZVYGJYnJTi0&NR=1&feature=fvwp Πλημμύρα http://www.youtube.com/watch?v=IHNqa7MoMhI Δασικές πυρκαγιές http://www.youtube.com/watch?v=yrlZOHixDh4&feature=related Κατάρρευση κτιρίου http://www.youtube.com/watch?v=GXS_IkhgStk&NR=1&feature=fvwp Σεισμός http://www.youtube.com/watch?v=mBoCik8RKpc http://www.youtube.com/watch?v=RxitIewLv9c&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=yJPS4lokxtw&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=ltDtUCFOE2A

Βασικές έννοιες

Επικίνδυνο φυσικό ή ανθρωπογενές συμβάν ή διαδικασία Ευπαθή εκτεθειμένα σε κινδυνο στοιχεία (πληθυσμός, κτίρια, υποδομές, δραστηριότητες κ.α.) Επικίνδυνο φυσικό ή ανθρωπογενές συμβάν ή διαδικασία Εκτεταμένες δυσμενείς επιπτώσεις ...που δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν με ίδιους πόρους Ένα επικίνδυνο συμβάν ή διαδικασία, ακόμη και αν είναι ακραίο, δεν συνιστά καταστροφή. Η καταστροφή προκύπτει όταν η εκδήλωση ενός επικίνδυνου φαινομένου ... συνατήσει συνθήκες ευπάθειας στον πληθυσμό, το δομημένο και φυσικό περιβάλλον, στην κοινωνία και οικονομία, ... οπότε προκαλούνται εκτεταμένες δυσμενείς επιπτώσεις .... Που η τοπική κοινωνία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με ίδιους πόρους. Οι βασικές συνιστώσες για να συμβεί ή να μη συμβεί μια καταστροφή είναι : Η πιθανότητα να ενδηλωθεί ένα επικίνδυνο φαινόμενο ή διαδικασία που αποτελεί έναυσμα μιας καταστροφής ή αλλιώς η επικινδυνότητα Η ευπάθεια των εκτεθειμένων σε κίνδυνο στοιχείων ή αλλιώς η τρωτότητα Και η ικανότητα της κοινωνίας να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις και να ανακάμψει Καταστροφή

ετοιμότητα πρόληψη καταστροφή αντιμετώπιση αποκατάσταση ανασυγκρότηση Η διαχείριση των καταστροφών μπορεί να θεωρηθεί ως μια κυκλική διαδικασία κατά την οποία διακρίνουμε διαδοχικές φάσεις. Περιλαμβάνει το σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων, πρόληψης, ετοιμότητας, αντιμετώπισης και αποκατάστασης- ανασυγκρότησης. Η προσδοκώμενη διαχείριση της καταστροφής αφορά δράσεις διαχείρισης οι οποίες έχουν ως ζητούμενο την αποφυγή νέων αυξημένων κινδύνων καταστροφής, αν δεν εφαρμοστούν οι πολιτικές μείωσης του κινδύνου. Κάθε φάση αλληλεπικαλύπτεται με την επόμενη. Ο σχεδιασμός και οι δράσεις αποκατάστασης και ανασυγκρότησης μετά από μια καταστροφή θέτουν τις βάσεις για την πρόληψη μελλοντικών καταστροφών. Μάλιστα, θεωρείται ότι για κάποια διάστημα μετά από μια καταστροφή, ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας προκειμένου να προωθηθούν πολιτικές και μέτρα για μετριασμό της διακινδύνευσης από μελλοντικές καταστροφές. Η αποκατάσταση και ανασυγκρότηση μετά από καταστροφή έχουν τις βάσεις τους στην μετακαταστροφική απόκριση και τη διαχείριση της έκτακτης κατάστασης. Είναι σκόπιμη λοιπόν μια μακροπρόθεσμη θεώρηση της διαχείρισης της κατάστασης έκτακτης κατάστασης και της αποκατάστασης ώστε να προωθούνται δράσεις και μέτρα πρόληψης ήδη από την πρώτη, φαινομενικά χαοτική, περίοδο μετά την καταστροφή, όταν προβάλουν πιεστικά οι άμεσες ανάγκες. αποκατάσταση ανασυγκρότηση

Ισχύον θεσμικό πλαίσιο πολιτικής προστασίας Ν. 3013/2002 «Αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας...» (ΦΕΚ 102Α)

Νόμος 3013/2002 «Αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας...», Άρθρο 2 Σκοπός της πολιτικής προστασίας είναι η προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών από φυσικές, τεχνολογικές και λοιπές καταστροφές που προκαλούν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, κατά τη διάρκεια της ειρηνικής περιόδου.

Νόμος 3013/2002 «Αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας...», Άρθρο 2

Κινητοποίηση πολιτικής προστασίας Νόμος 3013/2002 «Αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας...», Άρθρο 2 Κινητοποίηση πολιτικής προστασίας Συντονιστικό Περιφερειακό Όργανο Περιφέρεια Νομός Συντονιστικό Νομαρχιακό Όργανο (Σ.Ν.Ο.) Δήμος Συντονιστικό Τοπικό Όργανο (Σ.Τ.Ο.)

Τι προβλέπει το πρόγραμμα Καλλικράτης Ν.3852/2010, άρθρα 97, 186, 210

Νόμος 3852/2010 Οι Περιφέρειες αναλαμβάνουν το συντονισμό και την επίβλεψη του έργου της πολιτικής προστασίας για την πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση και αποκατάσταση των καταστροφών, εντός των ορίων της εδαφικής τους περιφέρειας.

Νόμος 3852/2010 Οι Περιφέρειες συντονίζουν όλες τις υπηρεσίες της περιφέρειας, καθώς και του δημόσιου και ιδιωτικού δυναμικού και μέσων, για την εξασφάλιση της ετοιμότητας, την αντιμετώπιση των καταστροφών και την αποκατάσταση των ζημιών της περιοχής. Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας και Διοικητικής Μέριμνας

Νόμος 3852/2010 Οι Δήμοι δεν αναλαμβάνουν πρόσθετες αρμοδιότητες πολιτικής προστασίας. Διατηρούν αυτές που προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο πολιτικής προστασίας και ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων. Υπηρεσιακές μονάδες Περιβάλλοντος - Πολιτικής Προστασίας

Με την έναρξη εφαρμογής του προγράμματος «Καλλικράτης» τι;

1 Μάθετε τα βασικά μέτρα αυτοπροστασίας για διάφορες καταστροφές. Εκπονείστε ατομικό και οικογενειακό σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Συνεννοηθείτε με τους οικείους σας για την εφαρμογή του. Πρώτιστο καθήκον αυτών, που είναι επιφορτισμένοι με τη διαχείριση καταστροφής, είναι η αυτοπροστασία και η διασφαλίση συνθηκών που να τους επιτρέπουν να ασχοληθούν, κατά το δυνατόν, απερίσπαστοι με το έργο τους κατά την έκτακτη περίοδο. 2 Συγκροτείστε το Συντονιστικό Περιφερειακό Όργανο [μέχρι 15/1/2011] ή το Συντονιστικό Τοπικό Όργανο, λαμβάνοντας υπόψη τη νέα δομή των υπηρεσιών. Συγκαλέστε το Συντονιστικό Όργανο με στόχο να γνωρίσετε τα μέλη του και να ενημερωθείετε για την κατάσταση της Πολιτικής Προστασίας στην περιοχή σας. 3 Ενημερωθείτε για τα Σχέδια Πολιτικής Προστασίας της περιοχής σας. Βεβαιωθείτε ότι περιλαμβάνουν συγκεκριμένες διαδικασίες επικοινωνίας και κινητοποίησης των μελών των Συντονιστικών Οργάνων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Διασφαλίστε τη λειτουργία του Συντονιστικού Οργάνου σε έκτακτες συνθήκες.

4 Δημιουργείστε μεταβατικά Σχέδια Πολιτικής Προστασίας, καταρχήν προσαρμόζοντας τα ήδη υπάρχοντα σχέδια στην νέα διοικητική και οργανωτική δομή. Βεβαιωθείτε ότι οι Υπηρεσίες έχουν ενημερωθεί για το ρόλο τους στην αντιμετώπιση κατάστασης έκτακτης ανάγκης. 5 Επισημάνετε και αξιοποιείστε στον τομέα Πολιτικής Προστασίας. υπηρεσίες και άτομα που έχουν εμπειρία διαχείρισης καταστροφών Είναι σημαντικό να πλαισιώνεστε από μια έμπειρη ομάδα Διαχείρισης Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης άμεσα, μέχρι να λειτουργήσουν πλήρως και αποτελεσματικά οι αντίστοιχες Υπηρεσιακές Μονάδες. 6 Μάθετε από πού μπορείτε να πάρετε υποστήριξη και τεχνογνωσία, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Δημιουργήστε ένα κατάλογο χρήσιμων τηλεφώνων για ζητήματα πολιτικής προστασίας. Οργανώστε ένα δίκτυο πληροφόρησης και υποστήριξής σας σε περίπτωση που θα κληθείτε να αντιμετωπίσετε άμεσα μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Κεντρικές υπηρεσίες όπως η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, δήμαρχοι και πρώην Νομάρχες που έχουν εμπειρία από καταστροφές, κρίσιμες υπηρεσίες όπως η Πυροσβεστική, το ΕΚΑΒ και η Αστυνομία, εμπειρογνώμονες, ειδικοί επιστήμονες και πανεπιστημιακοί, μπορούν να αποδειχτούν πολύτιμοι σύμβουλοι σας αν βρεθείτε αντιμέτωποι με μια καταστροφή την «επόμενη μέρα».

7 Βεβαιωθείτε ότι υπάρχουν διαθέσιμα στην περιοχή σας μέσα και υλικά για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που ενδέχεται να προκύψουν άμεσα. Εάν δεν είναι δυνατό να προμηθευτείτε άμεσα κάποια από αυτά, προχωρήστε σε αμοιβαίες συμφωνίες με άλλους δήμους ή περιφέρειες ώστε να καλύψετε συνδυασμένα τις ανάγκες σας, αν παραστεί ανάγκη. 8 Τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας θα είναι παρόντα σε περίπτωση καταστροφής. Φροντίστε να τα αξιοποιήσετε κατάλληλα, ώστε να σας βοηθήσουν στο έργο σας. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης μεριμνήστε, ώστε να εκδίδονται και διοχετεύονται στα ΜΜΕ δελτία τύπου με χρήσιμες πληροφορίες. Ορίστε συγκεκριμένο χρόνο για την ενημέρωση των ΜΜΕ, ώστε να μην παρακωλύεστε ανεξέλεγκτα στο έργο σας. 9 Επίκεντρο της πολιτικής προστασίας είναι ο πολίτης. Από τις πρώτες μέρες κάντε κοινωνούς τους πολίτες στο έργο σας, στον τομέα της πολιτικής προστασίας. Σε περίπτωση κατάστασης έκτακτης ανάγκης, μεριμνήστε για την επικοινωνία σας με τους πολίτες. Οργανώστε υπηρεσίες ενημέρωσης και πληροφόρησής τους. Δικτυωθείτε με εθελοντικές οργανώσεις και αξιοποιείστε τις κατάλληλα.

10 http://synergasia.eetaa.gr Η επιμορφωτική δράση, στην οποία λαμβάνετε μέρος, είναι μόνο η αρχή. Θα χρειαστεί συνέχεια και επιμονή προκειμένου να διαχειριστείτε τον απαιτητικό τομέα της πολιτικής προστασίας. Επιδιώξτε υποστήριξη στο έργο σας. Στην Ε.Ε.Τ.Α.Α. προετοιμάζονται εκπαιδευτικές υποστηρικτικές δράσεις αναφορικά με την πολιτική προστασία. Αξιοποιείστε τις. http://synergasia.eetaa.gr

Ευχαριστώ! Στη διάθεσή σας για ερωτήματα, συζήτηση και προτάσεις.