Επαγγελματική ανάπτυξη: κάποια γενικά χαρακτηριστικά Χ. Σακονίδης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Επαγγελματική ανάπτυξη (ΕΑ) Αναφέρεται στην απόκτηση δεξιοτήτων και γνώσεων, τόσο για την προσωπική ανάπτυξη όσο και για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας. Καλύπτει όλα τα είδη διευκόλυνσης ευκαιριών μάθησης, από τυπικές σπουδές έως συμμετοχή σε συνέδρια και άτυπες ευκαιρίες μάθησης εντός της πρακτικής Έχει περιγραφεί ως εντατική και συνεργατική και ιδανικά περιλαμβάνει μια φάση αξιολόγησης Υπάρχει μια ποικιλία προσεγγίσεων για την επαγγελματική ανάπτυξη: συμβουλευτική, coaching, κοινότητες πρακτικής, lesson study, mentoring, αναστοχαστική καθοδήγηση και τεχνική βοήθεια.

Ποιος συμμετέχει και γιατί; Τα άτομα συμμετέχουν στην ΕΑ λόγω: ενδιαφέροντος για τη δια βίου μάθηση, αίσθησης ηθικής υποχρέωσης, συνεχούς βελτίωσης της επαγγελματικής ικανότητας, εξέλιξης της σταδιοδρομίας, ενημέρωσης για τις νέες τεχνολογίες και πρακτικές, ή συμμόρφωσης με τα επαγγελματικά δεδομένα.

Προσεγγίσεις Ο όρος «Επαγγελματική Ανάπτυξη» είναι ευρύς και περιλαμβάνει άτομα, συμφέροντα και προσεγγίσεις Όσοι ασχολούνται με την επαγγελματική ανάπτυξη μοιράζονται ένα κοινό σκοπό: την ενίσχυση της ικανότητάς τους να «κάνουν τη δουλειά τους» Στο επίκεντρο της επαγγελματικής ανάπτυξης βρίσκεται το ενδιαφέρον του ατόμου για τη διά βίου μάθηση και την ανάπτυξη/ βελτίωση των δεξιοτήτων και γνώσεών τους.

Μέθοδοι Μελέτη περίπτωσης: πρόκειται για διδακτική προσέγγιση που συνίσταται στην παρουσίαση της περίπτωσης και την ανάθεση ρόλου ιθύνοντος που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα. Διαβούλευση (consultation): αφορά στην προσφορά βοήθειας σε άτομα ή ομάδες ατόμων, για να αποσαφηνίσουν και να αντιμετωπίσουν προβλήματα, υιοθετώντας μια συστηματική διαδικασία επίλυσης προβλημάτων. Coaching: στοχεύει στην ενίσχυση των δεξιοτήτων/ ικανοτήτων ενός ατόμου σε μια συγκεκριμένη περιοχή μέσα από μια διαδικασία παρατήρησης –προβληματισμού-δράσης. Κοινότητες Πρακτικής: επιδιώκει τη βελτίωση της επαγγελματικής πρακτικής μέσω της εμπλοκής σε από κοινού διερεύνηση και μάθηση με άτομα που έχουν ένα κοινό στόχο.

Μέθοδοι Lesson study: στοχεύει στην επίλυση διλημμάτων πρακτικής φύσης που σχετίζονται με παρέμβαση ή διδασκαλία μέσω της συμμετοχής με άλλους επαγγελματίες σε συστηματική εξέταση της πρακτικής. Mentoring: επιδιώκει την εν-συναίσθηση της επαγγελματικής ανάπτυξης ενός ατόμου μέσα από την παροχή δομημένων ευκαιριών για παρατήρηση και αναστοχασμό. Αναστοχαστική καθοδήγηση (supervision): αφορά στην υποστήριξη, την ανάπτυξη, και, τελικά, την αξιολόγηση της απόδοσης των εργαζομένων, μέσα από μια διεργασία διερεύνησης που ενθαρρύνει την κατανόηση και την ρητή αιτιολόγηση των πρακτικών τους. Τεχνική βοήθεια: στοχεύει στην υποστήριξη του ατόμου και των ‘οργανισμών’ να βελτιωθούν προσφέροντας πόρους, πληροφορίες, υποστηρικτική δικτύωση και αλλαγή προσπαθειών.

ΕΑ στην εκπαίδευση Η εκπαίδευση χρειάζεται να αξιοποιήσει το σώμα της έρευνας για να: προσδιορίσει τα στοιχεία της αποτελεσματικής διδασκαλίας βελτιώσει την ικανότητα κάθε εκπαιδευτικού για την ανάπτυξη διδακτικών στρατηγικών που καλούνται να καλύψουν τις ανάγκες ενός ολοένα και πιο ποικίλου μαθητικού πληθυσμού ενδυναμώσει την ατομική και συλλογική πεποίθηση των εκπαιδευτικών ότι μπορούν να έχουν θετική επίδραση στη μάθηση κάθε μαθητή βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να αντιμετωπίσουν ο ένας τον άλλο ως τους πλέον σημαντικούς πόρους για τη βελτίωση της διδασκαλίας.

Κρίσιμα στοιχεία υψηλής ποιότητας ΕΑ Επικεντρώνεται στην μάθηση των μαθητών Εντάσσεται στο σχεδιασμό βελτίωσης του σχολείου Σχεδιάζεται με δυναμικό τρόπο και μακροπρόθεσμη προοπτική

Αποτελεσματική ΕΑ εκπαιδευτικού προσωπικού Εστιάζει σε σαφείς δείκτες αποτελεσματικής διδασκαλίας που βασίζονται στην έρευνα Αρχίζει με μια σαφή κατανόηση του τι πρέπει να μάθουν και να είναι σε θέση να κάνουν οι μαθητές Χρησιμοποιεί ως βάση για τη λήψη αποφάσεων μια αξιολόγηση για όλο το σχολείο αλλά και για τις επιμέρους ανάγκες κάθε εκπαιδευτικού Είναι ενσωματωμένη στην καθημερινή δράση του σχολείου και στηρίζεται στην εργασία ομάδων Χρησιμοποιεί την έρευνα για την αποτελεσματική εκπαίδευση Προσφέρει υποστήριξη και χρόνο για άσκηση της πρακτικής και συλλογική εργασία Αλλάζει τη δομή και την κουλτούρα του οργανισμού, ταυτόχρονα με την απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων από τους εκπαιδευτικούς

Συμπερασματικά The commitment to lifelong learning, it is a must to encourage individuals to consider PD as an essential part of modern working life – a means of managing and developing their careers over the course of a lifetime. Every field of work be committed to the provision of appropriate, effective and relevant PD opportunities that enable individuals and employers to succeed