Σ ΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Β : KOINΩΝΙΚΑ KAI OIKONOMIKA ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑ « ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ » ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

A NTIKEIMEΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟΥ Το συγκεκριμένο σενάριο εργασίας αφορά τη διδασκαλία των ακόλουθων ενοτήτων του μαθήματος «Βασικές Αρχές Των Κοινωνικών Επιστημών» 2.1 Το δουλοκτητικό σύστημα 2.2 Το φεουδαρχικό σύστημα 2.3 Το καπιταλιστικό σύστημα 2.4 Το σοσιαλιστικό σύστημα Προτεινόμενος χρόνος : 7 διδακτικές ώρες.

Το σενάριο αυτό επιδιώκει να δραστηριοποιήσει τους μαθητές ώστε:  να ανακαλύψουν και να οικοδομήσουν μόνοι τους τη γνώση.  να αναζητήσουν υλικό από τις πηγές.  να επεξεργαστούν κριτικά τα δεδομένα.  να ασκηθούν στην ομαδοσυνεργατική εργασία. (Το σενάριο που αναπτύσσεται παρακάτω μπορεί να υλοποιηθεί σε συνεργασία με τον καθηγητή του μαθήματος της ιστορίας.)

ΓΕΝΙΚΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Το συγκεκριμένο σενάριο ακολουθεί το Πρόγραμμα Σπουδών των Κοινωνικών Επιστημών και έχει σκοπό να προσφέρει στην επίτευξη συγκεκριμένων στόχων στους μαθητές. Πιο συγκεκριμένα:  Να κατανοήσουν κριτικά τη λειτουργία της σύγχρονης κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής οργάνωσης, αλλά και να προβληματιστούν για τις δυσλειτουργίες της.

στόχων συνέχεια…  Να αντλήσουν αρχές, επιχειρήματα, ιδέες, σημεία αναφοράς για να αρθρώσουν κοινωνιολογική, οικονομική και πολιτική σκέψη και ουσιαστικό κοινωνιολογικό, οικονομικό και πολιτικό λόγο.  Να κρίνουν και να αναλύουν τα αίτια των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων, ώστε να μπορούν αργότερα ως ενεργοί πολίτες να συμμετέχουν στην επίλυση τους με δημοκρατικά μέσα.

στόχων συνέχεια… Να διαπιστώσουν το δυναμικό χαρακτήρα των κοινωνικών, οικονομικών και των πολιτικών θεσμών και πρακτικών και να συνειδητοποιήσουν ότι αυτά εξαρτώνται από την ατομική και συλλογική συμμετοχή και δράση. Να αντιληφθούν ότι ο κοινωνικός επιστήμονας δεν βρίσκεται έξω από το αντικείμενό του, απέναντί του σαν παρατηρητής και πειραματιζόμενος, αλλά είναι μέρος αυτού που καλείται να αναλύσει, να μετέχει στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό σύστημα και να επηρεάζεται από αυτό.

ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Οι μαθητές μετά το τέλος της διδασκαλίας να είναι ικανοί να: Να εξηγούν τα βασικά οικονομικά συστήματα και τα χαρακτηριστικά τους. Να διακρίνουν τις διαφορές τους. Να τα τοποθετούν με τη χρονολογική σειρά εμφάνισής τους. Να τα συσχετίζουν με τους τύπους των κοινωνιών. Να μπορούν να διακρίνουν και να συσχετίζουν τα συστήματα με τις κοινωνικές σχέσεις που αναπτύσσονται σε αυτά.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι μαθητές μετά το τέλος της διδασκαλίας: Να καλλιεργήσουν δεξιότητες συνεργατικής μάθησης. Να οικοδομήσουν την γνώση με τρόπο διερευνητικό. Να καλλιεργήσουν κριτική και δημιουργική σκέψη.

ΣΤΟΧΟΙ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Oι μαθητές μετά το τέλος της διδασκαλίας: Να εξοικειωθούν με την αναζήτηση στο διαδίκτυο. Να καλλιεργήσουν δεξιότητες χρήσης power point. Να εξασκηθούν στο word. Να εξασκηθούν στην αποστολή mail. Να εξοικειωθούν με τη χρήση προγραμμάτων για κολάζ

YΛΙΚΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Tα υλικά διδασκαλίας που χρειαζόμαστε: Internet Power point Βίντεο Τραγούδια Φωτογραφίες

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ  Να γίνει υπενθύμιση : α. των βασικών κατηγοριών κοινωνίας (αγροτική- βιομηχανική κλπ). β. των παραγωγικών συντελεστών (γη, κεφάλαιο, επιχειρηματικότητα) και γ. της θεωρίας του οικονομικού συστήματος. Τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει οι μαθητές στο μάθημα «Πολιτική Παιδεία» της Α Λυκείου. Η υπενθύμιση θα γίνει μέσω χάρτη εννοιών στην πρώτη διδακτική ώρα.

Π ΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΦΑΣΕΩΝ

Α ΦΑΣΗ : ΠΡΩΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των τριών ατόμων. Οι ομάδες αυτές θα παραμείνουν ως το τέλος του σεναρίου. Στη συνέχεια παρακολουθούν τα βίντεο: « μια φορά κι έναν καιρό ο άνθρωπος, η εποχή του Περικλή»(μικρά αποσπάσματα) και «ένας περίπατος της αρχαίας Αθήνας και η ζωή τότε» Ερευνούν στο διαδίκτυο μέσα από επιλεγμένες ιστοσελίδες α. τα χαρακτηριστικά των δουλοκτητικών κοινωνιών β. τα χαρακτηριστικά των δούλων ανά περιοχή και γ. τα επιτεύγματα της εποχής που οφείλονται στους δούλους.

Κάνουν μια έρευνα στο διαδίκτυο για το Σπάρτακο και μία από όλες τις ομάδες καλείται να κάνει μια μικρή παρουσίαση της ιστορίας του στην τάξη. Ακολουθεί συζήτηση για τους λόγους εξέγερσης των δούλων. Αποθηκεύουν σε ένα φάκελο στον H/Y με το όνομά τους εικόνες της εποχής.(πχ Πυραμίδες) Συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας που τους μοιράζεται.

Β ΦΑΣΗ:ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές παρακολουθούν τα εξής βίντεο: α.“LEGO: THE FEUDAL SYSTEM (Original Animation)” που δείχνει με τη χρήση lego το φεουδαρχικό μοντέλο και β. «το φεουδαρχικό σύστημα» Στη συνέχεια μέσα από ιστοσελίδες που τους δίνονται καλούνται : Να καταγράψουν τα βασικά χαρακτηριστικά του φεουδαρχικού συστήματος.

Να αποθηκεύσουν εικόνες σχετικές με την εποχή (πχ. ιππότες στο Βυζάντιο). Να ερευνήσουν την ιστορία του Μαρίνου Αντύπα και να την παρουσιάσουν στην τάξη (παρουσίαση από μια ομάδα που επιλέγει ο εκπαιδευτικός). -Μετά θα ακολουθήσει σύντομη συζήτηση για τις αιτίες κοινωνικών εξεγέρσεων ενάντια στους τσιφλικάδες. Oι μαθητές συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας που τους δίνεται.

Γ ΦΑΣΗ:ΤΡΙΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές μέσα από ιστοσελίδες που τους δίνονται καλούνται να καταγράψουν πληροφορίες για την ιστορική εμφάνιση του καπιταλιστικού συστήματος και τα βασικά χαρακτηριστικά του. Αποθηκεύουν εικόνες που σχετίζονται με το θέμα (πχ. Γαλλική επανάσταση). Συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας που τους δίνεται.

Δ ΦΑΣΗ : ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Παρουσιάζεται στους μαθητές απόσπασμα από την ταινία “Moντέρνοι καιροί» με τον Τσάρλι Τσάπλιν. Επιπλέον τους δίνονται σε φωτοτυπίες απόσπασμα από βιβλίο του Ζολά και αποσπάσματα από εφημερίδες της σημερινής εποχής. Με βάση αυτά και με την έρευνα σε ιστοσελίδες που προτείνονται καλούνται να καταγράψουν τα προβλήματα του καπιταλιστικής κοινωνίας. Να αποθηκεύσουν εικόνες αντίστοιχες με το θέμα. Να συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας που τους δίνεται.

Δ ΦΑΣΗ : Π ΕΜΠΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές έχοντας ήδη συζητήσει τα προβλήματα του καπιταλισμού από το προηγούμενο μάθημα τώρα θα ερευνήσουν στο διαδίκτυο τις συνέπειες. Προβολή βίντεο για το Μαρξ (υπενθύμιση της θεωρίας του που έχει διδαχτεί )και ιστορική του τοποθέτηση.

Θα μοιραστούν τα ακόλουθα θέματα:  Η εργατική πρωτομαγιά  Η μέρα της γυναίκας  Οι καπνεργάτες της Καβάλας  Ο Επιτάφιος του Γιάννη Ρίτσου και το ιστορικό γεγονός για το οποίο γράφτηκε (και άλλα ανάλογα με τον αριθμό των ομάδων.)  Η κάθε ομάδα θα ασχοληθεί με ένα θέμα και θα φτιάξει ένα μικρό κείμενο στο word.  Στο τέλος κάθε ομάδα θα στείλει το κείμενο μέσω mail σε όλες τις άλλες.

Οι μαθητές καταγράφουν τα βασικά σημεία. Αποθηκεύουν εικόνες σχετικές με το θέμα. Συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας που τους δίνεται.

Ε ΦΑΣΗ : ΕΚΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές ερευνούν στο διαδίκτυο συγκεκριμένες ιστοσελίδες και καταγράφουν τα βασικά χαρακτηριστικά του σοσιαλιστικού συστήματος. Επιπλέον, σημειώνουν επαναστάσεις του 20ου αιώνα με σοσιαλιστικό πρόσημο και μεγάλες ιστορικές προσωπικότητες της εποχής. Συμπληρώνουν το φύλλο εργασίας που τους δίνεται. Αποθηκεύουν εικόνες σχετικές με το θέμα.

ΣΤ ΦΑΣΗ: ΕΒΔΟΜΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ Οι μαθητές παραδίδουν τα φύλλα εργασίας τους. Παρουσιάζουν (επιλεκτικά ) με ένα power point τα βασικά χαρακτηριστικά του κάθε οικονομικού συστήματος. Συζητάνε μέσα στην τάξη τις αιτίες των κοινωνικών αλλαγών. Κολλάνε στην τάξη το κολλάζ που φτιάξανε από τις εικόνες που έχουν εκτυπώσει. Με το collagerator -για το οποίο θα γίνει μια μικρή παρουσίαση- θα εκτυπώσουν και ψηφιακά το κολλάζ.