1 Λογιστική για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Διάλεξη 3 Κοστολόγηση κατά δραστηριότητα Activity Based Costing (ABC)

2 Κοστολόγηση κατα δραστηρότητα Ορισμός (CIMA, UK) “Μια προσέγγιση κοστολόγησης και παρακολούθησης δραστηριοτήτων η οποία περιλαμβάνει την ακριβή καταφραφή της κατανάλωσης διαθέσιμων πόροι στην παραγωγή καθώς επίσης κοστολογώντας τα τελικά προϊόντα. Οι πόροι επιμερίζονται στις δραστηριότητες και οι δραστηριότητες στους οδηγούς κόστους βάσει των εκτιμήσεων ανάλωσης. Έπειτα, από τους οδηγούς κόστους στα προϊόντα.”

3 Ορολογία Δραστηριότητα “Μία ενέργεια, ή ομάδα συσχετιζόμενων ενεργειών” Οδηγός κόστους (CIMA) “Κάθε παράγοντας που προκαλεί αλλαγή στο κόστος μιας δραστηριότητας ……. Κάθε δραστηριότητα μπορεί να έχει πάνω από έναν οδηγό κόστους.” Σύνολο Έμμεσων Δαπανών (CIMA) “Το Συνολικό κόστος που πρέπει να επιμεριστεί σε δραστηριότητες, προϊόντα και ανα μονάδα προϊόντος”.

4 Παράδειγμα σύγκρισης της παραδοσιακής μ την κατα δραστηριότητα προσέγγιση Μία εταρεία παράγει δύο προϊόντα. Το Προϊόν 1 χρειάζεται 5 Ευρώ για πρώτες ύλες και το Προϊόν 2 6 Ευρώ. Το Προϊόν 1 χρειάζεται 2 ώρες άμεσης εργασίας και το Προϊόν 2, 3 ώρες. Η άμεση εργασία πληρώνεται με 7 Ευρώ την ώρα. Αναμένεται η παραγωγή του επόμενου έτους να είναι μονάδες του Προϊόντος 1 και του Προϊόντος 2. Τα αναμενόμενα Έμμεσα Έξοδα αναμένται να είναι Ευρώ. Παραδοσιακά, η εταιρεία χρησιμοποιούσε την άμεση εργασία ως βάση για την απορρόφηση των Έμμεσων Εξόδων στο κόστος κάθε προϊόντος.

5 Ερώτημα 1 Χρησιμοποιώντας την παραδοσιακή προσέγγιση, υπολογίστε το μοναδιαίο κόστος κάθε προϊόντος Ερώτημα 2 Συζητείστε πως μπορούν αυτά τα κόστη να χρησιμοποιηθούν.

6 Λύση στο Ερώτημα 1 Συνολικές Άμεσες Εργατοώρες = ( x 2) + ( x 3) = = Αναλογία απορρόφησης έμμεσων δαπανών = Ευρώ / = 8 Ευρώ ανά άμεση εργατοώρα Προϊόν 1 Προϊόν 2 Πρώτες ύλες (παρέχεται) 5 6 Εργασία (2 x 7) (3 x 7) 1421 Μοναδιαίο έμμεσο κόστος 1624 Μοναδιαίο κόστος 3551

7 Λύση στο Ερώτημα 2 Παραδείγματα πως μπορούν αυτά τα μοναδιαία κόστη παραγωγής των προϊόντων να χρησιμοποιηθούν: καθορισμός: Κέρδους Αξία αποθεμάτων Αξιολόγηση αποφάσεων: τιμολόγηση συνέχιση ή όχι παραγωγής δημιουργία ή αγορά πρ.

8 Πρόσθετη πληροφορία Οι πρώτες ύλες προέρχονται από τους προμηθευτές και κάθε παραλαβή απαιτεί διαφορετική παραγγελία. Το Προϊόν 1 χρησιμοποιεί φθηνές και βαριές πρώτες ύλες, ενώ το Προϊόν 2 χρησιμοποιεί ακριβές πρώτες και πιο ελαφριές ύλες. Σαν αποτέλεσμα, η παραλαβή των πρώτων υλών για το Προϊόν 1 απαιτεί πολλές παραγγελίες οι οποίες επίσης απαιτούν αρκετή προσπάθεια λόγω βάρους να εισαχθούν στην επιχείρηση.

9 Πρόσθετη πληροφορία Σε σύγκριση, οι πρώτες ύλες για το Προϊόν 2 απαιτιούν λίγες παραγγελίες με μικρότερη προσπάθεια επίσης. Τα Έμμεσα Έξοδα σχετίζονται με δύο μη- παραγωγικά τμήματα: a) Παραγγελίες b) Εισαγωγής πρώτων υλών

10 Πρόσθετη πληροφορία Τα προϋπολογισθέντα κόστη για τον επόμενο χρόνο: Παραγγελίες Ευρώ Εισαγωγής πρώτων υλών Ευρώ Σύνολο Έμμεσων Εξόδων Ευρώ Πρόσθετη πληροφορία: Προϊόν 1 Προϊόν 2 Αριθμός παραγγελιών Έμμεσες εργατοώρες για την εισαγωγή πρώτων υλών

11 Ερώτημα 3 Ξαναυπολογείστε το μοναδιαίο κόστος των προϊόντων χρησιμοποιώντας την Κοστολόγηση κατά δραστηριότητα. Λύση στο Ερώτημα 3 1.Υπολογίστε τα Έμμεσα Κόστη Αυτά είναι ίδια και για την παραδοσιακή προσέγγιση: Πρώτες ύλες: 5 Ευρώ για το Προϊόν 1, 6 Ευρώ για το Προϊόν 2 Εργασία: 14 Ευρώ για το Προϊόν 1, 21 Ευρώ για το Προϊόν 2

12 2. Βρείτε τις δραστηριότητες Αυτές είναι: Παραγγελίες Εισαγωγή πρώτων υλών 3. Βρείτε τους οδηγούς κόστους Η δραστηριότητα παραγγελιών οδηγείται από τον αριθμό των παραγγελιών Η Εισαγωγή πρώτων υλών οδηγείται από τις έμμεσες εργατοώρες

13 4. Επιμερείστε τα Έμμεσα κόστη από το Σύνολο στις δραστηριότητες Κόστη Παραγγελιών = Ευρώ Κόστη Εισαγωγής πρώτων υλών = Ευρώ 5. Υπολογείστε τις αναλογίες οδηγών κόστους Παραγγελίες Σύνολο παραγγελιών = = 400 Κόστος ανά παραγγελία = Ευρώ / 400 = 500 Ευρώ Εισαγωγή πρώτων υλών Σύνολο έμμεσων εργατοωρών = = Κόστος ανά εργατοώρα = Ευρώ / = 40 Ευρώ

14 6. Υπολογείστε τα κόστη δραστηριοτήτων για κάθε προϊόν Προϊόν 1 Παραγγελίες 340 παρ. x 500 Ευρώ ανά παρ. / μονάδες = Ευρώ / μονάδες = 8.50 Ευρώ ανά μονάδα Εισαγωγή πρώτων υλών έμμεσες εργ.x 40 Ευρώ ανά εργ. / 20,000 μονάδες = 20 Ευρώ / μονάδα Προϊόν 2 Παραγγελίες 60 παρ. x 500 Ευρώ ανά παρ. / μονάδες = 2 Ευρώ ανά μονάδα Εισαγωγή πρώτων υλών 2,000 έμμεσες εργ. x 40 Ευρώ ανά έμ. εργ. / 15,000 μονάδες = 5.33 Ευρώ/μον.

15 Σύγκριση των δύο μεθόδων Προϊόν 1 Προϊόν 2 Παραδοσιακή Δραστ. Παραδ. Δραστ. Άμεσο: Πρ. Ύλες Εργασία Έμμεσο: Απορρ Παραγγελ Εισαγωγής Σύνολο

16 Ερώτημα 4 Συζητήστε την σημασία των διαφορών μεταξύ παραδοσιακής και κατά δραστηριότητας μεθόδων. Λύση στο Ερώτημα 4 Οι επιπτώσεις της διαφοράς στην κοστολόγηση επιφαρήνουν την αξιολόγηση αποφάσεων. Η κοστολόγηση δραστηριοτήτων επιλέγεται όταν ο επιμερισμός Έμμεσων Εξόδων δεν ελέγχεται από έναν κύριο οδηγό κόστους Πέραν της ακριβέστερης κοστολόγησης, η κοστολόγηση κατά δραστηριότητα απαιτεί περισσότερους πόρους για να χρησιμοποιηθεί.

17 Τέσσερα επίπεδα δραστηριότητας ΕπίπεδοΩς αποτέλεσμα Προϊόνπαραγωγής κάθε προίόντος Μερικό σύνολοπαρ/ής κάθε μερικού συνόλου Διατήρηση Πρ/ντοςύπαρξη κάθε πρ/ντος Διατήρηση εγκ/σεωνύπαρξη της επιχείρησης

18 Άσκηση στην Κοστολόγηση κατά δραστηριότητα Η εταιρεία παράγει τρία προϊόντα, Α, Β και Γ. Τα ακόλουθα δεδομένα δίδονται Προϊόν ΑΒ Γ Ανά μονάδα: Άμεσο κ. Πρώτων υλών30 Ε. 25 Ε. 22 Ε. Άμεσο Εργατικό κόστος 9 Ε. 12 Ε. 6 Ε. Άμεσες εργατοώρες Ώρες λειτουργίας μηχ/νών Στη χρήση: Μονάδες παραγωγής Γραμμές παραγωγής Παραδώσεις σε πελάτες

19 Τα Έμμεσα Έξοδα είναι Ευρώ και διαχωρίζονται στις παρακάτω δραστηριότητες σχετιζόμενες με: Ευρώ Μηχανές Πρώτες ύλες Γραμμές παραγωγής Παραδώσεις Συνολικά Έμμεσα Έξοδα Η κοστολόγηση κατά δραστηριότητα πρόκειται να αντικαταστήσει την παραδοσιακή μέθοδο η οποία είχε ως βάση τις άμεσες εργατοώρες.

20 Οι επόμενοι οδηγοί κόστους αφορούν την κάθε δραστηριότητα: Δραστηριότητα Οδηγός κόστους (σχετιζόμενη με) Μηχανές Ώρες λειτ/γίας μηχανών Πρώτες ύλες Άμεσο κόστος πρώτων υλών Γραμμές παρ/γής Αριθμός γραμμών παραγωγής Παραδώσεις Αριθμός παραδώσεων

21 Ερώτημα 1 Υπολογείστε το μοναδιαίο κόστος για κάθε ένα από τα τρία προίόντα με την παραδοσιακή μέθοδο βάσει των άμεσων εργατοωρών. Ερώτημα 2 Υπολογείστε το μοναδιαίο κόστος με τη μέθοδο κοστολόγησης κατά δραστηριότητα.

22 Λύση στο Ερώτημα 1 Συνολικές Άμεσες εργατοώρες = ( μονάδες x 1,5 εργ/μον.) + ( μονάδες x 2 εργ/μον.) + ( μονάδες x 1 εργ/μον.) = = Εργ. Αναλογία απορρόφησης Άμεσων Εξόδων = Άμεσα Έξοδα / Εργατοώρες = Ευρώ / εργ. = 26 Ευρώ ανά άμεση εργατοώρα

23 Λύση στο Ερώτημα 1 Α Β Γ Άμεσο κ. Πρώτων υλών Άμεσο κ. Εργασίας (1.5 εργ. x 26 Ε./εργ.) (2 x 26) (1 x 26) Άμεσα κόστη Μοναδιαίο κόστος

24 Λύση στο Ερώτημα 2 Δραστηριότητα 1 (Μηχανές) Σύνολο μηχανικών ωρών = ( x 2) + ( x 3) + ( x 3) = = μηχ.ωρ. Κόστος δραστηριότητας ανά μηχανική ώρα = Ε. / μηχ. ώρες = 7 Ε. ανά μηχανική ώρα Προϊόν Α2 x 7 Ε. = 14 Ε. ανά μον. πρ. Προϊόν Β3 x 7 Ε. = 21 Ε. ανά μον. πρ. Προϊόν Γ3 x 7 Ε. = 21 Ε. ανά μον. πρ.

25 Λύση στο Ερώτημα 2 Δραστηριότητα 2 (Πρώτες ύλες) Συνολικό άμεσο κόστος πρώτων υλών = ( x 30) + ( x 25) + ( x 22) = = Ε. Κόστος δραστηριότητας ανά 1 Ε. Κόστους πρώτων υλών = / = 0,30 Ε. ανά 1 Ε. Κόστους πρώτων υλών Προϊόν Α30 Ε. x 0,3 = 9,00 Ε. Ανά μονάδα πρ. Προϊόν Β25 Ε. x 0,3 = 7.50 Ε. Ανά μονάδα πρ. Προϊόν Γ22 Ε. x 0,3 = 6.60 Ε. Ανά μονάδα πρ.

26 Λύση στο Ερώτημα 2 Δραστηριότητα 3 (γραμμές παραγωγής) Σύνολο γραμμών παραγωγής = = 40 Κόστος δραστηριότητας ανά γραμμή παραγωγής = Ε. / 40 γρ. παραγωγής = Ε. ανά γραμμή παραγωγής Προϊόν Α Ε/γπ x (10 γπ/ μον.) = 2,00 Ε. ανά μονάδα Προϊόν Β Ε/γπ x (6 γπ/ μον.)= 1,80 Ε. ανά μον. Προϊόν Γ Ε/γπ x (24 γπ/ μον.)= 14,40 Ε. ανά μον.

27 Λύση στο Ερώτημα 2 Δραστηριότητα 4 (παραδόσεις) Σύνολο παραδόσεων = = 100 Κόστος δραστηριότηταε ανά παράδοση = Ε. / 100 παραδόσεις = Ε. ανά παράδοση Προϊόν Α Ε/παρ x (20 παρ/ μον) = 4,64 Ε. ανά μον. Προϊόν Β Ε/παρ x (30 παρ/ μον)= 10,41 Ε. ανά μον. Προϊόν Γ Ε/παρ x (50 παρ/ μον)= 34,70 Ε. ανά μον.

28 Σύγκριση των δύο μεθόδων Προϊόν Α Προϊόν Β Προϊόν Γ Π/κή Δρ. Π/κή Δρ. Π/κή Δρ. Άμεσο: Πρ Υλών 30,00 30,00 25,00 25,00 22,00 22,00 Εργασίας 9,00 9,00 12,00 12,00 6,00 6,00 Έμμεσο: Παρ/κό 39,00 52,00 26,00 Μηχανές 14,00 21,00 21,00 Πρ Ύλες 9,00 7,50 6,60 Γρ Π/γής 2,00 1,80 14,40 Π/σεις 4,64 10,41 34,70 Σύνολο 78,00 68,64 89,00 77,71 54,00 104,70