Ερευνητική εργασία στη «Θανατική Ποινή» Α1 Λυκείου Επισκοπής Ρεθύμνου Σχολικό Έτος: 2015-2016

Γενικά για τη Θανατική ποινή Θανατική ποινή είναι η ποινή που επιβάλλεται σε έναν εγκληματία από τις αρχές ενός κράτους, και έχει να κάνει με την αφαίρεση της ζωής αυτού. Είναι η αυστηρότερη ποινή που μπορεί να επιβληθεί, και συχνά ονομάζεται "η εσχάτη των ποινών". Οι περισσότερες εκτελέσεις στην ιστορία, και ακόμα και σήμερα σε κάποιες χώρες, γίνονταν δημοσίως, ενώπιον πολλών θεατών, για παραδειγματισμό και για επίδειξη της δύναμης του κράτους.

Ιστορική Αναδρομή Τη Ρωμαϊκή εποχή συνηθέστερος τρόπος θανάτωσης σε όλη τη Μεσόγειο ήταν η σφαγή, ο αποκεφαλισμός, η σταύρωση, ο κατασπαραγμός από θηρία κ.λ.π. Μέθοδοι θανατικής ποινής από τους πρώτους αιώνες μ.Χ. ήταν η κρεμάλα και η πυρά (που έχει συνδυάσει με τον πνευματικό σκοταδισμό και το κάψιμο των μαγισσών). Σε πολλούς πολιτισμούς συνυπήρχαν διαφορετικά είδη θανάτωσης, ανάλογα με το διαπραχθέν έγκλημα, διότι κάθε είδος είχε συνήθως διαφορετικό συμβολισμό. Για παράδειγμα, στην Ευρώπη, ο θάνατος δι' απαγχονισμού θεωρείτο εξευτελιστικός και προβλεπόταν για ληστές. Αντίθετα ο αποκεφαλισμός θεωρείτο ευγενής τρόπος θανάτου, κατάλληλος για αριστοκράτες. Οι αιρετικοί καίγονταν στην πυρά διότι, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής, η φωτιά ήταν μέσο κάθαρσης.

Είδη θανατικών ποινών στο παρελθόν Η θανάτωση εγκληματιών ήταν πολύ συνηθισμένη στο παρελθόν, από την αρχαιότητα μέχρι τον 20ό αιώνα. Οι συνηθέστεροι τρόποι θανάτωσης στην αρχαιότητα ήταν η σφαγή, ο αποκεφαλισμός κλπ. Κατά την ρωμαϊκή εποχή διαδόθηκε σε όλη τη Μεσόγειο η μέθοδος της σταύρωσης και του κατασπαραγμού από θηρία.

Θανατική ποινή στην Αρχαία Ελλάδα Οι μορφές θανατικής ποινής που ίσχυαν στην αρχαιότητα ήταν οι εξής: -Αποκεφαλισμός με τσεκούρι -Λιθοβολισμός: Συχνά λιθοβολούνταν και οι συγγενείς του εγκληματία, πληρώνοντας και οι ίδιοι για ένα έγκλημα που δεν τέλεσαν. -Εκτέλεση με κώνειο Η πιο γνωστή εκτέλεση ήταν φυσικά αυτή του Σωκράτη,όπου ήταν ένα θανατηφόρο δηλητήριο που το έδιναν σε όποιον αμφισβητούσε τις ιδέες της εποχής. -Σταύρωση: Η σταύρωση ήταν τρόπος τιμωρίας ήδη από τα αρχαία χρόνια. Πολλές πηγές αναφέρουν την εφαρμογή αυτού του μέτρου για την τιμωρία εγκληματιών. -Ρίξιμο σε λάκκο: Χρησιμοποιούνταν στη Σπάρτη, όχι μόνο για ενήλικες, αλλά και για παιδιά που γεννιόνταν με δυσμορφίες. Ενάντια στη θανατική ποινή ήταν ο Θουκυδίδης.

Άλλες Θανατικές Ποινές στην Αρχαιότητα και στον Μεσαίωνα: Άλλες Θανατικές Ποινές στην Αρχαιότητα και στον Μεσαίωνα: Θάνατος στην πυρά: Η φωτιά συνήθως στηνόταν έτσι ώστε να εξαπλωθεί αργά πάνω στο σώμα του μελλοθάνατου μέχρι τελικά να φτάσει στο κεφάλι του. Δημόσιος Απαγχονισμός: Ήταν μια αποκρουστική μέθοδος δημόσιας εκτέλεσης. Ο κατάδικος έπρεπε να συρθεί μέσα στην πόλη μέχρι το σημείο που θα κρεμιόταν. Εκεί τον κρέμαγαν από τον λαιμό μπροστά στα μάτια όλων για παραδειγματισμό.

Ο μπρούτζινος ταύρος: Ένας από τους χειρότερους τρόπους εκτέλεσης δημιουργήθηκε στην Αρχαία Ελλάδα. Πρόκειται για μια κατασκευή από μπρούντζο, η οποία είχε το σχήμα ταύρου και λειτουργούσε ως φούρνος. Ο καταδικασμένος έμπαινε μέσα στον ταύρο και περίμενε τον αργό και βασανιστικό βρασμό του. Μέσα στον ταύρο υπήρχαν επίσης ειδικά διαμορφωμένοι σωλήνες οι οποίοι μετέτρεπαν τις κραυγές του μελλοθάνατου σε ήχους παρόμοιους με μουγκρητό ταύρου. Τροφή στα θηρία: Ο μελλοθάνατος αφήνεται στο έλεος πεινασμένων ζώων . Ακόμα κι αν κατάφερνε με κάποιον τρόπο να ξεφύγει, νέα ζώα εξαπολύονταν εναντίον του ώστε να εξασφαλιστεί ο θάνατός του.

Θάνατος από ισπανικό «γάιδαρο»: Μία από τις πιο αποτρόπαιες μεθόδους που έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ. Ο μελλοθάνατος τοποθετείται πάνω σε μία ξύλινη κατασκευή που μοιάζει με γάιδαρο και η σέλα του έχει τριγωνικό σχήμα. Βάρη δένονται στα πόδια του έτσι ώστε το μέσο του σώματος του να πιέζεται στη γωνία της κατασκευής και τελικά το σώμα να κόβεται στα δύο. Πριόνισμα: Ο μελλοθάνατος κρεμιέται ανάποδα από τους αστραγάλους του και ο εκτελεστής αρχίζει να πριονίζει το σώμα του σιγά σιγά ξεκινώντας από τον καβάλο με κατεύθυνση προς το κεφάλι.

Σύνθλιψη: Ο καταδικασμένος σε θάνατο ακινητοποιείται ξαπλωμένος μπρούμυτα και περιμένει κάτι πολύ βαρύ να τον... συνθλίψει. Το θανατηφόρο αντικείμενο θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε μεταξύ ενός μεγάλου βράχου έως και του ποδιού ενός ελέφαντα. Αργός τεμαχισμός: Ο εκτελεστής ξεκινά τη δουλειά του κόβοντας σιγά σιγά όλες τις περιοχές του σώματος που περιέχουν την περισσότερη σάρκα. Η τελική μαχαιριά έχει στόχο κατευθείαν τη καρδιά του καταδικασμένου.

Λόγοι επιβολής θανατικής ποινής στο παρελθόν Οι δολοφονίες και τα εγκλήματα πολέμου ήταν λόγοι του τουφεκισμού. Οι προδότες, οι εχθροί του κράτους, οι δολοφόνοι και οι ληστές απαγχονίζονταν. Λόγοι επιβολής θανατικής ποινής στο Βυζάντιο Η ποινή του θανατου μετά τον 8ο αιώνα διατηρήθηκε μόνο για την προδοσία, τη λιποταξία, το φόνο, αλλά και στις περιπτώσεις αυτές σπάνια εφαρμοζόταν. Οι Βυζαντινοί πίστευαν ότι ο ακρωτηριασμός ήταν ένα υποκατάστατο της θανατικής ποινής. Πρώτος ο Λέων ο Γ΄ ο Ίσαυρος καθιέρωσε τον ακρωτηριασμό σε μεγάλη κλίμακα και από τότε οι Βυζαντινοί το χρησιμοποιούσαν αρκετά συχνά. Σήμερα βέβαια το αντιμετωπίζουμε σαν μια αποκρουστική και βάρβαρη συνήθεια, ωστόσο πολλοί άνθρωποι προτιμούσαν τότε τον ακρωτηριασμό από το θάνατο.

Σημαντικά πρόσωπα που καταδικαστήκαν σε θάνατο Σωκράτης: Η μήνυση του Σωκράτη έγινε από τον ποιητή Μέλητο, τον πολιτικό Άνυτο και τον ρήτορα Λύκων επειδή ένας του μαθητής πήρε μέρος στην εξουσία των τυράννων. Ο Σωκράτης θα μπορούσε να αθωωθεί αλλά δεν το έκανε και τον έβαλαν για 30 μέρες δεσμωτήριο διότι ο νομός απαγόρευε την θανατική ποινή. Δεν αρνήθηκε τις φιλοσοφικές του απόψεις και περίμενε τον θάνατο ειρηνικά και γαλήνια. Ήπιε το κώνειο όπως πρόσταζε ο νομός.

Ιησούς Χριστός: Η εκτέλεση του Ιησού Χριστού έγινε με εντολή του Πιλάτου. Έτσι τον κατεδύθησαν προς τον λόφο Γολγοθά οπού εκεί τον εκτέλεσαν με σταύρωση από το ειδικό εκτελεστικό τμήμα στρατού. Μαρία Αντουανέτα: Το 1789, εξαγριωμένες γυναίκες εισέβαλαν στο παλάτι στις Βερσαλλίες και προσπάθησαν να σκοτώσουν τη βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα. Η βασιλική οικογένεια κατάφερε να αποφύγει την εκτέλεση και μεταφέρθηκε στο Ανάκτορο του Κεραμεικού στο Παρίσι. Ο κόσμος ήλπιζε ότι αν ο βασιλιάς ζούσε ανάμεσα στον απλό λαό, θα έβλεπε τη δυστυχία και τη φτώχεια που επικρατούσε.

Σαντάμ Χουσεΐν: Ο Σαντάμ Χουσεΐν κυβέρνησε το Ιράκ από το 1979 έως το 2003, όταν και καθαιρέθηκε από την εξουσία, έπειτα από στρατιωτική επιχείρηση των Η.Π.Α. Στις 5 Νοεμβρίου 2005 οδηγήθηκε σε δίκη, όπου του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Περίπου ένα χρόνο μετά, το δικαστήριο έκρινε ένοχο τον πρώην ηγέτη του Ιράκ και τον καταδίκασε εις θάνατον δι’ απαγχονισμού. Η ποινή εκτελέστηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2006. Νίκος Μπελογιάννης: Ο ιδεολόγος Νίκος Μπελογιάννης και αγωνιστής της Εθνικής αντίστασης κατηγορήθηκε για κατασκοπεία και το Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών τον καταδίκασαν σε θάνατο με τυφεκισμό στις 30 Μαρτίου το 1952.Αυτο προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση για τον «άνθρωπο με το γαρύφαλλο».

Τελευταία εκτέλεση στην Ελλάδα Η θανατική ποινή στην Ελλάδα έχει καταργηθεί. Η τελευταία εκτέλεση θανατοποινίτη ήταν του Λυμπέρη Βασίλη και έγινε στις 25 Αυγούστου 1972 στη Κρήτη. Καταδικάστηκε διότι έκαψε όλα τα μέλη της οικογένειας του ζωντανά.

Η θανατική ποινή σήμερα Η θανατική ποινή αποτελεί αντικείμενο ποικίλλων συζητήσεων και διαφωνιών. Οι πολέμιοί της την θεωρούν απάνθρωπη, με το επιχείρημα ότι κάθε ανθρώπινη ζωή πρέπει είναι σεβαστή και αναφαίρετη. Οι υπέρμαχοί της, αντιθέτως, πιστεύουν ότι είναι κατάλληλη για εγκλήματα όπως ο φόνος ή η παιδεραστία. Υπάρχουν διάφορα είδη θανατικής ποινής, ανάλογα με τους νόμους των χωρών οι οποίες την εφαρμόζουν. Παραδείγματα είναι: ~ Τυφεκισμός ~ Θανατηφόρος ένεση ~ Ηλεκτρική καρέκλα ~ Απαγχονισμός ~ Λιθοβολισμός ~ Αποκεφαλισμός ή καρατόμηση

Ηλεκτρική καρέκλα Ο κρατούμενος δένεται στην καρέκλα με δερμάτινα λουριά. Δυο χάλκινα ηλεκτρόδια συνδέονται στο σώμα του. Το ένα βρίσκεται μέσα σε ένα κράνος το οποίο εφαρμόζεται στο ξυρισμένο του κεφάλι. Μια δερμάτινη μάσκα ή ένα μαύρο ύφασμα καλύπτει το πρόσωπο.

Θανατηφόρος ένεση Μια θανατηφόρα δόση χλωριούχου καλίου είναι η τρίτη και τελευταία της χορηγηθείσας τριών φαρμάκων,και αυτό που προκαλεί πραγματικά τον θάνατο.

Απαγχονισμός Ο καταδικασμένος οδηγείται πάνω σε πόρτα καταπακτής, σε σκάλα, καρέκλα ή άλογο. Πάνω από αυτόν υπάρχει ένα κλαδί, από το οποίο έχει περαστεί σκοινί που καταλήγει σε αγχόνη. Στη συνέχεια, ο δήμιος περνάει σφιχτά την αγχόνη γύρω από τον λαιμό του καταδικασμένου. Με τη διαταγή της εκτέλεσης, η καταπακτή στην οποία στεκεται ο καταδικασμένος ανοίγει ή η σκάλα/καρέκλα/άλογο μετακινείτο μακριά, με αποτέλεσμα αυτός να πέσει στο κενό.

Λιθοβολισμός Στην εκτέλεση του καταδικασμένου, από την κοινή γνώμη ή την πολιτεία, παίρνει μέρος σημαντικός αριθμός ανθρώπων. Ο λιθοβολισμός συνήθως γίνεται έξω από την πόλη. Βάζουν τον κατάδικο στη μέση και αρχίζουν να του ρίχνουν όλοι πέτρες μέχρι να πεθάνει. Λιθοβολισμός είναι η ρίψη του λίθου. Αποτελεί ένα από τους πιο παλιούς και πιο άγριους τρόπους θανάτωσης των εγκληματιών και των παραβατών, ιδίως των ηθικών νόμων.

Θανατωση με κοψιμο του κεφαλιου. Αποκεφαλισμός Θανατωση με κοψιμο του κεφαλιου.

Χώρες εφαρμογής θανατικής ποινής στις μέρες μας Νιγηρία: για σοδομισμό και απαγωγή Λιβύη:  εσχάτη προδοσία, απόπειρα αλλαγής του πολιτεύματος με βίαια μέσα, φόνο εκ προμελέτης Μαλαισία: για φόνο,απαγωγή, κήρυξη πολέμου Υεμένη: για φόνο, μοιχεία, ομοφυλοφιλία, αποστασία

Συγκαπούρη: για φόνο, απαγωγή, εσχάτη προδοσία, διακίνηση ηρωίνης ή μορφίνης Σουδάν:  για σοδομισμό, κήρυξη πολέμου, αποστασία, πορνεία, εσχάτη προδοσία, φόνο, ένοπλη ληστεία, παράνομη κατοχή και λαθρεμπόριο όπλων Ταϊβάν: για εσχάτη προδοσία, κατασκοπεία, αεροπειρατεία, φόνο, ληστεία μετά φόνου, βιασμού ή εμπρησμού, κατασκοπεία, πειρατεία, απαγωγή Ταϊλάνδη: για φόνο βασιλιά, ανταρσία ή επανάσταση, φόνος, δωροδοκία, εμπρησμό, βιασμό, φόνο από πρόθεση, απαγωγή, ληστεία που έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο

ΗΠΑ: Στις 32 επί συνόλου 50 πολιτειών εφαρμόζεται ακόμα για εγκλήματα που σχετίζονται με την ανθρωποκτονία, κατασκοπεία, εσχάτη προδοσία, εμπόριο ναρκωτικών.  Ιαπωνία και Σομαλία: για φόνους κατά συρροή Ινδία: για φόνο, πρόκληση παιδιού σε αυτοκτονία, εσχάτη προδοσία, τρομοκρατικές πράξεις, για διακίνηση ναρκωτικών, αεροπειρατεία, ληστεία κατά συρροή και βιασμό κατά συρροή. Βόρεια Κορέα: για πορνεία “συναλλαγές ναρκωτικών”, συνωμοσίες εναντίον της εθνικής κυριαρχίας, τρομοκρατία, προδοσία εναντίον του λαού, φόνο, βιασμό, ένοπλη ληστεία και μεγάλη κλοπή. Λευκορωσία: για εγκλήματα κατά συρροή, η διεθνής τρομοκρατία, η γενοκτονία, τρομοκρατικές πράξεις, εσχάτη προδοσία, χρήση όπλων μαζικής καταστροφής.

Ινδονησία , Ιράκ και Κουβέιτ: για φόνο, διακίνηση ναρκωτικών, τρομοκρατία Ιράν: για φόνο, ένοπλη ληστεία, διακίνηση ναρκωτικών, απαγωγή, βιασμό, παιδεραστία, ομοφυλοφιλία, κατασκοπεία, τρομοκρατία, αποστασία Κίνα: για βιασμός παιδιών, η απάτη, η επίθεση με βόμβα, η εμπορία ανθρώπων, η πειρατεία, ο βιασμός, η διαφθορά, ο εμπρησμός, η δολοφονία, η λαθροθηρία, η τρομοκρατία Μπανγκλαντές: για ανήθικους ή παράνομους σκοπούς, εμπορία γυναικών με σκοπό την εκπόρνευση, τρομοκρατία, βιασμό, ένοπλη ληστεία, ψευδορκία και εσχάτη προδοσία Αφγανιστάν: για αποστασία, ομοφυλοφιλία και φόνο Αιθιοπία: για φόνο, εσχάτη προδοσία, ένοπλη συνωμοσία, γενοκτονία Πακιστάν, Συρία και Αίγυπτο: για φόνο, λαθρεμπόριο ναρκωτικών, τρομοκρατία, βιασμό, παράνομη συνάθροιση και βλασφημία Σαουδική Αραβία: για φόνο, αποστασία, εμπορία ναρκωτικών, βιασμό, ένοπλη ληστεία, ναρκωτικά, μαγεία, σεξουαλική παρενόχληση

Διεθνής αμνηστία Η διεθνής αμνηστία είναι ένα κίνημα περισσότερων από τρία εκατομμύρια υποστηρικτών μελών και ακτιβιστών που προσπαθούν να διατηρούν την προστασία των διεθνώς αναγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στόχοι διεθνούς αμνηστίας και κινητοποίηση Η διεθνής αμνηστία έχει σκοπό: 1)απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων 2)κατάργηση βασανιστηρίων και θανατικής ποινής 3)η καταπολέμηση της ατιμωρησίας έτσι ώστε οι δράστες να τιμωρούνται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα πχ φυλάκιση. Κινητοποίηση: ~ Μέλη διεθνούς αμνηστίας διαμαρτύρονται κατά τον απαγχονισμό σε πορείες. ~ Η μέρα κατά της θανατικής ποινής γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου.

Πηγές Ματσαγκούρας Η. «Η θεωρία και πράξη διδασκαλίας» - Gutenberg Ευαγγέλου Ι. «Το πρόβλημα της Θανατικής ποινής» - Πολιτεία Εγκυκλοπαίδεια National Geographic www.amnesty.org.gr www.thanatikhpoinh.co www.in.gr www.wikipedia.org

Υπεύθυνη Καθηγήτρια Μαθητές Σακελλαράκη Έρικα Αθανάσουλας Άγγελος Κυμιωνής Νίκος Αναγνωστάκης Στέφανος Λάλα Γκέρτα Αρολιθιανάκη Βαγγελιώ Λέκα Μαλβίνα Βόλοστσουκ Γιάννης Λέκα Φλωρίντα Βουρεξάκης Μιχάλης Μανούσακα Ελένη Γεωργίου Μαρία Μανωλάκη Ροδούλα Γρυντάκης Γιώργος Καλούδης Μανώλης Καμπουράκη Πέγκυ Κασέλας Μάνθος Κοκκινάκη Κυριακή Κυμιωνή Μαρία