Ηλεκτρονική Εκπαίδευση & Μαθησιακή Αποτελεσματικότητα: Η Περίπτωση του ΤΕΙ Πειραιά Ι. Ψαρομήλιγκος Αν. Καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Περιεχόμενα Παρουσίασης H Ηλεκτρονική Εκπαίδευση στο ΤΕΙ Πειραιά Το Εξελικτικό Μοντέλο Ανάπτυξης Αξιολόγηση Αποτελεσματικότητας Συμπεράσματα

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Η Ηλεκτρονική Εκπαίδευση στο ΤΕΙ Πειραιά Ξεκίνησε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κοινωνία της Πληροφορίας (Πρόσκληση 7) στα πλαίσια του Μέτρου 1.1 «Εξοπλισμός και δικτύωση σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης» Απαιτήσεις από ένα ολοκληρωμένο σύστημα ηλεκτρονικής εκπαίδευσης: υποστήριξη μοντέλων “Υβριδικής Εκπαίδευσης” υποστήριξη Σύγχρονης & Ασύγχρονης Εκπαίδευσης υποστήριξη διαφορετικών ρόλων Καθηγητές, Συνεργάτες, Τεχνικό Προσωπικό, Φοιτητές, Διοικητικό προσωπικό διαχείριση των διαθέσιμων πόρων του Ιδρύματος Υλικοί πόροι : αμφιθέατρα, εργαστήρια, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, video projectors, κ.λπ. Ανθρώπινοι πόροι : μόνιμο προσωπικό, εξωτερικοί συνεργάτες

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Η Ηλεκτρονική Εκπαίδευση στο ΤΕΙ Πειραιά Η Τεχνολογική Υποδομή: Σύστημα Διαχείρισης Μάθησης (Learning Management System) Σύστημα Διαχείρισης Εικονικής Τάξης (Learning Virtual Classroom) Σύστημα Υποστήριξης της Συνεργατικής Μάθησης (Collaboration Tool) Εργαλείο Ανάπτυξης Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (Authoring Tool) Δημιουργία τερματικών κόμβων ηλεκτρονικής εκπαίδευσης σε κάθε Τμήμα του Ιδρύματος Αναβάθμιση/εξοπλισμός ενός εργαστηρίου κάθε Τμήματος Εκπαίδευση Τεχνικού Προσωπικού κάθε Τμήματος Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Δημιουργία αίθουσας τηλε-εκπαίδευσης στο Ιδρυμα

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  Ο όρος “Σύστημα” είναι απαραίτητος:  οριοθετεί τις διαδικασίες και τα προϊόντα που εμπλέκονται στην όλη ανάπτυξη  προσεγγίζει τα συστατικά ως συσχετιζόμενα υποσυστήματα που συνθέτουν το «όλον»  Ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να αφορά  ένα μάθημα ή μια σειρά μαθημάτων (πρόγραμμα σπουδών ή πρόγραμμα κατάρτισης)  ένα σεμινάριο εκπαίδευσης ή κατάρτισης  εκφυλιστικά ακόμα και μια διάλεξη σε ένα γνωστικό αντικείμενο Το Μοντέλο Ανάπτυξης – Συστημική Προσέγγιση

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Το Μοντέλο Ανάπτυξης – Υποσυστήματα

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  Διακρίνουμε δύο όψεις: Μακροσκοπική (περιλαμβάνει τις κορυφαίες φάσεις του μοντέλου) Μικροσκοπική (περιγράφει πως αναλύεται κάθε κορυφαία φάση) Διδακτικές Ανάγκες Επίλυση Διδακτικού Προβλήματος Λύση Διδακτικού Προβλήματος Κατασκευή Συστήματος Σύστημα Ηλεκτρονικής Εκπ/σης Εφαρμογή Συστήματος Product Process Υπόμνημα Το Μοντέλο Ανάπτυξης

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  Τ ο τελικό προϊόν (π.χ. μάθημα, πρόγραμμα σπουδών) κατασκευάζεται βαθμιαία και αυξητικά  Κάθε αύξηση περιέχει μια πλήρη λειτουργική έκδοση του προϊόντος  Η αντίληψη του «πελάτη» (εκπαιδευόμενος, εκπαιδευτής, εκπαιδευτικός οργανισμός) για το τελικό προϊόν είναι πάντα ένας «κινούμενος στόχος»  Κάθε έκδοση του προϊόντος (πρόγραμμα εκπαίδευσης, κατάρτισης, σεμινάριο, κ.λπ.) κατασκευάζεται & αξιολογείται ολικά με σκοπό την ανατροφοδότηση του συστήματος Εξελικτική Ανάπτυξη

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Κύκλοι Ανάπτυξης 1 ος Κύκλος ανάπτυξης 1 ος κύκλος Κατασκευής Συστήματος 2 ος κύκλος Κατασκευής Συστήματος 3 ος κύκλος Κατασκευής Συστήματος Macro-View Micro-View Επίλυση Αναγκών Κατασκευή Συστήματος Σύστημα V1 Χρήση Συστήματος Ανάγκες V1 2 ος Κύκλος ανάπτυξης 3 ος Κύκλος ανάπτυξης Κατασκευή Συστήματος Σύστημα V3 Χρήση Συστήματος Επίλυση Αναγκών Κατασκευή Συστήματος Σύστημα V2 Χρήση Συστήματος Λύση V2 Λύση V1

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Οι τυπικές φάσεις ανάπτυξης (μικροσκοπικά) Παραδοτέο Φάση Διδακτικές Ανάγκες Ανάλυση Λύση Διδακτικού Προβλήματος Σχεδίαση Σχέδιο Συστήματος Υλοποίηση Σύστημα Ηλεκτρονικής Μάθησης Αξιολόγηση Υπόμνημα Εκτελεστική Φάση Λυτική Φάση Κατασκευαστική Φάση

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  1 η Φάση («Πιλοτική»)  εξοικείωση με την πλατφόρμα – δοκιμές  2 η Φάση («Παρουσία στο Διαδίκτυο»)  απλή παρουσία μαθημάτων στο διαδίκτυο  3 η Φάση («1 η γενιά μοντέλων ηλεκτρονικής εκπαίδευσης»)  ανάπτυξη υλικού για εκπαίδευση από απόσταση  αξιολόγηση  4 η Φάση («2 η γενιά μοντέλων ηλεκτρονικής εκπαίδευσης»)  ολοκληρωμένη παρουσία ηλεκτρονικής εκπαίδευσης ανά τμήμα (πρόγραμμα σπουδών)  εισαγωγή “sequencing” και κανόνων πλοήγησης στο on-line υλικό  προσαρμοστικά μοντέλα ηλεκτρονικής εκπαίδευσης Φάσεις Ανάπτυξης

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Μαθησιακή Αποτελεσματικότητα – Θεωρητικό Πλαίσιο «Αξιολόγηση της μαθησιακής αποτελεσματικότητας της χρήσης Συστημάτων Ηλεκτρονικής Μάθησης συμπληρωματικά στον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας. Προσδιορισμός των παραγόντων που μπορεί να οδηγήσουν σε ένα συμπέρασμα σχετικά με την αποτελεσματικότητα»:  Χρόνος που αφιερώθηκε στη χρήση του συστήματος  Συνεισφορά των ηλεκτρονικών πόρων στην απόκτηση γνώσεων & δεξιοτήτων σε σχέση με τους μαθησιακούς στόχους  Αλληλεπίδραση μέσα από το σύστημα με τους φοιτητές- διδάσκοντες και μέσα επικοινωνίας  Ποιότητα των μαθησιακών πόρων  Το προφίλ των φοιτητών (μαθησιακό στυλ, προηγούμενη εμπειρία)  Ο προτιμητέος τρόπος μάθησης

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Μαθησιακή Αποτελεσματικότητα – Μέσα Συλλογής Δεδομένων « Η διδακτική διαδικασία αντιμετωπίστηκε ως ένα “μαύρο κουτί” (black box) & η αξιολόγηση ήταν μαθητοκεντρική (learner-centered) » Ερωτηματολόγια Προ-ελέγχου (pre-test) - σκοπός τους ήταν να μετρήσουν τις προσδοκίες των μαθητών για το συγκεκριμένο μοντέλο διδασκαλίας. - μοιράστηκαν & συμπληρώθηκαν τις πρώτες ημέρες διεξαγωγής του μαθήματος (όχι αργότερα από την 1η εβδομάδα) Ερωτηματολόγια Μετα-ελέγχου (post-test) - σκοπός τους ήταν να μετρήσουν τη συνολική κρίση & κριτική των μαθητών επάνω στο μοντέλο διδασκαλίας - υπήρχαν κοινές ερωτήσεις με το προ-ελέγχου - περιελάμβαναν κλειστού & ανοικτού τύπου ερωτήσεις - μοιράστηκαν & συμπληρώθηκαν στο τέλος του μαθήματος

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Μαθησιακή Αποτελεσματικότητα – Πληθυσμός & Δείγμα ΤμήμαΜάθημαURL ΑυτοματισμούC++ (Προγραμματισμός ΙΙ) ΑυτοματισμούVisual Basic (Προγραμματισμός III) Ηλεκτρονικών Υπολογιστικών Συστημάτων Εισαγωγή στον Προγραμματισμό Σύνολο = 193 άτομα (88,1% αγόρια – 11,9% κορίτσια)

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Μαθησιακή Αποτελεσματικότητα – Αποτελέσματα

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  Ο παράγοντας “συνεισφορά των μαθησιακών πόρων στην απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων” από μόνος του εξήγησε το 30,5% της μαθησιακής αποτελεσματικότητας του συστήματος ηλεκτρονικής εκπαίδευσης  Ο παράγοντας “προτιμητέος τρόπος μάθησης” ήρθε δεύτερος προσθέτοντας ένα 15% στη μαθησιακή αποτελεσματικότητα  Ο παράγοντας “χρήση του μαθησιακού περιβάλλοντος” ήρθε τρίτος προσθέτοντας ένα ποσοστό 9,5% στη μαθησιακή αποτελεσματικότητα Μαθησιακή Αποτελεσματικότητα – Αποτελέσματα

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  Ο παράγοντας «συνεισφορά των μαθησιακών πόρων στην απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων» είναι απόλυτα δικαιολογημένος από το γεγονός ότι το 68% των μαθητών βαθμολόγησαν την ποιότητα του μαθησιακού υλικού περισσότερο από καλή.  Η μεταβλητή “προηγούμενη εμπειρία στους υπολογιστές” δεν φάνηκε να προσφέρει κάτι σημαντικό στην μαθησιακή αποτελεσματικότητα κυρίως γιατί οι περισσότεροι μαθητές είχαν παρόμοιες εμπειρίες στη χρήση των υπολογιστών Σχολιασμός

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  Ο παράγοντας «μαθησιακό στυλ των μαθητών» αν και δε φάνηκε να συνεισφέρει στη μαθησιακή αποτελεσματικότητα από την ποσοτική ανάλυση των ερωτηματολογίων, στην συγκριτική στατιστική ανάλυση των δεδομένων προ- και μετα- ελέγχου καθώς και από την ποιοτική ανάλυση των δεδομένων από τις ερωτήσεις ανοικτού τύπου φανέρωσαν ότι υπήρξε μια αλλαγή στο μαθησιακό στυλ των μαθητών.  Ο παράγοντας «αλληλεπίδραση μέσα από το σύστημα με τους φοιτητές-διδάσκοντες και μέσα επικοινωνίας» δε φάνηκε να συνεισφέρει στη μαθησιακή αποτελεσματικότητα για δύο λόγους (δεν παρακινήθηκαν αρκετά από τους αντίστοιχους εισηγητές & προτιμούσαν να επικοινωνούν απευθείας)  Η μέση τιμή της μαθησιακής αποτελεσματικότητας ήταν 3.02 στην κλίμακα Likert, με το 5 ως την πιο υψηλή τιμή και το 1 την πιο χαμηλή. Σχολιασμός

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  Παρόμοια αποτελέσματα έχουν αναφερθεί στη διεθνή βιβλιογραφία όσον αφορά την ποιότητα των μαθησιακών πόρων  Τέλος, από μια παρόμοια έρευνα που είχαμε διεξάγει στο ΕΜΠ, Τμήμα Ηλεκτρολόγων για το μάθημα «Τεχνολογία Λογισμικού» σε δύο φάσεις παρατηρήσαμε ότι βελτιώνοντας την ποιότητα των μαθησιακών πόρων η μαθησιακή αποτελεσματικότητα του μαθήματος από ένα ποσοστό 28% έφτασε στο εντυπωσιακό ποσοστό 37,5% Συμπεράσματα

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  Η ποιότητα των μαθησιακών πόρων φαίνεται να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στη μαθησιακή αποτελεσματικότητα της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης  Τα προηγούμενα αποτελέσματα προήλθαν από μια διαδικασία ολικής αξιολόγησης (summative evaluation)  Είναι εξίσου σημαντικός ο έλεγχος της ποιότητας των συστατικών ενός συστήματος ηλεκτρονικής εκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της υλοποίησής του (formative evaluation) Επίλογος

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά  Χρειαζόμαστε πολύ καλή ανατροφοδότηση & πιο έξυπνα εργαλεία που  να μας δίνουν τη δυνατότητα να αναλύουμε τη συμπεριφορά των μαθητών σε ένα περιβάλλον ηλεκτρονικής εκπαίδευσης και να ανακαλύπτουμε εγκαίρως προβλήματα (Educational Data Mining) ώστε  να μπορούμε να προσαρμόζουμε και να βελτιώνουμε την εκπαιδευτική διαδικασία...  Τέλος, δε μπορεί να γίνουν όλα με ένα Big Bang… Εξελικτική ανάπτυξη με μικρές αλλά πλήρως λειτουργικές προσαυξήσεις! Επίλογος

20o E.E.E.E. – Ηλεκτρονική Εκ π αίδευση & Μαθησιακή Α π οτελεσματικότητα : Η Περί π τωση του ΤΕΙ Πειραιά Ερωτήσεις 10%: Ό,τι βλέπει ο χρήστης 90%: Ό,τι πρέπει να γίνει από την ομάδα ανάπτυξης