8ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΕΦΥΡΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ 8ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΛΟΓΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΓΕΦΥΡΙΩΝ Τα πρώτα γεφύρια κατασκευάστηκαν για την ασφαλή διέλευση των οδοιπόρων και αγωγιατών (καραβανιάρηδες) πάνω από ποτάμια χείμαρρους και ρέματα. Πλαισιώνονται από ένα εικονοστάσι, ένα ξωκλήσι ή/και μία κούλια (επί τουρκοκρατίας ήταν ένα φυλάκιο με μόνιμη φρουρά για τη φύλαξη του γεφυριού από τυχόν δολιοφθορές). Τα γεφύρια ήταν εξοπλισμένα με καμπανάκια τα όποια προειδοποιούσαν τους διαβάτες εάν υπήρχαν ισχυροί άνεμοι. Ήταν πρόχειρα κατασκευασμένα και αποτελούνταν κυρίως από κορμούς δένδρων και μεγάλες πλάκες.

«Με ένα ντουρβά εργαλεία στη ράχη οργώνουν τις πολιτείες του κόσμου» Οι μάστοροι ήταν οργανωμένοι σε «μπουλούκια» ή αλλιώς «συνάφεια». Μέσα σε αυτούς υπήρχαν πολλοί ειδικευμένοι εργάτες, όπως: πελεκάνος μαραγκός χτιστάδες κουβαλητές κτλ Ταξιδεύουν σε Αμερική, Αφρική, Μ. Ασία και Ευρώπη από τον Απρίλιο έως και το φθινόπωρο. «Με ένα ντουρβά εργαλεία στη ράχη οργώνουν τις πολιτείες του κόσμου»

ΚΙΟΠΡΟΥΛΗΔΕΣ Κάλφας ή Πρωτομάστορας Δύο κτίστες Δύο πελεκάνοι Δύο κλειδοσάδες Δύο νταμαρτζήδες Λασπιτζής Ένας-δύο παραγιοί Ένα-δύο τσιράκια Ξυλογλύπτης Μαραγκοί Είχαν επινοήσει τη δική τους γλώσσα [κουδαρίτικα (σλάβικα, ελληνικά, τούρκικα)] ως μέσο προφύλαξης των μυστικών και της τεχνογνωσίας τους.

ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΓΕΦΥΡΙΩΝ ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΓΕΦΥΡΙΩΝ Κύριο δομικό υλικό μεγάλες πέτρινες πλάκες Συνδετική ύλη: α) ασβεστοκονίαμα: αποτελείται από ασβέστη, χώμα, νερό και ένα είδος τσιμέντου β) κουρασάνι: ένα είδος ενισχυτικού που αποτελείται από τριμμένο κεραμίδι, τρίχες ζώων και ασπράδι αυγών

ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Επιλογή καταλληλότερου σημείου του ποταμιού (στένωμα, στέρεο έδαφος) Στήσιμο νταμαριού Θεμελίωση γεφυριού Κατασκευή – στήσιμο ξυλοτύπων Χτίσιμο κάθε τόξου ξεχωριστά Κλειδί (συνδετική πέτρα)

Τα γεφύρια χτίζονταν ταυτόχρονα με τη φορά των βελών Τα γεφύρια χτίζονταν ταυτόχρονα με τη φορά των βελών. Στο τέλος η τελευταία πέτρα (κλειδί) έμπαινε και συνέδεε το/τα τόξο/-α.

Τα γεφύρια έπαιρναν τα ονόματά τους από: το χορηγό (αυτός που προσέφερε τα χρήματα) τον πρωτομάστορα το χωριό που χτιζόταν από κάποιον ηγούμενο από κάποιο Τούρκο αξιωματικό

ΓΕΦΥΡΙΑ ΑΩΟΥ Ο ποταμός Αώος έχει μήκος 280km ωστόσο μόνο τα 80km διατρέχουν ελληνικό έδαφος. Πηγάζει βόρεια του Μετσόβου και δέχεται τα νερά του Βοϊδομάτη και στα ελληνοαλβανικά σύνορα τα νερά του Σαρανταπόρου. Τα γεφύρια που βρίσκονται στον «ελληνικό» Αώο είναι: της Βοβούσας της Κόνιτσας της Ντοπολιτσάς του Μπουραζανίου

ΓΕΦΥΡΙ ΒΟΒΟΥΣΑΣ Το γεφύρι της Βοβούσας χτίστηκε το 1748. Είναι ένα μονότοξο γεφύρι και έχει ύψος 11μ. και 22μ. μήκος. Το γεφύρι έχτισε ο πρωτομάστορας Αλέξης Μίσιος.

ΓΕΦΥΡΙ ΚΟΝΙΤΣΑΣ Το γεφύρι της Κόνιτσας χτίστηκε από τον πρωτομάστορα Ζιώγα Φρόντζο το 1870. Λέγεται ότι υπήρχαν 3 καμπανάκια στο γεφύρι αλλά τα 2 τα κατέστρεψαν οι Τούρκοι καθώς έφευγαν από την Κόνιτσα προσπαθώντας με πυροβολισμούς να προκαλέσουν ζημιές στο γεφύρι. Είναι ένα μεγάλο μονότοξο γεφύρι, με ύψος 17μ. και μήκος 36μ..

ΓΕΦΥΡΙΑ ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΥ Ο Σαραντάπορος είναι ποταμός της Ηπείρου και Μακεδονίας με συνολικό μήκος 50 χλμ.. Πηγάζει από το όρος Μαύρη Πέτρα, σε υψόμετρο 1500 μέτρων, της οροσειράς του Γράμμου και ενώνεται με τον ποταμό Αώο κοντά στο τελωνείο της Μέρτζιανης στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Από εκεί εισέρχεται στο Αλβανικό έδαφος και εκβάλλει στην Αδριατική θάλασσα.  Τα γεφύρια του Σαραντάπορου είναι: Γεφύρι Ζέρμας-Δροσοπηγής Γεφύρι Μαυρόπετρας Γεφύρι Κρυονερίου

ΓΕΦΥΡΙ ΖΕΡΜΑΣ-ΔΡΟΣΟΠΗΓΗΣ Πρόκειται για δίτοξο γεφύρι το οποίο βρίσκεται στα όρια Δροσοπηγής και της πλαγιάς της Κόνιτσας. Το άνοιγμα του μεγάλου τόξου είναι 15,5μ. με ύψος 7μ. και το μικρότερο 7,5 και 3,5 μ. αντίστοιχα. Το μικρό ανακουφιστικό τόξο έχει άνοιγμα 1,60μ. και ύψος 1μ. Το πλάτος του γεφυριού είναι 3μ. συμπεριλαμβανομένων και των στηθαίων του, πλάτους 0,50μ.

ΓΕΦΥΡΙ ΜΑΥΡΟΠΕΤΡΑΣ Βρίσκεται στην Πουρνιά Κόνιτσας και γεφυρώνει το Σαραντάπορο ποταμό. Πρόκειται για μονότοξο λιθόκτιστο γεφύρι που χτίστηκε το 1835. Το τόξο του είναι οξυκόρυφο με άνοιγμα 20,3μ. , ύψος 7μ. και πλάτος 3μ. και με δύο ανακουφιστικά τόξα εκατέρωθεν.

ΓΕΦΥΡΙ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ Πρόκειται για μονότοξο γεφύρι το οποίο βρίσκεται στην Μόλιστα Κόνιτσας. Το γεφύρι στηρίζεται σε ακρόβαθρα ορθογωνικής διατομής, έχει ημικυκλικό τόξο με άνοιγμα 7,9μ. , ύψος 2,7μ. , πλάτος 2,7μ. και φέρει διάζωμα από διπλή σειρά θολιτών με τη δεύτερη σειρά ελαφρώς προέχουσα και χτίστηκε στα τέλη του 19ου αι. από ντόπιους τεχνίτες.

ΓΕΦΥΡΙ ΚΛΕΙΔΩΝΙΑΣ Πρόκειται για μονότοξο γεφύρι το οποίο βρίσκεται στη Κλειδωνιά Κόνιτσας. Έχει άνοιγμα τόξου 17,5μ. , ύψος 6,5μ. και πλάτος 3,2μ. Είναι λιθόκτιστο με καταβιβασμένο τόξο και φέρει διάζωμα από διπλή σειρά θολιτών, πλάτους 0,5μ. Χτίστηκε το 1853.

ΟΜΑΔΑ Γαβρίλα Ανδρομάχη Διαμάντη Φωτεινή Καγιάς Χριστόφορος Κοτσίνας Γεώργιος Μασαλάς Κωνσταντίνος Μητρονίκας Προμηθέας-Άγγελος Παπακώστας Κωνσταντίνος Παπαχρήστου Κωνσταντίνα Τόκη Αγγελική Χατζιάρα Ολυμπία