1.Η σημασία των επιτόπιων μελετών - έρευνες με αποτελέσματα 2.Η κατάσταση σήμερα 3.Εφαρμογή της έρευνας πεδίου από μαθητές στην αλυκή της Λάρνακας Οι επιτόπιες μελέτες
Ένα εργαλείο μάθησης με πολλές εκπαιδευτικές δυνατότητες αλλά δεν το χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί –Διοικητικές δυσκολίες : οργάνωση, κόστος, ασφάλεια, χρόνος –Ανεπαρκές διδακτικό υλικό : οι σχεδιαστές διδακτικού υλικού, εκπαιδευτικοί δεν το χρησιμοποιούν στο αναλυτικό πρόγραμμα –Οι εκπαιδευτικοί δεν γνωρίζουν τη φιλοσοφία, οργάνωση και διδακτική των επιτόπιων μελετών
Η σημασία των επιτόπιων μελετών Για τους μαθητές Για τους εκπαιδευτικούς Για τη βιολογία Για την κοινωνία γενικότερα
Η σημασία των επιτόπιων μελετών για τους μαθητές Αποτελεί ένα μίγμα εκπαιδευτικών προσεγγίσεων: μπορούν να ικανοποιήσουν το προφίλ όλων των μαθητών Δίνει κίνητρα στους μαθητές και έμπνευση που δεν μπορούν να έχουν σε τυπικές μορφές εκπαίδευσης. Οι μαθητές συνήθως εργάζονται σε ομάδες και αυτό επηρεάζει τη μελλοντική τους κοινωνική υπόσταση Μαθαίνουν πως είναι να δουλεύεις στο πεδίο σε διαφορετικές καιρικές συνθήκες Μαθαίνουν να εκτιμούν τη φυσική ιστορία και να συνδέουν τη θεωρία με την παρατήρηση Έχουν εμπειρίες που υποθάλπουν στάσεις και αξίες που χρειάζεται να συνοδεύουν τις κοινωνίες. Οι Palmer and Suggate (1996) αναφέρουν ότι το 60% των ενηλίκων του δείγματός τους αναγνώρισαν ότι οι επιτόπιες μελέτες στο σχολείο ότι είχαν πολύ σημαντικό ρόλο στην ενήλική τους περιβαλλοντική συμπεριφορά.
Η σημασία των επιτόπιων μελετών για τους εκπαιδευτικούς Έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν μια διαφορετική, θετική και παραγωγική σχέση με τους μαθητές τους. Η διασκέδαση και η ευχαρίστηση των παιδιών από τις εμπειρίες τους για τους ζωντανούς οργανισμούς συνδέεται άμεσα και με τους στόχους του εκπαιδευτικού και του αναλυτικού προγράμματος. Η θεωρία μπορεί να διδαχτεί με πρακτικούς και ευχάριστους τρόπους στο πεδίο. Ένα φαινόμενο μπορεί να μελετηθεί με διαφορετικούς τρόπους.
H σημασία των επιτόπιων μελετών για τη βιολογία Όλες οι επιστήμες έχουν ως αρχή την παρατήρηση του πραγματικού κόσμου, η οποία οδηγεί σε διατύπωση υποθέσεων, ερωτήσεων, προβλέψεων και πειραμάτων. Στην επιστήμη του περιβάλλοντος, η επιστήμη μπορεί να είναι ολιστική και ολοκληρωμένη. Οι μαθητές στην κυριολεξία παρατηρούν τον πραγματικό κόσμο και τον χρησιμοποιούν ως βάση για επιστημονική διερεύνηση. Υπάρχει μια τάση στους βιολόγους να διαχωρίζονται με βάση την ειδικότητά τους, π.χ σε οικολόγους, μοριακούς βιολόγους κλπ, λόγω και του ευρέως φάσματος της βιολογίας ως επιστήμης. Αυτή η τάση άρχισε να φαίνεται και στη διδακτική της βιολογίας, όπου οι μαθητές διδάσκονται κομμάτια από βιολογία τα οποία είναι πολύ διαφοροποιημένα μεταξύ τους. Οι επιτόπιες μελέτες, όπου μελετώνται ολόκληροι οργανισμοί και οικοσυστήματα, βοηθά στην σύντηξη διαφορετικών στοιχείων της βιολογίας. Δίνει τη δυνατότητα να γίνονται διερευνήσεις σε εύρος και βάθος και να συλλέγονται αριθμητικά δεδομένα για αρκετό χρονικό διάστημα και να αναλύονται με στατιστικές αναλύσεις. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί στο εργαστήριο όπου η τάση είναι περισσότερο οι πρακτικές διερευνήσεις να απλοποιηθούν. Ο Charles Darwin τόνισε την ικανότητά του να μελετά σκληρά και να βγάζει γενικούς νόμους μέσα από ένα μεγάλο αριθμό γεγονότων (Jones, 2000). Τα περισσότερα γεγονότα που είχε ήταν παρατηρήσεις που έγιναν στο πεδίο και αποτελούσαν ενδιαφέροντα τα οποία δημιουργήθηκαν στην παιδική του ηλικία. Δεν είναι απίθανο ένας Charles Darwin να αναδυθεί από τα σχολεία μας.
Η σημασία των επιτόπιων μελετών στην ευρύτερη κοινωνία Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για μαθητές οι οποίοι έχουν τις ικανότητες, την αυτοπεποίθηση να εργαστούν στο πεδίο και να είναι ενήμεροι για την επίδρασή τους στον κόσμο γύρω τους. Είναι πολύ σημαντικό να έχουν εμπειρίες από πρώτο χέρι που σχετίζονται με επιστημονικές διερευνήσεις τοπικών οικοσυστημάτων. Αυτό είναι και το κλειδί, αφού για να σκέφτεσαι παγκόσμια είναι απαραίτητη προϋπόθεση να σκέφτεσαι τοπικά (World Commission on Environment and Development, 1987). Η εξάλειψη της έρευνας πεδίου γίνεται σε μια εποχή όπου είναι απαραίτητο να υπάρχει μια περιβαλλοντικά εγγράμματη κοινωνία, εάν θέλουμε να προχωρήσουμε σε μια αειφόρο ανάπτυξη.
Η κατάσταση σήμερα – Κίνδυνος εξαφάνισης Διαδικασίες για ανατροπή της πορείας εξαφάνισης των επιτόπιων μελετών »Αλλαγές στο σχολείο »Εκπαίδευση εκπαιδευτικών »Αναλυτικό πρόγραμμα »Διεύθυνση του σχολείου »Ασφάλεια και υγεία
Επιτόπια μελέτη στον υδροβιότοπο της Αλυκής Προετοιμασία για το πεδίο Επιτόπια μελέτη στην αλυκή Οργάνωση και επεξεργασία των δεδομένων Μαθητές Δημοτικού Μαθητές Γυμνασίου Μαθητές Λυκείου Εκπαιδευτικοί
Προετοιμασία για την μελέτη Για τους μαθητές: Πρωτόκολλα πεδίου (τι δεδομένα πρέπει να συλλέξουν στο πεδίο και γιατί τους είναι χρήσιμα αυτά τα δεδομένα) Απαραίτητος εξοπλισμός Περιοχή μελέτης Σταθμοί μέτρησης Χρόνος για τις μετρήσεις Ασφάλεια στο πεδίο Μπορεί να γίνει μέσω: Φωτογραφιών, διαφάνειων, βίντεογράφηση (virtual trip) παρόμοιων υδροβιότοπων και σύγκριση με παρόμοιες μελέτες πεδίου από επιστήμονες ή από άλλα παιδιά, κλπ.
Πρωτόκολλο έρευνας πεδίου Σε τι χρησιμεύει; καταγραφή των δεδομένων που συλλέγουν οι μαθητές Τι περιλαμβάνει; ανάλογα με το θέμα διερεύνησης Τι πρέπει να ξέρουν οι μαθητές και τι οι εκπαιδευτικοί; προετοιμασία πριν την έξοδο στο πεδίο για το τι δεδομένα πρέπει να συλλέξουν Ποιες δεξιότητες πρέπει να έχει κάποιος για να μπορεί να το χρησιμοποιήσει; ανάλογα με την ηλικία των μαθητών που χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο Τι δεξιότητες μπορεί να προωθηθούν μέσα από αυτό; συλλογή και οργάνωση περιβαλλοντικών δεδομένων
Διερευνήσεις/Μετρήσεις στο πεδίο Αβιοτικοί παράγοντες αλατότητα / στάθμη του νερού Ηλεκτρική αγωγιμότητα Ph Θερμοκρασία Βιοτικοί παράγοντες Φλαμίγκο Γαρίδες Κύστεις Φυτοπλαγκτόν Άλλοι ζωντανοί οργανισμοί (πτηνοπανίδα κυρίως) Αριθμός οργανισμών Ημερομηνία συλλογής δεδομένων – Συστηματικές μετρήσεις Εποχή παρατήρησης – Διακυμάνσεις στον κύκλο ζωής και τον πληθυσμό των οργανισμών