Β’ ΜΕΡΟΣ: (Να γραφτούν στο τετράδιο) Τα κίνητρα, σύμφωνα με το Χριστό και τους Πατέρες, που ωθούν τον άνθρωπο στη σχέση του με το Θεό είναι τρία: ο φόβος, ο μισθός και η αγάπη, που αντιστοιχούν σε τρεις τύπους ανθρώπων: Ο δούλος, φοβούμενος την κόλαση, τηρεί τις εντολές για να αποφύγει την τιμωρία. Ο μισθωτός, επιδιώκοντας την ανταπόδοση, οικοδομεί μια υπαλληλική σχέση με το Θεό. Ο ελεύθερος γιος, έχοντας ως κίνητρο την αγάπη, βιώνει μια πατρική σχέση με το Θεό.

Βαθμίδες ηθικής ωριμότητας Μέρος Β’ Βαθμίδες ηθικής ωριμότητας

Λίγο μετά το Μυστικό Δείπνο ο Χριστός μίλησε στους μαθητές του για πολλά ζητήματα. Ανάμεσα σε άλλα τους είπε και το εξής: «Δε σας ονομάζω πια δούλους, γιατί ο δούλος δεν ξέρει τι κάνει ο κύριός του. Εσάς όμως σας ονόμασα φίλους, γιατί σας έκανα γνωστά όλα όσα άκουσα από τον Πατέρα μου» (Ιω. 15, 15).

Μέσα από τις λέξεις «δούλος» και «φίλος», φαίνεται πως η σχέση Θεού και ανθρώπου δεν είναι μονοδιάστατη ούτε στατική, αλλά περνάει από ορισμένες βαθμίδες ωρίμανσης. Οι Πατέρες της Εκκλησίας επισημαίνουν ότι τρία κίνητρα ωθούν τους ανθρώπους στη σχέση τους με το Θεό: ο φόβος, ο μισθός και η αγάπη που αντιστοιχούν σε τρεις ανθρώπινους τύπους: στο δούλο, το μισθωτό και τον ελεύθερο ή υιό.

Ο «δούλος» προσπαθεί να τηρεί τις εντολές του Θεού, για να αποφύγει την τιμωρία που πιστεύει πως επισύρει η παράβασή τους. (ένα πρώτο σκαλοπάτι – όχι υγιής σχέση) Ο «δούλος» έχει μπροστά του ένα Θεό δικαστή, εκδικητικό. Ο «μισθωτός» προσβλέπει στην ανταπόδοση, στο «μισθό» που θα λάβει από το Θεό. Η βαθμίδα αυτή ελευθερώνει από το βαθμό του φόβου, δε φανερώνει όμως ωριμότητα. Ο μισθωτός έχει μπροστά στα μάτια του ένα Θεό ταμία.

Η κατεξοχήν βαθμίδα ωριμότητας είναι αυτή που έχει κίνητρο την αγάπη Η κατεξοχήν βαθμίδα ωριμότητας είναι αυτή που έχει κίνητρο την αγάπη. Ο άνθρωπος εδώ ενεργεί σαν ελεύθερος κι όχι σαν δούλος, σαν γιος κι όχι σαν υπάλληλος. Ανοίγεται στον απέναντι (Θεό ή συνάνθρωπο) επειδή βρίσκει νόημα σ’ αυτό το άνοιγμα και το θέλει ελεύθερα και συνειδητά. Εδώ ο Θεός βιώνεται ως φίλος κι ως πατέρας.

Σ’ αυτή την εικόνα κάθε μάτι του Χριστού έχει διαφορετική έκφραση.

Αν καλύψουμε το αριστερό προς εμάς τμήμα της, θα δούμε έναν Χριστό με αυστηρό βλέμμα,

ενώ αν καλύψουμε το δεξί τμήμα της, θα δούμε έναν Χριστό ήρεμο και καταδεκτικό.

Αυτή είναι η πίστη της Εκκλησίας μας : ότι ο Χριστός προσφέρεται σε όλους ανεξαίρετα ως Αγάπη. Όμως ο καθένας μας, ανάλογα με το βαθμό της δικής του πνευματικής προκοπής, βιώνει την παρουσία Του Ως χαρά Ως έλεγχο

Διευκρίνιση: Η Εκκλησία συχνά αποκαλεί τον πιστό «δούλο Θεού». Διαμόρφωσε τα σχετικά κείμενά της στην εποχή που υπήρχε ο θεσμός της δουλείας. Μ’ αυτή την έκφραση δεν αποδεχόταν τη δουλεία. Δήλωνε κάτι ανατρεπτικό: ότι ο άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος από κάθε δουλεία. Επιλέγει να είναι δούλος Θεού.

Μόνο που ο Κύριος αυτός είναι παράξενος Μόνο που ο Κύριος αυτός είναι παράξενος. Έγινε «δούλος» και θυσιάστηκε για να κάνει το «δούλο» του παιδί του και ελεύθερο. Με δυο λόγια «δούλος Θεού» σημαίνει «γιος του Θεού», άρα ελεύθερος από κάθε εξαναγκασμό και σκλαβιά. Ο απ. Παύλος αποκαλεί τον εαυτό του «δούλο» του Θεού – βιώνει αυτή την ελευθερία

Κείμενα Σελίδα 40

Κείμενο 1 σελίδα 40 Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων, ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κύμβαλου αλαλαγμός. Κι αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα τα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω όλη την πίστη έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα.

Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς (φιλανθρωπία) όλα μου τα υπάρχοντα, κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου για να καεί (μαρτύριο), αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δε μ’ ωφελεί. Απόστολος Παύλος (Α’Κορ. 13: 1 – 3)

Κείμενο 2 σελίδα 40 2. Δεν καταλαβαίνετε πως ό,τι μπαίνει στο στόμα προχωρεί στην κοιλιά και αποβάλλεται έπειτα στο αποχωρητήριο; Όσα όμως βγαίνουν από το στόμα προέρχονται από την καρδιά, κι αυτά κάνουν ακάθαρτο τον άνθρωπο. Γιατί από την καρδιά βγαίνουν πονηρές σκέψεις, φόνοι, μοιχείες, πορνείες, κλοπές, ψευδομαρτυρίες, βλαστήμιες. Ιησούς Χριστός (Ματθ. 15: 17-19)

Ερώτηση 1 σελίδα 41 Εντοπίστε ποιες πράξεις (που συνήθως θεωρούνται ηθικές από μόνες τους) αναφέρει ο απόστολος Παύλος ότι μπορεί να είναι κάτι ψεύτικο αν τους λείπει η αγάπη. Βρείτε κι άλλα παρόμοια παραδείγματα.