Γιάννης Μόκιας1 Μοντέλα εισαγωγής των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση  Χρονολογική εξέλιξη της εισαγωγής των ΤΠΕ Άξονες  Παιδαγωγικά μοντέλα ΤΠΕ και μεθοδολογία εισαγωγής

Γιάννης Μόκιας2 Το θρανίο του μαθητή το έτος 2000 (όπως το φαντάστηκαν οι εκπαιδευτικοί τεχνολόγοι το 1965) Ποιος είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού; –Μάλλον δεν υπάρχει εκπαιδευτικός Πως δουλεύει ο μαθητής; –Ατομικά Πρόβλεψη

Γιάννης Μόκιας3 Συνυπάρχουν στο σχολείο πίνακας και υπολογιστές Τι ισχύει σήμερα από αυτή την πρόβλεψη; Πρακτικά τίποτα Υπάρχει ένα εντελώς διαφορετικό τεχνολογικό τοπίο

Γιάννης Μόκιας4 Η προϊστορία της πληροφορικής στην εκπαίδευση  Η εισαγωγή διάφορων μορφών τεχνολογίας στην εκπαίδευση άρχισε να αναπτύσσεται σοβαρά κατά τις αρχές του 20ου αιώνα. Την περίοδο αυτή κάνει την εμφάνισή του ο όρος «εκπαιδευτική τεχνολογία» (educational technology)  Στο τέλος του 20ου αιώνα ο όρος «εκπαιδευτική τεχνολογία» θα αποκτήσει στο τέλος του μια άλλη διάσταση με την εμφάνιση και την εξέλιξη των υπολογιστών.

Γιάννης Μόκιας5 Η έννοια της εκπαιδευτικής τεχνολογίας  Είναι η ορθολογική χρησιμοποίηση τεχνολογιών και τεχνικών συσκευών στη διδασκαλία και τη μάθηση με σκοπό την απόκτηση ενός εκπαιδευτικού αποτελέσματος. Με προσέχεις;

Γιάννης Μόκιας6 Εφαρμογές της εκπαιδευτικής τεχνολογίας Πρωταρχικές μορφές: Πίνακας, διαφανοσκόπιο Χρήσεις υπαρχουσών τεχνολογιών και συσκευών για εκπαιδευτικούς σκοπούς (π.χ. ρ αδιόφωνο, τηλεόραση, κλπ.) Δημιουργία ειδικών τεχνολογιών και συσκευών: Προγραμματισμένη διδασκαλία, Διδακτικές μηχανές Χρήση υπολογιστών: Εκπαιδευτικό λογισμικό Χρήση διασυνδεμένων υπολογιστών: Διαδίκτυο

Γιάννης Μόκιας7 Η εμφάνιση των υπολογιστών Η έννοια της εκπαιδευτικής τεχνολογίας γνώρισε νέα ανάπτυξη με την εμφάνιση των υπολογιστών Αντί για τον όρο Πληροφορική χρησιμοποιείται πλέον ο όρος Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών: ΤΠΕ (ICT: Information and Communications Technologies). Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζονται οι τεχνολογίες που επιτρέπουν την επεξεργασία και τη μετάδοση μιας ποικιλίας μορφών αναπαράστασης της πληροφορίας (σύμβολα, εικόνες, ήχοι, βίντεο) και αφετέρου τα μέσα που είναι φορείς αυτών των άυλων μηνυμάτων Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζονται οι τεχνολογίες που επιτρέπουν την επεξεργασία και τη μετάδοση μιας ποικιλίας μορφών αναπαράστασης της πληροφορίας (σύμβολα, εικόνες, ήχοι, βίντεο) και αφετέρου τα μέσα που είναι φορείς αυτών των άυλων μηνυμάτων

Γιάννης Μόκιας8 Φάσεις εισαγωγής των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Διακρίνονται τέσσερις χρονολογικές φάσεις εισαγωγής και ένταξης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση: Καθεμιά φάση εκφράζεται με το αντίστοιχο εκπαιδευτικό μοντέλο. Πρώτη φάση Πρώτη φάση: Ανάπτυξη της εκπαιδευτικής τεχνολογίας και των διδα κτικών μηχανών (πριν το 1970) Δεύτερη φάση Δεύτερη φάση: Η περίοδος της Πληροφορικής προσέγγισης( ) Τρίτη φάση: Τρίτη φάση: Η Πληροφορική ως μέσο και ως αντικείμενο εκπαίδευσης ( ) Τέταρτη φάση: Τέταρτη φάση: Ο ι τεχνολογίες της πληροφορικής και των επικοινωνιών ως μέσο διδασκαλίας και μάθησης (μετά το 1990)

Γιάννης Μόκιας9 Πρώτη Φάση (πριν το 1970)  Μέσα (Media) και τεχνολογίες (Κινηματογράφος, Ραδιόφωνο, Εκπαιδευτική τηλεόραση)  Προγραμματισμένα βιβλία Αν η απάντηση είναι σωστή τότε ο μαθητής ενισχύεται (θετική επιβράβευση) και προχωρά στο επόμενο βήμα, διαφορετικά ο μαθητής λαμβάνει ένα μήνυμα λάθους (αρνητική «επιβράβευση») και επαναλαμβάνει το αντίστοιχο τμήμα της διδακτέας ύλης. Το προγραμματισμένο διδακτικό βιβλίο αναλαμβάνει το ρόλο του δασκάλου και η καθιερωμένη σχέση «μαθητή-δάσκαλου» ανατρέπεται.

Γιάννης Μόκιας10 Πρώτη Φάση (πριν το 1970)  Διδακτικές μηχανές (Τεχνολογικές συσκευές που χρησιμοποιήθηκαν στη διδασκαλία)  Εκπαιδευτική τηλεόραση Μηχανή για τη διδασκαλία της αριθμητικής Αν η απάντηση είναι σωστή τότε ο μαθητής ενισχύεται (θετική επιβράβευση) και προχωρά στο επόμενο βήμα, διαφορετικά ο μαθητής λαμβάνει ένα μήνυμα λάθους (αρνητική «επιβράβευση») και επαναλαμβάνει το αντίστοιχο τμήμα της διδακτέας ύλης. Η διδακτική μηχανή αναλαμβάνει το ρόλο του δασκάλου και η καθιερωμένη σχέση «μαθητή-δάσκαλου» ανατρέπεται.

Γιάννης Μόκιας11 Δεύτερη Φάση ( ) Δεύτερη Φάση ( ) Η πληροφορική προσέγγιση Μάθηση του Προγραμματισμού  Μάθηση του Προγραμματισμού: Ο υπολογιστής και οι γλώσσες προγραμματισμού (γλώσσα Logo & Basic )  Διδασκαλία με τη Βοήθεια Υπολογιστή  Διδασκαλία με τη Βοήθεια Υπολογιστή: Ο υπολογιστής διδακτικό εργαλείο και εργαλείο μάθησης Διδασκαλία με τη Βοήθεια Υπολογιστή (Δι.B.Y.) - Computer Assisted Instruction (CAI) Μάθηση με την Βοήθεια Υπολογιστή (Μα.B.Y.) - Computer Assisted Learning (CAL) Πιλοτικές εφαρμογές  Πιλοτικές εφαρμογές (κυρίως σε επίπεδο λυκείων) H πλειονότητα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων κατά την περίοδο εκείνη είναι προγράμματα εξάσκησης και πρακτικής εφαρμογής (drill and practice) και πολύ λίγα είναι αυτά που αφορούν εναλλακτικές εφαρμογές (όπως προγράμματα προσομοιώσεων και έμπειρα διδακτικά συστήματα)

Γιάννης Μόκιας12 Τρίτη Φάση ( )  Η Πληροφορική μέσο και αντικείμενο εκπαίδευσης  Η Πληροφορική μέσο και αντικείμενο εκπαίδευσης - Σημαντική παραγωγή εκπ/κού λογισμικού διαφόρων τύπων – Διδασκαλία της Πληροφορικής  Αρχή:  Αρχή: Πρόγραμμα "Υπολογιστές στα Σχολεία" (Micros in Schools) στην Αγγλία, και "Πληροφορική Για Όλους" (Informatique Pour Tous - IPT) στη Γαλλία. Συνέχεια  Συνέχεια: Αντίστοιχα προγράμματα εισαγωγής των υπολογιστών εξελίσσονται στις ΗΠΑ και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες - στις ΗΠΑ η εισαγωγή υπολογιστών στο σχολικό σύστημα προωθήθηκε από ερευνητές και εκπαιδευτικούς, αλλά κυρίως από τη βιομηχανία και την αγορά. Γενικεύεται  Γενικεύεται η εισαγωγή της πληροφορικής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Στην εξάπλωσή της συνηγορούν ή αλματώδης εξέλιξη των προσωπικών υπολογιστών, η πτώση των τιμών τους και το όραμα της πληροφορικής επανάστασης. Πληροφορική για Όλους - Περίοδος γενικευμένης εισαγωγής

Γιάννης Μόκιας13 Τέταρτη Φάση (μετά το 1990) Τεχνολογίες ως μέσο (μετά το 1990)  Τεχνολογίες ως μέσο (μετά το 1990) Πολυμέσα – Υπερμέσα – Προσομοιώσεις - Εικονική πραγματικότητα Δίκτυα υπολογιστών Διαδίκτυο Συνεργατικά περιβάλλοντα μάθησης

Γιάννης Μόκιας14 Δύο κρίσιμα ερωτήματα 1. Τι εννοούμε όταν λέμε «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση»; Γνωστικό αντικείμενο ή διδακτικό μέσο – εργαλείο μάθησης; Υπάρχουν τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις (τρία διαφορετικά μοντέλα) 2. Ποια η επίδραση των ΤΠΕ στις διαδικασίες της μάθησης ; Εισάγουν νέες διαδικασίες μάθησης ή στην πραγματικότητα αναπαράγονται οι ίδιοι μηχανισμοί και διαδικασίες όπως σε περιβάλλοντα μάθησης χωρίς μηχανές; Δεν μπορούμε να πούμε ότι οι ΤΠΕ επιδρούν πάντα θετικά στις διαδικασίες της μάθησης. Η επίδρασή τους εξαρτάται από το πλαίσιο χρήσης τους. Δεν μπορούμε να πούμε ότι οι ΤΠΕ επιδρούν πάντα θετικά στις διαδικασίες της μάθησης. Η επίδρασή τους εξαρτάται από το πλαίσιο χρήσης τους.

Γιάννης Μόκιας15 Μοντέλα εισαγωγής των ΤΠΕ στην εκπαίδευση A. ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο: διδασκαλία τη πληροφορικής –(τεχνοκεντρικ ό μοντέλο ) B. μέσα σε (και από) όλα τα μαθήματα –ως έκφραση μιας ολιστικής, διαθεματικής προσέγγισης της μάθησης (ολοκληρωμέν ο μοντέλο ) Γ. ως συνδυασμός των δύο προηγούμενων προσεγγίσεων (διδάσκω πληροφορική – διδάσκω και μαθαίνω με την πληροφορική) (πραγματολογικ ό μοντέλο )

Γιάννης Μόκιας16 Η διδασκαλία της Πληροφορικής: Τεχνοκεντρικό μοντέλο Κυριάρχησε κατά τη δεκαετία του 1970, κυρίως στις υψηλότερες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Το μοντέλο αυτό έχει βασική επιδίωξη την απόκτηση γνώσεων πάνω στη λειτουργία των υπολογιστών και την εισαγωγή στον προγραμματισμό τους. Καθιέρωση μαθήματος ή μαθημάτων πληροφορικής στο πρόγραμμα σπουδών ως αυτοτελές γνωστικό αντικείμενο. Μαθαίνω για τους υπολογιστές (ο υπολογιστής γίνεται αντικείμενο εκμάθησης)

Γιάννης Μόκιας17 Ο ι ΤΠΕ σε όλο το εύρος του αναλυτικού προγράμματος Ο λοκληρωμένο μοντέλο Υποστηρίζει την ένταξη και την ενσωμάτωση των ΤΠΕ μέσα σε όλα τα μαθήματα ως έκφραση μιας ολιστικής, διαθεματικής προσέγγισης της μάθησης (ολοκληρωμένη προσέγγιση). Εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα και χαρακτηρίζεται από το ότι η διδασκαλία της χρήσης των τεχνολογιών και η χρήση τους ενσωματώνεται στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα του προγράμματος σπουδών και δεν συνιστά ιδιαίτερο γνωστικό αντικείμενο (αποδίδεται και με τον όρο οριζόντια ή ολιστική προσέγγιση). Οι υποστηρικτές αυτής της προσέγγισης πιστεύουν ότι η διασπορά της διδασκαλίας και της χρήσης της πληροφορικής σε όλο το φάσμα του προγράμματος σπουδών μπορεί να βοηθήσει την ουσιαστική και από κοινού δημιουργική συμμετοχή εκπαιδευτικών και μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία Απαιτεί εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις στην επιλογή της διδακτικής πρακτικής, στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών και στην υλικοτεχνική υποδομή. Απαιτεί εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις στην επιλογή της διδακτικής πρακτικής, στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών και στην υλικοτεχνική υποδομή. Οι ανατροπές που θα προκαλέσει στο πρόγραμμα σπουδών το μοντέλο αυτό το κάνουν βραχυπρόθεσμα μη εφαρμόσιμο. Οι ανατροπές που θα προκαλέσει στο πρόγραμμα σπουδών το μοντέλο αυτό το κάνουν βραχυπρόθεσμα μη εφαρμόσιμο.

Γιάννης Μόκιας18 Η πληροφορική και οι ΤΠΕ στη διδασκαλία και τη μάθηση Π ραγματολογικό μοντέλο Είναι ο συνδυασμός των προηγούμενων μοντέλων (τεχνοκεντρικό - ολοκληρωμένο). Είναι μια μεταβατική, "εφικτή" λύση –απαραίτητη για ένα τουλάχιστον χρονικό διάστημα μέχρι την πλήρη ένταξη (με τη λογική της ενσωμάτωσης) των τεχνολογιών σε όλο το αναλυτικό πρόγραμμα. Χαρακτηρίζεται από τη διδασκαλία ενός (τουλάχιστον) αμιγούς μαθήματος γενικών γνώσεων πληροφορικής και την προοδευτική ένταξη της χρήσης των ΤΠΕ ως μέσο στήριξης της μαθησιακής διαδικασίας στα διάφορα γνωστικά αντικείμενα του προγράμματος σπουδών. Στη βιβλιογραφία αποδίδεται και με τον όρο εφικτή ή μικτή προσέγγιση

Γιάννης Μόκιας19 Σύνοψη: Τα μοντέλα ένταξης ων ΤΠΕ Οι ΤΠΕ ως μέσο Οι ΤΠΕ ως γνωστικό αντικείμενο Τεχνοκεντρικό μοντέλο ή π ροσέγγιση Ολοκληρωμένο μοντέλο ή π ροσέγγιση Πραγματολογικό μοντέλο ή π ροσέγγιση Οι ΤΠΕ ως αντικείμενο και ως μέσο

Γιάννης Μόκιας20 Υπολογιστές και εκπαιδευτική πρακτική  Μαθαίνω για τους υπολογιστές (ο υπολογιστής γίνεται αντικείμενο εκμάθησης)  Μαθαίνω από τους υπολογιστές (ο υπολογιστής σε ρόλο δασκάλου )  Μαθαίνω με τους υπολογιστές (ο υπολογιστής βοηθός του μαθητή )  Μαθαίνω τους υπολογιστές (ο υπολογιστής μαθητής σε ρόλο μαθητή)

Γιάννης Μόκιας21 Μαθαίνω για τους υπολογιστές Υ πολογιστής αντικείμενο εκμάθησης Αλφαβητισμός στην πληροφορική και στους υπολογιστές (τεχνοκεντρικό πρότυπο)

Γιάννης Μόκιας22 Μαθαίνω από τους υπολογιστές Υ πολογιστής « δάσκαλος » Διδασκαλία με τη βοήθεια Υπολογιστή (Computer Assisted Instruction) Προγράμματα εξάσκησης και πρακτικής (drill and practice) Προγράμματα εκμάθησης (tutorials) Έμπειρα Διδακτικά Συστήματα (Intelligent Tutoring Systems): Τεχνητή Νοημοσύνη

Γιάννης Μόκιας23 Μαθαίνω με τους υπολογιστές Υ πολογιστής σύντροφος Μάθηση με τη βοήθεια Υπολογιστή ( Computer Assisted Learning ) Υ πολογιστής ως γνωστικό εργαλείο

Γιάννης Μόκιας24 Μαθαίνω τους υπολογιστές Yπολογιστής ως « μαθητής » Ο μαθητής ως δάσκαλος Το παιδαγωγικό κίνημα της γλώσσας προγραμματισμού LOGO Ο μαθητής προγραμματίζοντας τον υπολογιστή τον «διδάσκει» Διάβασες σήμερα; Έτσι κι έτσι..

Γιάννης Μόκιας25 Δικτυογραφία d08.htmwww.usq.edu.au/course/material/EDU5472/content/mo d08.htm &option-com_content&task-viewwww.21stcenturyskills.org/index.php?Itemid=33&id=31 &option-com_content&task-view Διάβασες σήμερα; Έτσι κι έτσι..

Γιάννης Μόκιας26 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ