Στο μέρος που κήρυττε έστηνε ένα σταυρό, και κάτω απ‘ το σταυρό, ανεβασμένος πάνω σ‘ ένα σκαμνί - πρόχειρο άμβωνα, κήρυττε το λόγο του Θεού.
Προσευχή και Σταυρός
«Ο πανάγαθος Θεός το Σταυρό μας χάρισε «Ο πανάγαθος Θεός το Σταυρό μας χάρισε. Με το Σταυρό να ευλογούμε και τα Άχραντα Μυστήρια, με το Σταυρό να ανοίγουμε και τον Παράδεισο, με το Σταυρό να κατακαίγουμε και τους δαίμονες. Πρώτα όμως και εμείς να έχουμε το χέρι μας καθαρό από αμαρτίες και αμόλυντο. Και τότε, όταν κάνουμε το Σταυρό, κατακαίγεται ο διάβολος και φεύγει.
Αν όμως είμαστε μολυσμένοι με αμαρτίες, δεν πιάνεται ο Σταυρός που κάνουμε. Γι’ αυτό αδελφοί μου, ή τρώτε ή πίνετε κρασί ή νερό ή περπατάτε ή δουλεύετε να μη σας λείπει αυτός ο λόγος από το στόμα σας και ο Σταυρός από το χέρι σας. Και αν μπορείτε το μερόνυχτο κάνετε πενήντα και εκατό κομποσχοίνια (την προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με») καλό και άγιο έργο είναι.
Τι πρέπει να κάνεις κι εσύ; Και να προσεύχεστε πάντα, την αυγή και το βράδυ και μάλιστα τα μεσάνυχτα όπου είναι ησυχία. Ακούστε, Χριστιανοί μου, πως πρέπει να γίνεται ο Σταυρός και τη σημαίνει. Μας λέει το άγιο Ευαγγέλιο πως η Αγία Τριάδα, ο Θεός, δοξάζεται στον ουρανό περισσότερο από τους αγγέλους. Τι πρέπει να κάνεις κι εσύ;
Σμίγεις τα τρία σου δάχτυλα με το δεξί σου χέρι και μη μπορώντας να ανεβείς στον ουρανό να προσκυνήσεις, βάζεις το χέρι σου στο κεφάλι σου γιατί το κεφάλι σου είναι στρογγυλό και φανερώνει τον ουρανό και λες με το στόμα: Καθώς εσείς οι Άγγελοι δοξάζετε την Αγία Τριάδα στον ουρανό έτσι και εγώ ως δούλος ανάξιος δοξάζω και προσκυνώ την Αγία Τριάδα.
Και καθώς τα δάχτυλα είναι τρία ξεχωριστά και μαζί έτσι είναι και η Αγία Τριάδα , ο Θεός, τρία πρόσωπα και Ένας μόνο Θεός. Κατεβάζεις το χέρι από το κεφάλι σου και το βάζεις στην κοιλιά σου και λες: Σε προσκυνώ και σε λατρεύω, Κύριέ μου, γιατί καταδέχτηκες και σαρκώθηκες στην κοιλιά της Θεοτόκου για τις δικές μας αμαρτίες.
Το βάζεις πάλι στο δεξιό σου ώμο και λες: Σε παρακαλώ να με συγχωρήσεις και να με βάλεις στα δεξιά σου με τους δικαίους. Βάζοντάς το πάλι στον αριστερό ώμο λες: Σε παρακαλώ, Κύριέ μου, μη με βάλεις στ’ αριστερά Σου με τους αμαρτωλούς.
Έπειτα κύπτοντας κάτω στη γη λες: Σε δοξάζω, Θεέ μου, Σε προσκυνώ και Σε λατρεύω διότι, καθώς βάλθηκες στον τάφο έτσι θα βαλθώ και εγώ.
Και όταν σηκώνεσαι όρθιος, φανερώνεις την Ανάσταση και λες: Σε δοξάζω, Κύριέ μου, Σε προσκυνώ και Σε λατρεύω που αναστήθηκες από τους νεκρούς για να αναστήσεις και εμάς και να μας χαρίσεις την αιώνια ζωή. Αυτό σημαίνει ο πανάγιος Σταυρός».
Η αργία της Κυριακής
Στο κήρυγμά του επιμένει πολύ στο ζήτημα της Κυριακής αργίας. Προτρέπει να μην εργάζονται την Κυριακή, να μη πηγαίνουν ούτε στις πιο αναγκαίες εργασίες. Τους εξηγούσε μάλιστα και το λόγο. Η μέρα της Κυριακής είναι μέρα ανάπαυσης, μέρα πνευματικής χαράς, μέρα ψυχικής απασχόλησης.
«Πρέπει να εργαζόμαστε έξι μέρες γι’ αυτά τα μάταια, τα γήινα, τα ψεύτικα πράγματα και την Κυριακή να πηγαίνουμε στην Εκκλησία, να σκεφτόμαστε τις αμαρτίες μας, το θάνατο, τον Παράδεισο, την ψυχή μας που είναι ανώτερη απ’ όλον τον κόσμο και όχι να εργαζόμαστε και να πραγματευόμαστε την Κυριακή. Εκείνο το κέρδος που γίνεται την Κυριακή είναι καταραμένο και βάνετε φωτιά και κατάρα στο σπίτι σας και όχι ευλογία».
Το μαρτύριο Έτσι, μέσα από τα κηρύγματά του, έπεισε τους Χριστιανούς να μεταβάλουν το κοινό παζάρι από την Κυριακή στο Σάββατο. Αυτή του η ενέργεια προκάλεσε μεγάλη φθορά στους Εβραίους και τους έκανε να τον μισήσουν θανάσιμα. Στην επιστολή του προς τον αδελφό του Χρύσανθο λίγους μήνες πριν το μαρτύριό του (2 Μαρτίου 1779) σημειώνει:
«Δέκα χιλιάδες Χριστιανοί με αγαπούν και ένας με μισεί «Δέκα χιλιάδες Χριστιανοί με αγαπούν και ένας με μισεί. Χίλιοι Τούρκοι με αγαπούν και ένας όχι τόσο. Χιλιάδες Εβραίοι θέλουν το θάνατό μου και ένας όχι» (Επιστ. 1η). Οι Εβραίοι πρόσφεραν στον Κουρτ Πασά του Βερατίου για να τον σκοτώσει είκοσι πέντε χιλιάδες γρόσια, ποσό τεράστιο. Δηλαδή, δέκα πέντε χιλιάδες χρυσές λίρες Αγγλίας.
Οι Τούρκοι τον συνέλαβαν τελικά στο Βεράτι και με το πρόσχημα ότι θα τον οδηγήσουν στον Κούρτ Πασά, πλάι στην όχθη ενός ποταμού κοντά στο Κολικόντασι του φανέρωσαν ότι είχαν διαταγή να τον σκοτώσουν. Ο άγιος Κοσμάς ενώπιον Τούρκου δικαστή
Ο άγιος Κοσμάς οδηγείται στον τόπο του μαρτυρίου.
Ο Άγιος με χαρά δέχθηκε την απόφαση και γονατιστός προσευχήθηκε στο Θεό ευχαριστώντας Τον γιατί θα αξιωνόταν να θυσιάσει για Εκείνον τη ζωή του.
Οι Τούρκοι κρέμασαν σε ένα δέντρο τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό στις 24 Αυγούστου 1779, στα εξήντα πέντε του χρόνια! Ο άγιος Κοσμάς απαγχονίζεται
Έπειτα, έδεσαν στο τίμιο λείψανό του μια βαριά πέτρα και το έριξαν στο ποτάμι για να μη βρεθεί ποτέ.
Εν τω μεταξύ έμαθαν οι Χριστιανοί το Μαρτύριο του Πατροκοσμά και έσπευσαν να βρουν τον Άγιο. Τρεις μέρες είχαν περάσει άκαρπες, ώσπου ω του θαύματος! Ο εφημέριος της Εκκλησία της Υπεραγίας Θεοτόκου στο Κολικόντασι, ο παπα - Μάρκος, μπαίνει στο βαρκάκι του και κάνοντας με πίστη το σταυρό του, αξιώνεται να δει το άγιο λείψανό του Πατροκοσμά να πλέει επάνω στο νερό του ποταμού και να στέκεται όρθιο, σαν να ήταν εν ζωή!!!
Αμέσως σπεύδει και αγκαλιάζει το τίμιο μαρτυρικό σώμα του Αγίου μας και το βάζει στη βάρκα του. Ο παπα - Μάρκος ενταφιάζει το λείψανο του Αγίου Δασκάλου του Γένους στο νάρθηκα της Εκκλησίας των Εισοδίων της Θεοτόκου, στο Κολικόντασι.
Κ Ο Λ Ι Ν Τ Α Σ Ο τάφος του Αγίου Κοσμά
Το άγαλμα του Αγίου Κοσμά στο Καλικόντασι της Β. Ηπείρου
Ο λαός τιμά τη μνήμη του, κάθε χρόνο, στις 24 του Αυγούστου. Το Ιερό Λείψανο του Αγίου
Μέγα Δένδρο, Δήμος Θέρμου Το μοναστήρι του Αγ.Κοσμά, στο Μέγα Δένδρο, τη γενέτηρά του
Η είσοδος του σπιτιού του Αγ. Κοσμά
Μαρμάρινη επιγραφή
Τα θεμέλια του πατρικού σπιτιού του Αγ.Κοσμά
Προτομή του Αγίου Κοσμά στην αυλή του σπιτιού
Το μικρό μουσείο στην αυλή του σπιτιού
Το εσωτερικό του μουσείου
Μερικές από τις προφητείες του Αγ Μερικές από τις προφητείες του Αγ. Κοσμά, στο εσωτερικό του μικρού μουσείου
Άποψη από τον κήπο του σπιτιού
Ο Τάφος των γονέων του Αγ. Κοσμά
Αγ.Κοσμάς, Μουσείο Κέρινων ομοιωμάτων Π. Βρέλλη, Μπιζάνι Ιωαννίνων