Το Εκπαιδευτικο Σενάριο είναι: η περιγραφή ενός μαθησιακού πλαισίου με εστιασμένο γνωστικό αντικείμενο, συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους, συγκεκριμένες παιδαγωγικές αρχές και σχολικές πρακτικές.
Το Εκπαιδευτικο Σενάριο δεν είναι: Τυποποιημένο σχέδιο μαθήματος Συνταγή για επανάληψη μιας μαθησιακής διαδικασίας Χρήση λογισμικού ως αυτοσκοπός και πορεία μαθήματος
Το Εκπαιδευτικο Σενάριο περιλαμβάνει: τον στόχο, τα μέσα και την τελική αξιολόγηση …. Πού θέλουμε να πάνε οι μαθητές και οι μαθήτριες; Πώς θα πάνε εκεί; Πώς θα ξέρουμε ότι έχουν φτάσει; Τι θέλουμε να αποκομίσουν από αυτή τους τη δραστηριότητα;
Το Εκπαιδευτικο Σενάριο περιλαμβάνει: 1. Ταυτότητα 2. Περίληψη και Σκεπτικό δημιουργίας 3. Γνωστικό αντικείμενο 4. Παιδαγωγική στήριξη 5. Χρονισμός και Διάρκεια 6. Συνεργασία και Συντονισμός ομάδων-ατόμων 7. Οργάνωση τάξης 8. Διαδικασία (μαθητικές δραστηριότητες) 9. Παραλλαγές/Επέκταση 10. Υλικά 11. Βιβλιογραφία 12. Αξιολόγηση του σεναρίου
Ταυτότητα Κοινό: σε ποια τάξη απευθυνόμαστε Γνωστικά αντικείμενα: με ποια μαθήματα συνδέεται το σενάριο Σύνδεση με το Αναλυτικό Πρόγραμμα: με ποιες προβλεπόμενες ενότητες του Α.Π. συνδέεται
Περίληψη και Σκεπτικό Σύντομη εισαγωγή που επιτρέπει στον αναγνώστη να αποφασίσει αν το σενάριο του είναι ενδιαφέρον και χρήσιμο Κεντρική ιδέα του σεναρίου (σε τι διαφοροποιείται από την παραδοσιακή διδασκαλία;) Αναφορά στα καινοτομικά στοιχεία του σεναρίου και των εργαλείων στη σχολική κοινότητα και στον αναμενόμενο ρόλο τους για τους συμμετέχοντες Αναφορά στο βαθμό αναγκαιότητας του σεναρίου
Γνωστικό αντικείμενο Το γνωστικό υπόβαθρο του σεναρίου: περιληπτικά το περιεχόμενο στο οποίο αναφέρεται Το εννοιολογικό υπόβαθρο: κατανόηση εννοιών και διασυνδέσεις μεταξύ των επιμέρους γνώσεων Οι στόχοι του σεναρίου: (γνώσεις, δεξιότητες, αξίες) Προαπαιτούμενες γνώσεις
Διδακτική διαδικασία Περιγραφή των διδακτικών μεθόδων που εμπλέκονται και απαιτούνται στα πλαίσια εφαρμογής του σεναρίου Ανάλυση του τρόπου εργασίας των μαθητών (μόνοι , σε ομάδες , μετωπική ) και του βαθμού αυτενέργειας και αυτονομίας που παρέχεται Αναφορά και επεξήγηση του ρόλου του εκπαιδευτικού μέσα από το προτεινόμενο σενάριο
Παιδαγωγική Στήριξη Σε κάθε διδασκαλία ενυπάρχει ένα παιδαγωγικό σκεπτικό Παιδαγωγική προσέγγιση της οργάνωσης της δ/λίας και της μάθησης (θεωρίες από την έρευνα των επιστημών της αγωγής)
Χρονισμός και Διάρκεια Διάρκεια: Η διάρκεια ενός σεναρίου δεν ταυτίζεται αναγκαστικά με μια διδακτική ώρα Χρονισμός: ανάλογα με το θέμα και τα άλλα χαρακτηριστικά του, το σενάριο μπορεί να διεξάγεται σε διαδοχικές διδακτικές ώρες, είτε σε ώρες που διαμοιράζονται κατά διαστήματα στη διάρκεια του έτους
Οργάνωση της Τάξης Ατομική εργασία Εργασία σε ομάδες Ανάθεση ίδιας εργασίας Καταμερισμός εργασιών Ειδικοί ρόλοι Συνδυασμός τρόπων οργάνωσης της τάξης
Διαδικασία Καθορίζουμε ποιες πληροφορίες θα δοθούν στους μαθητές ώστε: Να μπορούν να κατανοήσουν τι τους ζητά το σενάριο και γιατί είναι σημαντικό Να μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν ως αφετηρία για την εργασία τους Ειδικοί ρόλοι Δραστηριοποίηση των μαθητών/τριών Προσωπική ενεργή εμπλοκή, όχι μηχανική διεκπεραίωση των δραστηριοτήτων Ενθάρρυνση της αυτενέργειας Τελικό Προϊόν κατασκευή Γραπτή συνθετική εργασία Παρουσίαση Αξιολόγηση της γνώσης
Παραλλαγές/Επεκτάσεις Προτάσεις για επεκτάσεις ή και διαφοροποιήσεις του σεναρίου
Μέσα και Υλικά Συνοδευτικά υλικά που επισυνάπτονται στο σενάριο: Φύλλα εργασίας Διευθύνσεις στο διαδίκτυο Τεχνικά εγχειρίδια για το λογισμικό Άλλα υλικά και μέσα λογισμικό Έντυπες πηγές Άλλα εργαλεία, χάρτες, συσκευές κλπ
Βιβλιογραφία Παράθεση πηγών: έντυπες ηλεκτρονικές Συμπληρωματικές πηγές
Αξιολόγηση του σεναρίου Τι πήγε καλά στο μάθημα? Τι προβλήματα αντιμετώπισα? Υπάρχουν πράγματα που μπορούσα να κάνω με διαφορετικούς τρόπους? Μπορώ να βασιστώ σ΄ αυτό το σενάριο για να σχεδιάσω διδακτικά σενάρια για άλλα μαθήματα?
Εκπαιδευτικό (διδακτικό) σενάριο (educational scenario) είναι η περιγραφή ενός μαθησιακού πλαισίου με εστιασμένο (-α) γνωστικό (-ά) αντικείμενο (-α), συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους, παιδαγωγικές αρχές και πρακτικές. Ένα σενάριο ενέχει αλλά και υλοποιείται μέσα από σειρά εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων (educational activities). Η δομή και η ροή κάθε δραστηριότητας, ο ρόλος του διδάσκοντα και των μαθητών καθώς και η αλληλεπίδραση αυτών με τα χρησιμοποιούμενα μέσα και υλικά, περιγράφονται σε ένα πλάνο δραστηριότητας (activity plan). Μια ομάδα τέτοιων πλάνων ή σεναρίων προβλέπει τη χρήση του λογισμικού. Οι βασικές παιδαγωγικές αρχές που διέπουν το εκπαιδευτικό (διδακτικό) σενάριο είναι η διερευνητική και η συνεργατική μάθηση καθώς και η διαθεματικότητα. Η αξιολόγηση του μαθητή κατά τη διδασκαλία με τη χρήση των σεναρίων αυτών, αυτή γίνεται από τον καθηγητή με βάση τους στόχους που τέθηκαν αρχικά καθώς και τις βασικές παιδαγωγικές αρχές κατασκευής σεναρίων.
Η δομή των εκπαιδευτικών σεναρίων που περιέχονται στο παρόν βιβλίο είναι η ακόλουθη: Τάξη. Προσδιορίζεται η τάξη στην οποία θα διδαχτεί το συγκεκριμένο σενάριο. Διδακτικό (-ά) αντικείμενο (-α). Αναφέρεται (-ονται) το (-α) διδακτικό (-ά) αντικείμενο (-α)στο (-α) οποίο (-α) εστιάζεται το σενάριο. Ενδεικτικός απαιτούμενος χρόνος. Προτείνεται ο χρόνος που απαιτείται, για να υλοποιηθεί το σενάριο. Ο πραγματικός όμως χρόνος εξαρτάται από το πώς ο ίδιος ο καθηγητής θα χειριστεί το σενάριο αλλά και από τη δυναμική της τάξης. Η ιδέα του σεναρίου. Αναφέρεται ο προβληματισμός ο οποίος οδήγησε στη δημιουργία του σεναρίου με την αξιοποίηση μιας ηλεκτρονικής διεύθυνσης. Απαραίτητο υλικό. Αυτό είναι το τετράδιο, το σχολικό εγχειρίδιο, ο πίνακας, το φύλλο εργασίας, το λογισμικό και γενικά οτιδήποτε θεωρείται απαραίτητο για την υλοποίηση του σεναρίου.
Πορεία διδασκαλίας. Η πορεία διδασκαλίας περιλαμβάνει: α. την Αφόρμηση - Αφετηρία, όπου αναφέρεται το συγκεκριμένο κεφάλαιο (ή η ενότητα ή το κείμενο) του σχολικού εγχειριδίου στο οποίο βασίζεται το σενάριο καθώς και ο προβληματισμός των μαθητών που προέκυψε κατά τη διδασκαλία του κεφαλαίου αυτού και ο οποίος επιχειρείται να ''απαντηθεί'' μέσα από το σενάριο αυτό, και β. τη Διδακτική διαδικασία, στην οποία περιγράφονται αναλυτικά οι ενέργειες των μαθητών και του καθηγητή κατά την υλοποίηση του σεναρίου. Εργασία για το σπίτι. Αναφέρεται η εργασία που δίνει ο καθηγητής στο τέλος της διδακτικής ώρας και η οποία ποικίλει ανάλογα με τους στόχους του σεναρίου. Για τον ίδιο λόγο το τμήμα αυτό μπορεί να παραλείπεται σε κάποια σενάρια. Δυνατότητα τροποποίησης / επέκτασης. Αναφέρονται ενδεικτικά κάποια ή κάποιες ιδέες για μικρή τροποποίηση ή επέκτασή του σεναρίου χρονικά, σε περίπτωση που ο καθηγητής επιθυμεί να διαθέσει περισσότερο χρόνο για το σενάριο αυτό. Σχετικές διευθύνσεις. Πρόκειται για ηλεκτρονικές διευθύνσεις που σε κάποια διδακτικά σενάρια μπορούν να αντικαταστήσουν την αρχικά προτεινόμενη διεύθυνση, χωρίς το σενάριο να αλλάξει, ή να χρησιμοποιηθούν σε παραλλαγή του σεναρίου ή / και για την άντληση συμπληρωματικού υλικού. Τονίζεται ότι οι διευθύνσεις αυτές είναι ενδεικτικές και σε καμία περίπτωση δεν εξαντλούν το θέμα. Ενδεικτική βιβλιογραφία. Αναφέρονται βιβλία, άρθρα περιοδικών ή ηλεκτρονικές διευθύνεις που χρησιμοποιήθηκαν ως βιβλιογραφία για το συγκεκριμένο σενάριο. Φύλλα εργασίας. Αν το σενάριο το απαιτεί, δίνεται στους μαθητές φύλλο εργασίας, το οποίο περιλαμβάνει οδηγίες για την περιήγησή τους στην ηλεκτρονική διεύθυνση ή / και ερωτήσεις - ασκήσεις. Ο καθηγητής στο τέλος της διδακτικής ώρας συγκεντρώνει τα φύλλα εργασίας, για να έχει τη συνολική εικόνα της τάξης. Σε επόμενη διδακτική ώρα συζητά με τους μαθητές τις απαντήσεις