ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΕ Κρήτη, 26 Μαΐου 2012 Τα ενεργειακά δίκτυα καταλύτης της ασφάλειας εφοδιασμού, της προστασίας του κλίματος και, της ενιαίας εσωτερικής αγοράς ενέργειας Γ.Ε. Κουτζούκος, PhD Πρόεδρος ΑΔΜΗΕ ΑΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΕ Κρήτη, 26 Μαΐου 2012

Οι ενεργειακές υποδομές προϋπόθεση των κοινοτικών πολιτικών Η μαζική ανάπτυξη των ΑΠΕ και η ένταξή τους στην αγορά προϋποθέτει ισχυρά, ευέλικτα και διασυνδεδεμένα δίκτυα, Η λειτουργία της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας προϋποθέτει ισχυρές διασυνδέσεις μεταξύ των ΚΜ, ώστε να είναι δυνατό το διασυνοριακό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, Η εξοικονόμηση ενέργειας προϋποθέτει έξυπνους μετρητές και έξυπνα διασυνδεδεμένα δίκτυα ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να ασκούν αποτελεσματικά τον έλεγχο της ζήτησης ενέργειας και να συμμετέχουν ενεργά στην αγορά.

Οι προκλήσεις για την ανάπτυξη των Συστημάτων Μεταφοράς Το περιβάλλον ανάπτυξης και λειτουργίας των συστημάτων μεταφοράς γίνεται πιο σύνθετο, έτσι ώστε να: εξυπηρετηθούν οι στόχοι της πολιτικής να διασφαλισθεί ο πρωτεύον στόχος αδιάκοπτης μεταφοράς της Η.Ε. από την παραγωγή στην κατανάλωση, Οι παράμετροι έχουν πλέον μεγαλύτερη μεταβλητότητα, με συνέπεια την αυξημένη αβεβαιότητα για βασικά δεδομένα του σχεδιασμού της ανάπτυξης, Η εξέλιξη της ζήτησης επηρεάζεται από αντιτιθέμενους παράγοντες: οικονομική κρίση, εξοικονόμηση ενέργειας, διαχείριση της ζήτησης, αύξηση χρήσεων ηλεκτρισμού.

Οι προκλήσεις για την ανάπτυξη των Συστημάτων Μεταφοράς ΙΙ Διάφοροι παράμετροι επιβάλλουν την προσαρμογή του συστήματος μεταφοράς: η μαζική διείσδυση των ΑΠΕ, η στοχαστικότητα της παραγωγής τους και η συνεπαγόμενη μεταβλητότητα των ηλεκτρικών ροών, η αύξηση της απόστασης μεταξύ των κέντρων φορτίου και του νέου παραγωγικού δυναμικού (μαζική διείσδυση μεγάλων μονάδων ΑΠΕ ενώ συγκριτικά η διεσπαρμένη παραγωγή υστερεί σε ανάπτυξη) Το σύστημα του μέλλοντος πρέπει να διαθέτει λειτουργική ευελιξία, ιδίως μέσω μηχανισμών της αγοράς, όπως η ενεργοποίηση της ζήτησης και η λειτουργία οικονομικά αποδοτικών μέσων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. αντλησιοταμιευτήρες)

Οι προκλήσεις για την ανάπτυξη των Συστημάτων Μεταφοράς ΙΙΙ Η ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και η ανάγκη διαχείρισης (στο πλαίσιο της αγοράς) της μαζικής διείσδυσης των ΑΠΕ, αυξάνουν τις διασυνοριακές ροές ενέργειας και παράλληλα την ανάγκη συνεργασίας των Διαχειριστών όχι μόνο για τη λειτουργία αλλά και για τη συντονισμένη ανάπτυξη των Συστημάτων, Η διασύνδεση των απομονωμένων δικτύων με στόχο την παροχή πρόσβασης όλων των καταναλωτών στην ενιαία αγορά ενέργειας, Οι αντιδράσεις στην ανάπτυξη νέων έργων μεταφοράς εντείνονται (NIMBY), με συνέπεια την δραματική αύξηση και αβεβαιότητα του χρόνου και του κόστους υλοποίησης των έργων.

Απαιτούνται μεγάλου ύψους επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές Έως το 2020, χρειάζονται περί τα 200 δις ευρώ για επενδύσεις σε υποδομή Η.Ε. και Φ.Α., συγκεκριμένα απαιτούνται: Κατ’ελάχιστο 140 δις € για ηλεκτρικά συστήματα μεταφοράς υψηλής τάσης, αποθήκευση και εφαρμογές έξυπνων διασυνδεδεμένων δικτύων, 70 δις € για αγωγούς αερίου, αποθήκευση, τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και υποδομή αντίστροφης ροής (ώστε να επιτρέπεται στο αέριο να ρέει και προς τις δύο κατευθύνσεις) και 2,5 δις € για υποδομή μεταφοράς διοξειδίου του άνθρακα (CO2).

Απαιτούνται μεγάλου ύψους επενδύσεις σε ενεργειακές υποδομές ΙΙ Απαίτηση για σημαντική αύξηση των υφιστάμενων επιπέδων επένδυσης, συγκριτικά με την περίοδο 2000 έως 2010 απαιτείται 100% αύξηση των επενδύσεων στον τομέα του ηλεκτρισμού και αύξηση 30% στον τομέα του αερίου, Η πιστωτική πολιτική των χρηματοδοτικών φορέων, δημόσιων και ιδιωτικών, περιορίζεται, μέχρι και επιπέδου ασφυξίας της αγοράς, τα επιτόκια δανεισμού αυξάνονται Citygroup EU Utilities Report, Sept.2011: “The European utilities sector is uninvestable and unattractive to foreign capital like its banking sector” Αναγκαία η εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων χρηματοδότησης των συστημάτων μεταφοράς, σε συνδυασμό με καινοτόμο μηχανισμό ρύθμισης ικανοποιητικού εσόδου για τους Διαχειριστές

Ανάγκη συντονισμένης δράσης της ΕΕ Οι απαιτούμενες επενδύσεις για την επίτευξη των επιδιώξεων του 2020 κινδυνεύουν να μην πραγματοποιηθούν εγκαίρως ή ακόμη και καθόλου, για δύο κυρίως λόγους: Υπέρμετρα μακρύ χρονικό διάστημα αδειοδότησης. Σήμερα, για την κατασκευή μιας εναέριας γραμμής μεταφοράς Η.Ε. μπορεί να χρειάζεται διάστημα και πέραν της 10ετίας.. Δεν είναι όλες οι αναγκαίες επενδύσεις εμπορικά βιώσιμες . Ορισμένες γραμμές ηλεκτρισμού και αγωγοί αερίου μπορεί να μην είναι εμπορικά βιώσιμοι, επειδή η αγορά από μόνη της δεν προσφέρει ικανοποιητική απόδοση στην επένδυση. Ιδίως, επενδύσεις για τη σύνδεση ΚΜ ή περιφερειών της Ένωσης με την ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά, ώστε να: ευνοηθεί ο ανταγωνισμός να επιτευχθούν δίκαιες τιμές για τον καταναλωτή, να υπάρχει εγγύηση ότι οι διαφορετικοί προμηθευτές αερίου θα μπορέσουν να επέμβουν σε περίπτωση που εκδηλωθεί κρίση προμήθειας αερίου. (σύνδεση των χωρών της Βαλτικής με το ευρωπαϊκό σύστημα Φ.Α., επίσης οι διασυνδέσεις των νησιών με το σύστημα της ηπειρωτικής Ελλάδος )

Ανάγκη συντονισμένης δράσης της ΕΕ ΙΙ Πρόβλημα προς επίλυση είναι και η κατανομή του κόστους επενδύσεως που αφορά δύο χώρες εκ των οποίων η μία βαρύνεται με τις δαπάνες, ενώ η άλλη απολαύει των ωφελειών. Παράδειγμα, επένδυση σε συμπιεστές, ώστε το αέριο να ρέει και προς τις δύο κατευθύνσεις για να βοηθηθεί μια γειτονική χώρα σε περίπτωση κρίσης ως προς την προμήθεια αερίου ή, επένδυση σε γραμμές ηλεκτρισμού σε μία χώρα για να παραλάβουν τα πλεονάσματα αιολικής παραγωγής από μία άλλη.

ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Η Επιτροπή προτείνει να επιλεγούν ως έργα «κοινού ενδιαφέροντος» έργα σημαντικά για την επίτευξη των επιδιώξεων της ΕΕ ως προς το κλίμα και την ενέργεια. Τα έργα «κοινού ενδιαφέροντος» θα έχουν δύο πλεονεκτήματα: ειδική διαδικασία αδειοδότησης: ευκολότερη, ταχύτερη και διαφανέστερη από τις κανονικές διαδικασίες Κάθε ΚΜ θα ορίσει ως υπεύθυνη μια «υπηρεσία ενιαίας εξυπηρέτησης» για τη διεκπεραίωση ολόκληρης της αδειοδοτικής διαδικασίας η οποία δεν θα υπερβαίνει τα 3 έτη επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΕ, είτε πρόκειται για επιχορηγήσεις, είτε για ομόλογα (bonds) έργων ή εγγυήσεις. Tην περίοδο 2014–2020, ποσό 9,1 δις € προορίζεται για ενεργειακή υποδομή στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΔΣΕ).

NΕΑ ΜΕΤΡΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ II Η ΕΕ πρώτη φορά συγχρηματοδοτεί από τον τακτικό προϋπολογισμό της την κατασκευή εκτεταμένης ενεργειακής υποδομής. Tην παρελθούσα δημοσιονομική περίοδο (2007-2013), χρηματοδότησε κυρίως μελέτες σκοπιμότητας με συνολικό ποσό 155 Εκατ.ευρώ, 3,85 Δισ.ευρώ επενδύθηκαν σε ενεργειακά έργα βάσει του Ευρωπαϊκού Ενεργειακού Σχεδίου Ανάκαμψης, που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης. Επρόκειτο για ποσά χορηγούμενα άπαξ. Κριτήρια επιλογής των ΕΚΕ είναι: Η οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα και η εμπλοκή τουλάχιστον δύο ΚΜ, Πρόσθετα κριτήρια για κάθε τομέα θα διασφαλίζουν ότι τα έργα: ενισχύουν ιδίως την ασφάλεια του εφοδιασμού, επιτρέπουν ενοποίηση της αγοράς, ευνοούν τον ανταγωνισμό, κατοχυρώνουν την ευελιξία του συστήματος, επιτρέπουν τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στα κέντρα κατανάλωσης και τους τόπους αποθήκευσης.

Νέα Μέτρα Κοινοτικής Παρέμβασης Η ΕΕ θα συγχρηματοδοτήσει ποσοστό έως και 50% των δαπανών για εκπόνηση μελετών και την εκτέλεση εργασιών Σε εξαιρετικές περιστάσεις, ποσοστό έως και 80% του κόστους των έργων απαιτούν καινοτόμες λύσεις ή παρουσιάζουν διατομεακές συνέργειες  Αφορά σε έργα ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια του εφοδιασμού ή την αλληλεγγύη σε περιφερειακή ή ενωσιακή κλίμακα.

Νέα Μέτρα Κοινοτικής Παρέμβασης Τα νέα χρηματοδοτικά μέσα θα περιλαμβάνουν εταιρικά κεφάλαια (π.χ. επενδυτικά ταμεία) και μέσα επιμερισμού του κινδύνου (π.χ. δάνεια και εγγυήσεις, και ιδίως ομόλογα έργων), τα οποία δημιουργούν μεγαλύτερη πολλαπλασιαστική επενέργεια απ’ όσο οι επιχορηγήσεις. Με τον συνδυασμό διαφόρων μορφών στήριξης θα καθίσταται δυνατή η προσαρμογή της παρεχόμενης χρηματικής αρωγής στις ιδιαίτερες ανάγκες ενός έργου. Τα μέσα επιμερισμού του κινδύνου πιθανότατα να είναι κατάλληλα για μεγαλύτερες επενδύσεις χρηματοδοτούμενες μέσω του έργου, όπως μεγάλοι σωληναγωγοί εισαγωγής αερίου που εμπλέκουν πλήθος παραγόντων. Τα έργα υψηλής καινοτομίας με σημαντικό τεχνολογικό κίνδυνο, ιδίως στη μεταφορά ηλεκτρισμού από υπεράκτιες εγκαταστάσεις, μπορεί να απαιτούν τη στήριξη με επιχορήγηση ώστε να ξεκινήσουν. Βελτίωση της αδειοδοτικής διαδικασίας η οποία δεν θα υπερβαίνει τα 3 έτη Οι επενδυτές θα απευθύνονται μόνο στην ενιαία εθνική αρμόδια αρχή που συντονίζει τη διαδικασία χορήγησης άδειας και εκδίδει συνολική απόφαση. (Η ολοκλήρωση έργων ενεργειακής υποδομής, ειδικότερα στον τομέα του ηλεκτρισμού, μπορεί να χρειάζεται περισσότερα από δέκα έτη. Τα 2/3 του χρονικού αυτού διαστήματος καταλαμβάνουν μακροχρόνιες και σύνθετες διαδικασίες αδειοδότησης). Κατά μέσον όρο η προτεινόμενη διαδικασία θα περικόψει το διοικητικό κόστος για ένα δεδομένο έργο κατά ποσοστό 30% από την πλευρά του φορέα προώθησης και περίπου 45% από την πλευρά των αρχών.

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, Ι Υφιστάμενα και Νέα Έργα Μεταφοράς ΜΑΣΜ 2010-2014 (Σύνοψη) ΕΙΔΟΣ ΕΡΓΩΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΑ ΝΕΑ ΣΥΝΟΛΟ Γ.Μ. 400 kV 2840 km 905 3745 Γ.Μ. 150 kV 8337 1117 9454 Γ.Μ. 66 kV 55 -- KYT 18 12 30 Αποκλειστικά με ΑΜΣ 4 16 Αποκλειστικά για 3 6 9 σύνδεση Συμβατικών ΣΠ Με ΑΜΣ & Συμβατικούς ΣΠ 2 5 Υ/Σ ΥΤ/ΜΤ 300 130 430 Υποβιβασμού ΔΕΗ 205 22 227 Υποβιβασμού Πελατών ΥΤ 38 43 Ανύψωσης Συμβατικών ΣΠ 28 8 36 Ανύψωσης Σταθμών ΑΠΕ 29 95 124

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, ΙΙ Διασυνδέσεις του Ελληνικού Συστήματος με γειτονικά Συστήματα ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΝΕΕΣ Ονομασία Ικανότητα (MW) Θεσσαλονίκη - Blagoevgrad (Βουλγαρία) 1250  Ν. Σάντα – Maritsa East (Βουλγαρία)    Θεσσαλονίκη - Dubrovo (ΠΓΔΜ) ΚΥΤ Αράχθου - Galatina (Ιταλία) Μελίτη - Bitola (ΠΓΔΜ) Καρδιά - Elbasan (Αλβανία) Μούρτος - Bistrica (Αλβανία) 500  Ν. Σάντα - Babaeski (Τουρκία) Σε δοκιμαστική λειτουργία

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, ΙΙΙ Σταθμοί Παραγωγής στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα Κατηγορία Υφιστάμενοι Υπό κατασκευή Αρ. Ισχύς (MW) Λιγνιτικοί 19 4930 Πετρελαϊκοί 4 730 ΦΑ Συνδυασμένου Κύκλου 8 3299,4 3 1664,6 ΦΑ Ανοικτού Κύκλου 508,5 ΣΗΘ με ισχύ ≥ 50 MW 2 116,1 1 334 ΣΥΝΟΛΟ ΘΕΡΜΙΚΑ 36 9584,1 1998,6 Υδροηλεκτρικά 3223

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, ΙV Σταθμοί ΑΠΕ (Υφιστάμενη κατάσταση) στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα ΕΙΔΟΣ ΙΣΧΥΣ (MW) Με μη Δεσμευτικές Προσφορές Σύνδεσης Με Δεσμευτικές Προσφορές Σύνδεσης Σε λειτουργία Α/Π 9543 3557 1231 ΜΥΗΣ 253 149 205 ΣΥΘΗΑ 39 89* Φ/Β 460 935 327* ΣΒΙΟ 176 51 45* ΣΥΝΟΛΟ 10433 4730 1897

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, V Σημαντικότερα Έργα Μεταφοράς στη ΜΑΣΜ 2010-2014 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Έργα Ανάπτυξης Συστήματος 400 kV Νέα ΚΥΤ και ενίσχυση υφιστάμενων ΚΥΤ Νέες Γ.Μ. 400 kV Σημαντικά Έργα Ανάπτυξης Συστήματος 150kV Νέοι Υ/Σ, ενίσχυση υφιστάμενων Υ/Σ, νέες Γ.Μ. 150 kV, αναβάθμιση υφιστάμενων Γ.Μ. 150 kV Έργα Ανάπτυξης για τη Σύνδεση Μονάδων ΑΠΕ Νέοι Υ/Σ ΑΠΕ Νέες Γ.Μ. Ανάπτυξη Διασυνδέσεων Έργα Αντιστάθμισης Αέργου Ισχύος Πυκνωτές 150 kV και Μ.Τ. Πηνία 400 kV και 150 kV

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, VI Αν. Μακεδονία - Θράκη Νέο ΚΥΤ Λαγκαδά (υπό κατασκευή) Νέα Γ.Μ. 400 kV ΚΥΤ Λαγκαδά – ΚΥΤ Φιλίππων (εκτίμηση: από το 2015) Νέο ΚΥΤ Ν. Σάντας (υπό κατασκευή)

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, VII Κεντρική και Δυτική Μακεδονία Ανάπτυξη νέου ΚΥΤ Λαγκαδά με τα παρελκόμενα έργα σύνδεσής του στο Σύστημα (εκτροπή υφιστάμενων Γ.Μ. 400 kV Θεσ/νίκης-Φιλίππων, Θεσ/νίκης-Αμυνταίου και Θεσ/νίκης-Blagoevgrad, καθώς και του υφιστάμενου δικτύου 150 kV στην περιοχή - εκτίμηση: από το 2012) Κατασκευή νέας Γ.Μ. 400kV ΚΥΤ Μελίτης – ΚΥΤ Καρδιάς, που παρακάμπτει το ΚΥΤ Καρδιάς και συνδέεται στη Γ.Μ. προς ΚΥΤ Τρικάλων

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, VIII Κεντρική Ελλάδα - Εύβοια ΚΥΤ Αλιβερίου: Απορρόφηση ισχύος νέας θερμικής παραγωγής 400 MW και Α/Π στην Εύβοια (υπό κατασκευή) Σύνδεση ΚΥΤ Αλιβερίου στη Γ.Μ. 400kV ΚΥΤ Λάρυμνας – ΚΥΤ Αγ. Στεφάνου μέσω νέων Γ.Μ. που περιλαμβάνουν και καλωδιακά τμήματα (υπό κατασκευή) ΚΥΤ Λαμίας (εκτίμ.: από το 2017) Ζεύξη (υπόγεια, υποβρύχια, εναέρια) 150kV Ν. Μάκρη - Πολυπόταμος (εκτίμ.: από το 2014) Γ.Μ.150kV Πολυπόταμος – Ν. Εύβοια. Υπό κατασκευή Γ.Μ.150kV Αλιβέρι – Ανατ. Εύβοια (εκτίμηση: από το 2015) Αναβάθμιση υποβρύχιας ζεύξης 150kV Αλιβέρι - Κάλαμος (εκτίμηση: από το 2013)

Συνοπτική παρουσιάση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, IX Αττική ΚΥΤ Ρουφ: Σύνδεση στο Σύστημα 400 kV μέσω 3 Υ/Γ καλωδίων (1 απευθείας με ΚΥΤ Αχαρνών και 2 με είσοδο – έξοδο επί της Γ.Μ. ΚΥΤ Κουμουνδούρου – ΚΥΤ Αχαρνών). Ταυτόχρονη αποξήλωση όλων των εναερίων Γ.Μ. 150 kV που συνδέονται στον υφιστάμενο Υ/Σ Ρουφ (εκτίμηση: από το 2017) ΚΥΤ Μεσογείων: Εκτροπή όλων των διερχόμενων κυκλωμάτων 400 kV και 150 kV Λαύριο-Παλλήνη και Λαύριο-Αργυρούπολη. Κατασκευή νέας διπλής Υ/Γ Γ.Μ. 150 kV (εκτίμηση: 2018) ΚΥΤ Αργυρούπολης (?)

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, X Πελοπόννησος Επέκταση Συστήματος 400 kV προς Πελοπόννησο (ΚΥΤ Πάτρας, Μεγαλόπολης, Κορίνθου και Γ.Μ. για τη σύνδεσή τους στα 400 kV-εκτίμηση: από το 2013-2017) Αναβάθμιση βρόχου 150 kV Τροιζηνίας (εκτίμηση: από το 2014) Αναβαθμίσεις, υπογειοποιήσεις, αποξηλώσεις δικτύου 150 kV στην περιοχή Πάτρας (εκτίμηση: από το 2014-2016

Συνοπτική παρουσίαση του ΕΣΜΗΕ & των Έργων ΜΑΣΜ 2010-2014, XI Κυκλάδες Διασύνδεση των νήσων Σύρου, Νάξου, Κύθνου, Πάρου, Μυκόνου με το Ηπειρωτικό Σύστημα 150 kV μέσω υποβρυχίων καλωδίων 250 km Σύνδεση Λαυρίου-Σύρου με Ε.Ρ. ή Σ.Ρ. Έχει ολοκληρωθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση. Το έργο είναι στη φάση αξιολόγησης των προσφορών

Μη δεσμευτικές προσφορές [MW] Δεσμευτικές προσφορές [MW] Εθνικό Πρόγραμμα για τους στόχους του 2020 EΘΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ 2020 [ΜW] Έτος 2014 2020 Μικρά Υ/Η 300 350 Φ/Β 1500 2200 Λοιπά Ηλιακά 120 250 Αιολικά 4000 7500 Βιομάζα 200 ΣΥΝΟΛΟ 6120 10650 Εγκαταστάσεις ΑΠΕ σε λειτουργία και με Προσφορά Σύνδεσης Μη δεσμευτικές προσφορές [MW] Δεσμευτικές προσφορές [MW] Σε λειτουργία [MW] Αιολικά Μικρά Υ/Η ΣΗΘ Φ/Β Βιομάζα 11297 290 638 181 3717 141 25 1032 27 1364 205 89 482 45 12405,318 ΜW 4941.986 ΜW 2184.509 ΜW Σημειώσεις Δεν περιλαμβάνονται τα μεγάλα Υ/Η Εκτίμηση 500 MW σε λειτουργία και με προσφορές σύνδεσης αρμοδιότητας Διαχειριστή Δικτύου Διανομής ( 1,5 MW / ημέρα) Η συνολική ισχύς των εγκαταστάσεων ΑΠΕ σε λειτουργία και με δεσμευτική Προσφορά Σύνδεσης, υπερβαίνει τους στόχους για το 2014 Αν προστεθούν και οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ με μη δεσμευτικές Προσφορές Σύνδεσης (τέλος 2011), οι στόχοι για το 2020 υπερβαίνονται κατά περίπου 80%

Νέα ΜΑΣΜ 2013- 2015-2022 Διασύνδεση Μεγάλων Νησιών, Κρήτης εξετάζονται δύο λύσεις, Νησιά ΒΑ Αιγαίου μελέτη σκοπιμότητας δημιουργία βρόχου Στ. Ελλάδα-ΒΑ Αιγαίο- Θράκη, Νέα διασύνδεση 400KV με Βουλγαρία, Ολοκλήρωση μεγάλων έργων υφιστάμενης ΜΑΣΜ, (400 KV στην Πελοπόννησο, τη ΒΑ Ελλάδα, Εύβοια (Αλιβέρι και ΑΠΕ), διασύνδεση Κυκλάδων) 26

Επίλογος Η χρυσή αρχή των 3Π για τη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού : Πολλαπλότητα καυσίμων Πολλαπλότητα πηγών παραγωγής Πολλαπλότητα οδεύσεων μεταφοράς, Η ανάπτυξη των μονάδων ΑΠΕ οδηγός της ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς, η διασπορά των μονάδων παραγωγής, οι μεγάλες αποστάσεις μεταφοράς και η ανοιχτή αγορά ενέργειας καθιστούν το σύστημα μεταφοράς ιδιαίτερα κρίσιμο παράγοντα της ασφάλειας εφοδιασμού, Το σύστημα Μεταφοράς συνιστά τον κατ’ εξοχήν φορέα παροχής υπηρεσίας κοινής ωφέλειας στην ηλεκτρική ενέργεια 27