Παρακίνηση: Από τη Θεωρία στην Πράξη Παρακίνηση: Από τη Θεωρία στην Πράξη ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ ΜΒΑ, Ph. D ΙΟΥΛΙΟΣ 2009
Τι είναι το ΜΒΟ (Management By Objectives: Διοίκηση με Στόχους; Management by Objectives (MBO) Ένα πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει συγκεκριμέ-νους στόχους, συλλογικό κλίμα, για μια συγκεκριμένα ορισμένη χρονική περίοδο, με ανάδραση ως προς την επίτευξη των στόχων. Σημαντικά Στοιχεία Συγκεκριμενοποίηση Στόχου Συμμετοχική Λήψη Απόφασης Προκαθορισμένη Χρονική Περίοδος Ανάδραση Απόδοσης
Κατιούσα Παράθεση των Στόχων E X H I B I T 7–1
Συνδέοντας την ΜΒΟ και την Θεωρiα Στoχων MBO Θεωρία Θέσης Στόχων Συγκεκρ. Στόχου Ναι Ναι Δυσκολία Στόχου Ναι Ναι Ανάδραση Ναι Ναι Συμμετοχή Ναι Όχι (εγκρίνεται)
Γιατί Αποτυγχάνουν τα προγράμματα ΜΒΟ Μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τα αποτελέσματα των ΜΒΟ Έλλειψη συμμετοχής από τα ανώτερα κλιμάκια της διοίκησης Αποτυχία απόδοσης ανάλογης αμοιβής Ασυμφωνία πολιτισμών και κουλτούρας
Προγράμματα Αναγνώρισης Υπαλλήλων Τύποι Προγραμμάτων Προσωπική εξατομικευμένη προσοχή Εκδήλωση ενδιαφέροντος Έγκριση-Αποδοχή Ευχαριστία για μια καλά περαιωμένη εργασία Οφέλη των Προγραμμάτων Εκπλήρωση ανάγκης του υπαλλήλου για αναγνώριση Ενθαρρύνουν την εκδήλωση επιθυμητής συμπεριφοράς Ενισχύουν την συνεκτικότητα και την παρακίνηση της ομάδας Ενθαρρύνει τις προτάσεις από τους υπαλλήλους για βελτίωση των διαδικασιών και την περικοπή κόστους
Τι είναι η Συμμετοχή (Involvement) των Υπαλλήλων; Πρόγραμμα Συμμετοχής Υπαλλήλων Μια συλλογική διαδικασία η οποία χρησιμοποιεί όλες τις ικανότητες των υπαλλήλων και είναι σχεδιασμένη να ενθαρρύνει την αυξημένη δέσμευση τους στην επιτυχία του οργανισμού.
Παραδείγματα Προγραμμάτων Συμμετοχής Υπαλλήλων Συλλογική Ηγεσία Μια συλλογική διαδικασία κατά την οποία οι υφιστάμενοι μοιράζονται ως ένα σημαντικό βαθμό την δύναμη λήψης αποφάσεων με τους προϊσταμένους τους.
Παραδείγματα Προγραμμάτων Ανάμιξης Υπαλλήλων Συμμετοχή μέσω Εκπροσώπων Οι εργαζόμενοι συμμετέχουν σε μια συλλογική λήψη απόφασης μέσω μιας μικρής ομάδας αντιπροσώπων. Συμβούλια Εργασίας Ομάδες υποψηφίων ή εκλεγμένων υπαλλήλων οι οποίοι πρέπει να συμβουλεύονται όταν η διοίκηση λαμβάνει αποφάσεις που επηρεάζουν το προσωπικό. Συμβούλια Αντιπροσώπευσης Μια μορφή συμμετοχής μέσω αντιπροσώπευσης –υπάλληλοι παρευρίσκονται στον Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας και εκπροσωπούν τα συμφέροντα των υπαλλήλων της εταιρείας.
Παραδείγματα Προγραμμάτων Συμμετοχής Υπαλλήλων Κύκλοι Ποιότητας Μια ομάδα εργασίας υπαλλήλων οι οποίοι συναντιούνται συχνά για να συζητήσουν τα ποιοτικά τους προβλήματα, αιτίες έρευνας, να προτείνουν λύσεις και να αναλάβουν διορθωτική δράση.
Παραδείγματα Προγραμμάτων Ανάμιξης Υπαλλήλων Διάθεση Μετοχών στους Υπαλλήλους (ESOPs) Εταιρικά προγράμματα αποδοχών στα οποία οι υπάλληλοι αποκτούν μετοχές ως μερίδιο αποδοχών.
Συνδέοντας τα Προγράμματα Συμμετοχής των Υπαλλήλων με τις Θεωρίες Παρακίνησης Θεωρία Δύο Παραγόντων Εσωτερική Παρακίνηση (intrinsic motivation) Θεωρία Ψ Συμμετοχική Ηγεσία Προγράμματα Συμμετοχής Υπαλλήλων Θεωρία ERG Ανάγκες Υπαλλήλων
Σχεδιασμός Εργασίας και Προγραμματισμός Περιφορά σε διάφορες Θέσεις Εργασίας Η εκ περιτροπής απασχόληση ενός εργαζομένου από μια εργασία σε μια άλλη. Διεύρυνση Εργασιών Η οριζόντια (στο πλέγμα της εταιρείας) διεύρυνση της θέσης. Εμπλουτισμός Εργασίας Η κάθετη (στο πλέγμα της εταιρείας) διεύρυνση της θέσης εργασίας.
Οδηγίες για τον Εμπλουτισμό μιας Εργασίας Προτεινόμενος Τρόπος Δράσης Μέγεθος Εύρους Εργασίας Συνδυασμός Εργασιών Ποικίλες δεξιότητες Είδος Εργασίας Δημιουργία φυσικών μονάδων εργασίας Σημαντικότητα Εργασίας Καθιέρωση σχέσεων με τους πελάτες-πολίτες Αυτονομία Κάθετη διεύρυνση εργασίας Άνοιγμα διόδων ανάδρασης Ανάδραση Πηγή: J.R. Hackman and J.L. Suttle, eds., Improving Life at Work (Glenview, IL: Scott Foresman, 1977), p. 138. E X H I B I T 7–4
Επιλογές Προγράμματος Εργασίας Ευέλικτο Ωράριο Οι υπάλληλοι εργάζονται κατά τις ώρες εργασιακής αιχμής κάθε ημέρα αλλά έχουν την πολυτέλεια να προσαρμόζουν τον συνολικό χρόνο εργασίας τους μέσω ενός ευέλικτου ωραρίου εκτός της αιχμής. Διαμοίραση Εργασίας Η εφαρμογή του να μοιράζεται μια 40ωρη εβδομαδιαία εργασία μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ατόμων.
Παράδειγμα ενός Ευέλικτου Ωραρίου Ευέλικτες ώρες Ώρες αιχμής Ώρες αιχμής Ευέλικτες ώρες Γεύμα 6 π.μ. 9 π.μ. 12 μεσ. 1 μ.μ. 3 μ.μ. 6 μ.μ. Χρόνος κατά την διάρκεια της ημέρας
Επιλογές Εργασιακού Προγράμματος Τηλε-Εργασία (Telecommuting) Οι υπάλληλοι διεκπεραιώνουν την εργασία τους από το σπίτι σε έναν υπολογιστή που είναι συνδεδεμένος στο δίκτυο του γραφείου. Κατηγορίες Telecommuting: Διαδικαστικός χειρισμός πληροφοριών Κινητές δραστηριότητες Επαγγελματικές και άλλες εργασίες εξειδικευμένων γνώσεων
Telecommuting Πλεονεκτήματα Μεγαλύτερος αριθμός εργατικού δυναμικού Υψηλότερη παραγωγικότητα Λιγότερες κινήσεις προσωπικού Βελτιωμένο ηθικό Μειωμένα κόστη εργασιακού χώρου Μειονεκτήματα (Εργοδότης) Λιγότερο άμεση επίβλεψη από ανώτερους Δυσκολία συντονισμού ομαδικότητας Δυσκολία αξιολόγησης της μη-ποσοτικής απόδοσης
Μεταβλητά Προγράμματα Πληρωμών Ένα μερίδιο του μισθού του εργαζομένου βασίζεται σε κάποιο ανεξάρτητο και/ή οργανωτικό μέτρο απόδοσης. Πληρωμή ανά κομμάτι Διανομή κερδών Συμμετοχή στα έσοδα
Μεταβλητά Προγράμματα Πληρωμών Πληρωμή ανά Κομμάτι Οι εργαζόμενοι πληρώνονται ένα σταθερό ποσό για κάθε παραγόμενη μονάδα που ολοκληρώνεται. Διανομή Κερδών Προγράμματα που διανέμουν αποζημιώσεις βάσει ενός καθιερωμένου μαθηματικού τύπου ο οποίος έχει σχεδιαστεί γύρω από την κερδοφορία της επιχείρησης. Συμμετοχή στα Έσοδα Ένα πλάνο παρακίνησης κατά το οποίο οι βελτιώσεις στην παραγωγικότητα μιας ομάδας καθορίζουν το συνολικό ποσό των χρημάτων που της αποδίδεται.
Πληρωμή βάσει Δεξιοτήτων Το επίπεδο του μισθού ορίζεται από το πόσες δεξιότη-τες έχει ο εργαζόμενος ή το πόσες δουλειές μπορεί να κάνει. Πλεονεκτήματα Πληρωμής βάσει δεξιοτήτων: Παρέχει ελαστικότητα στην πρόσληψη προσωπικού. Εδραιώνει επικοινωνία κατά μήκος του οργανισμού. Ελαττώνει την συμπεριφορά του «αυτή είναι η δική μου περιοχή». Ολοκληρώνει τις ανάγκες των υπαλλήλων για πρόοδο (χωρίς προαγωγή). Οδηγεί σε βελτιωμένες αποδόσεις.
Πληρωμή βάσει Δεξιοτήτων Μειονεκτήματα Πληρωμής βάσει Δεξιοτήτων: Έλλειψη ευκαιριών μετεκπαίδευσης που θα αυξήσουν το μισθό του υπαλλήλου. Συνέχιση πληρωμών των υπαλλήλων για δεξιότητες που δεν χρησιμοποιούνται πλέον. Πληρωμές για δεξιότητες οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται άμεσα μέσα στην επιχείρηση. Πληρώνεται η δεξιότητα, όχι η απόδοση του υπαλλήλου με χρήση αυτής της δεξιότητας.
Κυμαινόμενες Αμοιβές Οι εργαζόμενοι «ράβουν» το πρόγραμμα των αμοιβών τους διαλέγοντας κάποιες επιλογές από ένα μενού αμοιβών ώστε να ικανοποιεί τις προσωπικές τους ανάγκες. Πλάνα Πυρήνας-Συν: ένας πυρήνας των θεμελιωδών αμοιβών και μια σαν-από-μενού επιλογή των άλλων αμοιβών. Flexible Spending Plans: επιτρεπεται στους εργαζομενους να χρησιμοποιουν τα αφορολογητα χρηματα των αμοιβων τους για να αγοραζουν πακετα αποδοχων και υπηρεσιων. προσχεδιασμένα πακέτα αμοιβών για συγκεκριμένες ομάδες υπάλληλων.
Επιπτώσεις στους Μάνατζερ Παρακίνηση Υπάλληλων στους Οργανισμούς Αναγνώριση διαφορών σε κάθε άτομο. Χρήση στόχων και ανάδραση. Επιτρέπεται στους υπάλληλους να συμμετέχουν στην λήψη αποφάσεων που θα τους επηρεάζει. Σύνδεση αμοιβών με την απόδοση. Έλεγχος συστήματος ως προς την δικαιοσύνη μέσα στον οργανισμό.