Διδακτική Μεθοδολογία του Λογισμικού Ιστορίας Διδακτική Μεθοδολογία του Λογισμικού Ιστορίας Παναγιώτης Νταβαρίνος Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων

Το Εκπαιδευτικό Λογισμικό Ιστορίας Περιπλάνηση στο Χωρο-Χρόνο

www.chorochronos.gr Γυμνάσιο-Λύκειο Home Διαδραστικός Άτλαντας Χάρτες και Προσομοιώσεις Εκπαιδευτικές Δραστηριότητες User Forum Προϊόντα Blog Εκπαιδευτικό λογισμικό για την Ιστορία της Α΄-Γ΄ Γυμνασίου Εκπαιδευτικό λογισμικό για την Ιστορία της Α΄-Γ΄ Λυκείου E-mail: chorochronos@talent.gr © 2010 - Talent A.E. Πληροφορικής

Η διδασκαλία της Ιστορίας Αφηγηματική διδασκαλία Η διήγηση του πλήθους των γεγονότων και των λεπτομερειών τους δυσχεραίνουν τη διδασκαλία και την κατανόηση του μαθήματος της Ιστορίας. Διερευνητική μάθηση Η παιδαγωγική αξιοποίηση των υπολογιστικών εργαλείων συντελεί στη γνωστική υποστήριξη της κατανόησης των ιστορικών γεγονότων.

Πορεία διδασκαλίας Το θέμα του γνωστικού αντικειμένου που πραγματεύεται το σενάριο. Το υπολογιστικό περιβάλλον που προτείνεται για τη διδασκαλία συγκεκριμένης ενότητας. Εκπαιδευτικό Λογισμικό : Περιπλάνηση στο Χωρο-Χρόνο, Διευθύνσεις συναφών και παιδαγωγικά κατάλληλων ιστοσελίδων του Διαδικτύου.

Παιδαγωγικά στοιχεία του σεναρίου(α) Σύντομη επισκόπηση της ιδέας του σεναρίου της διδακτικής ενότητας από το διδάσκοντα Οργάνωση τάξης Κατανομή μαθητών από το διδάσκοντα σε ολι-γομελείς ομάδες εργασίας (Κριτήρια: νοητική ικανότητα, ψυχοκινητική προσαρμογή, ενδιαφέρον, κοινωνιόγραμμα τάξης) Σύνδεσμος ομάδας για συνεργασία με τις άλλες ομάδες Εξερευνητής του Διαδικτύου

Παιδαγωγικά στοιχεία του σεναρίου (β) Συντάκτης της ομάδας που θα καταγράφει στον Επεξεργαστή Κειμένου τις διαδικασίες του σχεδίου διερεύνησης του Λογισμικού Παρουσιαστής των πορισμάτων της ομάδας Ο διδάσκων στο τέλος της διδασκαλίας συνοψίζει τα πορίσματα της διερεύνησης των δραστηριοτήτων του Λογισμικού. Χώρος εφαρμογής σεναρίου : Αίθουσα τάξης (με ασύρματο Internet μέσω του Π.Σ.Δ.-sch.gr και εγκατάσταση μικρής κεραίας στο Σχολείο εξόδοις της Σχολικής Επιτροπής) Χρονική διάρκεια εφαρμογής σεναρίου : Δύο δι-δακτικές ώρες (με προετοιμασμένη την ιδέα του σεναρίου από τους μαθητές)

Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών Γνώση του ιστορικού πλαισίου του θέματος του σεναρίου(ανάγνωση της ενότητας του σχολικού εγχειριδίου) Εμπειρία μαθητών στην ομαδοσυνεργατική δραστηριότητα(προηγούμενες δραστηριότητες,κατάλληλη διευ-θέτηση θρανίων [: 2 θρανία - f2f = 4 μαθητές/ομάδα]) Δεξιότητες μαθητών : Εξερεύνηση Διαδικτύου(μέσω Π.Σ.Δ.-sch.gr) Επεξεργασία Κειμένου Εκτύπωση/Σάρωση

Διδακτικοί στόχοι ΔΕΠΠΣ/ΑΠΣ μαθήματος Ιστορίας [http://pi-schools.gr] i. Γνωστικοί στόχοι, π.χ. Να γνωρίσουν οι μαθητές … Να συνειδητοποιήσουν … ii. Μαθησιακοί στόχοι, π.χ. Να δραστηριοποιηθούν οι μαθητές στη διερευνητική-βιωματική μάθηση. Να αναπτύξουν την κριτική σκέψη τους.

Εφαρμογή του σεναρίου Δραστηριότητες ομάδων μαθητών Εφαρμογή του σεναρίου Δραστηριότητες ομάδων μαθητών Δραστηριότητα 1ης Ομάδας : π.χ. Να κατατάξετε τα κυριότερα γεγονότα … σε ένα Χρονολογικό Πίνακα, αντλώντας στοιχεία από τις παρακάτω ηλεκτρονικές πηγές : i. Εκπ/κό Λογισμικό…www.chorochronos.gr, ii. http://www. …, iii. www. … Να καταγράψετε τις απόψεις σας για αυτά τα γεγονότα σε ένα αρχείο Επεξεργαστή Κειμένου.

Φύλλο εργασίας 1ης ομάδας Η Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922) και οι συνέπειές της για τον Ελληνισμό [7ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου «Νέα Φώκαια»] Έρευνα-επεξεργασία 1)Να διερευνήσετε τα κυριότερα γεγονότα της Μικρασιατικής Εκστρατείας και να τα κατατάξετε σε ένα Χρονολογικό Πίνακα, αντλώντας στοιχεία από τις παρακάτω ηλεκτρονικές πηγές: I. Εκπαιδευτικό Λογισμικό, Περιπλάνηση στο Χώρο/Χρόνο(μέσω των διαδραστικών χαρτών και των χρονοχαρτών, II. http://www.hellenichistory.gr [Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού], (αρχική σελίδα: Ελληνική Ιστορία-Νεωτέρα. Η επέκταση του Ελληνικού Κράτους 1897-1922, Εσωτερική Πολιτική,(τέλος κειμένου)[...] «Στις εκλογές του 1920 ...») III. www.ert-archives.gr (επιμορφωτικό ιστορικό ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ «Από τη Μικρασία Χαίρε»,α/α 14, σ. 4). Χρονολογικός Πίνακας γεγονότων 1918,Δεκέμβριος :Υπόμνημα Ελ. Βενιζέλου στο Συνέδριο των Μεγ. Δυνάμεων, στο Παρίσι, για τις δίκαιες εθνικές διεκδικήσεις της Ελλάδας στην οθωμανική Μ. Ασία 1919,Μάιος : Απόβαση στη Σμύρνη τμήματος ελληνικού στρατού, με συμμαχική εντολή, για πενταετή διοίκηση της εδαφικής «ζώνης Σμύρνης» της Μ. Ασίας. Διορισμός Έλληνα γενικού διοικητή (ύπατου αρμοστή) 1920,Άνοιξη : Ο ελληνικός στρατός κατέλαβε την Αν. Θράκη και προώθησε τις μονάδες του στο εσωτερικό της Μ. Ασίας, πέρα από τα όρια της εδαφικής «ζώνης Σμύρνης» 1920, Αύγουστος : Συνθήκη Ειρήνης Σεβρών (συνοικίας Παρισιού) για τη διεκδίκηση εδαφών του Ελληνισμού από την ηττημένη (κατά τον Α΄Π.Π.) Οθωμανική Αυτοκρατορία. Υπό προσωρινή ελληνική διοίκηση η εδαφική «ζώνη Σμύρνης».Οι Τούρκοι, υπό τον Κεμάλ Ατατούρκ, απέρριψαν τη Συνθήκη των Σεβρών και οργάνωσαν κίνημα εθνικής αντίστασης εναντίον των Ελλήνων 1920,Νοέμβριος : Εκλογές στην Ελλάδα. Ήττα του κόμματος του Ελ. Βενιζέλου και επάνοδος (Δεκέμβριος 1920) του εξόριστου βασιλιά Κωνσταντίνου, αντιπάλου των συμμαχικών Δυνάμεων 1921 : Διπλωματικές επιτυχίες του κινήματος εθνικής αντίστασης των Τούρκων. Οι συμμαχικές Δυνάμεις αναθεώρησαν την πολιτική τους έναντι της Ελλάδας και υπέγραψαν συμφωνίες συνεργασίας με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος στο πολεμικό μέτωπο της Μ. Ασίας. Προέλαση του ελληνικού στρατού προς την Άγκυρα 1922,Καλοκαίρι : Έναρξη αντεπίθεσης τουρκικού στρατού. Γενική σύμπτυξη ελληνικού στρατού. Κατάρρευση του μετώπου. Οπισθοχώρηση ελληνικού στρατού. Άλωση και πυρπόληση της Σμύρνης από τους Τούρκους. Ιερό Μαρτύριο μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου. Ανελέητοι διωγμοί Ελλήνων Μ. Ασίας, Πόντου και Αν. Θράκης 1922, Οκτώβριος : Ελληνοτουρκική Συνθήκη Ανακωχής Μουδανιών. Τελικό προϊόν 2)Να καταγράψετε τις απόψεις σας για αυτά τα γεγονότα σε ένα αρχείο Επεξεργαστή Κειμένου. Οι απόψεις μας για τα γεγονότα Η Μικρασιατική Εκστρατεία είχε ως αποτέλεσμα πολλές απώλειες αμάχων και στρατευμένων Ελλήνων και απώλειες εδαφών, των «αλησμόνητων πατρίδων του Μικρασιατικού Ελληνισμού». Η Ελλάδα, οικονομικά και ηθικά εξαντλημένη, έμεινε χωρίς συμμάχους και υποδέχθηκε στοργικά 1,5 εκατομμύριο Έλληνες πρόσφυγες . «Από τη Μικρασία Χαίρε»

Εφαρμογή του σεναρίου Δραστηριότητες ομάδων μαθητών Δραστηριότητα 2ης ομάδας : π.χ. Να διερευνήσετε τις αιτίες του γεγονότος …, αντλώντας στοιχεία από τις ακόλουθες ηλεκτρονικές πηγές : i. Εκπ/κό Λογισμικό… www.chorochronos.gr , ii. http://www. …, iii. www. … Να καταγράψετε τα συμπεράσματά σας σε ένα αρχείο Επεξεργαστή Κειμένου.

Φύλλο εργασίας 2ης ομάδας Η Μικρασιατική Εκστρατεία(1919-1922) και οι συνέπειές της για τον Ελληνισμό [7ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου «Νέα Φώκαια»] Έρευνα-επεξεργασία 1) Να διερευνήσετε (α) τις αιτίες της κατάρρευσης του Ελληνικού στρατιωτικού Μετώπου και (β) το γεγονός της [άλωσης] κατάληψης και πυρπόλησης, της ιωνικής πρωτεύουσας τουΜικρασιατικού Ελληνισμού, από τον Τουρκικό Στρατό, αντλώντας στοιχεία από τις παρακάτω ηλεκτρονικές πηγές: I.Εκαιδευτικό Λογισμικό, Περιπλάνηση στο Χώρο/Χρόνο (μέσω των διαδραστικών χαρτών και των χρονοχαρτών) II. http://www.hellenichistory.gr [Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού], (αρχική σελίδα: Ελληνική Ιστορία-Νεωτέρα. Η επέκταση του Ελληνικού Κράτους 1897-1922, Εσωτερική Πολιτική, (τέλος κειμένου) : [...] «Στις εκλογές του 1920...») III. www.ert-archives.gr (επιμορφωτικό ιστορικό ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ «Από τη Μικρασία Χαίρε»,α/α 14, σ. 4). (α) Οι αιτίες 1)Τα πολιτικά και τα στρατιωτικά λάθη της ελληνικής ηγεσίας (π.χ. η προέλαση στην ενδοχώρα της Μ. Ασίας) 2)Η τουρκική εθνική αντίσταση 3) Η εγκατάλειψη της Ελλάδας από τους συμμάχους της (β) Η άλωση της Σμύρνης Απόσπασμα της διαταγής του Νουρεντίν πασά, διοικητή τουρκικού στρατού Σμύρνης (Αύγ. 1922): «… Κατά συνέπεια…κάθε τούρκος στρατιώτης οφείλει να πράξει το καθήκον του, ως είναι υποχρεωμένος από τη διαταγή της Πατρίδας και να σκοτώσει τέσσερις-πέντε Έλληνες για τη δόξα της Χώρας μας. …». Τελικό προϊόν 2) Να καταγράψετε τα συμπεράσματά σας σε ένα αρχείο Επεξεργαστή Κειμένου. Όλεθρος καταστροφής, απηνείς διωγμοί, θρήνος και δάκρυα των Ελλήνων, προσφυγιά, νέες πατρίδες.   «Από τη Μικρασία Χαίρε»

Εφαρμογή του σεναρίου Δραστηριότητες ομάδων μαθητών Δραστηριότητα 3ης ομάδας : π.χ. Να διερευνήσετε τις συνέπειες του γεγονό-τος…, αντλώντας στοιχεία από τις παρακάτω ηλεκτρονικές πηγές : Εκπ/κό Λογισμικό… www.chorochronos.gr , ii. http://www. …, iii. www. … Να καταγράψετε τα συμπεράσματά σας σε ένα αρχείο Επεξεργαστή Κειμένου.

Φύλλο εργασίας 3ης ομάδας Η Μικρασιατική Εκστρατεία(1919-1922) και οι συνέπειές της για τον Ελληνισμό [7ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου «Νέα Φώκαια»] Έρευνα-επεξεργασία 1) Να καταρτίσετε κατάλογο των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας, του Πόντου και της Αν. Θράκης, αντλώντας στοιχεία από τις παρακάτω ηλεκτρονικές πηγές: I.Εκπαιδευτικό Λογισμικό, Περιπλάνηση στο Χώρο/Χρόνο (μέσω των διαδραστικών χαρτών και των χρονοχαρτώ II. http://www.hellenichistory.gr [Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού],(αρχική σελίδα: Ελληνική Ιστορία-Νεωτέρα. Η επέκταση του Ελληνικού Κράτους 1897-1922, Εσωτερική Πολιτική, (τέλος κειμένου):[...] «Στις εκλογές του 1920...») III. www.ert-archives.gr (επιμορφωτικό ιστορικό ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ «Από τη Μικρασία Χαίρε», α/α 14, σ. 4).  Ελληνικές πόλεις ή επαρχίες Μ. Ασίας, Πόντου και Αν. Θράκης : Άδανα,Αδραμύτιο,Αϊδίνιο,Αλικαρνασσός,Αμάσεια,Αμισός,Αρτάκη,Αττάλεια Βιθυνία, Βόσπορος, Βυζάντιο Ευχάιτα Ηράκλεια Ικόνιο,Καισάρεια, Καππαδοκία, Καρία, Κιλικία, Κερασούντα, Κιουτάχεια, Κυδωνίες Λεοντόπολη, Λυδία, Λυκαονία, Λυκία Μαγνησία, Μάκρη, Μερσίνα, Μεσημβρία, Μουδανιά, Μυσία Νεοκαισάρεια, Νίκαια, Νικομήδεια, Νυμφαίο Παμφυλία, Πάνορμος,Πέραμος,Πέργαμος, Πισιδία, Πόντος, Προποντίδα, Προύσα Ραιδεστός Σαμψούντα, Σεβάστεια, Σελεύκεια, Σήσαμος, Σινασσός, Σινώπη, Σμύρνη Ταρσός, Τραπεζούντα, Τρίπολη Φάρασα, Φιλαδέλφεια, Φοίνικας, Φρυγία, Φώκαια κ.ά.  

Φύλλο εργασίας 3ης ομάδας (συνέχεια) Τελικό προϊόν 2)Να αιτιολογήσετε την ελληνικότητα των ονομασιών αυτών των πόλεων, καταγράφοντας τις εξηγήσεις σας σε ένα αρχείο Επεξεργαστή Κειμένου. Η ομοιότητα των ονομασιών των πόλεων: Οι Μικρασιάτες Έλληνες, μετά τον μεγάλο τουρκικό διωγμό τους από τις «αλησμόνητες πατρίδες» τους και την καταφυγή τους στην μητρόπολή τους Ελλάδα, μετέφεραν στις νέες εστίες τους, μαζί με τις αιώνιες εθνικές αξίες τους και τις ιστορικές παραδόσεις τους και τις ονομασίες των ελληνικών πόλεών τους ως ιερή παρακαταθήκη του Ελληνισμού. Έδωσαν τις ονομασίες των αξέχαστων πόλεών τους στις πόλεις, στις οποίες εγκαταστάθηκαν, στις «καινούργιες πατρίδες» τους, για να μην λησμονούν την ιστορία τους και τα απαράγραπτα φυσικά και εθνικά δίκαιά τους. «Από τη Μικρασία Χαίρε»

Εφαρμογή του σεναρίου Δραστηριότητες ομάδων μαθητών Δραστηριότητα 4ης ομάδας : π.χ. Να καταρτίσετε στο λογιστικό φύλλο (Excel) αλφα-βητικό κατάλογο των ονομασιών των πόλεων…, αντλώντας στοιχεία από τις ακόλουθες ηλεκτρονικές πηγές : i. Εκπ/κό Λογισμικό… www.chorochronos.gr , ii. http://www. …, iii. www. … Να αιτιολογήσετε αυτές τις ονομασίες, με βάση τις πηγές, καταγράφοντας τις εξηγήσεις σας σε ένα αρχείο Επεξεργαστή Κειμένου.

Φύλλο εργασίας 4ης ομάδας Η Μικρασιατική Εκστρατεία(1919-1922) και οι συνέπειές της για τον Ελληνισμό [7ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου «Νέα Φώκαια»] Έρευνα-επεξεργασία 1) Από τις σημαντικότερες συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής για την Ελλάδα ήταν το προσφυγικό πρόβλημα και ο ανελέητος διωγμός των Ελλήνων. Να διερευνήσετε αυτές τις συνέπειες, αντλώντας στοιχεία από τις ακόλουθες ηλεκτρονικές πηγές: I.Εκπαιδευτικό Λογισμικό, Περιπλάνηση στο Χώρο/Χρόνο (μέσω των διαδραστικών χαρτών και των χρονοχαρτών). II. http://www.hellenichistory.gr [Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού], (αρχική σελίδα: Ελληνική Ιστορία-Νεωτέρα. Η επέκταση του Ελληνικού Κράτους 1897-1922, Εσωτερική Πολιτική, (τέλος κειμένου) : [...] «Στις εκλογές του 1920...»), III.www.ert-archives.gr (επιμορφωτικό ιστορικό ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ «Από τη Μικρασία Χαίρε», α/α 14, σ. 4). Οι αρνητικές συνέπειες : Απώλειες αμάχων και στρατευμένων Ελλήνων Απώλειες εδαφών, «των αλησμόνητων πατρίδων» Οικονομική και ηθική εξάντληση Ελλάδας Διεθνής απομόνωση της Χώρας 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες Οι θετικές συνέπειες : Συμβολή Μικρασιατών Ελλήνων στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας Συμβολή Μικρασιατών Ελλήνων στην ανάπτυξη του πνευματικού πολιτισμού Αύξηση του ελληνικού πληθυσμού. Τελικό προϊόν 2) Να καταγράψετε τα συμπεράσματά σας σε ένα αρχείο Επεξεργαστή Κειμένου. Συμπεράσματα Η Μικρασιατική Εκστρατεία ήταν, τελικά, μία μεγάλη πολιτική και οικονομική αποτυχία και εθνική καταστροφή του Ελληνισμού. Οι Τούρκοι πολέμησαν και καταδίωξαν τους Έλληνες χωρίς έλεος. Οι διωκόμενοι Έλληνες κατέφυγαν ως ενδεείς πρόσφυγες στη μητρόπολή τους, την Ελλάδα. Οι πρόσφυγες εντάχθηκαν σύντομα και μεγαλούργησαν στην ελληνική κοινωνία. «Από τη Μικρασία Χαίρε»

Αξιολόγηση της εργασίας των ομάδων των μαθητών Αξιολόγηση της εργασίας των ομάδων των μαθητών Επίτευξη διδακτικών στόχων Επίτευξη των γνωστικών στόχων Επίτευξη του στόχου της ομαδοσυνεργατικής μάθησης Ο διδάσκων αξιολογεί το βαθμό συμμετοχής του κάθε μαθητή στην ομαδική εργασία. Οι ίδιοι οι μαθητές θα αξιολογήσουν την ομαδοσυνεργατική δραστηριότητά τους.

Η παιδαγωγική αξία της χρήσης του Λογισμικού Ιστορίας Η παιδαγωγική αξία της χρήσης του Λογισμικού Ιστορίας Δυναμικές αναπαραστάσεις διερευνητικής μάθησης στην Ιστορία Διαδραστικοί Χάρτες και Χρονοχάρτες Ομαδοσυνεργατική μάθηση Κριτική ιστορική σκέψη μαθητών Συνολική (αντί της αφηγηματικής-γραμμικής έκθεσης) παρουσίαση των γεγονότων Αξιοδίδακτο το μάθημα της Ιστορίας.

Βιβλιογραφία Κυνηγός Χρ., Δημαράκη Ευ.(επιμ.) 2002, Νοητικά εργαλεία και πληρο-φοριακά μέσα, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα Ματσαγγούρας Γ. 1987, «Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση» στο Επιστήμες της Αγωγής, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα Τριλιανός Θαν. 2003-2004, Μεθοδολογία της Σύγχρονης Διδασκαλίας, τ. Α΄+Β΄, Αθήνα ΥπΕΠΘ 2002, ΔΕΠΠΣ & ΑΠΣ Ιστορίας, εκδ. Π.Ι., τ. Α΄, Αθήνα ΥπΕΠΘ 2005, Εκπαιδευτικό Λογισμικό Ιστορίας, Περιπλάνηση στο Χωρο-Χρόνο, Α΄-Γ΄ τάξεις Γυμνασίου/Λυκείου, εκδ. 2.0 Π.Ι., Αθήνα ΥπΕΠΘ 2008, Οδηγίες για τη διδασκαλία των Φιλολογικών Μαθημάτων στο Γενικό Λύκειο, εκδ. Π.Ι., Αθήνα http://www.talent.gr/chorochronos/?page=products http://www.pi.-schools.gr

Τέλος Παρουσίασης Σας ευχαριστώ ! pntavarinos@yahoo.gr Τέλος Παρουσίασης Σας ευχαριστώ ! pntavarinos@yahoo.gr http://users.att.sch.gr/panta1947