Ελληνική Δημοκρατία Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων 1ο Περιφερειακό Αναπτυξιακό Συνέδριο Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για το Σχεδιασμό και την Κατάρτιση του Αναπτυξιακού Προγραμματισμού της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ "ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ"   ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Από το ΕΣΠΑ στο ΣΕΣ… Στρατηγική: βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων και του παραγωγικού συστήματος της χώρας, με έμφαση στη διάσταση της καινοτομίας. Παρά την τεράστια μεταβολή στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση της χώρας από τον αρχικό σχεδιασμό, παραμένει επίκαιρη αποκτώντας ταυτόχρονα κρισιμότητα για την έξοδο της χώρας από την κρίση και την οικοδόμηση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου. Αναγκαίες προσαρμογές για άμβλυνση επιπτώσεων κρίσης. Παρεμβάσεις: Άμεση ενίσχυση των επιχειρήσεων (υφισταμένων, αλλά και νεοϊδρυόμενων) με βασικές κατευθύνσεις εξωστρέφεια, καινοτομία & πράσινη ανάπτυξη Χρηματοοικονομικά Eργαλεία για βελτίωση πρόσβασης σε χρηματοδότηση & ενίσχυση ρευστότητας Έρευνα, Tεχνολογία & Kαινοτομία Εξοικονόμηση Eνέργειας Υποδομές ενίσχυσης του ενεργειακού συστήματος Υποδομές βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και ελκυστικότητας της χώρας και των Περιφερειών

Δυτική Μακεδονία - τρέχουσα περίοδος 1.226 έργα ανταγωνιστικότητας & επιχειρηματικότητας προϋπολογισμού (Δ.Δ.) 175 εκατ. € (2,85% του συνόλου της χώρας) στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ Ο προϋπολογισμός των ανωτέρω έργων αντιστοιχεί στο 3,20% του ΑΕΠ της Περιφέρειας και στο 3,57% της Ακαθάριστης Αξίας Παραγωγής σε αυτήν. Ως προς τους δείκτες αυτούς η Περιφέρεια κατατάσσεται στην 9η θέση, παρά το γεγονός ότι το συνολικό της ΑΕΠ είναι το τρίτο μικρότερο μεταξύ των Περιφερειών της χώρας (στοιχεία 2009) Από τα ανωτέρω έργα, τα 270 (π/υ ΔΔ περίπου 70 εκατ. €) υλοποιούνται μέσω εκχώρησης από την ΕΥΔ ΕΠΑΕ Οι ρυθμοί υλοποίησης των έργων στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, σε όρους δαπανών ως προς τον προϋπολογισμό των έργων, ή και των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί, κινούνται σε επίπεδα ελαφρά υψηλότερα των μέσων της χώρας, τόσο για τις δράσεις κρατικών ενισχύσεων, όσο και για τις λοιπές δράσεις (Πηγή: Ενδιάμεση Αξιολόγηση ΕΠΑΝ ΙΙ)

Δυτική Μακεδονία - τρέχουσα περίοδος 237 επιχειρήσεις στα έργα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας / έρευνας & καινοτομίας (ως προς κλαδική ανάλυση κυρίως κλωστοϋφαντουργία, δέρμα / γούνα, επεξεργασία μετάλλου, κλάδοι οικοδομής, κλπ.) 77 ιδρύσεις επιχειρήσεων από ειδικές ομάδες (νέοι, γυναίκες, κλπ.) 127 μεταποίηση 15 τουρισμός 32 έρευνα & τεχνολογία (17 κουπόνια καινοτομίας) Εξοικονόμηση ενέργειας: «Αλλάζω ΚΛΙΜΑτιστικό»: αντικαταστάθηκαν 864 συσκευές κλιματισμού & επωφελήθηκαν 600 καταναλωτές «Εξοικονόμηση κατ’οίκον»: έως 8/3/13 έχουν ενταχθεί 1.848 νοικοκυριά 4

Προβλήματα – Προκλήσεις Παρατεταμένης διάρκειας ύφεση της ελληνικής οικονομίας, η οποία σε συνδυασμό με την κρίση του τραπεζικού συστήματος, έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη ρευστότητα των επιχειρήσεων και επομένως στην ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων Μείωση της «ζήτησης» για επιμέρους δράσεις, λόγω αδυναμίας άντλησης κεφαλαίων από το χειμαζόμενο τραπεζικό σύστημα της χώρας, τόσο για την υλοποίηση παραγωγικών επενδύσεων (ιδιαίτερα των ΜΜΕ), όσο και για τη στήριξη δράσεων καινοτομίας και έρευνας & τεχνολογίας από τις επιχειρήσεις, αλλά και του παρατεταμένα δυσμενούς οικονομικού κλίματος Περιορισμένη επίδοση του Ιδιωτικού Τομέα σε δραστηριότητες Έρευνας & Ανάπτυξης Καινοτομίας, με αποτέλεσμα η ώθηση να δημιουργείται, κυρίως, από την Ακαδημαϊκή κοινότητα, χωρίς την ανάπτυξη ουσιαστικής συνεργασίας και διασύνδεσης με τις επιχειρήσεις Υψηλό διοικητικό-διαχειριστικό βάρος για τους εμπλεκόμενους παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει και το οποίο μειώνει την αποτελεσματικότητα και ελκυστικότητα των παρεμβάσεων

Αναπτυξιακή Στρατηγική για την περίοδο 2014-2020 «Η συμβολή στην αναγέννηση της ελληνικής οικονομίας με ανάταξη και αναβάθμιση του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της χώρας και τη δημιουργία και διατήρηση βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, έχοντας ως αιχμή την εξωστρεφή, καινοτόμο και ανταγωνιστική επιχειρηματικότητα και γνώμονα την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης». 2η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2014–2020 6

Αναπτυξιακή Στρατηγική για την περίοδο 2014-2020 Με δεδομένη: την αποδυνάμωση του παραγωγικού ιστού της χώρας και τις επιπτώσεις της κρίσης στην παραγωγή και την απασχόληση τη γενικότερη στρατηγική της χώρας για αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου της ως απαραίτητης προϋπόθεσης για την έξοδο από την κρίση και τη βιώσιμη ανάπτυξη Κεντρικός στόχος για τη νέα περίοδο: η «Ανταγωνιστικότητα – Επιχειρηματικότητα – Καινοτομία» με βασική κατεύθυνση: τη μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία & αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας 7

Διευκόλυνση πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση Διευκόλυνση πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση Εξασφάλιση πρόσβασης στο υφιστάμενο τραπεζικό σύστημα, ή/και σε άλλα χρηματοπιστωτικά εργαλεία / μέσα, τόσο για άντληση των αναγκαίων κεφαλαίων κίνησης, όσο και για επενδύσεις σε καινοτομίες στην παραγωγική, λειτουργική και εμπορική δραστηριότητά τους, ή/και για παραγωγή καινοτόμων προϊόντων, με στόχο τη μείωση του μοναδιαίου κόστους και την αύξηση της παραγωγικότητάς τους Αξιοποίηση της εμπειρίας των χρηματοδοτικών εργαλείων για προσεκτικότερο σχεδιασμό και καλύτερη οργάνωσή τους. Ανάγκη για θεσμική ευελιξία σε δομές και χαρακτηριστικά τους, π.χ. περιφερειακή κατανομή, ύψος & μεταβολές στο επενδεδυμένο κεφάλαιο, κλπ. 8 8

Αναβάθμιση υφιστάμενων επιχειρήσεων, με προτεραιότητα στη δυναμικότερη ομάδα τους Συνδυασμένη ενίσχυση των επιχειρήσεων με την εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων και τη χρηματοδότηση πολλαπλών δράσεων με βάση τις ειδικές ανάγκες τους και στόχο την ενίσχυση της θέσης τους στην εγχώρια και διεθνή αγορά Ενίσχυση των επιχειρήσεων για τη δημιουργία διατομεακών και διακλαδικών διασυνδέσεων, ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ συμπληρωματικών κλάδων και τομέων της οικονομίας, όπως η μεταποίηση, ο τουρισμός και η αγροτική παραγωγή - Προώθηση των συνεργατικών σχηματισμών (συνεργασίες, δίκτυα, clusters)

Νέα Επιχειρηματικότητα Ενθάρρυνση της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων στο πλαίσιο της προώθησης της επιχειρηματικότητας ευκαιρίας, με έμφαση στην καινοτομία και στόχευση στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις (B2B) Βασικά χαρακτηριστικά των ενισχυόμενων υπό ίδρυση επιχειρήσεων: Υψηλό επίπεδο μόρφωσης / εμπειρίας των νέων επιχειρηματιών, Καινοτομία και εξωστρέφεια, Υψηλή προστιθέμενη αξία, Δημιουργία μακροπρόθεσμα διατηρήσιμων θέσεων εργασίας, Αξιοποίηση του ΕΚΤ για ενίσχυση ενεργειών, όπως συμβουλευτική υποστήριξη, κατάρτιση των νέων επιχειρηματιών και του προσλαμβανόμενου προσωπικού

Εξωστρέφεια Ανάπτυξη και ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων, προσέλκυση ξένων επενδύσεων  Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας Ανάδειξη δυναμικών κλάδων, διείσδυση των ελληνικών επιχειρήσεων σε νέες αγορές που παρουσιάζουν έντονο επιχειρηματικό ενδιαφέρον Απλοποίηση θεσμικού περιβάλλοντος Βελτίωση μηχανισμών & ανάπτυξη εργαλείων για την υποστήριξη της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων Ενέργειες προώθησης & προβολής ελληνικών προϊόντων σε νέες αγορές Ενέργειες προσέλκυσης ξένων επενδύσεων 11

Έρευνα – Τεχνολογία – Καινοτομία Ανάγκη αναίρεσης της περιορισμένης ζήτησης από πλευράς επιχειρήσεων, η οποία μάλιστα επιτείνεται λόγω της κρίσης και της μείωσης του πλήθους των επιχειρήσεων δυνητικών εταίρων σε πολιτικές ενίσχυσης της καινοτομίας Στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης σε εθνικό / περιφερειακό επίπεδο μέσω διαβούλευσης βασικούς εταίρους. Υποκίνηση για ουσιαστική συμμετοχή στην προσπάθεια αυτή των επιχειρήσεων και των φορέων της Έρευνας & Τεχνολογίας (μέσω κατάλληλου συντονισμού και διαβούλευσης). Υποστήριξη του εγχειρήματος από κατάλληλες μελέτες και δείκτες από τα αρχικά στάδια Έμφαση στην επιχειρηματική καινοτομία, καθώς και στην υιοθέτηση και διάχυση της γνώσης και καινοτομίας - Έμφαση στην αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων έντασης γνώσης.

Ενέργεια Οι προκλήσεις για την εθνική ενεργειακή πολιτική συνάδουν σε πολύ μεγάλο βαθμό με εκείνες της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής και αφορούν σε: Ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού Αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν σχετικά με το περιβάλλον και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής Προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και στην προστασία του καταναλωτή Εκσυγχρονισμό και βελτίωση της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς ενέργειας Ανάδειξη της «ενέργειας» ως πυλώνα της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και της αναβάθμισης της γεωπολιτικής της θέσης

Ενέργεια Βασικές προτεραιότητες: Εξοικονόμηση ενέργειας – Ενεργειακή Αποδοτικότητα («έξυπνα» δίκτυα & μετρητές, τηλεθέρμανση, ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων / ενίσχυση των νοικοκυριών σε δράσεις εξοικονόμησης, παροχή κινήτρων για τη σύνδεση σε δίκτυα φυσικού αερίου, κ.α.) Διείσδυση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) Εκμετάλλευση των εγχώριων αποθεμάτων υδρογονανθράκων Εκσυγχρονισμός – επέκταση δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας (Διασυνδέσεις νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, Διασυνοριακές διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, κλπ.) Προώθηση της διείσδυσης του φυσικού αερίου σε νέες περιοχές και περαιτέρω ενίσχυση των υποδομών λειτουργικής σταθεροποίησης του συστήματος μεταφοράς & αποθήκευσης υγροποιημένου φ. α. (LNG)

Βασικές Αρχές νέου σχεδιασμού Ισχυρό Ε.Π. «Ανταγωνιστικότητας & Επιχειρηματικότητας» στο Σ.Ε.Σ.: καταλύτης για την επιχειρηματική ανάπτυξη σε όλη τη χώρα σε συνέργεια με τα προγράμματα περιφερειακής στόχευσης ή κλίμακας Έμφαση σε οριζόντιες παρεμβάσεις για τα ζητήματα ανάπτυξης που αναφύονται σε εθνική βάση (π.χ. άρση εμποδίων επιχειρηματικότητας, εθνικά ενεργειακά δίκτυα, εθνικές πολιτικές για καινοτομία, εξωστρέφεια, επιχειρηματικότητα και χρηματοδοτικά εργαλεία, κτλ.) με ισχυρό πυλώνα ενίσχυσης της επενδυτικής προσπάθειας Αντίστοιχα περιφερειακά προγράμματα για την παραγωγική ανασυγκρότηση στις περιφέρειες με αξιοποίηση των τοπικών πόρων & δεξιοτήτων, στόχευση στην επίλυση προβλημάτων περιφερειακού χαρακτήρα και την επανεκκίνηση των τοπικών οικονομιών σε τροχιά ανάπτυξης

ΕΠ ΓΙΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Βασικοί άξονες στρατηγικής: Ανταγωνιστικότητα & εξωστρέφεια με ποιοτική επιχειρηματικότητα Καινοτομία, έρευνα, τεχνολογική ανάπτυξη Ενίσχυση της αειφορίας (ως τελικού στόχου και ως μέσου) Ενίσχυση των ενεργειακών επενδύσεων & υποδομών της χώρας Ισχυρή σύνδεση της επιχειρηματικότητας με τον τομέα των τροφίμων (ιδίως στη δευτερογενή μεταποίηση αγροτικών προϊόντων) στη βάση μιας λογικής κριτηρίων συμπληρωματικότητας και όχι κριτηρίων διαχωρισμού Αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων, συμπληρωματικά με στοχευμένες κρατικές ενισχύσεις ή/και αυτοτελώς για την ενθάρρυνση δράσεων επιχειρηματικής ανάπτυξης Ενίσχυση / αναδιάρθρωση του τουρισμού ως βασικού συγκριτικού πλεονεκτήματος της χώρας, ιδίως σε περίοδο κρίσης Ανάδειξη του ανθρώπινου δυναμικού ως βασικού παραγωγικού πόρου 16

Γενικές κατευθύνσεις για τα ΕΠ Συνέργειες μεταξύ όλων των εργαλείων ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και επιχειρηματικότητας και των σχετικών πολιτικών: ΕΠΑΝ ΙΙΙ & ΠΕΠ, εθνικό σκέλος, στρατηγικές επενδύσεις Έμφαση στο σχεδιασμό: Σαφής στοχοθεσία που να εξυπηρετεί ξεκάθαρες στρατηγικές πολιτικές / επιλογές Επικέντρωση σε απτά, πραγματικά & αντικειμενικά μετρήσιμα αποτελέσματα υλοποίησης των έργων Αξιοποίηση αποτιμήσεων προηγούμενων παρεμβάσεων Εστίαση και καθορισμός προτεραιοτήτων (σε τομείς / κλάδους / τύπους επιχειρήσεων / θεματικά πεδία, κλπ.) για την αξιοποίηση συγκριτικού πλεονεκτήματος με στόχο τη μεγιστοποίηση του αναπτυξιακού αποτελέσματος Ενιαία προσέγγιση και οργάνωση των κρατικών ενισχύσεων προς επιχειρήσεις 17

Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας Ως περιοχή με: υψηλό ενεργειακό δυναμικό έντονη επιχειρηματικότητα επαρκέστατους ανθρώπινους πόρους ενεργούς θύλακες καινοτομίας και με λυμένα πλέον τα προβλήματα προσπελασιμότητας είναι κατάλληλη προκειμένου να γίνει πρότυπο ανταγωνιστικής, παραγωγικής & καινοτομικής επιχειρηματικότητας 18

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας ! ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» Λεωφ. Μεσογείων 56, 115 27 Αθήνα