ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» Κ. Μουσουρούλης Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Ανάπτυξης
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» η μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και του φορτίου αιχμής η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και περιορισμός της κλιματικής αλλαγής η αναβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης στα κτίρια και στις πόλεις η δημιουργία ευνοϊκού αστικού περιβάλλοντος και ο περιορισμός του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας η στήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης και των πολιτών για την εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας στα θέματα της περιβαλλοντικής διαχείρισης και η αλλαγή της καθημερινής συμπεριφοράς η κινητοποίηση των δυνάμεων της αγοράς και η προώθηση επενδύσεων προς την κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» η εφαρμογή δράσεων και αποδεδειγμένων καλών πρακτικών για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης: κυρίως στον κτιριακό τομέα (δημοτικά κτίρια) και στην αναβάθμιση των υπαίθριων χώρων και δευτερευόντως στον τομέα των δημοτικών και ιδιωτικών μεταφορών, και στις ενεργοβόρες δημοτικές εγκαταστάσεις. Μέσω της υλοποίησης: τεχνικών παρεμβάσεων, και δράσεων ευαισθητοποίησης και κινητοποίησης πολιτών, τοπικής αυτοδιοίκησης, εταιρειών και φορέων.
Τα επιλεγμένα έργα και δράσεις θα συμβάλουν: στη βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων και του δομημένου περιβάλλοντος, στη μείωση του ηλεκτρικού φορτίου αιχμής, στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των μέσων μεταφοράς σε αστικό επίπεδο, στην ανάπτυξη σχεδίων αστικής κινητικότητας, και στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, ώστε να επιτυγχάνεται η καλύτερη χρήση και διαχείριση της ενέργειας, και η εφαρμογή νέων τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας.
ΑΞΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» Δημοτικά Κτίρια 1. Κοινόχρηστοι Χώροι 2. Μεταφορές (μελέτες & επιλεγμένες παρεμβάσεις) 3. Τεχνικές Υποδομές (μελέτες) 4. Δικτύωση, Ευαισθητοποίηση, Τεχνική Στήριξη 5.
ΣΧΕΔΙΑ ΔΡΑΣΗΣ Κάθε Δήμος (που θα κριθεί επιλέξιμος σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια επιλεξιμότητας) θα υποβάλει Σχέδιο Δράσης για υλοποίηση Δράσεων Εξοικονόμησης Ενέργειας. Στο Σχέδιο θα προσδιορίζονται και θα καταγράφονται παρεμβάσεις που θα χρηματοδοτηθούν από το Πρόγραμμα ‘Εξοικονομώ’. Κάθε Δήμος θα υποβάλει 1 Σχέδιο Δράσης. Κάθε Σχέδιο Δράσης μπορεί να περιλαμβάνει δράσεις είτε από έναν είτε από περισσότερους του ενός άξονες.
ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» Δημοτικά κτίρια 1.1. Έργα αναβάθμισης υφιστάμενων κτιρίων (μελέτη, κατασκευή) 1.1.1 Κτιριακό κέλυφος 1.1.2 Εγκαταστάσεις ΗΜ (θέρμανση/κλιματισμός) 1.1.3 Φωτισμός (τεχνητός και φυσικός) 1.1.4 Εγκατάσταση Συστήματος Ενεργειακής διαχείρισης (Building Energy Management System – BEMS)
Ενδεικτικές παρεμβάσεις στο κτηριακό κέλυφος Προσθήκη θερμομόνωσης στους τοίχους, στις οροφές και στα δάπεδα (σε επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον). Αντικατάσταση παλαιών παραθύρων, θυρών και κουφωμάτων Χρήση ειδικών επιχρισμάτων («ψυχρών» υλικών) σε οροφές και όψεις. Εγκατάσταση εξωτερικών σκιάστρων (σταθερών ή/και κινητών) σε προσανατολισμούς με μεγάλη θερμική επιβάρυνση λόγω ηλιασμού. Φύτευση δωμάτων/στεγών. Η φύτευση θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον 60% της οροφής. Εγκατάσταση/ενσωμάτωση παθητικών ηλιακών συστημάτων
Ενδεικτικές παρεμβάσεις αναβάθμισης φωτισμού Τεχνικές βελτίωσης του φυσικού φωτισμού είναι: Ειδικοί Υαλοπίνακες Πρισματικά φωτοδιαπερατά υλικά Διαφανή μονωτικά υλικά Ράφια φωτισμού-ανακλαστήρες, περσίδες Στόχος της μελέτης αναβάθμισης του τεχνητού φωτισμού είναι η μείωση της υπερκατανάλωσης ενέργειας με ταυτόχρονη βελτίωση των συνθηκών οπτικής άνεσης. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να μελετηθούν: η χρήση ενεργειακά αποδοτικών λαμπτήρων (δεν επιδοτούνται, είναι υποχρεωτικό μέτρο) η χρήση κατάλληλων φωτιστικών σωμάτων υψηλής απόδοσης η εγκατάσταση κατάλληλων συσκευών σύνδεσης (χρήση ηλεκτρονικών στραγγαλιστικών διατάξεων) η εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου, με δυνατότητα σύζευξης τεχνητού/φυσικού φωτισμού
Ενδεικτικές παρεμβάσεις αναβάθμισης των Η/Μ εγκαταστάσεων Αναβάθμιση του συστήματος κεντρικής θέρμανσης. Αναβάθμιση συστήματος κλιματισμού. -Εγκατάσταση εναλλακτών θερμότητας, στα κανάλια απόρριψης και εισαγωγής αέρα εφόσον αυτά βρίσκονται κοντά. -Εγκατάσταση εναλλακτών θερμότητας, στις αντλίες θερμότητας για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης. Κυκλοφορητές - Κινητήρες Εγκατάσταση γεωθερμικών αντλιών θερμότητας Εγκατάσταση ανεμιστήρων οροφής και υβριδικών συστημάτων αερισμού.
(Building Energy Management System – BEMS) Έχει σκοπό την επιτήρηση ή και τον αυτόματο έλεγχο των ηλεκτρολογικών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων ενός κτιρίου, ώστε να είναι δυνατή η ρύθμιση παραμέτρων και η ανάλυση δεδομένων όλων των εγκαταστάσεων από ένα σταθμό ελέγχου. Παράλληλα, είναι δυνατή η παρακολούθηση και καταγραφή της ενεργειακής συμπεριφοράς των συστημάτων που είναι εγκατεστημένα στο κτίριο, καθώς και η δημιουργία αρχείου με στατιστικά στοιχεία.
(Building Energy Management System – BEMS) Τα σημαντικότερα συστήματα που μπορεί να παρακολουθεί και να ελέγχει ένα σύστημα ενεργειακής διαχείρισης σε ένα κτίριο είναι τα εξής: Συστήματα Κλιματισμού - θέρμανσης Παθητικά συστήματα (αίθρια, αερισμός κλπ.) Εγκατάσταση φωτισμού Συστήματα δροσισμού Ηλεκτρικές καταναλώσεις Ποιότητα αέρα Εγκαταστάσεις ασφαλείας Το σύστημα αποτελείται από ένα Κεντρικό Σταθμό Παρακολούθησης και Ελέγχου, τα αισθητήρια όργανα, τις συσκευές εκτέλεσης εντολών, καθώς και τις συνδετήριες καλωδιώσεις. Ο προγραμματισμός και ο χειρισμός του συστήματος γίνεται μέσω του κεντρικού σταθμού ελέγχου.
ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» Δημοτικά κτίρια (συνέχεια) 1.2. Δράσεις ενημέρωσης στην ορθολογική διαχείριση κτιρίων (στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης του Δήμου) 1.2.1 Ενημέρωση δημοτικών υπαλλήλων /εκμάθηση της ορθολογικής χρήσης κτιρίων της δράσης 1.1 1.2.2 Δράσεις ενίσχυσης εθελοντικών συμφωνιών σε επίπεδο Δήμου στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης εταιρειών και οργανισμών
Ενημέρωση δημοτικών υπαλλήλων Η δράση αυτή αποτελεί ουσιαστικά μια παράμετρο της ολοκληρωμένης ενεργειακής διαχείρισης ενός κτιρίου και θα πρέπει να συνοδεύει ένα έργο ολοκληρωμένων παρεμβάσεων. Κριτήριο αξιολόγησης του συγκεκριμένου προγράμματος ενημέρωσης/εκμάθησης αποτελεί η συσχέτισή του με ενεργειακή παρακολούθηση (monitoring) των αποτελεσμάτων των κτιρίων. Θα διατίθενται ερωτηματολόγια για τους υπαλλήλους αλλά και για τη διοίκηση του δήμου, τα οποία θα συμπληρώνονται σε 3-μηνιαία βάση.
Δράσεις ενίσχυσης εθελοντικών συμφωνιών Επιλέξιμες δράσεις: Ημερίδες, διάθεση υλικού, δικτύωση, τακτικές συναντήσεις, λειτουργία επιτροπών. Θα πρέπει να εντάσσονται ορθολογικά και με τεκμηριωμένη βαρύτητα στο Σχέδιο Δράσης του Δήμου. Π.χ. μεγάλοι καταναλωτές στην περιοχή, μεγάλες εταιρείες, νοσοκομεία, ιδιωτικά σχολεία, κ.λ.π. θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΟΦΕΛΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΔΡΑΣΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΟΦΕΛΟΣ Κτιριακό κέλυφος Προσθήκη θερμομόνωσης 10-40% εξοικονόμηση ενέργειας για θέρμανση Αντικατάσταση παλαιών παραθύρων, εξωτερικών θυρών και κουφωμάτων 10-20% εξοικονόμηση ενέργειας για θέρμανση Χρήση ειδικών επιχρισμάτων («ψυχρών» υλικών) τουλάχιστον 10% εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση της εξωτερικής και εσωτερικής θερμοκρασίας δομικών στοιχείων (ανάλογα με την κατασκευή και το χρώμα). Εγκατάσταση εξωτερικών σκιάστρων 20-30% εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη και σημαντική βελτίωση των εσωκλιματικών συνθηκών κατά τουλάχιστον 5ο C Φύτευση δωμάτων/στεγών 20-30% εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη ή και βελτίωση των εσωτερικών θερμοκρασιακών συνθηκών κατά 5ο Εγκατάσταση/ενσωμάτωση παθητικών ηλιακών συστημάτων 10-15% εξοικονόμηση ενέργειας για θέρμανση
ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΟΦΕΛΗ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΔΡΑΣΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΟΦΕΛΟΣ Εγκαταστάσεις ΗΜ (θέρμανση/κλιματισμός) Αναβάθμιση συστήματος κεντρικής θέρμάνσης και αντικατάσταση καυσίμου με Φ/Α 10-15% εξοικονόμηση ενέργειας για θέρμανση Αναβάθμιση συστήματος κλιματισμού Γεωθερμικές αντλίες θερμότητας 20-40% εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη Εγκατάσταση ανεμιστήρων οροφής 20-30% εξοικονόμηση ενέργειας για ψύξη Βελτίωση των συνθηκών θερμικής άνεσης σε αντιστοιχία με 3-4 βαθμούς χαμηλότερη θερμοκρασία. Φωτισμός (τεχνητός και φυσικός) ώς και 30% εξοικονόμηση ενέργειας Ενεργειακή διαχείριση (BEMS) Συνοδευτικά ηλεκτρονικό σύστημα παρουσίασης της ενεργειακής αποδοτικότητας του κτιρίου Εξοικονόμηση και ορθολογική διαχείριση ενέργειας Ενημέρωση δημοτικών υπαλλήλων /εκμάθηση της ορθολογικής χρήσης κτιρίων της δράσης 1.1 Αλλαγή συμπεριφοράς Δράσεις ενίσχυσης εθελοντικών συμφωνιών σε επίπεδο Δήμου στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης εταιρειών και οργανισμών Εξοικονόμηση ενέργειας Διασφάλιση πόρων/κινητοποίηση κεφαλαίων
ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» Κοινόχρηστοι Χώροι (τεχνικά έργα) 2.1 Δημοτικός φωτισμός 2.2 Βελτίωση μικροκλίματος σε κοινόχρηστους χώρους (πεζοδρόμια, πλατείες, περιβάλλων χώρος δημοτικών εγκαταστάσεων και κτιρίων κ.ο.κ.)
Δημοτικός Φωτισμός Αφορά ολοκληρωμένη παρέμβαση, η οποία θα τεκμηριώνεται τεχνικο-οικονομικά και θα αφορά τα φωτιστικά, τους λαμπτήρες και το σύστημα διαχείρισης. Η μελέτη θα περιλαμβάνει: Αποτύπωση του υφιστάμενου συστήματος φωτισμού, έλεγχο των ποιοτικών του χαρακτηριστικών, της επάρκειάς του και της κατανάλωσής του Διερεύνηση και προσδιορισμό κατάλληλων μέτρων προκειμένου να επιλέγουν παρεμβάσεις οι οποίες θα εξασφαλίζουν τις απαιτήσεις του εξωτερικού φωτισμού στις διάφορες ζώνες (οδοφωτισμός, φωτισμός πλατειών, φωτισμός ανάδειξης δημοτικών/δημόσιων κτιρίων).
Βελτίωση μικροκλίματος σε κοινόχρηστους χώρους Οι κατηγορίες έργων, που αφορούν στους δημόσιους χώρους και μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους είναι: Διαμόρφωση πεζοδρομίων με κατάλληλα «ψυχρά» υλικά και φύτευση Βιοκλιματικός σχεδιασμός πλατειών και άλλων κοινόχρηστων χώρων Προτεραιότητα θα δοθεί σε ολοκληρωμένες μελέτες που θα μπορούν να παρουσιάσουν τεκμηριωμένα τις βελτιωμένες επικρατούσες μικροκλιματικές συνθήκες στον διαμορφωμένο χώρο.
ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» Μεταφορές (μελέτες και επιλεγμένες παρεμβάσεις) 3.1 Επεμβάσεις σε βαρέα οχήματα δημοτικών στόλων 3.2 Μελέτες αστικής κινητικότητας
Ενδεικτικές παρεμβάσεις σε βαρέα οχήματα Πιλοτικές επεμβάσεις για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και της περιβαλλοντικής επίδοσης τους: Μετατροπή βαρέων οχημάτων για χρήση υψηλών μιγμάτων βιοκαυσίμου και εγκατάσταση Diesel Particle Filter (DPF). Εγκατάσταση Diesel Particle Filter (DPF) σε οχήματα δημοτικών στόλων μετά το 1995.
Παρεμβάσεις αστικής κινητικότητας Συγκοινωνιολογικές Μελέτες : Θα εφαρμοστούν σε δήμους με υψηλό δείκτη αστικότητας (>20.000 κατοίκους) και πυκνότητας (>150 κατ./km2). Έρευνες χαρακτηριστικών κινητικότητας σε χώρους υψηλής επισκεψιμότητας (αθλητικά κέντρα, σχολεία, εμπορικά κέντρα, τουριστικά αξιοθέτα κλπ.)
ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» Τεχνικές υποδομές (μελέτες) Μελέτη εγκατάστασης σύγχρονων κινητήρων υψηλής ενεργειακής αποδοτικότητας Μελέτη εγκατάστασης ρυθμιστών στροφών (Variable Speed Drives) στους κινητήρες των αντλιών Μελέτη εγκατάστασης διατάξεων ομαλής εκκίνησης (soft starters) στους κινητήρες των αντλιών Μελέτη εγκατάστασης και ρύθμιση συστήματος διόρθωσης του συντελεστή ισχύος (συν φ)
ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» Δράσεις διάδοσης, δικτύωσης και ενημέρωσης, τεχν. υποστήριξη εφαρμογής 5.1 Δικτύωση και ενημέρωση ενεργειακών υπευθύνων των Δήμων 5.2 Δράσεις αλλαγής της ενεργειακής συμπεριφοράς δημοτών, δικτύωση Δήμων και δημοτικών υπαλλήλων (Tool-Kit, ενημερωτική καμπάνια) στα θέματα της ορθολογικής χρήσης ενέργειας στα κτίρια και ecodriving. 5.3 Γενικές δράσεις δημοσιότητας – τεχνική στήριξη
ΓΕΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΩΝ Πιστοποίηση Διαχειριστικής Επάρκειας Φάση Α΄ Αστικοί Δήμοι> 10.000 κατοίκους Φάση Β΄ Μη αστικοί δήμοι
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΡΑΣΕΩΝ Δημοτικά κτίρια ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ: Καταγραφή (ερωτηματολόγιο) των ενεργειακών χαρακτηριστικών και καταναλώσεων των υπό αναβάθμιση κτιρίων Τεκμηριωμένη εξοικονόμηση ενέργειας >30% ανά κατηγορία παρέμβασης ή >20% στο σύνολο της ενεργειακής κατανάλωσης του κτιρίου
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΔΡΑΣΕΩΝ Κτιριακά έργα -BONUS POINTS Κτίρια παλαιά, κατασκευασμένα πριν το 1980, τα οποία δεν έχουν θερμομόνωση Κτίρια με μεγάλες καταναλώσεις καυσίμου και ηλεκτρικής ενέργειας Εξοικονομούμενη ενέργεια (%) στο σύνολο του κτιρίου Μελέτη ολοκληρωμένων παρεμβάσεων Συνολικό σχέδιο για παρεμβάσεις σε διάφορα κτίρια ώστε να μειώνεται σημαντικά η κατανάλωση ενέργειας από τα Δημοτικά Κτίρια Ανάλυση Κύκλου Ζωής του Κτιρίου (Life Cycle Analysis) και χρόνος απόσβεσης <7 ετών Παρουσίαση της ενεργειακής αποδοτικότητας και των οφελών (ενεργειακών, οικονομικών, περιβαλλοντικών κ.ά.) του κτιρίου με ηλεκτρονικά μέσα στο ευρύ κοινό.
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΡΑΣΕΩΝ Κοινόχρηστοι χώροι ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ: 2.1 Δημοτικός φωτισμός Καταγραφή υφιστάμενου συστήματος Τεχνικο-οικονομική προμελέτη 2.2 Βελτίωση μικροκλίματος Μελέτη βιοκλιματικού σχεδιασμού ή σε πεζοδρόμια - προϋπόθεση 2.1
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΡΑΣΕΩΝ Μεταφορές ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ: 3.1 Επεμβάσεις σε βαρέα οχήματα δημοτικών στόλων Σε δήμους με πλήθος ιδιόκτητων βαρέων οχημάτων άνω των 30 τ. 3.2 Μελέτες αστικής κινητικότητας Σε Δήμους με δείκτη αστικότητας>20.000 κατ.+>150κατ/km2
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ Τα ΣΧΕΔΙΑ ΔΡΑΣΗΣ του Προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» συγχρηματοδοτούνται από το ΕΠΑΕ και τους επιλέξιμους Δήμους: κατά 70% από το ΕΣΠΑ κατά 30% από ίδια συμμετοχή των Δήμων
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΧΕΔΙΩΝ ΜΕ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ: έως 1.500.000 για <150.000 κατ. έως 3.000.000 για >150.000 <300.000 κατ έως 6.000.000 για > 300.000 κατ
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ανά ΑΞΟΝΑ 1. Δημοτικά κτίρια 55-65% 2. Κοινόχρηστοι χώροι 15-25% 3. Μεταφορές 10-15% 4. Τεχνικές υποδομές 4% 5. Δράσεις διάδοσης, δικτύωσης και ενημέρωσης
ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΔΕΗ ΑΕ Εξετάζεται συνεργασία με τη ΔΕΗ ΑΕ για τη χρηματοδότηση και υλοποίηση έργων δημοτικού φωτισμού. Υλοποίηση έργου μέσω ESCOS.
ΤΡΟΠΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το ΚΑΠΕ, ως τεχνικός σύμβουλος του ΥΠΑΝ, έχει το συντονισμό και την ευθύνη προετοιμασίας και υλοποίησης του Προγράμματος. Συστάθηκε επταμελής Τεχνική Γραμματεία από την ΚΕΔΚΕ, το ΥΠΑΝ και το ΚΑΠΕ, για την υποστήριξη της προετοιμασίας και της υλοποίησης του Προγράμματος. Μπορεί να συσταθεί Επιτροπή Παρακολούθησης, την οποία μπορούν να απαρτίζουν στελέχη του ΥΠΑΝ, της ΚΕΔΚΕ, από Δήμους κ.λπ. Εξετάζεται η ίδρυση και η λειτουργία Παρατηρητηρίου για την παρακολούθηση της πορείας και αποτελεσμάτων του Έργου, καθώς και γενικά όλων των ενεργειακών δεδομένων (ίσως δεικτών, αν προδιαγραφούν) των Δήμων.
ΤΡΟΠΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΠΕ (Λειτουργίες προκήρυξης, αξιολόγησης, έγκρισης, παρακολούθησης, πληρωμών και επιστημονικής υποστήριξης των Σχεδίων Δράσης) ΔΗΜΟΣ ΑΕ (μετά τη σύστασή της) (τεχνική υποστήριξη, αξιολόγηση προτάσεων, Ειδικές Οριζόντιες Δράσεις)
ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ ΣΕ ΥΠΟΕΡΓΑ 1. Δράσεις «ΕξΟΙΚΟνομώ» (με περιφερειακή εξειδίκευση). Θεωρείται ένα ενιαίο Υποέργο το οποίο θα παρακολουθείται από ιδιαίτερο Σύστημα (ΚΑΠΕ) 2. Δράσεις Τεχνικής Στήριξης και Διαχείρισης (ΚΑΠΕ, κεντρικά) 3. Δράσεις Δημοσιότητας (ΚΑΠΕ, κεντρικά) 4. Δράσεις Δικτύωσης και Κατάρτισης 5. Δράσεις με αυτεπιστασία (αποζημιώσεις αξιολογητών και εμπειρογνωμόνων κτλ)