ΕΔΕΤ/GRNET Υψηλής Ποιότητας Internet για την Έρευνα και την Εκπαίδευση Χόρχε-A. Σάντσες-Παπασπηλίου Εμπειρογνώμονας στη διαχειριστική επιτροπή των Ερευνητικών Υποδομών Υπεύθυνος για την ανάπτυξη Ευρωπαϊκών και περιφερειακών δικτύων Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας (GRNET/ΕΔΕΤ) Δεκέμβριος 2004

2 ΕΔΕΤ – Σκοπός  Παροχή υψηλής ποιότητας διεθνών και εθνικών υπηρεσιών δικτύωσης και πλέγματος (ηλεκτρονικές υποδομές) σε Ελληνικά Ακαδημαϊκά και Ερευνητικά Ιδρύματα καθώς και στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα προκειμένου να υποστηρίξουν τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές τους δραστηριότητες ( άξονας 1 ).  Προώθηση και διάδοση της χρήσης τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ICT) στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα ( e Government, e Learning, e Business) σε μία φιλική προς τον χρήστη Κοινωνία της Πληροφορίας ( άξονας 2 ). * ΕΔΕΤ ΑΕ είναι κρατική εταιρεία, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Ανάπτυξης (Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας).

3 ΕΔΕΤ – Δράσεις (άξονας 1)  Ανάπτυξη και Διαχείριση Ηλεκτρονικών Υποδομών σε Εθνικό και Διεθνές Επίπεδο  Εθνικό Δίκτυο Κορμού ΕΔΕΤ/GRNET (  Εθνικής Υποδομής Πλέγματος HellasGrid (  Κόμβος Athens Internet eXchange ΑΙΧ (  Πανευρωπαϊκό Δίκτυου Κορμού GEANT/GEANT2 (  Πανευρωπαϊκό Δίκτυο επόμενης γενεάς (IPv6) 6NET (  Διαβαλκανικό Δίκτυο Κορμού SEEREN (  Ευρω-Μεσογειακό Δίκτυο Κορμού EUMEDCONNECT (  Πανευρωπαϊκή Υποδομή Πλέγματος EGEE (  Βαλκανική Υποδομής Πλέγματος SEE-GRID (  Trans-European R&E Networking Association TERENA (  Central and Eastern European R&E Networking Association CEENet ( Υπογράμμιση: συγχρηματοδοτείται από το 5 ο η 6 ο ΠΠ

4 Εθνικό Δίκτυο Κορμού (ΕΔΕΤ1->2) Δεκέμβριος 2004 Προβλεπόμενη τοπολογία (2Q 2005)

5 Εθνική Υποδομή Πλέγματος (HellasGrid)  Kεντρικός κόμβος εγκαταστάθηκε στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»:  64 CPUs, Δίκτυο Αποθήκευσης 10 TB, Βιβλιοθήκη Ταινιών 10 TB  Ενοποιήθηκε στην Πανευρωπαϊκή Ερευνητική Υποδομή του έργου EGEE

FP5 FP6 Complementary to National infrastructures TEN 155 network GÉANT network and International extensions (SEEREN, etc) Grid testbeds DataGrid, CrossGrid, GridLab, GRIP, GRIA Testbeds (IPv6, e.g. 6NET, 6IX, etc) GÉANT2 network and International extensions Grid-empowered Infrastructures EGEE, DEISA, SEE-GRID Grid-empowered infrastructures Build upon existing ones Consolidating Initiatives Testbeds Testbeds: DILIGENT, MUPPET, LOBSTER, EUROLABS, GRIDCC FP7 Grid Research Projects: GRIDCOORD, NEXTGRID, COREGRID, AKOGRIMO, SIMDAT, etc ΕΔΕΤ – Δράσεις (άξονας 1) – 6ΠΠ

7  Πανευρωπαϊκή κάλυψη (33 χώρες/NRENs)  Σύνδεση μέχρι 10 Gb/s  Σύνδεση περισσοτέρων από 3900 Ακαδημαϊκών και Ερευνητικών Ιδρυμάτων  Συνολικά 200 M€ για 4 χρόνια (80 M€ από την ΕΕ) στα πλαίσια του έργου GN1 (ολοκληρώνεται το 2004)  Επέκταση σε χώρες της Μεσογείου, Λατινικής Αμερικής, Ασίας, Αμερικής, Ρωσίας, Βαλκανίων, Κεντρικής Ασίας

8...και η συνέχεια του (GN2)  Η ανάπτυξη και αναβάθμιση του πανευρωπαϊκού δικτύου κορμού GÉANT2 στο διάστημα  H σχετική πρόταση εγκρίθηκε στις Ερευνητικές Υποδομές (Research Infrastructures) δράση FP6, Call b.2: Ανάπτυξη Επικοινωνιακής Δικτύωσης – Géant  Έναρξη τον Σεπτέμβριο του 2004  32 εταίροι  Tα ευρωπαϊκά NRENs, ένα εκ των οποίων είναι το ΕΔΕΤ  DANTE (συντονιστής), TERENA  Εκτιμώμενος προϋπολογισμός: €, Κοινοτική Συμμετοχή: €  Το έργο GN2 θα δημιουργήσει ένα βελτιωμένο κορμό υποδομής για την σύνδεση των Ευρωπαϊκών NRENs  Αναβάθμιση-επέκταση του δικτύου GEANT (90% του προϋπολογισμού)  Εισαγωγή νέων τεχνολογιών-ερευνητικές δράσεις  Ειδική έμφαση στην από άκρο σε άκρο παροχή προηγμένων δικτυακών υπηρεσιών στους τελικούς χρήστες  Υποστήριξη της συμμετοχής των ευρωπαϊκών ερευνητικών ομάδων σε πολυεθνικές συνεργασίες με ιδιαίτερες απαιτήσεις δικτυακής διασύνδεσης (π.χ. υποστήριξη GRID υποδομών)  Η συμμετοχή της ΕΔΕΤ  Χρηματοδότηση της γραμμής διεθνούς διασύνδεσης του δικτύου ΕΔΕΤ με το δίκτυο GEANT  Συνεισφορά στις περιοχές e2e QoS, διαχείριση απόδοσης, ασφάλεια, νέες υπηρεσίες, μελέτες πρόβλεψης

9  Εγκατάσταση και λειτουργία του μεγαλύτερου πειραματικού IPv6 δικτύου που επεκτείνεται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ήπειρο.  Επιτρέπει στην ερευνητική κοινότητα αλλά και στη βιομηχανία να σχεδιάσει και να δοκιμάσει τις νέες εφαρμογές που θα βασίζονται στην τεχνολογία IPv6.  Συμμετοχή από περισσότερους 30 διεθνείς συνεταίρους ανθρωπομήνες εργασίας πάνω από 3 χρόνια - 33 M€ συνολικό κόστος.  Cisco, IBM, Sony, 13 NRENs, 15 ερευνητικά ινστιτούτα και πανεπιστημιακά ιδρύματα, ΝΤΤ, ETRI, κλπ.  Ευρείας κλίμακας δοκιμές για τη διασύνδεση IPv6 και τις μεθόδους μετάβασης δικτύων κορμού και πρόσβασης, βασικές υπηρεσίες, διαχείριση, εφαρμογές, ασφάλεια, κινητικότητα, διάχυση τεχνολογίας, κλπ. Large Scale IPv6 Pilot Network

10 Στόχοι  Επέκταση του EXE στη ΝΑ Ευρώπη με την εγκατάσταση δικτύου για έρευνα και εκπαίδευση, διασυνδέοντας τα Ακαδημαϊκά, Ερευνητικά και Εκπαιδευτικά Δίκτυα της Αλβανίας, Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Βουλγαρίας, ΠΓΔτΜ, Ελλάδας, Ουγγαρίας, Ρουμανίας, Σερβίας-Mαυροβουνίου τόσο μεταξύ τους όσο και με το Πανευρωπαϊκό Δίκτυο υπερ-υψηλών ταχυτήτων GEANT.  Παροχή στα περιφερειακά NRENs πρόσβασης (2-34 Mbps) στο Παν-Ευρωπαϊκό ερευνητικό δίκτυο GÉANT. Athens Bucharest Skopje Sofia Tirana Belgrade Sarajevo to GEANT

11  H πρωτοβουλία SEEREN έχει αναγνωριστεί ως σημαντικό βήμα για τη μείωση του ψηφιακού χάσματος και την ενσωμάτωση των Ακαδημαϊκών & Ερευνητικών κοινοτήτων της ΝΑ Ευρώπης στο Ευρωπαϊκό και Διεθνές γίγνεσθαι των προηγμένων δικτύων και εφαρμογών Internet νέας γενιάς.  Το έργο προάγει τη συνεργασία των Επιστημονικών & Ακαδημαϊκών κοινοτήτων των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις αντίστοιχες κοινότητες των χωρών της περιοχής και αποτελεί την πλατφόρμα διάχυσης και ανάπτυξης υποδομών και εφαρμογών της Κοινωνίας της Πληροφορίας στα κράτη αυτά εν όψει της προοπτικής ενσωμάτωσής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

12  Το Διαβαλκανικό Ακαδημαϊκό και Εκπαιδευτικό δίκτυο SEEREN ξεκίνησε τη λειτουργία του το Νοέμβριο-Δεκέμβριο του  Εγκαινιάστηκε στη Θεσσαλονίκη τον Ιανουάριο του 2004  Περίπου 4 m€ έχουν συγκεντρωθεί επιπλέον της αρχικής χρηματοδότησης, με προοπτικές να τριπλασιαστεί ο προϋπολογισμός σε διάφορα συμπληρωματικά υπο-προγράμματα.

13  Η ΕΔΕΤ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην υλοποίησή του  Συμμετέχοντας ενεργά στην Φάση 1 (μελέτη εφαρμογής) και τώρα στην Φάση 2 (δικτυακή προμήθεια και υλοποίηση)  Στόχοι σχεδίου:  Η παροχή διεθνούς διασύνδεσης που θα ενώνει το Μεσογειακά NRENs με το πανευρωπαϊκό ερευνητικό δίκτυο GÉANT και κάθε άλλο ερευνητικό δίκτυο που είναι προσβάσιμο από αυτό.  Η αναβάθμιση της διεθνούς διασύνδεσης των ερευνητικών δικτύων στην περιοχή της Μεσογείου.  Την επίτευξη βιωσιμότητας για τις υπηρεσίες δικτύου και τις διεθνείς δομές και μετά το τέλος του έργου  Οι πρώτες συνδέσεις εγκαταστάθηκαν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2004 (Τουρκία, Αλγερία, Μαρόκο, Τυνησία)  Είναι σε εξέλιξη η δημιουργία κόμβου στην Κύπρο για τη συγκέντρωση των χωρών της Μέσης Ανατολής (Συρία, Ιορδανία κλπ.)

14  Στόχος η δημιουργία μιας λειτουργικής υποδομής Grid σε όλη την Ευρώπη πάνω από το δίκτυο GEANT:  Παρέχοντας υπηρεσίες διαμοιρασμού πόρων (computing power, storage) σε επίπεδο παραγωγής (production-quality)  Με κέντρα διαχείρισης και υποστήριξης - (helpdesk – Grid Operations Centres)  70 εταίροι – αλλά οργανωμένοι σε ομοσπονδίες (federations):  CERN, UK-Ireland, FR, I, Nordic (BE, NL, SE, N, DK), DE-CH, South-West (ES, PT), Central-East (PL, HU, CZ, AU, SI), South- East (GR, BG, CY, IL, RO)  31,5 M€ από την ΕΕ για τα πρώτα 2 χρόνια  Στενά συνδεδεμένο με τις προσπάθειες των Εθνικών Πρωτοβουλιών Grid και του GEANΤ  Αρχικές εφαρμογές: Φυσική Υψηλών Ενεργειών, Βιο-πληροφορική

15  Η ΕΔΕΤ / GRNET εκπροσωπεί στην Εκτελεστική Επιτροπή του έργου (Executive Committee - Project Management Board) την Νοτιοανατολική Ευρώπη :  Βουλγαρία: Institute of Parallel Processing - Bulgarian Academy of Sciences (IPP-BAS) / Bg Grid Consortium  Ελλάδα: GRNET / HellasGrid  Κύπρος: University of Cyprus (UCY) / CyGrid  Ρουμανία: Institute of Communications and Informatics (ICI) / RoGrid  Ισραήλ: Τel Aviv University (TAU) / Israel Academic Grid (IAG)  Βασικοί στόχοι:  Λειτουργία Περιφερειακού Κέντρου Λειτουργίας Grid για τη ΝΑ Ευρώπη (Regional Operations Centre- ROC )  Υπεύθυνο για την εγκατάσταση, καλή λειτουργία και υποστήριξη του ενδιάμεσου λογισμικού (middleware)  Δημιουργία υποστηρικτικού portal  Λειτουργία Περιφερειακού Κέντρου Διάχυσης και Εκπαίδευσης για τη ΝΑ Ευρώπη (Regional Dissemination and Training Centre)  Διοργάνωση σεμιναρίων και ημερίδων σε συνεργασία με τους τοπικούς εταίρους  Διοργάνωση του 3 ου Συνεδρίου του έργου στην Αθήνα ( Απρίλιος 2005 ) – 400 άτομα και ΝΑ Ευρώπη

16 Στόχοι  Να ανοίξει τον δρόμο στην συνεργασία της ΝΑ Ευρώπης με τις Πανευρωπαϊκές και τις διεθνείς πρωτοβουλίες υπολογιστικού πλέγματος (Grid)  Δημιουργία ενός ανθρώπινου δικτύου στην περιοχή των Grids, eScience και eInfrastructures στη ΝΑ Ευρώπη.  Ενοποίηση των υφιστάμενων Εθνικών υποδομών Grid των χωρών της περιοχής  Δημιουργία μιας διαφανούς και διαλειτουργικής πιλοτικής Βαλκανικής υποδομής Grid GÉANT + SEEREN Communication Network IPv6 GRIDs

17 Επέκταση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας και των Ηλεκτρονικών Υποδομών GRID στη ΝΑ Ευρώπη

18 FP7 hot potatos  ERA & the 3% objective : To maintain the achieved level of services in the area of GÉANT and Grid infrastructures, to address the new issues referred above, to carry out the associated R&D work, to ease the digital divide and extend global connectivity, it is estimated that an intervention of € 600 million (budget should be doubled) is needed from 2006 to  Improving the coordination of National Research Programmes : The close coupling between European and national initiatives is of paramount importance. Currently the bottleneck hampering scientists to fully benefit from the services offered by eInfrastructures is at the university/campus level. It is vital to articulate Research funds with other National funds to ensure the development of coherent and strategic European policy on eInfrastructures. A better coordination of national research programmes is necessary for the creation of the ERA and avoid overlap and waste of funds.  Taking full advantage of the complementarity with Structural Funds : The better combination of regional/policy-driven and research funds is seen as an important development, specially in the journey towards the full integration of New Member States, Candidate Countries and Third European Countries (e.g. Western Balkans).  Μechanisms like the ones used for the Trans-European Networks (TEN). TEN was successfully used to support Trans-European Networks of roads, pipelines etc. while its eTEN version was significantly less effective. Especially for NREN/GEANT/GRID infrastructures, the application of the TEN regulations may deprive a very dynamic and active community, from well established practices that made GEANT a global success story. It is of paramount importance to preserve the pre-normative nature of GEANT as a bleeding-edge electronic platform, if Europe wishes to consolidate its competitive advantage vis-a-vis the USA, Japan, China and Canada, which treat their equivalent Next Generation Internet initiatives as advanced research projects and not as common infrastructures.