Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Διεθνής Διάσκεψη των Σερρών 26 – 27 Ιουνίου 2004 Η Διαχείριση των οικονομικών ευκαιριών & των κινδύνων της Διεύρυνσης προς τη Βουλγαρία για τους νομούς Σερρών & Δράμας « Διασυνοριακότητα : για περισσότερες επιχειρηματικές ευκαιρίες, περισσότερη απασχόληση & κοινωνική ενσωμάτωση » Εισήγηση του κ. Άλκη Καλλιαντζίδη Γενικού Συντονιστή του Σχεδίου «ΤΟ.Π.Μ.Α.Κ.» Αγγελάκη 17 – Θεσσαλονίκη Τηλ. : – Φαξ : – Site : 26/06/2004

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Τι εννοούμε ως Διασυνοριακότητα ; •Μια διμερή, τριμερή ή πολυμερή συνεργασία τοπικών και περιφερειακών αρχών οι οποίες βρίσκονται σε περιοχές με κοινά σύνορα (π.χ. Σέρρες – Δράμα – Blagoevgrad). Στη συνεργασία αυτή πρέπει να περιλαμβάνονται τοπικοί ιδιωτικοί, κοινωνικοί, ημι-κρατικοί, ακαδημαϊκοί, πολιτιστικοί και αθλητικοί φορείς που όλοι αυτοί μαζί συγκροτούν αυτό που αποκαλούμε « Κοινωνία των πολιτών ».

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Σε τι συμβάλλει η Διασυνοριακή Συνεργασία ; •Για την Ευρωπαϊκή Ένωση : στη μεγαλύτερη ολοκλήρωση και στον περιορισμό του οικονομικού & κοινωνικού κατακερματισμού τον οποίο συνεπάγονται τα εθνικά σύνορα. •Για τον άνθρωπο : στην υλοποίηση της « Ευρώπης των πολιτών » οι οποίοι γνωρίζονται καλύτερα, μαθαίνουν να κατανοούν τις διαφορές τους (« Se connaître pour se comprendre ») και έτσι αλληλοπροσεγγίζονται, κάτι που είναι σημαντικότερο από την προσέγγιση των ίδιων των κρατών.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Πότε διασφαλίζεται μια παραγωγική Διασυνοριακή Συνεργασία ; Όταν όλοι οι ενδιαφερόμενοι εκατέρωθεν των Συνόρων ωφελούνται, από άποψη •Σύγχρονων υποδομών •Νέων τεχνολογιών & νέας τεχνογνωσίας •Οικονομική •Απασχόλησης •Κοινωνική •Πολιτιστική •Διοικητική

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Όταν υπάρχει δηλαδή ένα « λαϊκό έρεισμα » και μια αποδοτική συνεργασία όλων των ενδιαφερόμενων μερών και από τις δυο πλευρές των Συνόρων. Διαφορετικά η Διασυνοριακή Συνεργασία εξαντλείται σε μια εφήμερη ανταλλαγή καλών προθέσεων « περί τεραστίων δυνατοτήτων συνεργασίας... » οι οποίες όμως μένουν γράμμα κενό.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Ποιος πρέπει να είναι ο ουσιαστικός στόχος της Διασυνοριακής Συνεργασίας ; •Η ολοκλήρωση μιας διασυνοριακής ζώνης για να καταστεί μια ευδιάκριτη και επώνυμη « Ευρωπεριοχή ». Πώς δηλαδή το τρίγωνο Σέρρες – Δράμα – Blagoevgrad θα αποκτήσει μια κοινή ευρωπαϊκή ταυτότητα μέσα στη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 μελών. •Η από κοινού επίλυση κοινών προβλημάτων, π.χ. της ανεργίας, του οικονομικού μαρασμού, του ψηφιακού αναλφαβητισμού, της γεωγραφικής απομόνωσης από το εθνικό και κοινοτικό Κέντρο, κλπ. Αυτά δεν είναι προσωπικοί μας αστήριχτοι ισχυρισμοί. Εμπεριέχονται στην υπ’ αριθμόν C-192/ Γνωμοδότηση της « Επιτροπής των Περιφερειών » προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2002.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Γιατί η Διεύρυνση της Ε.Ε. προς τη Βουλγαρία θα έπρεπε και θα μπορούσε να αποτελέσει τον πυροδοτικό μηχανισμό μιας γόνιμης Διασυνοριακής Συνεργασίας ; •Διότι η περιοχή των Νομών Σερρών & Δράμας παύει από το 2007 να είναι κοινοτικά μια παραμεθόρια γεωγραφική ζώνη (εσχατιά) της Ε.Ε. των 27. Θα βρίσκεται πιο κοντά στο κοινοτικό Κέντρο των Βρυξελλών σε σχέση με τις παράκτιες βουλγαρικές περιοχές. Το κέντρο βάρους μετατοπίζεται ανατολικότερα. •Διότι η περιοχή του Blagoevgrad, που σήμερα αποτελεί εξωτερική συνοριακή περιοχή της Ε.Ε. των 25 κρατών-μελών το 2007, θα βρεθεί κοινοτικά πιο κοντά στο ίδιο κοινοτικό Κέντρο σε σχέση με την πρωτεύουσα της Βουλγαρίας τη Σόφια. •Διότι οι δυο αυτές συνοριακές ζώνες έχουν την ευκαιρία να μετασχηματιστούν σε μια « Ευρωπεριοχή », μέσα από την σταδιακή ανάπτυξη μιας γόνιμης Διασυνοριακής Συνεργασίας.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Μπορούμε όμως να μιλάμε σοβαρά για « Ευρωπεριοχή » δίχως υψηλή ανταγωνιστικότητα ; Φυσικά ΟΧΙ. Τι συνθέτει την ανταγωνιστικότητα κάθε περιοχής ; •Το επίπεδο κατάρτισης των ατόμων της από το οποίο εξαρτάται σήμερα η Απασχολησιμότητά τους. •Η αέναη προσαρμοστικότητα των επιχειρήσεών της και των εργαζομένων της στις παγκόσμιες μεταλλαγές. •Ο βαθμός ελκυστικότητάς της για νέες επενδύσεις και για δημιουργικούς ανθρώπους (Αυτοδιοίκηση). Ποιες οι υποδομές της ; Ποια η πολιτιστική & αναψυχική της ζωή ; Ποιο το περιβάλλον της ;

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Για να διαμορφωθεί σταδιακά μια ευδιάκριτη, αναγνωρίσιμη και ανταγωνιστική « Ευρωπεριοχή » Σερρών – Δράμας - Blagoevgrad, αυτά τα 3 κοινά συνθετικά στοιχεία της (άτομο, επιχείρηση, αυτοδιοίκηση) θα πρέπει να συνεργαστούν αρμονικά και να συνδυάζονται οριζόντια και με :

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Οριζόντιες Συμπληρωματικές Συνιστώσες Διασυνοριακής Συνεργασίας •Μια αναπτυγμένη χρηματοδότηση εγγύτητας. •Μια ανεμπόδιστη διασυνοριακή κινητικότητα εργασίας & τοπικών επιχειρήσεων. •Μια ευρύτατη αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφοριών & Επικοινωνιών. •Ισότητα ευκαιριών ανδρών, γυναικών & ΑΜΕΑ. •Πολλαπλές δραστηριότητες γλωσσομάθειας (ελληνικών, βουλγαρικών) και διαπολιτιστικής αλληλοκατανόησης και ανταλλαγής.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Πάνω σ’ αυτές τις Συνιστώσες δομήσαμε πριν 20 μήνες το εγκριθέν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υλοποιούμενο εδώ και 14 μήνες συλλογικό Διασυνοριακό Σχέδιό μας ΤΟ.Π.Μ.Α.Κ. Τοπική Παρέμβαση για το Μέλλον της Απασχόλησης και Κοινωνικο-πολιτιστικής Ανάπτυξης στους Νομούς Σερρών & Δράμας

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Για εμάς η Διεύρυνση δεν συνιστά ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗ ΚΟΛΑΣΗ ΟΥΤΕ ΕΝΑΝ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ Για εμάς η Διεύρυνση δεν συνιστά ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗ ΚΟΛΑΣΗ ΟΥΤΕ ΕΝΑΝ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ Είναι μια αναπόφευκτη κοινοτική εξέλιξη που περικλείει ενδεχόμενους κινδύνους αλλά και ΠΟΛΛΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ :

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale  Απαλλαγμένοι από ανασφάλειες, φοβίες και παρωχημένους προστατευτισμούς της αδράνειας, θεωρήσαμε ότι η ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ της Ε.Ε. προς τη γειτονική Βουλγαρία το 2007 συνεπάγεται θεωρητικά ανάπτυξη ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΟΤΗΤΑΣ, φυσικά υπό την προϋπόθεση ότι θα διαμορφωθεί μια συγκροτημένη και συνεκτική ΣΤΑΤΗΓΙΚΗ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ. Για πρώτη φορά η Ελλάδα αλλά και οι Νομοί Σερρών & Δράμας θα έχουν χερσαία ανοιχτά οικονομικά σύνορα με μια κοινοτική χώρα τη Βουλγαρία, σε απόσταση αναπνοής.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale  Αντί να δώσουμε μεγάλη βαρύτητα στο « πώς και πότε θα προσχωρήσει η Βουλγαρία στην Ε.Ε. », καλόν είναι να μας απασχολεί κυρίως « τι θα συμβεί αφότου προσχωρήσει η Βουλγαρία ; » και « ποιες πολιτικές χρειάζονται στην περιοχή μας για τη Διεύρυνση της Ε.Ε. προς τη Βουλγαρία », ιδιαίτερα στον τομέα της ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Προσχώρηση της Βουλγαρίας στην Ε.Ε. σημαίνει :  Κατάργηση οικονομικών Συνόρων Ελλάδας - Βουλγαρίας. Δηλαδή ελεύθερη διακίνηση ατόμων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων.  Σημαίνει δυνατότητα ανάπτυξης Διασυνοριακής Συνεργασίας, εάν την επιθυμούν φυσικά οι εκατέρωθεν των Συνόρων τοπικοί πληθυσμοί αλλά και οι αντιπροσωπευτικοί φορείς τους : Αυτοδιοίκηση, Επιμελητήρια, Συνδικάτα, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κλπ.  Σημαίνει ότι πρέπει να διερευνηθούν οι παράγοντες που εμποδίζουν και αυτοί που προωθούν τη Διασυνοριακή Συνεργασία.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Ποιοι παράγοντες ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ τη Διασυνοριακή Συνεργασία ; •Η απουσία πολιτικής βούλησης αρμόδιων τοπικών φορέων. •Οι γλωσσικοί φραγμοί, οι πολιτιστικές διαφορές και οι σύγχρονες φοβίες (ξενοφοβία, οικονομική μετανάστευση, κλπ). •Οι νομικοί περιορισμοί που πιθανόν να τίθενται μέσω της εθνικής ή και κοινοτικής νομοθεσίας.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Ποιοι παράγοντες ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ τη Διασυνοριακή Συνεργασία ; •Οι διαφορές σχετικά με τις αρμοδιότητες των επιμέρους διοικητικών βαθμίδων εκατέρωθεν των Συνόρων. •Τα προβλήματα αναφορικά με την προσαρμογή των επιμέρους οικονομικών πόρων, π.χ. η έλλειψη διαλειτουργικότητας των προγραμμάτων Interreg III & Phare / CBC •Η περιορισμένη εμπειρία Διασυνοριακής Συνεργασίας & εφαρμογής αναπτυξιακών & διαχειριστικών προγραμμάτων.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Ποιοι παράγοντες ΠΡΟΩΘΟΥΝ τη Διασυνοριακή Συνεργασία ; •Η πολιτικός βολονταρισμός των αρμόδιων τοπικών φορέων. •Η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η συνεργασία με βάση την αρχή της εταιρικής σχέσης και του αμοιβαίου οφέλους. •Η κατάρτιση ενός συνεκτικού Σχεδίου Διασυνοριακής Συνεργασίας για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων αλλά και την υλοποίηση κοινών οραμάτων.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Ποιοι παράγοντες ΠΡΟΩΘΟΥΝ τη Διασυνοριακή Συνεργασία ; •Η δημιουργία & ανάπτυξη κοινών διασυνοριακών μηχανισμών (διαρθρώσεων) στα πλαίσια των οποίων θα υλοποιείται η Διασυνοριακή Συνεργασία. •Η διάθεση επαρκών οικονομικών πόρων μέσα από την κοινοτική πρωτοβουλία INTERREG III & PHARE / CBC π.χ.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Οι ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΑΡΧΕΣ μιας γόνιμης Διασυνοριακής Συνεργασίας  Η αλληλοκατανόηση των δυο πλευρών και η συνεργασία με τρίτους.  Η συνεργασία να προωθείται « από τη βάση προς τα πάνω ». Οι ανώτερες διοικητικές βαθμίδες πρέπει να διασφαλίζουν τις κατάλληλες νομικές & χρηματοδοτικές προϋποθέσεις για την προαγωγή της Διασυνοριακής Συνεργασίας.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Οι ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΑΡΧΕΣ μιας γόνιμης Διασυνοριακής Συνεργασίας  Ο μείζων στόχος της Συνεργασίας πρέπει να είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στις μεθοριακές περιοχές εκατέρωθεν των συνόρων. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο σύμπτυξης των προγραμμάτων INTERREG III & PHARE / CBC σε ένα.  Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές επιβάλλεται να αποκτήσουν μεγαλύτερη εξουσία και ευθύνη για να αναπτύξουν τις μεθοριακές περιοχές τους.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Ορισμένες συγκεκριμένες ιδέες για επιτυχή Διασυνοριακή Συνεργασία  Η ανάπτυξη «Διασυνοριακών Γεφυρών» (διαπεριφερειακών δομών), π.χ. δίκτυα επικοινωνιών & ανταλλαγών, όπως : ο σιδηρόδρομος, ο κάθετος άξονας της Εγνατίας Οδού, οι τηλεπικοινωνίες, κλπ., όπως : η πολιτιστική ανάπτυξη & η κοινή ιστορική παράδοση, όπως: η προστασία & ανάπτυξη του διασυνοριακού περιβάλλοντος (Κοζλοντούι, τα νερά των ποταμών Στρυμόνα & Νέστου).  Η καθιέρωση του « Ευρωπαϊκού Διαβατηρίου » για την κατάργηση των ελέγχων στα Σύνορα.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Ορισμένες συγκεκριμένες ιδέες για επιτυχή Διασυνοριακή Συνεργασία  Ο κοινός τρόπος «αναγνώρισης των πτυχίων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης».  Η δημιουργία και ανάπτυξη ενός «Διασυνοριακού Οπτικοακουστικού Χώρου» με τη συνδρομή τοπικών ΜΜΕ, όπως : ΔΙΑΥΛΟΣ TV Ροδολίβους, STAR TV Δράμας, ORBEL TV Petritch, MASTER FM, κλπ που να προωθούν τη Διασυνοριακότητα.

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Ορισμένες συγκεκριμένες ιδέες για επιτυχή Διασυνοριακή Συνεργασία  Η καθιέρωση μιας δεκαπενθήμερης διασυνοριακής τηλεοπτικής εκπομπής (στα ελληνικά & βουλγαρικά) προσφοράς & ζήτησης εργασίας εκατέρωθεν των συνόρων.  Η έκδοση ενός κοινού « Τουριστικού, Μουσειακού & Αναψυχικού Οδηγού » (στα ελληνικά, βουλγαρικά, αγγλικά) για την από κοινού προώθηση της τοπικής τουριστικής, πολιτιστικής & αναψυχικής « βιομηχανίας ».

Τοπική Απασχολησιμότητα – Employabilité Locale Ορισμένες συγκεκριμένες ιδέες για επιτυχή Διασυνοριακή Συνεργασία  Η κοινή « Παρουσίαση του Συνοριακού Όρους Μπέλες » (περιγραφή της γεωγραφικής, αρχιτεκτονικής, πολιτιστικής κληρονομιάς).  Η Διασυνοριακή Συνεργασία σε πανεπιστημιακό επίπεδο μεταξύ του ΤΕΙ Σερρών, Καβάλας - Δράμας και του πανεπιστημίου « Νεοφίτ Ρίλσκυ » του Μπλαγκόεφγκραντ.