ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΡΛΑΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΜΑΡΙΑ ΜΠΟΥΡΑ Ma, Med, Καθηγήτρια Αγγλικών Διευθύντρια Γυμνασίου Καναλίων Μαγνησίας

Η αρχαία λίμνη Βοηβίς, η σημερινή Κάρλα Επιφάνεια: μέχρι 120.000 στρ. Βάθος - στάθμη Νεολιθική εποχή:50μ εποχή του χαλκού: κάτω από 50 μέτρα Τέλος Μυκηναϊκής: 64 μέτρα.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΠΑΡΕΛΘΟΝ σημαντικός υγρότοπος με ποικιλία από ανθρώπινες δραστηριότητες. Καναλιώτες ψαράδες: οργανωμένη κοινωνία ψαράδων που διαιώνισαν αυτόν τον τρόπο ζωής, από πατέρα σε γιο, ως την αποξήρανση της λίμνης το 1962. Η λίμνη διέθετε τρεις ιχθυόσκαλες που λειτουργούσαν ως το 1962.

Ένας μοναδικός στο είδος του λιμναίος πολιτισμός από τη νεολιθική εποχή ως το 1962 : χωριό με περισσότερες από 100 καλαμένιες καλύβες, όπου ζούσαν μόνο άντρες (κυρίως Καναλιώτες)  κι έμεναν εκεί από τον δεκαπενταύγουστο ως την Κυριακή των Βαΐων ψαρεύοντας με δίχτυα (τα οποία έφτιαχναν γυναίκες) και ψαροπαγίδες από καλάμια. Οι ψαράδες περνούσαν σχεδόν όλο το χρόνο στη λίμνη και σταματούσαν τρεις μήνες το ψάρεμα λόγω της περιόδου της αναπαραγωγής των ψαριών.

καράβια - πλατσίδες Τα «καράβια», ή «πλατσίδες» όπως τα έλεγαν οι ντόπιοι, με το χαρακτηριστικό δοκάρι που υποβάσταζε τα κουπιά. Το σχήμα τους ήταν αρμονικά συνδεδεμένο με το περιβάλλον και αποτελούσαν δείγμα ντόπιας ναυπηγικής.

Στις 3 ιχθυόσκαλες συγκεντρώνονταν κάθε πρωί μικροπωλητές και έμποροι απ’’ όλη τη Θεσσαλία για να συμμετέχουν στην πώληση των ψαριών. Τα περιζήτητα ψάρια της λίμνης πωλούνταν και στο παζάρι και των Καναλίων, ενώ το μεγάλο εμπόριο των ψαριών έφτανε ως τη Φθιώτιδα, την Ήπειρο και τη Βουλγαρία. Η Κάρλα είχε πολλά είδη ψαριών , τα περίφημα καρλιώτικα ή καρλίσια ψάρια.  Πολλές επομένως ήταν οι οικογένειες, πάνω από χίλιες, που ζούσαν από την αλιεία στη λίμνη.

Περιβάλλον - παρελθόν Κάρλα του «χθες»:σημαντικότατος υδροβιότοπος – Ελλάδα / Βαλκάνια. Η ορνιθοπανίδα: πάπιες, πελαργοί, τσικνιάδες, κορμοράνοι, πελεκάνοι, φοινικόπτερα ιχθυοπανίδα : γριβάδια, πλατίτσες, μπίζια, κυπρίνοι, γωβιοί, χέλια. Ο «θησαυρός» της Βοιβηίδας - Το χρυσάφι της Κάρλας = τα ψάρια της, τα οποία κατά τη διάρκεια της κατοχής έσωσαν σαν κυριολεκτικά ζωές.

Μεσοδιάστημα 1962 -2000 - αποξήρανση αποστράγγιση των νερών το οικοσύστημα και το μικροκλίμα της περιοχής άλλαξαν. Τα ψάρια και τα πουλιά της χάθηκαν η υπόγεια υδροφορία πέφτει Ο βάλτος γίνεται κάμπος και οι ψαράδες αγρότες και κτηνοτρόφοι.

Με την αποξήρανση της λίμνης φάνηκαν οι τρομακτικές επιπτώσεις από τη μη ολοκλήρωση του έργου όπως προβλεπόταν με την κατασκευή του ταμιευτήρα των 64700 στρεμμάτων. Τα χωριά που ήταν κοντά στη λίμνη και επηρεάζονταν άμεσα από αυτήν ήταν : Κανάλια, Καλαμάκι, Αμυγδαλή, Καστρί, Πλασσιά, Νάματα, Αρμένιο, Νίκη, Αχίλλειο, Στεφανοβίκειο, Ριζόμυλος

ΠΑΡΟΝ - ανασύσταση της Κάρλας Το έργο έχει πολλαπλή σκοπιμότητα: εμπλουτισμός του ταμιευτήρα περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής αντιπλημμυρική προστασία της

αποκατάσταση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, με εξασφάλιση επιφανειακού νερού για άρδευση εξεύρεση επαρκών ποσοτήτων νερού από γεωτρήσεις για την ύδρευση του Βόλου επαναδημιουργία της λίμνης και του βιοτόπου της

Αποκατάσταση Κάρλας Από τον Φεβρουάριο του 2009, άρχισε να γεμίζει η λίμνη και πάλι με νερό, αλλά και με ψάρια, καθώς ο γόνος των ψαριών ζει έως και 100 χρόνια. Πουλιά έχουν έρθει στην περιοχή και φαίνεται έτσι η δύναμη της φύσης για αποκατάστασή της.

Περιβάλλον – παρόν Η αποκατάσταση της λίμνης Κάρλας θεωρείται το μεγαλύτερο «οικολογικό» έργο που σχεδιάστηκε ποτέ στη χώρα μας. Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό, επειδή στην πραγματικότητα, λόγω της κρισιμότητας του υδατικού παράγοντα στην περιοχή από κάθε άποψη, κρίνεται το μέλλον ολόκληρης της Ανατολικής Θεσσαλίας. Η περίπτωση της Κάρλας είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση οικολογικού προβλήματος μεγάλης κλίμακας – συγκεκριμένα πρόκειται για μια περίπτωση αποκατάστασης υγροβιοτόπου.

Προβλήματα που υπάρχουν Κοινωνικά/οικονομικά: έλλειψη οικονομικά βιώσιμων κλήρων για τους ακτήμονες, αποαγροτοποίηση πληθυσμού, Πολιτιστικά: εξαφάνιση του πανάρχαιου και μοναδικού λιμναίου πολιτισμού της Κάρλας, προβλήματα ρύπανσης Πλημμύρες καλλιέργειες: ανεπάρκεια αρδευτικού νερού, περίπου 192.000 στρεμ. έχουν προβλήματα αλάτων σχεδιασμός: μη ολοκλήρωση όλων των προταθέντων έργων, νομικά: μη εφαρμογή των διαχειριστικών προτάσεων για εγγειοβελτιωτικά έργα χλωρίδα και πανίδα: μειωμένη ποικιλότητα ειδών ψαριών, πιθανώς πλήρης απώλεια για την περιοχή 55 ειδών πουλιών που θεωρούνται σήμερα ως «προστατευόμενα» στην Ευρωπαϊκή Ένωση λεκάνη απορροής: υπερβόσκηση, δασικές πυρκαγιές, επιταχυνόμενη επιφανειακή και χαραδρωτική διάβρωση.

Και οι γεωργοί, πρώην ψαράδες; Καλλιέργεια αμυγδάλου Από το χώρο της πρώην λίμνης αποβάλλονται αγρότες και κτηνοτρόφοι.

ΓΕΩΡΓΙΑ Προβληματικό σημείο: οι στάνες περιμετρικά της Κάρλας Προβληματικό σημείο: οι στάνες περιμετρικά της Κάρλας Αγροτικές καλλιέργειες νέας μορφής - Το υδροχαρές βαμβάκι πρέπει να εγκαταλειφθεί στον θεσσαλικό κάμπο και να αντικατασταθεί με προϊόντα που θα απαιτούν λίγο έως καθόλου νερό. απαγόρευση ψαρέματος

Υπάρχει λύση; Μπορεί… Στην τελική του μορφή το έργο θα περιλαμβάνει κέντρο πληροφόρησης, μουσείο φυσικής ιστορίας, προβλήτα, καφενεία, εστιατόρια, καλαμώνες. Οι Μεσογειακοί της Λάρισας- Βόλου θα άφηναν μια ακόμη σημαντική κληρονομιά στην Κωπηλασία: Το Κωπηλατοδρόμιο της λίμνης Κάρλας. Σημείο κομβικό σε απόσταση μόλις 34,5 χλμ. από τη Λάρισα και 35,5 από το Βόλο στο κέντρο της Ελλάδας.

ΣΤΡΟΦΗ ΣΕ ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ – ΝΕΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Σχετίζονται με τη νέα μορφή της λίμνης ως υδροβιότοπος Χλωρίδα & πανίδα Αγροτικές καλλιέργειες νέας μορφής κάποιες θέσεις εργασίας που χάθηκαν με την ανασύσταση να αναπληρωθούν με άλλου είδους δράσεις από τότε που το νερό (έστω και αυτό το λίγο) μπήκε στην Κάρλα ο τόπος άλλαξε. Οι επισκέπτες πράγματι άρχισαν να αυξάνονται.

Αγροτουρισμός - εναλλακτικός τουρισμός από τότε που το νερό μπήκε στην Κάρλα ο τόπος άλλαξε. Οι επισκέπτες πράγματι άρχισαν να αυξάνονται. Στα σχέδια είναι να δημιουργηθούν τρία νησάκια στο εσωτερικό της. Στην τελική του μορφή το έργο θα περιλαμβάνει κέντρο πληροφόρησης, μουσείο φυσικής ιστορίας, προβλήτα, καφενεία, εστιατόρια, καλαμώνες.

Και η εργασία μας συνεχίζεται … όπως και η ζωή στην Κάρλα