Commissioning μια πονεμένη ιστορία Ένα παιχνίδι ερωτήσεων με προφανείς απαντήσεις Νίκος Δεπούντης Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, Σύμβουλος Ποιότητας ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ

Μήπως στην Ελλάδα σχεδιάζουμε και υλοποιούμε μία εγκατάσταση σαν το ταχυθερμοσίφωνα της φωτογραφίας ;

Μήπως στην Ελλάδα τα περιμένουμε όλα από το κατασκευαστή; Απαντήσαμε όλοι που συγκροτούμε το κύκλωμα παραγωγής ενός έργου στο ερώτημα. Πως αντιλαμβανόμαστε το Commissioning ; Ξέρουμε στα αλήθεια τι είναι commissioning;

Ρωτήσαμε για το commissioning  Ιδιοκτήτες έργων  Μελετητές  Στελέχη κατασκευαστικών εταιριών  Στελέχη Ελληνικών εταιριών project management  Στελέχη Δημόσιου Τομέα  Operators Και λάβαμε σαν απάντηση

Αλλά και κάποιοι που ξέρουν …..

Αρκούνται στο δαιμόνιο της φυλής που δημιουργεί το ταχυθερμοσίφωνα της εισαγωγής και …..

To Commissioning παρέχει τεκμηριωμένη επιβεβαίωση ότι τα συστήματα μιας εγκατάστασης λειτουργούν σύμφωνα με τα κριτήρια που προβλέπονται στη σύμβαση ώστε να ικανοποιηθούν οι επιχειρησιακές ανάγκες του ιδιοκτήτη. Ποιος είναι όμως αυτός που εκπονεί και με βάση ποιες επιχειρησιακές ανάγκες τα συμβατικά έγγραφα;

Η διεργασία του Commissioning περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες που ξεκινούν από τη μελέτη σκοπιμότητας, συνεχίζουν με τη μελέτη του έργου,τη κατασκευή και καταλήγουν στη συντήρηση και τη λειτουργία με μοναδικό σκοπό την ενεργειακά και κοινωνικά αποδοτική λειτουργία του κτιρίου

Τι περιλαμβάνει;  Στη φάση των μελετών σκοπιμότητας καθορίζονται οι στόχοι και ο σκοπός  Κατά τη διάρκεια της φάσης σχεδιασμού, το Commissioning ξεκινά με την επιλογή ενός κατάλληλου προσώπου ή φορέα, ο οποίος θα βοηθήσει ώστε να διασφαλισθεί ότι τα συμβατικά έγγραφα αντανακλούν τις προθέσεις του μελετητή και του ιδιοκτήτη.  Ακολούθως, ο μελετητής ενσωματώνει τις απαιτήσεις του Commissioning στις προδιαγραφές της μελέτης  Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, ο αρμόδιος για το commissioning είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο του κτιρίου.  Όταν το έργο βαίνει προς την ολοκλήρωση, ο αρμόδιος για το commissioning και οι εργολάβοι πραγματοποιούν αυστηρούς ελέγχους απόδοσης.  Στο τέλος της διαδικασίας commissioning, οι φορείς λειτουργίας του κτιρίου εκπαιδεύονται ως προς την ορθή λειτουργία και συντήρηση του κτιρίου.

Ποιος όμως συντονίζει όλες αυτές τις λειτουργίες και θεωρείται αρμόδιος για το commissioning τη στιγμή που οι συντελεστές της παραγωγής σύμφωνα με τα ισχύοντα στην Ελλάδα συμμετέχουν μόνο σε ορισμένες από τις φάσεις της όλης διαδικασίας;

Το κύκλωμα του commissioning Προγραμματισμός στόχων και σκοπών (Μελέτη σκοπιμότητας- Master plan) Σχεδιασμός - Μελέτη Κατασκευή Χρήση και Λειτουργία ΙδιοκτήτηςΜελετητής Τεχνική Εταιρία ΕπίβλεψηOperator Προμηθευτές - Υπεργολάβοι

Το κόστος του Commissioning αντισταθμίζεται από το μειωμένο ενεργειακό κόστος, τη βελτίωση των επιδόσεων στους χώρους εργασία με τη δημιουργία συνθηκών άνεσης και βελτίωσης της παραγωγικότητας λόγω υψηλότερης ποιότητας περιβάλλοντος, μειωμένου κινδύνου από απειλές και επαγγελματικές ζημιές, μείωσησ του κόστους "rework" και διόρθωσης ελαττωμάτων και χαμηλότερου εν τέλει κόστους συντήρησης και λειτουργίας. Κατά μέσο όρο για τις ΗΠΑ τουλάχιστον, η απόσβεση του κόστους Commissioning είναι περίπου τρία με τέσσερα χρόνια.

Για τον κατασκευαστή η εφαρμογή ενός σωστού συστήματος commissioning εξασφαλίζει τη σωστή διαχείριση των παραγγελιών του με την ελαχιστοποίηση του κόστους αλλαγών ή λαθών σε αυτές και τη μείωση των καθυστερήσεων στη κατασκευή.

Για τη Κοινωνία Εξοικονόμηση Ενέργειας ► Προστασία Περιβάλλοντος ► Ποιότητα ζωής Η όλη διαδικασία σαφώς καινοτομική στηρίζεται στην εξοικονόμηση Ενέργειας που τόσο την έχουμε ανάγκη πλέον για να προστατέψουμε το περιβάλλον και για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μας.

Commissioning management diagram

Κουλτούρα Ποιότητας  Υπάρχει στην Ελλάδα;  Τι περιλαμβάνει;  Αφορά ένα απλό σύστημα έστω και πιστοποιημένο;

Όσο και αν πρέπει να δυσαρεστήσω κάποιους το commissioning για μένα θα πρέπει να αποτελεί τμήμα του προγράμματος Ποιότητας του έργου παντρεμένο με το Σχέδιο Ελέγχων και Δοκιμών που δυστυχώς όμως δεν προβλέπεται στα έργα αφού η ΔΙΠΑΠ το αγνοεί. Θα συμφωνήσω όμως με όσους διαφωνούντες υποστηρίξουν ότι το commissioning ξεπερνά τα όρια ενός απλού συστήματος ποιότητας κατά ISO 9001:2000 και προσεγγίζει τις αρχές της Ολικής Ποιότητας, αφού συστατικά του αποτελούν η Κοινωνική Ευθύνη και η επιχειρηματική Ηθική. Το βλέπω περισσότερο σαν συστατικό ενός μοντέλου Επιχειρηματικής Αριστείας, όπως πχ το EFQM που αφορά όμως κύρια τον ιδιοκτήτη και το χρήστη, οι οποίοι και πρέπει να βάζουν τους κανόνες.

Το Commissioning είναι μια διεργασία Διασφάλισης Ποιότητας στο στάδιο του Σχεδιασμού του που αυξάνει τη πιθανότητα ότι ένα νέο κτίριο θα πληροί τις προσδοκίες του πελάτη. Το Commissioning είναι μια τακτική πρόληψης. (Quality assurance)

Πρέπει οι διαδικασίες Commissioning να περιλαμβάνονται στα Π.Π.Ε. και στα Σχέδια Ελέγχων και Δοκιμών ;  Το Commissioning πρέπει να αναπτυχθεί μέσα από το ΠΠΕ λαμβάνοντας υπόψη το σχεδιασθέντα χρονικό προγραμματισμό, τις διαδικασίες Υγιεινής και Ασφάλειας και τη διαχείριση της Σύμβασης

 Δοκιμές για την επαλήθευση των συστημάτων πρέπει να περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Ελέγχων και Δοκιμών.  Οι Δοκιμές πρέπει να διενεργούνται όχι μονό σε κανονικές καταστάσεις λειτουργίας, αλλά και υπό όλες τις δυνατές συνθήκες και αλληλουχίες λειτουργίας, σε προσομοιωμένες συνθήκες όσο το δυνατόν περισσότερο κοντά στη φυσιολογική ζωή.  Παράλληλα απαιτείται ο καθορισμός των κριτηρίων αποδοχής με βάση τα πρότυπα, τους κανονισμούς και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του ιδιοκτήτη και την ενδεχόμενη πιστοποίηση συστημάτων.  Το Commissioning πρέπει να αναπτυχθεί μέσα από το ΠΠΕ λαμβάνοντας υπόψη το σχεδιασθέντα χρονικό προγραμματισμό, τις διαδικασίες Υγιεινής και Ασφάλειας και τη διαχείριση της Σύμβασης

Εν κατακλείδι  Παρέχεται στην Ελλάδα έστω μια βασική εκπαίδευση για θέματα commissioning σε Πολυτεχνεία και ΤΕΙ;  Καλλιεργείται στις ίδιες Σχολές η κουλτούρα της Ποιότητας;  Τι συμβαίνει στην Ελλάδα σχετικά με τη πιστοποίηση προσώπων και φορέων που ασχολούνται με το commissioning;  Υπάρχουν Ανεξάρτητοι Οργανισμοί πιστοποίησης commissioning (agents);  Γίνεται αξιολόγηση των εταιριών που παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες σε θέματα Commissioning management;  Ποιοι είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν το κόστος του Commissioning στη χώρα μας; Έχει αξιολογηθεί και μετρηθεί έστω και θεωρητικά;  Ποιος θα επωμισθεί το κόστος; Είναι έτοιμη να δεχθεί η χώρα μας το κόστος commissioning;  Ποιοι είναι οι μετρήσιμοι στόχοι του commissioning ;

 Γίνεται σωστά στο κύκλωμα της παραγωγής ενός έργου στη χώρα μας η διαχείριση της πληροφορίας;  Διαθέτει το κύκλωμα της παραγωγής ενός τεχνικού έργου κουλτούρα ποιότητας;  Έχουν περιληφθεί στις διαδικασίες παραγωγής ενός έργου οι method statements και το risk management;  Είναι δυνατόν ο ιδιοκτήτης να απαιτεί από το κατασκευαστή διαδικασίες commissioning όταν ο ίδιος δεν έχει καθορίσει τους στόχους και τους σκοπούς του; Περιμένει από τον κατασκευαστή να καθορίσει το όραμα του και τις προσδοκίες του;  O Κατασκευαστής μπορεί να διαθέτει Commissioning manager όταν το Commissioning δεν έχει περιληφθεί στις απαιτήσεις του έργου ήδη από τη φάση της προμελέτης;  Ποιος εν τέλει θα πρέπει να ενδιαφερθεί για να επιβάλλει σε κάποιο project διαδικασίες commissioning; Το κράτος, ο Μελετητής, ο κατασκευαστής, ο ιδιοκτήτης ή αυτός που θα το λειτουργήσει;  Ποιος τελικά ενδιαφέρεται για το λειτουργικό κόστος των έργων;  Το να μιλά κάποιος για Retro-commissioning (commissioning σε υφιστάμενα κτίρια) σήμερα στη χώρα μας ενέχει κίνδυνο αμφισβήτησης της διανοητικής κατάστασης του;

 Μήπως τα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα (ΣΔΙΤ) παρέχουν την ευκαιρία ώστε οι κατασκευαστές από μόνοι τους να χρησιμοποιήσουν διαδικασίες Commissioning;  Είναι από μόνο του το commissioning πανάκεια που θεραπεύει κάθε νόσο και κάθε………..;  Έχουμε καταλάβει ότι ένα κτίριο που εξυπηρετεί κάποιες λειτουργίες της κοινωνίας είναι από μόνο του ένα χρηματοπιστωτικό στοιχείο ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της επιχείρησης που το χρησιμοποιεί;  Είμαστε έτοιμοι στην Ελλάδα να δεχτούμε τη καινοτομία;

Μήπως αν δεν μπουν έγκαιρα οι κανόνες για τις διαδικασίες λειτουργικής παραλαβής των συστημάτων στη χώρα μας κινδυνεύουμε από…….. ;

Μήπως ανάμεσα στο Δημόσιο και τον ιδιωτικό χώρο υπάρχει και η κοινωνία των πολιτών που μπορεί να επιβάλλει τη θέληση της για ένα καθαρότερο περιβάλλον; Σας ευχαριστώ για τη προσοχή σας Νίκος Δεπούντης Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, Σύμβουλος Ποιότητας ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ