«Θεωρία και Δίκαιο Διεθνών Οργανισμών» ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Θεωρία και Δίκαιο Διεθνών Οργανισμών» Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Κ.Μ: 120315 ΕΞΑΜΗΝΟ: Ε’ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Υποχρεωτικό Επιλογής ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ Αλέξανδρος Καΐλης

Δομή Μαθήματος - Σχεδιάγραμμα Διδασκαλίας Ιστορική ανέλιξη των διεθνών θεσμικών οντοτήτων Θεωρητικός προσδιορισμός των διεθνών θεσμικών οντοτήτων Διακυβερνητική διάσταση της διεθνούς οργάνωσης (δομή, τυπολογία διεθνών οργανισμών) Διεθνική διάσταση της διεθνούς οργάνωσης (διεθνείς μη-κυβερνητικές οργανώσεις) Οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων των διεθνών οργανισμών (επιφυλασσόμενο πεδίο) Φύση των Καταστατικών Συνθηκών των διεθνών οργανισμών Νομική προσωπικότητα στο διεθνές πεδίο και την εσωτερική έννομη τάξη των κρατών Καθεστώς προνομιών και ασυλιών Καθεστώς διεθνούς ευθύνης Διάλυση και διαδοχή διεθνών οργανισμών Καθεστώς της ιδιότητας κράτους-μέλους

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Φάσεις εξέλιξης του φαινομένου της διεθνούς οργάνωσης Η διαδικασία ανάπτυξης και εξέλιξης της διεθνούς συνεργασίας και οργάνωσης έλαβε χώρα σε τρία διαδοχικά χρονικά στάδια: Α. Από την αρχή των Ναπολεόντειων πολέμων (1803-1815), μέχρι την κήρυξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918) (περίοδος διαβουλεύσεων) Β. Τη Μεσοπολεμική Περίοδο (περίοδος πειραματισμών)  Γ. Τη Σύγχρονη Περίοδο – Μεταπολεμική Περίοδος (περίοδος οργάνωσης)

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Α. Περίοδος που ακολούθησε τους Ναπολεόντειους πολέμους (περίοδος διαβουλεύσεων) Επικράτηση των συλλογικών διαβουλεύσεων, ως βασική μέθοδος για τη ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων και την εμπέδωση της συνεργασίας Ανάπτυξη του συλλογικού συστήματος συνεργασίας γνωστό ως Ευρωπαϊκή Συμφωνία- Συνεννόηση (1815) Ανάδειξη της σημασίας του συστήματος των περιοδικών Πολυμερών Συνδιασκέψεων Οι Συνδιασκέψεις Διεθνούς Ειρήνης της Χάγης (1899/1907) - οικοδόμηση ενός μόνιμου διεθνούς θεσμικού μηχανισμού, με ειδικά όργανα και συμμετοχικές διαδικασίες επιφορτισμένο με τη διευθέτηση των διεθνών διαφορών και τη διασφάλιση της διεθνούς ειρήνης

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Α. Περίοδος που ακολούθησε τους Ναπολεόντειους πολέμους (περίοδος διαβουλεύσεων) 1. Ευρωπαϊκή Συμφωνία-Συνεννόηση (1815) Σκοπός της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας εξυπηρέτηση κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος συνεργασία των Ευρωπαϊκών χωρών σε όλους τους τομείς αποτροπή ενός γενικευμένου πολέμου στην Ευρώπη Βασικά χαρακτηριστικά: σύστημα δικαιωμάτων χωρίς καθήκοντα και ευθυνών χωρίς οργάνωση μη ύπαρξη καταστατικής συνθήκης διαβουλεύσεις χωρίς θεσμοθετημένη διαδικασία συμβατικά προσδιορισμένη Θεμελιώδης μέθοδος συνεργασίας → περιοδικές συναντήσεις αντιπροσώπων Μεγάλων Δυνάμεων – μεθόδευση γνωστή ως «Σύστημα Συνδιασκέψεων»

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Αξιολόγηση του συστήματος της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας (1815) Μειονεκτήματα: Αδυναμία δημιουργίας ενός μόνιμου θεσμικού πλαισίου διεξαγωγής διαπραγματεύσεων – μη θεσμοποιημένο σύστημα Ρευστή σύνθεση, ασαφείς αρχές, εκλεκτικές μέθοδοι λειτουργίας Προβληματική η λογική των ad hoc Συνδιασκέψεων για κάθε ζήτημα - καθυστερούσε την αντιμετώπισή του και την οικοδόμηση συνεργασιών Κλειστός όμιλος των μεγάλων Δυνάμεων, χωρίς δυνατότητα ουσιαστικής συμμετοχής/παρέμβασης των μικρών κρατών Ισοβαρής ψήφος όλων των μερών – όλες οι αποφάσεις με ομοφωνία – περιοριστικός παράγοντας των εξουσιών της ad hoc Συνδιάσκεψης

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Αξιολόγηση του συστήματος της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας (1815) Πλεονεκτήματα: Ριζική μεταβολή στην τεχνική της διπλωματίας – προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων – πολυμερής διπλωματία Αναγνώριση κοινών συμφερόντων - αίσθημα αλληλεξάρτησης - η Ευρώπη αποτελούσε μια πολιτική κοινότητα Διατήρηση της ισορροπίας των δυνάμεων και προαγωγή βασικών αρχών της ευρωπαϊκής δημόσιας πολιτικής Οι πολυμερείς Συνδιασκέψεις εστίαζαν, πέρα από ζητήματα ειρήνης και ασφάλειας, και στην αντιμετώπιση ποικίλων προβλημάτων (π.χ. καθεστώς ευρωπαϊκών ποταμών) Η Ευρωπαϊκή Συμφωνία διαμόρφωσε το κατάλληλο κλίμα για τη μετέπειτα στενότερη συνεργασία των κρατών μέσα σε ένα θεσμοποιημένο πλαίσιο - διαμόρφωσε το αρχικό πρότυπο του εκτελεστικού οργάνου ενός διεθνούς οργανισμού

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Α. Περίοδος που ακολούθησε τους Ναπολεόντειους πολέμους (περίοδος διαβουλεύσεων) 2. Οι Συνδιασκέψεις Διεθνούς Ειρήνης της Χάγης (1899/1907) Θετικές Πτυχές: Οι Συνδιασκέψεις προσέφεραν ένα κοινό πλαίσιο συνεργασίας ανάμεσα σε διπλωμάτες, νομικούς και κρατικούς αξιωματούχους Αποτέλεσαν μια προσπάθεια καθιέρωσης της ανοικτής διπλωματίας και μεθόδευσης της διεθνούς οργάνωσης Διεύρυναν τον διπλωματικό ορίζοντα - μετατόπιση από Ευρώπη και Ατλαντικό σε μια πιο διακρατική κοινωνία Πρωταρχικός Στόχος: η δημιουργία ενός μόνιμου θεσμικού μηχανισμού, με ειδικά όργανα και διαδικασίες, για τη διευθέτηση των διαφορών Σύμβαση για την Ειρηνική Διευθέτηση των Διεθνών Διαφορών (1899 – αναθεωρήθηκε το 1907) δυνατότητα υποβολής διαφορών σε διαιτησία - ίδρυση Διαρκούς Διαιτητικού Δικαστηρίου στη Χάγη (αρθ. 41-85) = μόνιμο πλαίσιο που παρείχε τη δυνατότητα συγκρότησης ad hoc Διαιτητικών Δικαστηρίων συγκρότηση εξεταστικών Επιτροπών = διακρίβωση αμφισβητούμενων γεγονότων και διαφώτιση της κοινής γνώμης για την προάσπιση της ειρήνης

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Αξιολόγηση του συστήματος των Συνδιασκέψεων της Χάγης Οι κυβερνήσεις είχαν αρχίσει να πείθονται για τις δυνατότητες των διεθνών οργάνων, όπως τα διαιτητικά όργανα και οι εξεταστικές επιτροπές, ως μέσων διευθέτησης διαφορών και διαφύλαξης της διεθνούς ειρήνης Ανάδειξη δυο διαχειριστικών προσεγγίσεων στο πρόβλημα της διατήρησης της ειρήνης: Έμφαση στη διαδικασία διευκρίνισης του δικαίου που έπρεπε να εφαρμοσθεί, και Εστίαση στη διαδικασία διακρίβωσης γεγονότων = προαγωγή της αρχής «ειρήνης μέσω δικαίου» Οι Συνδιασκέψεις προϊδέασαν τις κυβερνήσεις και τους λαούς αναφορικά με την ανάγκη ίδρυσης σύγχρονων διεθνών οργανισμών ασφαλείας και τη δημιουργία ενός προληπτικού συστήματος αποτροπής πολέμου Στην πράξη, όμως, αρκετά περιορισμένη η χρήση των θεσμών των δύο Συνδιασκέψεων, από την ίδρυση τους μέχρι τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Δημόσιες Διεθνείς Ενώσεις (ΔΔΕ) Ανάγκη συλλογικής αντιμετώπισης κοινών οικονομικών, κοινωνικών και τεχνικών θεμάτων - ζητημάτων έντονης αλληλεξάρτησης → δημιουργία διεθνών οργάνων Μετατοπίζεται η έμφαση της διεθνούς συνεργασίας από θέματα διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας σε μη πολιτικά ζητήματα (π.χ. δημόσια υγεία, επικοινωνίες, μεταφορές, γεωργία) Αναδεικνύεται η σημασία των εμπειρογνωμόνων, ειδικών επιστημόνων, και ομάδων συμφερόντων για τη διεθνή συνεργασία και την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων Παραδείγματα από τον τομέα των μεταφορών και συγκοινωνιών: Κεντρική Επιτροπή Ναυσιπλοΐας του Ρήνου (αρθ. 108-166 Τελικής Πράξης της Βιέννης 1815) Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Δουνάβεως (Συνθήκη Παρισιού 1856)

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Δημόσιες Διεθνείς Ενώσεις (ΔΔΕ) Από κοινού αντιμετώπιση τεχνικών, οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων → συγκρότηση ενός μόνιμου διοικητικού μηχανισμού, βασισμένου σε πολυμερείς συνθήκες, τα επιμέρους όργανα του οποίου αποτέλεσαν οι Δημόσιες Διεθνείς Ενώσεις (ΔΔΕ) Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση (1879), Διεθνής Τηλεγραφική Ένωση (1865) Διεθνής Ένωσης Σιδηροδρόμων (1890) Διεθνές Ινστιτούτο Γεωργίας (1905) Διεθνές Γραφείο Δημόσιας Υγείας (1907) Βασικές Αρμοδιότητες των ΔΔΕ: Συλλογή και αποστολή τομεακών πληροφοριών Κατάρτιση ενιαίων κανόνων, στον τομέα αρμοδιοτήτων τους Συμβολή στον συντονισμό των πολιτικών των κρατών, στον τομέα δικαιοδοσίας τους Άσκηση διοικητικού ελέγχου

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Κύρια Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα των ΔΔΕ: Βασίζονταν σε διατάξεις πολυμερών συνθηκών Διέθεταν μόνιμο θεσμικό μηχανισμό, με μόνιμο προσωπικό που διασφάλιζε τη συνέχεια του έργου και της λειτουργίας μιας ΔΔΕ Λειτουργούσαν στη βάση συνδιασκέψεων όλων των κρατών-μελών, αρμόδιες για τη χάραξη πολιτικών, και ενός οργάνου περιορισμένης σύνθεσης επιφορτισμένο με την εφαρμογή των πολιτικών. Καλλιέργεια του Τριαδικού συστήματος – Γραφείο, Συμβούλιο και Συνδιάσκεψη - πρότυπο των σύγχρονων διεθνών οργανισμών Απέβλεπαν στη διεύρυνση της σύνθεσής τους Βασικός σκοπός: διαχείριση κοινών προβλημάτων - εξειδικευμένη τομεακή εστίαση Λήψη αποφάσεων με βάση την πλειοψηφία (παρεκκλίσεις από την αρχή της ομοφωνίας) – καθιέρωση της αρχής της σταθμισμένης ψήφου Οι δαπάνες καλύπτονταν από τα κράτη, βάση συγκεκριμένων κριτηρίων (αναλογικές εισφορές) Άσκηση αρμοδιοτήτων μέσω της κατάρτισης διεθνών συμβάσεων, προς επικύρωση από τα κράτη, και της παραγωγής συστάσεων προς τα κράτη

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Παναμερικανική Ένωση Ανάγκη οικοδόμησης της τεχνικής της διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση κοινών, μη πολιτικών, προβλημάτων, και της ανάπτυξης διακρατικών τομεακών σχέσεων σε περιφερειακό επίπεδο Ίδρυση της Παναμερικανικής Ένωσης - το προϊόν μιας σειρά Συνδιασκέψεων, ανάμεσα στις χώρες της Αμερικανικής Ηπείρου, μεταξύ 1889-1948 Έκτη Συνδιάσκεψη της Αβάνας (1928): ενέκρινε τη Συνθήκη ιδρύσεως της Παναμερικανικής Ένωσης που αποτελούσε την καταστατική πράξη του οργανισμού, και προσδιόριζε τη θεσμική του διάρθρωση: Παναμερικανική Συνδιάσκεψη (κάθε 4 χρόνια) Διευθύνων Συμβούλιο (έδρα Ουάσιγκτον) Παναμερικανική Ένωση αποτελούσε τη Γραμματεία Όμως, η μη επικύρωση της Συνθήκης από όλα τα κράτη ματαίωσε την εφαρμογή της Έκρηξη δευτέρου παγκοσμίου πολέμου – ανάγκη για καλύτερο και αποτελεσματικότερο συντονισμό και συνεργασία, μέσα από έναν καλά οργανωμένο και θεσμοποιημένο μηχανισμό: Συνδιάσκεψη της Μπογκοτά της Κολομβίας (1948) – Χάρτης της Μπογκοτά → πλήρης θεσμοποίηση της Παναμερικανικής Ένωσης και μετατροπή της σε διεθνή οργανισμό με την ονομασία Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών – ισχύ από Δεκέμβριο 1951

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Β. Μεσοπολεμική Περίοδο (περίοδος πειραματισμών)  Η Εγκαθίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών Σκοπός της διεθνούς κοινότητας την περίοδο του μεσοπολέμου: Δημιουργία ενός οργανισμού που θα αποσκοπούσε στη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, και Εγκαθίδρυση μιας παγκόσμιας πολιτικής και κοινωνική τάξης, πέρα των εθνικών, οικονομικών, αναπτυξιακών, πολιτιστικών και φυλετικών διαφορών Ιστορική αφετηρία: «Δεκατέσσερα Σημεία» της Διακήρυξης – Διαγγέλματος του Ουίλσον (1918): σημείο 14 – ανάγκη διαμόρφωσης μιας γενικής Κοινωνίας των Εθνών… Σχέδια Επιτροπών Phillimore (Μ. Βρετανία) και Bourgeois (Γαλλία) Συνδιάσκεψη Ειρήνης του Παρισιού (1919) Κατάρτιση του Συμφώνου της Κοινωνίας των Εθνών Συγκερασμός αμερικανικών και βρετανικών απόψεων Ενσωμάτωσή του στη Συνθήκη των Βερσαλλιών Αρχικά, η ΚτΕ 42 κμ (26 μη ευρωπαϊκά ), μέχρι 57 κμ

Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων - Κοινωνία των Εθνών - Που απέβλεπε το Εγχείρημα της Κοινωνίας των Εθνών Οικοδόμηση ορθολογικού, συγκεντρωτικού και συνεκτικού συστήματος που θα παγίωνε και θα ενίσχυε τις διαδικασίες διεθνούς οργάνωσης της εποχής, προσδίδοντας στην ιδέα της διεθνούς ειρήνης υπόσταση, διάρθρωση και συνέπεια Συγκεκριμένος Σκοπός: Προοίμιο: «προώθηση της διεθνούς συνεργασίας και η επίτευξη της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας» Σύστημα Συλλογικής Ασφάλειας: βασίζονταν στον αφοπλισμό (αρθ. 8) στο σεβασμό και διατήρηση, αλλά όχι και στη συλλογική εγγύηση, της πολιτικής ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας κάθε κράτους μέλους (αρθ. 10) στην ειρηνική διευθέτηση των διαφορών (αρθ. 11-15) στην επιβολή κυρώσεων, κυρίως οικονομικών και στρατιωτικών (αρθ. 16,17) στην ειρηνική μεταβολή (αρθ. 19)

Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων - Κοινωνία των Εθνών - Διαδικασία Ανάληψης Δράσης: Αδυναμία θέσπισης διαδικασιών και μέτρων υποχρεωτικής ανάληψης δράσης από ΚτΕ Μόνο το αρθ. 11: «η ΚτΕ θα αναλάβει οποιαδήποτε δράση, θεωρήσει ορθή και αποτελεσματική, για τη διαφύλαξη της ειρήνης» H αποτελεσματικότητα της ΚτΕ εξαρτώνταν από τη θέληση και τη δυνατότητα των ΚΜ να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τα όργανα της ΚτΕ δεν είχαν την εξουσία να διατάξουν ένα κράτος να αναλάβει δράση Κτήση Μέλους Αρθ. 1: «κάθε πλήρως αυτοκυβερνώμενο κράτος, αποικία ή κτήση, θα μπορούσε να γίνει μέλος της ΚτΕ, αν υπέρ της αποδοχής του εκφραζόταν η Συνέλευση με τα 2/3 των ψήφων της, - και υπό τον όρο της παροχής πραγματικών εγγυήσεων για την τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων και τον περιορισμό των εξοπλισμών» Έκφραση φιλελεύθερου πνεύματος - δημοκρατικών αξιών Ένωση δημοκρατικά κυβερνώμενων κρατών και ειρηνόφιλων, σε αντίθεση με τα ολοκληρωτικά κράτη που προσέφευγαν στον πόλεμο για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους Εκδημοκρατισμός διεθνών σχέσεων Αρθ. 15: διερεύνηση και γνωστοποίηση των γεγονότων των διεθνών διαφορών Αρθ. 18: δημοσίευση των διεθνών συνθηκών

Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων - Κοινωνία των Εθνών - Θεσμικός Μηχανισμός της ΚτΕ Τρία κύρια Όργανα: Α) Συνέλευση Β) Συμβούλιο Γ) Γραμματεία Επικουρικά Όργανα: Τεχνικά σώματα Μόνιμες/προσωρινές διαβουλευτικές επιτροπές Διοικητικά/εκτελεστικά όργανα

Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων - Κοινωνία των Εθνών - Θεσμικός Μηχανισμός της ΚτΕ Α) Συνέλευση Αποτελούσε συλλογικό όργανο Συνέρχονταν περιοδικά, μια φορά τον χρόνο και πέρα απ’ αυτό όταν το απαιτούσαν οι περιστάσεις Είχε γενική δικαιοδοσία στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ΚτΕ, ενεργούσε ως διαβουλευτικό σώμα, χωρίς νομοθετική εξουσία (έξι κύριες επιτροπές) Αποφάσιζε με ομοφωνία, εκτός αν αφορούσαν διαδικαστικά θέματα ή τη συγκρότηση εξεταστικών επιτροπών – με την πάροδο του χρόνου, συστάσεις με απλή πλειοψηφία

Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων - Κοινωνία των Εθνών - Θεσμικός Μηχανισμός της ΚτΕ Β) Συμβούλιο Συλλογικό όργανο με περιορισμένη σύνθεση Μόνιμα μέλη - Ημιμόνιμα μέλη (επανεκλογή κάθε τρία χρόνια, σε αντίθεση με τα μη μόνιμα μέλη) και Μη μόνιμα μέλη Αρχικά 5 μόνιμα και 4 εκλεγόμενα μέλη Με την αποστασία των ΗΠΑ – δημιουργία ισάριθμων κατηγοριών Το Σύμφωνο έδινε τη δυνατότητα στο Συμβούλιο και τη Συνέλευση να μεταβάλλουν τον αριθμό των μελών και των δύο κατηγοριών Ο συνολικός αριθμός κυμάνθηκε από 8 μέχρι 15 Αρχικά, μόνιμα: ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία (έφυγε ’30), Ιαπωνία (έφυγε ’30), Η Γερμανία εντάχθηκε το 1926 (έφυγε ’30), - Η Σοβιετική Ένωση εντάχθηκε το 1934  Συνέρχονταν 4 φορές το χρόνο και εκτάκτως σε επείγουσες περιπτώσεις Οι αποφάσεις παίρνονταν με ομοφωνία – παρείχε σε κάθε κράτος το δικαίωμα της αρνησικυρίας

Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων - Κοινωνία των Εθνών - Θεσμικός Μηχανισμός της ΚτΕ Γ) Γραμματεία Ο Γενικός Γραμματέα αποτελούσε το ανώτατο διοικητικό όργανο της ΚτΕ Διορίζονταν από το Συμβούλιο, με την έγκριση της πλειοψηφίας των μελών της Συνέλευσης Καθήκοντα: Επιφορτισμένος με τη διεύθυνση της Γραμματείας Ασκούσε καθήκοντα γραμματέως της Συνέλευσης και του Συμβουλίου Διαδραμάτιζε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία ειρηνικής διευθέτησης των διαφορών Τα μέλη της Γραμματείας είχαν το νομικό καθεστώς του διεθνούς λειτουργού και απολάμβαναν διαφόρων προνομιών και ασυλιών

Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων - Κοινωνία των Εθνών - Θεσμικός Μηχανισμός της ΚτΕ Αρμοδιότητες Συνέλευσης και Συμβουλίου Κατηγορίες Αρμοδιοτήτων Αποκλειστικές Συντρέχουσες: μεταξύ των δύο οργάνων, παράλληλα και ανεξάρτητα με τις αρμοδιότητές τους Συμπράττουσες: συνδρομή και των δύο οργάνων για την έκδοση πράξεων ----------------------------------------------- Αποκλειστικές Συνέλευσης: Εκλογή νέων μελών στην ΚτΕ Έλεγχος προϋπολογισμού Εκλογή μη μόνιμων μελών Διατύπωση κανόνων για την εκλογή/θητεία μελών Συμβουλίου Εξέταση ζητημάτων που παραπέμπονταν από το Συμβούλιο Πρωτοβουλία αναθεώρησης των συνθηκών

Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων - Κοινωνία των Εθνών - Αρμοδιότητες Συνέλευσης και Συμβουλίου Κατηγορίες Αρμοδιοτήτων Αποκλειστικές Συντρέχουσες: μεταξύ των δύο οργάνων, παράλληλα και ανεξάρτητα με τις αρμοδιότητές τους Συμπράττουσες: συνδρομή και των δύο οργάνων για την έκδοση πράξεων ----------------------------------------------- Αποκλειστικές Συμβουλίου: Διευθέτηση διαφορών Αποβολή μελών που παραβίαζαν το Σύμφωνο Έλεγχος άσκησης της εντολής από εντολοδόχες Δυνάμεις Προστασία μειονοτήτων Μεταφορά έδρας της ΚτΕ Κατάρτιση σχεδίων για τον αφοπλισμό Διαδικασία εφαρμογής διατάξεων του Συμφώνου σχετικά με την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών και την επιβολή κυρώσεων Εξέταση κάθε απειλής κατά της ειρήνης μετά από αίτημα μέλους της ΚτΕ

Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων - Κοινωνία των Εθνών - Αρμοδιότητες Συνέλευσης και Συμβουλίου Κατηγορίες Αρμοδιοτήτων Αποκλειστικές Συντρέχουσες: μεταξύ των δύο οργάνων, παράλληλα και ανεξάρτητα με τις αρμοδιότητές τους Συμπράττουσες: συνδρομή και των δύο οργάνων για την έκδοση πράξεων ----------------------------------------------- Συντρέχουσες: Διατήρηση παγκόσμιας ειρήνης Αίτηση παροχής γνωμοδότησης από το Διαρκές Δικαστήριο Διεθνούς Δικαιοσύνης Στην πράξη, όμως, οι συντρέχουσες αρμοδιότητες ασκήθηκαν από το Συμβούλιο Συμπράττουσες: Διορισμός Γενικού Γραμματέα (αρθ. 6) Τροποποίηση του Συμφώνου (αρθ. 26)

1. Ιστορική Ανέλιξη των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων Γ. Μεταπολεμική περίοδος (περίοδος οργάνωσης) Ανάγκη οικοδόμησης ενός νέου ολοκληρωμένου και μόνιμου θεσμοποιημένου συστήματος διεθνούς οργάνωσης και συνεργασίας Ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) - υπογραφή Χάρτη 26 Ιουνίου 1945 Εγκαθίδρυση, για πρώτη φορά, ενός πρότυπου, για την εποχή του, παγκόσμιου θεσμοποιημένου συστήματος συλλογικής δράσης και συνεργασίας, με σκοπό (άρθρο 1 Χάρτη του ΟΗΕ): τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, την ανάπτυξη φιλικών σχέσεων, την επίτευξη διεθνούς συνεργασίας για την επίλυση διεθνών προβλημάτων οικονομικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και ανθρωπιστικής φύσεως, και την ενθάρρυνση του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών για όλους

Βασικά Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα των Διεθνών Οργανισμών Ιστορική εξέλιξη του φαινομένου της διεθνούς οργάνωσης Οι κύριες τάσεις στη διεθνή οργάνωση της μεταπολεμικής περιόδου: α) Λειτουργική αποκέντρωση αποτελεσματική λειτουργία της διεθνούς τάξης πάνω σε ειδικούς τομείς πολιτικής, ορθολογικός και τομεακός επιμερισμός της θεσμικής διαχείρισης των παγκόσμιων προβλημάτων, και συμβολή στην καλύτερη λειτουργία και εκπλήρωση των σκοπών του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου του ΟΗΕ (ECOSOC). Παράδειγμα: οι Ειδικευμένες Οργανώσεις (Οργανισμοί) του συστημάτων των Ηνωμένων Εθνών β) Οικουμενικότητα εμβάθυνση και διεύρυνση της διεθνούς οργάνωσης και συνεργασίας σε οικουμενικό επίπεδο, προαγωγή πολυμερών συνεργατικών δράσεων και εγκαθίδρυση μόνιμων θεσμοποιημένων μορφών συνεργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο γ) Περιφερισμός Σύσταση περιφερειακών οργανισμών, με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση των αμοιβαίων συμφερόντων των μελών τους, και τη συλλογική αντιμετώπιση κοινών πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών προβλημάτων (π.χ. Ευρώπη, την Αμερική, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Κύρια Βιβλιογραφία Νάσκου-Περράκη, Π., Αντωνόπουλος, Κ. και Σαρηγιαννίδης, Μ. (2015) Διεθνείς Οργανισμοί. Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη Ραυτόπουλος, Ε. (2011) Θεωρία και Δίκαιο των Διεθνών Θεσμικών Οντοτήτων, Σημειώσεις Πανεπιστημιακών Παραδόσεων. Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Αθήνα Χριστοδουλίδης, Θ. (1984) Εισαγωγή στη Διεθνή Οργάνωση. Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα Μπρεδήμας, Α. και Κυριακόπουλος, Γ. Δίκαιο Διεθνών Οργανισμών. Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα, 2016 Συμπληρωματική Βιβλιογραφία Sands, Ph., Klein, P. (2009), Bowett’s Law of International Institutions (Sixth Edition). Sweet & Maxwell Klabbers, I. (2002), An Introduction to International Institutional Law. Cambridge University Press