΄Ερευνα Δράσης (Action Research) Τι είναι η έρευνα δράσης (ΕΔ); Σχεδιασμός και διεξαγωγή της ΕΔ Ο ρόλος του ερευνητή στην ΕΔ Δυσκολίες και επικρίσεις για την ΕΔ Αξία της ΕΔ Βοηθητικό κείμενο: το άρθρο των Αγγελόπουλου, Καραγιάννη και Φωκά για την ΕΔ

ΕΔ: Ορισμός των Carr & Kemmis Ως ΕΔ ορίζεται: Ένα σύνολο ενεργειών και δραστηριοτήτων διαφόρων φορέων: εκπαιδευτικών, μαθητών, γονέων, ειδικών κλπ με σκοπό την ανάπτυξη ενός προγράμματος σπουδών, την επαγγελματική ανάπτυξη και εξέλιξη, τη βελτίωση σχολικών προγραμμάτων (Car & Kemmis, 1988)

ΕΔ: ορισμός του Burns ΕΔ χαρακτηρίζεται η έρευνα εκείνη που επιχειρεί να αξιοποιήσει δεδομένα που έχουν βρεθεί ύστερα από σκόπιμη και συστηματική συνεργασία φορέων για τη λύση πρακτικών προβλημάτων σε μια συγκεκριμένη περιοχή με στόχο τη βελτίωση της

Συνοπτική Ιστορική αναδρομή Στόχος δεν είναι να προκύψει από τη διερεύνηση αυτή μια γενικευμένη γνώση αλλά να μελετηθεί το πρόβλημα στο συγκεκριμένο χώρο και να εξευρεθεί λύση Η ΕΔ θεωρεί τα άτομα που εργάζονται σε ένα φορέα ικανά και υπεύθυνα Βελτίωση και του ερευνητή και των καταστάσεων στις οποίες δρα

Ενδεικτικά Θέματα για ΕΔ Ο καταρτισμός ενός προγράμματος για τη διδασκαλία της νεοελ/κής γλώσσας σε παιδιά που χρησιμοποιούν την ελληνική ως 2η γλώσσα Η συστηματική διερεύνηση των προβλημάτων και της αποτελεσματικότητας μιας συγκεκριμένης μεθόδου Η διερεύνηση προβλημάτων που προκύοτυν από την εφαρμογή μιας διαδικασίας π.χ. Αξιολόγησης επίδοσης μαθητών, διδακτικού έργου, συνεργασίας δασκάλων – γονέων κλπ

ΕΔ: συνδέει τη θεωρία με την πράξη Δεν μπορεί να υπάρχει έρευνα χωρίς πρακτικές εφαρμογές και δεν μπορούν να γίνουν πρακτικές εφαρμογές χωρίς έρευνα αν αυτές διεκδικούν επιτυχία, διάρκεια και κυρίως επιστημονική αναγνώριση (Lewin)

Ιστορική αναδρομή Dewey: Learning by doing Lewin: - ο κοινωνικός ερευνητής δεν είναι αδιάφορος ή αντικειμενικός παρατηρητής - τα προβλήματα πρέπει να επισημαίνονται αλλά και να λύνονται - δυναμική της ομάδας Stenhouse: αμφισβήτηση παραδοσιακών μοντέλων προγραμμάτων Kemmis: ανάπτυξη θεωρητικού μοντέλου

Σχεδιασμός και διεξαγωγή Σαφής προσδιορισμός θέματος/προβλήματος Σαφή διατύπωση σκοπών της έρευνας Διερεύνηση της σχετικής με το θέμα βιβλιογραφίας Κοινή δράση των συμμετεχόντων Καταρτισμός σχεδίου δράσης Αξιοποίηση ερευνητικού υλικού

Αξιοποίηση του ερευνητικού υλικού Αποδελτίωση, ταξινόμηση, και αξιολόγηση με άλλους συνεργάτες του ή ειδικούς στην έρευνα Τα πορίσματα χρησιμεύουν ως ανατροφοδότηση (επόμενες φάσεις της έρευνας, επαναδιατύπωση προβλήματος κλπ) Πληροφορίες και παρατηρήσεις μαζεύουν όλοι οι συμ/ντες π.χ. μαθητές (τριγωνισμός αλλά και ενεργή συμμετοχή)

Ο ρόλος του ερευνητή στην ΕΔ Συμμετέχει ενεργά στην έρευνα (διδάσκει και ταυτόχρονα παρατηρεί/καταγράφει) Απλός παρατηρητής, συμμετέχει μόνο στις συζητήσεις 3 δυνατότητες 1) Εκπ/κός + ερευνητής 2) Ομάδα ερευνητών-εκπ/κών 3) Διευρυμένη ομάδα εκπ/κών, γονέων, μαθητών Ενεργός συμμετοχή ή εξωτερικός ερευνητής;

Βαθμίδες πρόσφορες για ΕΔ Σε όλες τις βαθμίδες Κυρίως πρωτοβάθμια (δημοτικό) Ο δάσκαλος είναι: - άμεσα υπεύθυνος για την τάξη - διδάσκει τα περισσότερα μαθήματα - μπορεί να εξασφαλίσει τη συναίνεση Στη δευτεροβάθμια τα πράγματα είναι πιο δύσκολα

Κατανομή του χρόνου Η διάρκεια της έρευνας και των επιμέρους δραστηριοτήτων πρέπει να προσδιοριστούν Μία ΕΔ δεν μπορεί να συνεχίζεται για μακρύ διάστημα Ανώτατο όριο το διδακτικό έτος Να μην τελειώνει πριν το τρίμηνο Όλα τα παραπάνω εξαρτώνται από το θέμα

Δυσκολίες κι επικρίσεις στην ΕΔ Τα αποτελέσματα ενδιαφέρουν μόνο τους φορείς της συγκεκριμένης τάξης ή σχολείου Ακόμα κι αν μπορούν να γενικευτούν είναι δύσκολο να εφαρμοστούν Η ΕΔ είναι χρονοβόρα και κουραστική (ο ερευνητής κουράζεται και σταματά) Είναι δύσκολη η συνεργασία με άλλα άτομα (π.χ. γονείς) μπορεί να Είναι δύσκολη η εποπτεία της όλης προσπάθειας από ειδικό

Η Αξία της ΕΔ Κρίνεται από το βαθμό που αντιμετωπίζει προβλήματα και βελτιώνει καταστάσεις: Οι γνώσεις που προκύπτουν παράγονται από τους συμμετέχοντες Συστηματική ενίσχυση κι ενθάρρυνση των εκπ/κων Απαιτεί συνεργασία = δημιουργία ζεστού κλίματος Συμβάλλει στην παραγωγή ιδεών που συνδέουν πρακτικά προβλήματα με ευρύτερα θέματα Συνεχής αυτοβελτίωση Είναι ευκολότερο τα άτομα να αλλάξουν ως μέλη μιας ομάδας παρά ως μεμονωμένα άτομα

Πρακτική εξάσκηση Αφού χωριστείτε σε ομάδες, σχεδιάστε μία έρευνα δράσης. Μπορεί να έχει σχέση με τις πρακτικές σας σε δημοτικά και νηπιαγωγεία της περιοχής….