ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ-ΜΑΘΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ Κωνσταντίνος Καραγεωργιάδης Παναγιώτης Ρόκος Στάθης Βούζας

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στις μέρες μας το ιντερνετ είναι ένα πολύ χρήσιμο μέσο ενημέρωσης και μάθησης. Μέσα σε λίγα μόνο λεπτά, με μερικά κλικ, με τη βοήθεια του υπολογιστή έχουμε τη δυνατότητα να μελετήσουμε βιβλία, άρθρα, να περιηγηθούμε εικονικά στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, να παρακολουθήσουμε ιστορικά οπτικοακουστικά αρχεία. Είναι μια τεράστια πηγή γνώσης. Ποτέ άλλοτε τόσοι πολλοί άνθρωποι δεν είχαν πρόσβαση σε τόσο μεγάλο όγκο πληροφορίας. Οι πληροφορίες που λάμβανε ένας άνθρωπος του 18ου αιώνα σε όλη του τη ζωή, τις λαμβάνει τώρα ένας νέος σε μία εβδομάδα.

Ναι μεν αλλά Δεν είναι όμως όλα ρόδινα: Το Διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους χρήστες του να συνδιαμορφώσουν το περιεχόμενό του. Παραγωγός της διαδικτυακής πληροφορίας μπορεί να είναι κάποιος επιστήμονας, αλλά και κάποιος που θεωρεί τον εαυτό του «επιστήμονα» δίχως όμως να έχει την απαιτούμενη γνώση. Επομένως οι πληροφορίες στο Διαδίκτυο ενδέχεται να μην είναι πάντα ακριβείς. Τα παιδιά πλέον ανατρέχουν στο Διαδίκτυο για να αντλήσουν υλικό, όχι μόνο για τις εργασίες τους αλλά και για να βρουν απαντήσεις ακόμη και στις πιο απλοϊκές απορίες τους. Αρκεί απλά να το «googlάρουν» - όπως χαρακτηριστικά λένε - και θα έχουν μπροστά τους εκατομμύρια εναλλακτικές σελίδες, τις οποίες τείνουν να εμπιστεύονται. Κάποιες από αυτές τις σελίδες όμως είναι τελείως σκουπίδια και δεν ελέγχονται και από κανένα για αυτά που γράφουν.

Έρευνα στο σχολείο Από σχετική έρευνα που κάναμε για να μετρήσουμε τον τρόπο που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως μέσο πληροφόρησης οι μαθητές του σχολείου μας είχαμε τις ακόλουθες μετρήσεις σε δείγμα 200 παιδιών

Παρατηρήσεις Παρατηρούμε ότι το ιντερνετ είναι το βασικό μέσο ενημέρωσης σε μεγάλο ποσοστό 63% και ότι σε ποσοστό 80% οι μαθητές αντλούν πληροφορίες από το ιντερνετ για εργασίες τους ή κάτι που τους ενδιαφέρει. Όμως στην πλειοψηφία τους οι μαθητές δεν ελέγχουν αν αυτό που βρήκαν είναι και αξιόπιστο (πότε δημοσιεύτηκε, ποιος είναι αυτός που το αναφέρει), δεν το διασταυρώνουν με άλλες πηγές (βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, άλλες ιστοσελίδες) και τέλος δεν κάνουν αναφορά στην πηγή της πληροφορίας που χρησιμοποιούν (π.χ. σε μια εργασία) Είναι επομένως σημαντικό να δώσουμε κάποιες συμβουλές ορθής διαχείρισης της διαδικτυακής πληροφορίας

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Έχε υπόψη σου ότι ο απλός χρήστης διαμορφώνει το διαδικτυακό περιεχόμενο. Σκέψου ότι οποιοσδήποτε μπορεί να φτιάξει ένα blog ή ένα φόρουμ όπου θα γράφει ότι πιστεύει αυτός ότι είναι σωστό. Είναι όμως όντως σωστό; Βρες αξιόπιστες σελίδες που σου έχουν προτείνει οι δικοί σου ή από το σχολείο και προτίμησε αυτές ως πηγές για τις εργασίες σου. Μην ξεχάσεις να τις προσθέσεις στα aγαπημένα για να μπορείς να τις ξαναβρείς. Χρησιμοποίησε περισσότερες από μία ιστοσελίδες/πηγές όταν αναζητάς πληροφορίες για κάποιο θέμα. Αν δεν είσαι βέβαιος/η για την αξιοπιστία μιας διαδικτυακής πληροφορίας ζήτα βοήθεια από τους γονείς ή κάποιον εκπαιδευτικό.

Μάθηση και Internet Η επίσκεψη μας στο AIT (athens information technology) όπου παρακολουθήσαμε μια παρουσίαση με θέμα δημιουργικό internet και έξυπνη μάθηση αποτέλεσε αφορμή για να προβληματιστούμε πώς το internet μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματικό στην εκπαίδευσή μας

Που μαθαίνουμε ; Εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι στην εποχή μας μόνο το 10% της μάθησης είναι “επίσημη” (από σχολεία – πανεπιστήμια) ενώ το 90% είναι “ανεπίσημη” ( μέσω internet-κοινωνικών δικτύων, από φίλους, από βιβλία ή e-books, από εκπαίδευση στη δουλειά μας κ.ο.κ.) .

Ο ρόλος της εκπαίδευσης Αυτό κάθε άλλο παρά μειώνει το ρόλο της οργανωμένης εκπαίδευσης (νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο, πανεπιστήμιο) γιατί εκεί ο νέος παίρνει τις θεμελιώδεις βάσεις, μαθαίνει να σκέφτεται και μαθαίνει να … μαθαίνει Όμως πρέπει και η εκπαίδευση να προσαρμοστεί σε ένα κόσμο όπου οι νέοι εγγράφονται κατά εκατομμύρια σε χώρους όπως το Myspace, το Facebook, το Twitter, γράφουν και διατηρούν weblogs, διαμοιράζουν φωτογραφίες μέσω Flickr, συμμετέχουν σε τρισδιάστατους κόσμους όπως είναι το Second Life. Πρέπει να προετοιμάσει τα παιδιά για τον κόσμο που αυτά θα γνωρίσουν και όχι για τον κόσμο που γνώρισε η προηγούμενη γενιά

Η χρήση νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση σύμφωνα με έρευνες έχει πολύ θετικά αποτελέσματα: Οι νέοι εκπαιδευόμενοι γίνονται πιο δημιουργικοί. Διεγείρεται περισσότερο το ενδιαφέρον τους αφού στον αγαπημένο τους ψηφιακό χώρο μαθαίνουν πιο ευχάριστα. Επίσης νιώθουν ότι συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαδικασία απόκτησης και παραγωγής της γνώσης, μαθαίνουν να συνεργάζονται πιο ουσιαστικά τόσο με τους εκπαιδευτές τους όσο και με τους συμμαθητές τους και ενισχύεται η αυτοπεποίθησή τους. Οι αδύνατοι μαθητές κινητοποιούνται περισσότερο Οι μαθητές έχουν πρόσβαση σε πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό ποικίλων μορφών (video, εικόνες, διαδραστικές εφαρμογές) που τους είναι πιο ελκυστικό από το κλασσικό βιβλίο Χρειάζονται όμως κατάλληλα σχεδιασμένες δραστηριότητες και σαφώς καθορισμένοι στόχοι μάθησης

Παραδείγματα Η εκπαιδευτική κοινότητα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα κοινωνικά δίκτυα για να μορφώσει με κατάλληλα εκπαιδευτικά εργαλεία (εκπαιδευτικό λογισμικό) τους νέους ή να δημιουργήσει ομάδες εργασίας μέσα από αυτά Το πανεπιστήμιο Harvard παραδίδει με επιτυχία μαθήματα για δικηγόρους μέσω ενός διαδικτυακού ηλεκτρονικού παιχνιδιού του SECOND LIFE

Ηλεκτρονική Μάθηση εξ’ αποστάσεως Βασικά χαρακτηριστικά: Περιβάλλον Χρήστη ικανό για uploading και downloading του εκπαιδευτικού υλικού Δυνατότητα Αποστόλης και λήψης e-mail Διεξαγωγή και βαθμολόγηση διαγωνισμάτων Πρόσθετα χαρακτηριστικά Δυνατότητα συζήτησης online (chat rooms) Κοινή χρήση αρχείων (file sharing) Πίνακες ανακοινώσεων (bulletin boards) Προχωρημένα χαρακτηριστικά Διδασκαλία με εικόνα και ήχο (απαιτείται μεγάλη ταχύτητα σύνδεσης στο ιντερνετ) Δυνατότητα διδάσκοντος να ελέγχει το υλικό που κάθε μαθητής χρησιμοποιεί για το μάθημα Δυνατότητα τηλεδιάσκεψης

Χρήσιμες ιστοσελίδες για πληροφόρηση Wikipedia (http://www.wikipedia.org) Η Βικιπαίδεια είναι ελεύθερη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια. Όλοι οι χρήστες του Διαδικτύου έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν νέα άρθρα ή να βελτιώσουν και να διορθώσουν εκείνα που ήδη υπάρχουν. Live Pedia (http://www.livepedia.gr) Η LivePedia.gr είναι ελληνική ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια. Οποιοσδήποτε μπορεί να την αξιοποιήσει χωρίς κανενός είδους υποχρέωση (αντίτιμο). Είναι συλλογικό έργο, δηλαδή, βασίζεται στους επισκέπτες και τα μέλη της οι οποίοι μπορούν να προσθέσουν νέα, δικά τους λήμματα, ή να επεκτείνουν αυτά που ήδη υπάρχουν. Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδας (http://www.nlg.gr) Αναπτύσσει και διατηρεί την εθνική συλλογή, η οποία περιλαμβάνει υλικό που παράγεται στην Ελλάδα καθώς και υλικό που παράγεται στο εξωτερικό, αλλά συνδέεται ή έχει συνάφεια με τους ανθρώπους, τη χώρα, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό της Ελλάδας σε οποιαδήποτε γλώσσα και μορφή και αν βρίσκεται. Αξίζει να δείτε την ψηφιακή συλλογή εφημερίδων που περιλαμβάνει έντυπα από το 1917!