ΑΣΠΑΙΤΕ - ΠΕΣΥΠ ΤΜΗΜΑ Α ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΣΠΑΙΤΕ - ΠΕΣΥΠ ΤΜΗΜΑ Α ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΕΥΧΟΣ: 82-83, επιθεωρηση συμβουλευτικησ και προσανατολισμου, ελ.ε.συ.π. – ελληνικα γραμματα 2008 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: κωνσταντινα μπαταλα Η ΑΥΤΕΠΑΡΚΕΙΑ (SELF-EFFICACY) ΣΤΙΣ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΥΤΩΝ ΣΤΟΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ ΓΑΛΑΤΑ ΕΛΙΝΑ

Τα Νέα Εργασιακά Δεδομένα Η μαζική επιρροή των νέων τεχνολογιών και η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας αποτελούν 2 παράλληλες διαδικασίες που επηρεάζουν και διαφοροποιούν τους τρόπους εργασίας, όσο και την υπάρχουσα δομή των εργασιακών οργανισμών. Κορυφαία πρόκληση είναι ο τρόπος αξιοποίησης της υπάρχουσας τεχνολογίας για τη συγκέντρωση και τη διάδοση των πληροφοριών σε σχέση με την αγορά εργασίας. Η σύνδεση της πληροφόρησης με τις αυξημένες ανάγκες για Επαγγελματικό Προσανατολισμό καθιστά ιδιαίτερα σημαντικό το ρόλο των συμβούλων επαγγελματικού προσανατολισμού.

Η Αυτεπάρκεια Γενικά στισ Νέεσ Τεχνολογίεσ Η αυτεπάρκεια αποτελεί ένα προσωπικό χαρακτηριστικό του ατόμου, το οποίο ως «γενικευμένη αυτεπάρκεια», περιλαμβάνεται στις ορίζουσες μεταβλητές του Κεντρικού Μηχανισμού Αυτοαξιολόγησης. Σύμφωνα με τον Bandura η αυτεπάρκεια αποδίδει την πεποίθηση ενός ατόμου για το τι είναι ικανό να κάνει με τις ικανότητες που διαθέτει. Είναι η πεποίθηση στις προσωπικές ικανότητες του να επιδείξει αποτελεσματική συμπεριφορά ως προς την επίτευξη κάποιου στόχου, η οποία βασίζεται στην εμπειρία του παρελθόντος. Αναφέρεται δηλαδή στην «κρίση» του ατόμου για τις ικανότητές του, δεν έχει σχέση με τις πραγματικές του ικανότητες, οποιεσδήποτε και αν είναι αυτές.

Το επίπεδο τησ αυτεπάρκειασ κάθε ατόμου επηρεάζει μια σειρά από άλλεσ μεταβλητέσ: Σύμφωνα με τον Bandura το αίσθημα της αυτεπάρκειας σε διάφορους τομείς μπορεί να επηρεάσει τις επιλογές που κάνουν οι άνθρωποι και την πορεία των ενεργειών τους, αφού η αυτεπάρκεια ασκεί πολύ σημαντική επίδραση στο είδος των δραστηριοτήτων που το άτομο επιλέγει. Οι άνθρωποι τότε μόνο επιδεικνύουν μια συμπεριφορά, όταν θεωρούν τους ευτούς τους ικανούς γι’ αυτήν, δηλαδή όταν αισθάνονται αποτελεσματικοί. Τα άτομα με υψηλή αυτεπάρκεια είναι αυτοπαρακινούμενα (self- motivated). Η παρακίνηση μπορεί να συμβάλει σε μεγαλύτερη προσπάθεια και μεγαλύτερη επιμονή σε δελεαστικές εργασίες, να προαγάγει την επιτυχία σε εκτελούμενες ενέργειες και να συντελέσει σε νέα στοχοθεσία και σε σχεδιασμό εναλλακτικών στρατηγικών.

Σύμφωνα με τον Pajares: Εκείνοι οι οποίοι έχουν ησχυρό αίσθημα αυτεπάρκειας είναι περισσότερο πιθανό να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να επιμείνουν στην προσπάθεια για την επίτευξη των επιθυμητών στόχων και μάλιστα να θέτουν ακόμη υψηλότερους στόχους. Οι πεποιθήσεις αποτελεσματικότητας μπορεί επιπλέον να επηρεάσουν το βαθμό του άγχους και της ανησυχίας που βιώνουν τα άτομα κατά την εμπλοκή τους σε διάφορες δραστηριότητες. Σύμφωνα με τα παραπάνω είναι προφανής η σπουδαιότητα της εξέτασης του αισθήματος της αυτεπάρκειας.

Η αυτεπάρκεια στις Νέες Τεχνολογίες αφορά: Στις πεποιθήσεις ενός ατόμου για την ικανότητά του να χρησιμοποιήσει τεχνολογικά επιτεύγματα προκειμένου να εκτελέσει επιτυχώς ένα έργο. Ευρυνητικά έχει διαπιστωθεί οτι η αυτεπάρκεια στη χρήση υπολογιστών παίζει σηματνικό ρόλο: στην ανάπτυξη σχετικών δεξιοτήτων, στην απόφαση ενός ατόμου να χρησιμοποιήσει υπολογιστές, στις προσδοκίες επιτυχίας με τους υπολογιστές, στην απόδοση των ατόμων με μαθήματα που εμπεριέχουν χρήση υπολογιστών και στην αποφυγή επιλογής ανάλογων μεμονωμένων μαθημάτων ή και σπουδών γενικότερα.

Επαγγελματικόσ Προσανατολισμόσ και Νέεσ Τεχνολογίεσ και Αυτεπάρκεια Υπάρχει άμεση σύνδεση της τεχνολογίας με τον επαγγελματικό προσανατολισμό, ιδιαίτερα σε οτι αφορά την πρόσβαση στη πληροφόρηση. Για τα συστήματα ΚΕ.ΣΥ.Π. και ΓΡΑ.Σ.Ε.Π. υπάρχει το δίκτυο ΝΕΣΤΩΡ. Η περιήγηση στις ιστοσελίδες συμπεριλαμβάνει και τη μύηση των μαθητών στη διαδικασία αυτοπληροφόρησης. Η αποτελεσματικότητα της παραπάνω διαδικασίας είναι καθοριστική στη λήψη απόφασης, σημαντικότατο στάδιο στον επαγγελματικό προσανατολισμό. Αδιαμφισβήτητο είναι ότι η διεύρυνση της κινητικότητας στην εκπαίδευση και την εργασία εξαρτάται από το εύρος των πληροφοριών που παρέχονται στους πολίτες με τη χρήση διαδικτύου. Οι διαδικασίες της Συμβουλευτικής υποστηρίζονται σε πολλές χώρες από υπολογιστικά συστήματα όπως τα SIGI, SIGI PLUS, DISCOVER, διευκολύνοντας τη λήψη απόφασης. Τέλος οι Νέες Τεχνολογίες προσφέρουν ευέλικτα επιμορφωτικά προγράμματα στο Σ.Ε.Π.

Επαγγελματικόσ Προσανατολισμόσ και Νέεσ Τεχνολογίεσ και Αυτεπάρκεια Υπάρχει άμεση σύνδεση της τεχνολογίας με τον επαγγελματικό προσανατολισμό, ιδιαίτερα σε οτι αφορά την πρόσβαση στη πληροφόρηση. Για τα συστήματα ΚΕ.ΣΥ.Π. και ΓΡΑ.Σ.Ε.Π. υπάρχει το δίκτυο ΝΕΣΤΩΡ. Η περιήγηση στις ιστοσελίδες συμπεριλαμβάνει και τη μύηση των μαθητών στη διαδικασία αυτοπληροφόρησης. Η αποτελεσματικότητα της παραπάνω διαδικασίας είναι καθοριστική στη λήψη απόφασης, σημαντικότατο στάδιο στον επαγγελματικό προσανατολισμό. Αδιαμφισβήτητο είναι ότι η διεύρυνση της κινητικότητας στην εκπαίδευση και την εργασία εξαρτάται από το εύρος των πληροφοριών που παρέχονται στους πολίτες με τη χρήση διαδικτύου. Οι διαδικασίες της Συμβουλευτικής υποστηρίζονται σε πολλές χώρες από υπολογιστικά συστήματα όπως τα SIGI, SIGI PLUS, DISCOVER, διευκολύνοντας τη λήψη απόφασης. Τέλος οι Νέες Τεχνολογίες προσφέρουν ευέλικτα επιμορφωτικά προγράμματα στο Σ.Ε.Π.

Φύλο και Αυτεπάρκεια στισ Νέεσ Τεχνολογίεσ Η έρευνα έχει εστιάσει στη σχέση του φύλου με τη μεταβλητή της αυτεπάρκειας στις νέες τεχνολογίες. Το φύλο παίζει ρόλο στη σχέση που αναπτύσσουν τα άτομα με τους υπολογιστές. Τα ευρήματα της έρευνας που αφορούν στο φύλο διακρίνουν διαφορές στην αυτεπάρκεια των ανδρών και των γυναικών στους υπολογιστές. Οι γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες έχουν λιγότερη αυτοπεποίθηση σχετικά με τις ικανότητές τους να χειριστούν τη τεχνολογία, γεγονός που επηρεάζει την απόφασή τους να χρησιμοποιήσουν τεχνολογικά επιτεύγματα. Άλλες έρευνες όμως δεν εντοπίζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις ή εντοπίζουν εξομοιωτικές τάσεις. Τέλος, ο ρόλος του φύλου τόσο στον Κεντρικό Μηχανισμό Αυτοαξιολόγησης όσο και στις συνιστώσες αυτού, δεν έχει ακόμα διερευνηθεί σε βάθος και είναι ένα ζήτημα που θα απασχολήσουν τις έρευνες στο μέλλον.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ!