Moυσικό Γυμνάσιο Πάτρας Πρόγραμμα μετάβασης από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο (ΚΕΣΥΠ)

Στο σχολείο μας πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 10/3/2015 επίσκεψη των μαθητών του 8ου Δημοτικού Σχολείου Πάτρας. Στα πλαίσια της επίσκεψης οι μαθητές παρακολούθησαν μαθήματα της Α΄ γυμνασίου του σχολείου μας, μοιρασμένοι στα τρία τμήματά της .

Τμήματα- διδάσκουσες- γνωστικά αντικείμενα α1: Αρβανίτη Αγγελική, Νεοελληνική Γλώσσα α2: Καλή Ελένη, Αρχαία Ελληνική Γραμματεία από μετάφραση(Οδύσσεια) α3: Θωμαΐδου Μαρία: Νεοελληνική Λογοτεχνία

α1: Νεοελληνική Γλώσσα Διδάσκουσα: Αρβανίτη Αγγελική Αριθμός μαθητών τάξης: 25 Αριθμός επισκεπτών μαθητών: 10 Άλλοι παρευρισκόμενοι: ένας δάσκαλος του Δημοτικού

Διδακτική Ενότητα Σχολικό εγχειρίδιο Ν. Γλώσσας Α΄ Γυμνασίου Ενότητα 1, κείμενο 1 Τίτλος : Πρώτη μέρα στο Γυμνάσιο

Υποδοχή των Μαθητών Καλωσόρισμα μαθητών Συστάσεις Ανακοίνωση αντικειμένου προς επεξεργασία Γνωστοποίηση στόχων μαθήματος Μοίρασμα πακέτου φωτοτυπιών που περιείχε φωτοτυπία με μαρτυρίες μαθητών της Α΄ Γυμνασίου φωτοτυπία του κειμένου του βιβλίου φύλλα εργασίας (φύλλο εργασίας με ερωτήσεις από το κείμενο)

Υποδοχή των Μαθητών Δυσκολίες σ'αυτό το βήμα: Παρόλο που η αίθουσα είχε προετοιμαστεί κατάλληλα για την υποδοχή των μαθητών (προσθήκη επιπλέον θρανίων) υπήρξαν δυσκολίες και καθυστερήσεις. Η υποδοχή από τους μαθητές του Γυμνασίου ήταν καλή αλλά προκάλεσε και μικρές εστίες συζήτησης.

Πορεία διδασκαλίας 1 Αφόρμηση: Μοιράστηκε στα παιδιά φωτοτυπία που περιλάμβανε κείμενα με μαρτυρίες μαθητών της Α΄ Γυμνασίου όπου περιέγραφαν την θετική εμπειρία τους από τις πρώτες μέρες στο Γυμνάσιο Ζητήθηκε από τους μαθητές μέσα από ερωταποκρίσεις να περιγράψουν τις προσδοκίες και τους φόβους τους σχετικά με το Γυμνάσιο. Δυσκολίες σ’ αυτό το βήμα: Η φυσιολογική συστολή των μαθητών του δημοτικού καθυστέρησε την πορεία της συζήτησης

Πορεία διδασκαλίας 2 Ανάγνωση κειμένου σελ. 10 σχολικού βιβλίου Ζητήθηκε από τα παιδιά και των 2 βαθμίδων να βρουν άγνωστες λέξεις και οι ερωτήσεις τους απαντήθηκαν

Πορεία διδασκαλίας 3 ΄Εγινε συζήτηση με μορφή ερωταποκρίσεων στους μαθητές Γυμνασίου και Δημοτικού για: τα πρόσωπα του κειμένου τα συναισθήματα της ηρωίδας την πρώτη μέρα της στο Γυμνάσιο την αρχή του κειμένου την θετική μετατροπή των συναισθημάτων της στο τέλος του κειμένου Το στάδιο αυτό προχώρησε ιδιαίτερα καλά

Φυλλα εργασίας 1 Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες των 2 ατόμων Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες των 2 ατόμων Ζητήθηκε από αυτούς να απαντήσουν σε ερωτήσεις του φύλλου εργασίας σχετικές με το κείμενο. Δυσκολίες σ'αυτό το στάδιο: το φύλλο εργασίας ολοκληρώθηκε οριακά με το χτύπημα του κουδουνιού Ο χρόνος δεν ήταν επαρκής για να τους μοιραστεί και να κάνουν το δεύτερο φύλλο εργασίας (σταυρόλεξο)

Γενικές παρατηρήσεις Δυσκολίες: Ο χρόνος δεν ήταν επαρκής διότι: Χρειάζεται αρκετός χρόνος : για την ένταξη των παιδιών στην αίθουσα καθώς και για τον εγκλιματισμό τους (πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν η συστολή των μαθητών του δημοτικού καθώς και η φυσιολογική αναστάτωση που προκαλείται στην τάξη μέχρι να καθίσουν μαζί με τα μεγαλύτερα παιδιά)

Γενικές παρατηρήσεις Θετικά στοιχεία: Οι μαθητές δούλεψαν πολύ καλά σε ομάδες των δύο ατόμων και οι μαθητές του Γυμνασίου ήταν πολύ θετικοί στο να δείξουν στα παιδιά του Δημοτικού τι πρέπει να κάνουν Οι μαθητές του Δημοτικού πήραν μια μικρή εικόνα του πώς δουλεύουμε στο Γυμνάσιο

Προέκταση (και για τα 3 τμήματα) Ανατέθηκε ως εργασία στους μαθητές η συγγραφή μιας επιστολής προς τα παιδιά του δημοτικού που θα συμπεριλάβει: Α)Σκέψεις και συναισθήματα από την επίσκεψη του δημοτικού Β)Συμβουλές για την πορεία τους προς την Α΄ Γυμνασίου, μέσα από τη δική τους εμπειρία. Η εργασία βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά φάνηκε να κεντρίζει το ενδιαφέρον των μαθητών, ιδίως επειδή προτάθηκε να σταλούν κάποιες από τις επιστολές στο 8ο Δημοτικό.

α2: Αρχαία Ελληνική Γραμματεία από μετάφραση (Οδύσσεια) Διδάσκουσα καθηγήτρια: Ελένη Καλή ΠΕ02 Α2 Γυμνασίου (25 μαθητές) Μαθητές Δημοτικού: 10 Άλλοι παρευρισκόμενοι: - Ο δάσκαλος των μαθητών - Λόγω του περιορισμένου χώρου, χρόνου και του μεγάλου αριθμού μαθητών ζητήθηκε από τη διδάσκουσα η παρουσία συναδέλφου του Μουσικού Σχολείου (Ανθή Ταμβάκη ΠΕ02), η οποία βοήθησε σε πρακτικά ζητήματα (χρήση Η/Υ, μοίρασμα φωτοτυπιών)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 11η Ενότητα του σχολικού βιβλίου Ραψωδία ζ 160-183 Θέμα: Συνάντηση του Οδυσσέα με τη Ναυσικά στο νησί των Φαιάκων Διδακτική ώρα: 1 (40 λεπτά) Λόγοι επιλογής της συγκεκριμένης ενότητας: η συγκεκριμένη ενότητα ήταν το προγραμματισμένο μάθημα της ημέρας καθώς στόχος ήταν η παρακολούθηση μιας διδασκαλίας σε φυσικές συνθήκες.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ α) οι μικροί μαθητές του Δημοτικού - να έρθουν σ’ επαφή με την ανάγνωση και τη διδασκαλία ενός χωρίου της Οδύσσειας από μετάφραση - να μιλήσουν για το ήθος των δύο κεντρικών πρωταγωνιστών της ενότητας β) οι μαθητές του Γυμνασίου να δουν την πρώτη επαφή του Οδυσσέα και τη πρώτη γνωριμία του με τη Ναυσικά να μιλήσουν για το ήθος των δύο κεντρικών πρωταγωνιστών της ενότητας και τη διαφορά της Ναυσικάς με τις άλλες κοπέλες Επιγραμματική αναφορά στο θεσμό της ικεσίας Επισήμανση: Τέθηκαν σαφέστατα απλούστεροι και λιγότεροι διδακτικοί στόχοι σε σχέση με μία καθημερινή διδασκαλία προκειμένου να μπορούν να παρακολουθήσουν οι μικροί μαθητές με άνεση και ενδιαφέρον.

Αφού καλωσορίσαμε τους μικρούς επισκέπτες Αφού συστηθήκαμε Αφού εξηγήσαμε το είδος του μαθήματος που θα ακολουθούσε Αφού κάθισαν μικροί και μεγάλοι μαθητές σε ομάδες των 2 ή 3 ατόμων (όπου ήταν δυνατόν) Το μάθημα αρχίζει……

ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Αφόρμηση Οι μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου λύνουν μαζί ένα σταυρόλεξο με τις περιπέτειες του Οδυσσέα. Τονίζεται από τη διδάσκουσα ότι το νησί των Φαιάκων είναι η τελευταία αίσια περιπέτεια του Οδυσσέα. Όσο οι μαθητές λύνουν το σταυρόλεξο, ακούγεται σε μουσική υπόκρουση το τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου «Δεν περνούν οι ώρες, δεν περνούν οι μέρες» από τη θεατρική παράσταση Οδυσσεβάχ. Οι μαθητές ρωτούνται σχετικά με τη σχέση που έχει το τραγούδι με το σταυρόλεξο που λύνουν (Άρεσαν και τα δύο πολύ!)

ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΤΕ ΤΙΣ ΚΡΥΜΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ; ΠΑΜΕ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΤΕ ΤΙΣ ΚΡΥΜΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ; ΠΑΜΕ! ΦΥΓΑΜΕ!!!

Μετά την αφόρμηση…… Η διδάσκουσα δείχνει το σχολικό βιβλίο στους μαθητές, μοιράζεται στους μικρούς μαθητές φωτοτυπία του κειμένου, διευκρινίζεται ότι η Οδύσσεια είναι ποίημα και γι’ αυτό και η νεοελληνική μετάφραση δεν είναι πεζή αφήγηση αλλά έχει τη μορφή αριθμημένων στίχων. Μοιράζεται σε όλους τους μαθητές φύλλο εργασίας με ανακεφαλαιωτικό χαρακτήρα για το τέλος της διδακτικής ενότητας. Αναγράφεται στον πίνακα η διδακτική ενότητα που θα μελετηθεί. Ανάγνωση αργή του συγκεκριμένου χωρίου από τη διδάσκουσα, εξήγηση δύσκολων λέξεων του κειμένου που προβλημάτιζαν μικρούς και μεγάλους μαθητές. Επιλεκτικός σχολιασμός των κυριότερων σημείων της ενότητας σύμφωνα με τους διδακτικούς στόχους που τέθηκαν με τη μορφή ερωταποκρίσεων

Κατά την διάρκεια παρουσίασης της διδακτικής ενότητας προβαλλόταν σιωπηρά στον διαδραστικό πίνακα ένα βίντεο το οποίο αναφερόταν στη σκηνή συνάντησης του Οδυσσέα με τη Ναυσικά συνδυάζοντας πίνακες αναγεννησιακούς και μοντέρνους και σκηνές από την ταινία του Franco Rossi «Οδύσσεια» 1969. www.youtube.com/watch?v=QICs26nPo90 (Άρεσε πολύ!)

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Το φύλλο εργασίας προοριζόταν για ανακεφαλαίωση μετά το τέλος της παρουσίασης της ενότητας. Κυρίως αντιμετωπίστηκε ως παιχνίδι με αποτέλεσμα όλα μαζί να φωνάζουν τις απαντήσεις πριν καν ρωτηθούν. Το σταυρόλεξο και το φύλλο εργασίας προέρχονται από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Πολιτισμού για το μάθημα Της Οδύσσειας

Απολογισμός Η όλη εμπειρία αποδείχτηκε θετική και ευχάριστη για τους μαθητές μας. Τους άρεσε – όπως τα ίδια τα παιδιά είπαν – ο ρόλος του μεγαλύτερου, του εμπειρότερου και κυρίως … του οικοδεσπότη! Οι μικροί μαθητές έκαναν συνειδητή προσπάθεια να συμμετάσχουν.

Αν μου δινόταν ξανά η ευκαιρία, Θα ζητούσα περισσότερο χρόνο. Μία διδακτική ώρα αποδείχτηκε λίγη. Η είσοδος και προσαρμογή όλων, μικρών και μεγάλων, απαιτεί χρόνο. Θα σύστηνα τα παιδιά μας στους επισκέπτες ονομαστικά και όχι ομαδικά. Θα ζητούσα να οργανωθούν οι μαθητές σε μεγαλύτερες ομάδες. Βασική προϋπόθεση η ύπαρξη ανάλογης διδακτικής αίθουσας και βέβαια μια άλλη προεργασία. Σίγουρα θα το επαναλάμβανα (παρά το άγχος της προετοιμασίας και οργάνωσης)!

α3: Νεοελληνική Λογοτεχνία Διδάσκουσα: Θωμαΐδου Μαρία Αριθμός μαθητών τάξης: 25 Αριθμός επισκεπτών μαθητών: 10 Άλλοι παρευρισκόμενοι: ένας δάσκαλος του Δημοτικού Μία ακόμη καθηγήτρια του Μουσικού (Αποστολοπούλου Βικτωρία, ΠΕ 04), μετά από αίτημα της διδάσκουσας.

Διδακτική Ενότητα Γιάννη Ρίτσου, Πρωινό άστρο (σελ 168 βιβλίου Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας) Το κείμενο επιλέχτηκε γιατί κρίθηκε κατάλληλο για μαθητές μικρής ηλικίας λόγω του άμεσου και τρυφερού του περιεχομένου.

Στόχοι ενότητας Από τους στόχους που έθετε το βιβλίο του εκπαιδευτικού επιλέχτηκαν όσοι κρίθηκαν απλούστεροι για τα παιδιά του δημοτικού: Να προκληθεί η συγκίνηση των μαθητών Να απολαύσουν τον τρυφερό λόγο του πατέρα-ποιητή Να δουν πώς λειτουργούν στο ποίημα τα υποκοριστικά

Οργάνωση της τάξης Οι μαθητές κάθισαν ανά 2, με φροντίδα να μοιραστούν το θρανίο ένας μαθητής Δημοτικού και ένας Γυμνασίου (όπου ήταν δυνατόν)

Εποπτικά και ακουστικά μέσα που χρησιμοποιήθηκαν Πιάνο Φορητός Υπολογιστής με ηχεία Φωτοτυπίες με το κείμενο του σχολικού βιβλίου Φύλλο εργασίας

Πριν τη διδασκαλία Οι μαθητές καλωσορίστηκαν στο τμήμα, κάθισαν μαζί με τους μαθητές του Γυμνασίου. Έγιναν οι συστάσεις και η ενημέρωση για το μάθημα που θα παρακολουθούσαν

Πορεία διδασκαλίας 1 Αφόρμηση: μια μαθήτρια έπαιξε στο πιάνο ένα νανούρισμα του J.Brahms (φύσα αγέρι απαλό)και παράλληλα τραγούδησαν το νανούρισμα 4 μαθήτριες. Ζητήθηκε από τα παιδιά να σχολιάσουν τι είδος τραγούδι άκουσαν. Από τη μικρή συζήτηση προέκυψε ότι πρόκειται για νανούρισμα.

Παρουσίαση και επεξεργασία της ενότητας: Διαβάστηκε ο τίτλος και το εισαγωγικό κείμενο της ενότητας από μαθητές. Έγινε ανάγνωση του ποιήματος από την καθηγήτρια. Ζητήθηκαν οι πρώτες εντυπώσεις των μαθητών Ακολούθησε σύντομή ανάλυσή του μέσα από ερωτήσεις-απαντήσεις (π.χ. ποια συναισθήματα διακατέχουν τον πατέρα, τι εύχεται για το παιδί του, πού και πώς παρουσιάζεται η μορφή της μητέρας)

Στη συνέχεια δόθηκε Φύλλο Εργασίας και ζητήθηκε να απαντηθεί με τη συνεργασία των μαθητών κάθε θρανίου (ανά 2). (επόμενη διαφάνεια) Στη διάρκεια της εργασίας ακούστηκε το απόσπασμα του βιβλίου μελοποιημένο (Γ. Ζουγανέλης και χορωδία) Ακολούθησε η παρουσίαση των απαντήσεων των παιδιών.

Φύλλο εργασίας Φως: Λουλούδια: Χρώμα: 1. Στο νανούρισμα κυριαρχούν το φως, τα λουλούδια και το χρώμα. Καταγράψτε τις σχετικές λέξεις. Φως: Λουλούδια: Χρώμα:   Με βάση τις παραπάνω λέξεις, πώς θα χαρακτηρίζατε τον κόσμο που επιθυμεί ο ποιητής για την κόρη του;

Φύλλο εργασίας Υποκοριστικές λέξεις π.χ. κοριτσάκι 2. To ποίημα έχει πολλές υποκοριστικές λέξεις. Ποιες βρίσκουμε στο απόσπασμα του βιβλίου μας; Καταγράψτε τες και κατόπιν αντικαταστήστε τες με τις απλές, όπως στο παράδειγμα. Υποκοριστικές λέξεις π.χ. κοριτσάκι Απλές λέξεις κορίτσι Ποια διαφορά παρατηρείτε στο ποίημα αν το διαβάσετε βάζοντας τις απλές λέξεις στη θέση των υποκοριστικών;

Αντί ανακεφαλαίωσης Η εργασία δεν ολοκληρώθηκε λόγω έλλειψης χρόνου. Προτάθηκε στους μαθητές να ζωγραφίσουν με αφορμή τις εικόνες του ποιήματος. Η εργασία δεν ολοκληρώθηκε λόγω έλλειψης χρόνου.

Μετά την επίσκεψη Την επόμενη ημέρα έγινε συζήτηση της καθηγήτριας με τους μαθητές του τμήματος για τις εντυπώσεις τους από τη συνύπαρξή τους μα τα παιδιά του δημοτικού. Παρατήρησαν τα εξής θετικά στοιχεία: Το κλίμα ήταν ευχάριστο Οι ίδιοι ήταν πιο ήσυχοι σε σχέση με άλλες ημέρες

Σημείωσαν τα εξής αρνητικά: Δεν συστήθηκαν στους μαθητές του δημοτικού ένα- ένα όλα τα παιδιά της τάξης. Στην ομαδική εργασία οι περισσότεροι από τους μαθητές του δημοτικού εργάστηκαν μόνοι τους.

Η άποψη της διδάσκουσας Η εμπειρία ήταν ενδιαφέρουσα και ευχάριστη Αν το επαναλάμβανα θα ήθελα: Περισσότερο χρόνο (ίσως ένα 2ωρο) για να μπορέσουν και να γνωριστούν τα παιδιά (ίσως με κάποιο παιχνίδι) και να δημιουργήσουν μαζί ένα τελικό προϊόν (π.χ. ένα κολλάζ) Εργασία σε μεγαλύτερες ομάδες (των 4) με την προϋπόθεση ότι θα είχε ήδη γίνει με το τμήμα κάποια προεργασία στην κατανομή των μαθητών ανά ομάδα

Σας ευχαριστούμε