Γιώργος Φλουρής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ & «ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ» ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ Γιώργος Φλουρής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΣΤΑΔΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ & «ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ» (Γ. ΦΛΟΥΡΗΣ: 1986, 1989, 1990, 1996, 2003, 2005, ΦΛΟΥΡΗΣ & ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ 2012, ΦΛΟΥΡΗΣ & ΣΠΙΝΘΟΥΡΑΚΗ 2012,ΦΛΟΥΡΗΣ & ΓΙΩΤΗ 2013)

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑΔΙΩΝ ΣΤΑΔΙΟ ΚΡΙΤΙΚΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ – ΑΥΤΕΠΙΓΝΩΣΗΣ & ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ ΚΡΙΤΙΚΟΥ ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ, ΤΟ Π.Σ., ΤΑ Σ.Ε. & ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΣΤΑΔΙΟ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ & ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ ΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ & ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΤΑΔΙΟ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΝΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ Φλουρής & Γιώτη, 2013  ΠΡΟΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Επικαιροποιημένο επιστημονικό υπόβαθρο & παιδαγωγική κατάρτιση των εκπαιδευτικών-προσωπικά χαρακτηριστικά-προσωπικό ιστορικό-πείρα-βιοθεωρία εκπαιδευτικών Συνεχής παρακολούθηση & συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε επιμορφωτικά προγράμματα, σεμινάρια, ημερίδες, συνέδρια, κ.ά. Αυτομόρφωση Προσπάθεια ανασυγκρότησης της επαγγελματικής πείρας & συνεχής αναμόρφωση της ‘προσωπικής θεωρίας’ των εκπαιδευτικών-εναρμόνιση θεωρίας & πράξης

ΠΡΟΦΙΛ ΜΑΘΗΤΩΝ & ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΡΟΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝ, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΩΝ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑΣ & ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Εκτίμηση προγενέστερων γνώσεων (γνωστικά κενά,αποθέματα), επιπέδων (βαθμός επάρκειας στα μαθήματα του ΑΠ), καταγραφή εναρκτήριας συμπεριφοράς (μαθησιακές δυσκολίες, ιδιαίτερες κλίσεις, κλπ) Προσδιορισμός μαθησιακών χαρακτηριστικών (στιλ μάθησης, ΠΤΝ, κίνητρα), μεταγνωστικών δεξιοτήτων (στρατηγικές μάθησης, ‘μαθαίνω πώς να μαθαίνω’), κριτική ικανότητα, δημιουργικότητα & άλλες ανώτερες ικανότητες Εκτίμηση συναισθηματικών χαρακτηριστικών & δεξιοτήτων (αυτοεκτίμηση, ψυχοσύνθεση, στάσεις, αξίες, τραυματικά γεγονότα, ‘προσωπικές ιστορίες’), συναισθηματική νοημοσύνη, νοημοσύνη επιτυχίας (αναλυτική, δημιουργική, πρακτική πτυχή) Εκτίμηση πολιτισμικού ‘κεφαλαίου’ των μαθητών (κουλτούρα, δομή, status οικογένειας, ενδοοικογενειακές σχέσεις, μορφές ελέγχου, πειθαρχίας, εκπαιδευτικές προσδοκίες, κλπ) Εκτίμηση πολιτισμικού πλαισίου (πολιτισμικό στιλ μάθησης, ιδέες, αξίες, μονοπολιτισμικό/ διαπολιτισμικό περιβάλλον) Διαμόρφωση ομάδων μικτών ικανοτήτων, κατάλληλη διευθέτηση θρανίων για ομαδοσυνεργατική μάθηση, αλληλεπίδραση, επικοινωνία, ατομική & ομαδική διερεύνηση θεμάτων

ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ) & ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ (ΜΑΘΗΤΗ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ) ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ – ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΝΟΣ ΤΟΥ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ Α.Π. & ΤΩΝ Σ.Ε., ΣΕ ‘ΔΙΔΑΞΙΜΗ’ Ή ‘ΜΑΘΕΥΣΙΜΗ’ ΓΝΩΣΗ Δημιουργία ανοιχτού & ευέλικτου, ‘ισορροπημένου’ ΑΠ Θεμελιώδεις έννοιες όλων των μαθημάτων, ‘πυρηνικές’ γνώσεις Διάρθρωση ΑΠ σε μορφή διαθεματικών, διεπιστημονικών δραστηριοτήτων /προσεγγίσεων για ανάπτυξη ‘εγκάρσιων’ δεξιοτήτων & ολιστική μάθηση Σχεδιασμός διαφοροποιημένων σκοπών/στόχων, περιεχομένου, μέσων, πηγών, δραστηριοτήτων & αξιολογήσεων- διασφάλιση σύνδεσης με προγενέστερες γνώσεις, στάσεις, αξίες, δεξιότητες Παιδαγωγική ανάλυση για τον προσδιορισμό τομέων (γνωστικός, συναισθηματικός, κλπ) & ειδών μάθησης (πχ γνώσεις, νοητικές δεξιότητες, κλπ.) -μετατροπή σε ‘διδάξιμη’ γνώση Οργάνωση ύλης & ενοτήτων με ‘πολλαπλές αναπαραστάσεις’, στη ‘Ζώνη της Εγγύτερης Ανάπτυξης’ για να ταιριάζει με το προφίλ των μαθητών, τη μαθησιακή τους ετοιμότητα & το περιβάλλον μάθησης Διατύπωση τελικών σκοπών/στόχων, ως προς τις ‘πυρηνικές γνώσεις’ & τις εγκάρσιες δεξιότητες, μέσα από διαφοροποιημένες δραστηριότητες & ενέργειες για ‘μαθεύσιμη γνώση’ Διατύπωση ενδιάμεσων στόχων μέσα από τη διαδικασία ‘ανάλυσης έργων μάθησης’ για τον εντοπισμό των προαπαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων, για όλους Επιλογή/ ανάπτυξη του κατάλληλου υλικού – περιεχομένου μέσα από την ‘τεχνολογία κειμένου’ (πχ διάρθρωση οπτικών απεικονίσεων, χρηστικών διευκολύνσεων , κεντρικών/υπερκείμενων εννοιών, πινάκων, περιλήψεων)

Μεθοδολογική Προσέγγιση του μαθήματος ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ & ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΓΟΝΙΜΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ‘ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ’ ΜΑΘΗΣΗΣ Μεθοδολογική Προσέγγιση του μαθήματος Επιλογή εναλλακτικών μεθόδων, στρατηγικών, μοντέλων & ερωτήσεων διδασκαλίας σύμφωνα με τους στόχους, το περιεχόμενο, το μαθησιακό προφίλ, τη μαθησιακή ετοιμότητα & το κλίμα για πολύπλευρη ανάπτυξη Σχεδιασμός ‘προοργανωτή’ για εστίαση της προσοχής & πληροφόρηση στόχων- επιλογή ‘διδακτικών ενεργειών’-στρατηγική ‘πορείας’ διδασκαλίας- σύνδεσή με προηγούμενα μαθήματα Χρήση διαφοροποιημένων διδακτικών μέσων, υλικών και νέων τεχνολογιών (ΤΠΕ) σύμφωνα με τους διαφοροποιημένους στόχους, το περιεχόμενο, τη μαθησιακή ετοιμότητα & το προφίλ των μαθητών Έλεγχος των διδακτικών μέσων για ενδεχόμενες προκαταλήψεις & ‘κρυφά μηνύματα’ σε κείμενα, πηγές, υλικά, δραστηριότητες Προγραμματισμός διαφοροποιημένων ή/και εναλλακτικών δραστηριοτήτων & εννοιολογικών χαρτών, σύμφωνα με το προφίλ, την ετοιμότητα, τα ενδιαφέροντα & κλίσεις των μαθητών Σχεδιασμός κατάλληλου κλίματος, ανάπτυξη στρατηγικών διαχείρισης & ψυχοδυναμικής των ομάδων για έλεγχο, πειθαρχία, αρμονικές, διαπροσωπικές σχέσεις, επικοινωνία, ποιότητα σχολικών εργασιών & μεγιστοποίηση της μάθησης Προγραμματισμός & αξιοποίηση διδακτικού χρόνου για κάθε έργο μάθησης, ανάλογα με το περιεχόμενο, τα επίπεδα & το μαθησιακό προφίλ- ορθή κατανομή χρόνου για τάξεις μικτών ικανοτήτων για μεγιστοποίηση μάθησης Σχεδιασμός ποικίλων μορφών τεστ για την αποτίμηση στόχων, επιδόσεων & προόδου σε όλους τους τομείς, κλίμα τάξης, μαθησιακής διαδικασίας, διδακτικού έργου, αυτοαξιολόγησης εκπαιδευτικού

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ‘ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ’-(APPLIED CURRICULUM)- ‘ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ’ (INSTRUCTIONAL PROGRAM) Κριτικός αναστοχασμός αποφάσεων της ωριαίας διδασκαλίας –ορθολογιστική επαλήθευση/επανεξέταση ‘πορείας’ για διδακτικές ενέργειες & δρώμενα ενόψει νέων δεδομένων Αναδιατύπωση εναλλακτικών ερωτήσεων διαφορετικού βαθμού δυσκολίας, επιπέδων & ικανοτήτων από όλους τους τομείς, για αξιοποίηση όλου του νοητικού δυναμικού των μαθητών Ενδεχόμενη αναθεώρηση προγραμματισμένων μεθόδων/μοντέλων, σύμφωνα με τα απρόβλεπτα συμβάντα της ημέρας (πχ απουσία μαθητών, ακύρωση δρώμενων) Επανεξέταση & διασφάλιση συνθηκών μάθησης, λειτουργικής στήριξης (χώροι, εγκαταστάσεις, υποδομή) -‘ανθρωπογεωγραφία’ αίθουσας για καλύτερη επικοινωνία, αλληλεπίδραση Παροχή διαφοροποιημένων διδακτικών δρώμενων, εκδηλώσεων, παρεμβάσεων μέσα από ποικίλες στρατηγικές (πχ πείραμα, project) για τη στήριξη των ατομικών διαφορών, κλίσεων, χωρίς την πρόκληση αναστάτωσης, ώστε να βρίσκουν νόημα, κίνητρα & αυτοπεποίθηση Δημιουργία γόνιμης ‘κουλτούρας’ συνέργειας & δράσης που να αντανακλά τις ιδιαιτερότητες όλων των μαθητών, ως ατόμων & ως ομάδας-μετατροπή τάξης σε ‘κοινότητα μάθησης’& ατμόσφαιρα αλληλοϋποστήριξης, επικοινωνίας όπου κυριαρχεί ένα συλλογικό πνεύμα μάθησης Σταθεροποίηση κλίματος εμπιστοσύνης, διασφάλιση σταθερότητας & ισορροπημένης ‘οικολογίας’ της τάξης, αξιοποίηση συναισθηματικών παραγόντων (κοινωνική νοημοσύνη), ελάττωση ’συναισθηματικού φίλτρου’ για αποφυγή απειλής -συμμόρφωση στους κανόνες τάξης για υπεύθυνη συνεργασία

ΜΕΤΑΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ, ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ, ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ & ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΠ/ΚΟΥ (ATTAINED CURRICULUM) Αποτίμηση στρατηγικών διαχείρισης, κλίματος &‘οικολογίας’ για επίγνωση του τι συνέβη στην τάξη -μορφές πειθαρχίας, αντιμετώπιση συγκρούσεων, στιλ «ηγεσίας» (αυταρχικό, δημοκρατικό, ανεκτικό) Αποτίμηση επιδόσεων των μαθητών & διδακτικών στόχων όλων των ειδών & τομέων μάθησης, μέσα από εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης (ασκήσεις & τεστ, portfolio κλπ.) Αποτίμηση συναισθηματικών, κοινωνικών & συμμετοχικών παραγόντων (στάσεων, αξιών) & άλλων ικανοτήτων των μαθητών (πχ στοχαστικότητα, μεταγνώση, δημιουργικότητα, κριτική σκέψη) Αποτίμηση μαθησιακής διαδικασίας ατομικά (αυτορρυθμιζόμενη μάθηση - ‘μαθαίνω πως να μαθαίνω’) & συλλογικά (κοινωνικές συνδιαλλαγές), αλληλοεπιδράσεις ,συλλογικές & συνεργατικές μορφές εργασίας Κριτική αποτίμηση του διδακτικού έργου όλων των σταδίων (εξετάζονται προθέσεις, στρατηγικές, αποφάσεις, δράσεις του εκπ/κού ως σχεδιαστής, διαχειριστής, υλοποιητής, διευκολυντής, υποστηρικτής, αξιολογητής )- Αυτό-αποτίμηση του εκπ/κού ως ‘πρόσωπο ’για αναθεώρηση της βιοθεωρίας, κοσμοθεωρίας, προσωπικής του θεωρίας & αναζήτηση νέας επαγγελματικής αυτεπίγνωσης & αυτογνωσίας Με βάση τα συνολικά αποτελέσματα της αξιολόγησης ( επιδόσεις μαθητών, αποτίμηση κλίματος της τάξης, διδακτικού έργου) ο/η εκπαιδευτικός, αναζητά την επαγγελματική του αναβάθμιση & του κύρους του- δεσμέυεται για δια βίου μάθηση, έρευνα δράσης, επιμόρφωση & αυτομόρφωση & στο να εποικοδομήσει ένα νέο όραμα του σχολείου & της εκπαίδευσης-επιδίωξη για αυτοϋπέρβαση/ μετατροπή του εκπαιδευτικού από ‘εκτελεστής’ του ΠΣ σε «διανοούμενο» & «ηγέτη» της κουλτούρας με νέους ηθικούς κώδικες, ήθος & ιδεολογία