΄ Δ Δημοτικού «Eπεράσαμ’ Όμορφα» ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ-ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΘΗΝΑ,ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΚΛΑΣΙΚΗ ΚΙΘΑΡΑ
1 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 1.1 ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ « Επερασαμ’ Όμορφα » 1.2 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Το σενάριο αφορά στη γνωστική περιοχή της κριτικής, ακουστικής, δημιουργικής ικανότητας των μαθητών, σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, όπου σκοπός είναι η ανάπτυξη αυτής της ικανότητας χρησιμοποιώντας τη κιθάρα και εποπτικά μέσα, όπου το παιδί μπορεί να δει και να ακούσει, έχοντας έτσι ολοκληρωμένη άποψη. 1.3 ΤΑΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ Το σενάριο μάθησης μπορεί να αξιοποιηθεί από την ΄ Δ δημοτικού σχολείου. Στηρίζεται στην εξελικτική παιδαγωγική, όπου μέσα από γνώριμα ακούσματα το παιδί αφομειώνει με άνεση βασικές μουσικές έννοιες. Αυτό γίνεται ξεκινώντας από απλές ρυθμικά μελωδίες στις πρώτες χορδές, γνωρίζοντας τις νότες πάνω στο όργανο, αλλά και θεμελιώδη στοιχεία της θεωρίας της μουσικής. Με το σκίτσο στο κομμάτι το παιδί μπορεί να δώσει χρώμα και ζωή με τις μπογιές του βοηθώντας το να βιώσει το μάθημα μέσα από την ευχάριστη αίσθηση του παιχνιδιού. ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΚΛΑΣΙΚΗ ΚΙΘΑΡΑ ‘Δ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Το μάθημα καλό είναι να γίνεται στην αίθουσα πληροφορικής με χρήση υπολογιστών, κιθάρας. Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των 3 ατόμων, με την απαίτηση του ανάλογου αριθμού οργάνων και υπολογιστών. Στο διαδίκτυο (μηχανές αναζήτησης). Με λογισμικό γενικής χρήσης (επεξεργαστής κειμένου). Με λογισμικό επεξεργασίας ζωγραφικής. Με λογισμικό καταγραφής ήχου. 1.5 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Α. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο οι μαθητές να: Έρθουν σε επαφή με την μουσική ορθογραφία. Εξοικειώνονται με το άκουσμα του οργάνου. Εντοπίζουν στοιχεία της θεωρίας της μουσικής. Καλλιέργεια συναισθημάτων και δημιουργικότητας.
Β. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών οι μαθητές να: Αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο. Αναπαράγουν αυτό που έμαθαν, μέσω του οργάνου και με την ηχογράφηση ακούνε αυτό που δημιούργησαν. Γ. Ως προς την μαθησιακή διαδικασία οι μαθητές να: Καλλιεργούν τις εκφραστικές τους δεξιότητες στη ζωγραφική μέσω των συναισθημάτων, της παρατηρητικότητας και τις μουσικές τους δεξιότητες μέσω του οργάνου. Συνεργάζονται για την παραγωγή και την καταγραφή του ήχου. 1.6 ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ Τέσσερις (4) διδακτικές ώρες, κατανεμημένες σε δυο δίωρα.
2. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ 2.1 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Το σενάριο περιλαμβάνει παιδαγωγικές δραστηριότητες που αποβλέπουν στην ευχάριστη κατανόηση του μουσικού κομματιού και εννοιών της θεωρίας της μουσικής, ώστε να μπορέσουν να το αποδώσουν όσο το δυνατόν καλύτερα. Η ικανοποίηση της προσωπικής έκφρασης έρχεται μέσα από την αποτύπωση των συναισθημάτων με χρώματα. Ολοκληρώνεται μέσα από διεργασίες ομαδόσυνεργατικού τύπου όπου οι μαθητές προσεγγίζουν το μουσικό κομμάτι και η ηχογράφηση συντελεί στην απόλαυση της δημιουργίας. 2.2 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕ Τ.Π.Ε Το σενάριο περιλαμβάνει δραστηριότητες αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών με τη χρήση μηχανών αναζήτησης στο διαδίκτυο για ανεύρεση πληροφοριών, λογισμικό επεξεργασίας κειμένου, ζωγραφικής και ήχου. Πρόκειται για λογισμικά γενικής χρήσης, που δίνουν ελευθερία ενεργειών στο μαθητή και επιτρέπουν την ανάπτυξη της φαντασίας του. Οι Τ.Π.Ε στο συγκεκριμένο σχέδιο εργασίας δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές να εργαστούν μέσα σε ένα περιβάλλον ελκυστικό, να ζωγραφίσουν να ηχογραφήσουν. Η προστιθέμενη αξία των Τ.Π.Ε είναι ότι παρέχουν στο παιδί ένα πολυμεσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο οικοδομεί γνώσεις που έχουν νόημα γι’ αυτό.
2.3 ΤΟ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ 1 η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Δίνεται ένα φύλλο εργασίας στους μαθητές(1 ο φύλλο εργασίας) όπου υπάρχει το μουσικό κομμάτι «επεράσαμ’ όμορφα». Οι μαθητές (χωρισμένοι σε ομάδες των 3 ατόμων) καλούνται να ακούσουν το κομμάτι και να απαντήσουν σε κάποιες ερωτήσεις, με στόχο, την κατανόησή του. Από την ανάγνωση του μουσικού κομματιού βρίσκουν το ρυθμό, τις αξίες, την τοποθέτηση των δαχτύλων και την θέση των φθογγοσίμων πάνω στο όργανο. 2 η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Δίνεται ένα φύλλο εργασίας στους μαθητές (2 ο φύλλο εργασίας), με το μουσικό κομμάτι «επεράσαμ’ όμορφα». Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες καλούνται να ακούσουν το κομμάτι πάλι και με χρώματα να αποτυπώσουν τα συναισθήματα που τους δημιουργούνται. Ενεργοποιούν τη φαντασία τους, και μέσα από αυτή τη διαδικασία εμπλέκονται σε διεργασίες αποκωδικοποίησης του συναισθηματικού τους κόσμου. 3 η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Οι μαθητές κάνουν αναζητήσεις στο διαδίκτυο, προκειμένου να βρουν παρόμοια κομμάτια με τη βοήθεια μηχανών αναζήτησης που θα χρησιμοποιήσουν για την επόμενη δραστηριότητα τους. Οργανώνουν τα ευρήματά τους σε ένα πίνακα επεξεργαστή κειμένου. Ανά ομάδα κάνουν αυτά που περιγράψαμε παραπάνω και ετοιμάζονται για το στάδιο της ηχογράφησης.
4 η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Δίνεται σε κάθε ομάδα ένα αρχείο του λογισμικού ηχογράφησης (προτείνεται το Ιnspiration) που είναι απλό και κατανοητό για τους μαθητές. Ηχογραφούν το κομμάτι το οποίο έχουν επιλέξει από τις μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο το επεξεργάζονται με τον τρόπο που αναλύσαμε και μετά την ολοκλήρωση της ηχογράφησης κρατάνε αρχείο με τη δημιουργία τους.
Πόσες κινήσεις κάνουμε σε κάθε μέτρο; Σε πόσα μέτρα είναι χωρισμένο το μουσικό κομμάτι; Κυκλώστε με κόκκινο μαρκαδόρο ένα τέταρτο, με πράσινο ένα μισό και κίτρινο ένα ολόκληρο. Μελετώντας το κομμάτι γράψτε ποιες νότες παίζονται στην 3 η χορδή και ποιες στη 2 η,προσπαθείστε να τις βρείτε πάνω στην κιθάρα. Μια από τις νότες την πατάμε με ένα από τα δάχτυλα του αριστερού χεριού. Βρείτε ποια είναι και κυκλώστε τη με μωβ μαρκαδόρο. Να ονομάσετε τα δάχτυλα που αντιστοιχούν στα γράμματα i,m. Tι αίσθημα σας προκαλεί το άκουσμα του κομματιού;
Στο φύλλο που έχετε μπροστά σας υπάρχει ένα σκίτσο, αφού ακούσετε το κομμάτι ζωγραφίστε το ανάλογα με τα συναισθήματα που σας δημιουργούνται. Αναζητήστε στο διαδίκτυο παρόμοια τραγούδια και με την ομάδα σας ηχογραφήστε τα στον υπολογιστή.