Η παιδοκεντρικότητα Η αυτενέργεια – Η εποπτεία – Η εργασία κατά ομάδες – Η σύνδεση του σχολείου με τη ζωή Η Διαθεματικότητα Η καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων 1
Ενεργοποιούν το μαθητή και παρέχουν συστηματικά ερεθίσματα Δείκτες προσανατολισμού 2
(Frey, 1986, σ ): α) Πρωτοβουλία-Πρόταση, β) Ανταλλαγή απόψεων, γ) Διαμόρφωση πλαισίου δράσης από τα παιδιά, δ) Υλοποίηση Προγράμματος και ε) Παρουσίαση 3
Ενισχύει την πρωτοβουλία Συνδέει την πνευματική με τη χειρωνακτική εργασία, ενισχύει την Ενισχύει την ομαδική δράση, αφού οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες, εισάγει την καθημερινή ζωή στους θεσμούς μόρφωσης και προσφέρει αγωγή μέσα από βιώματα (Frey, 1991, σ ). Στη μεθοδολογία συμμετέχουν όλοι ανάλογα με τις δυνατότητές τους 4
Ανταποκρίνεται στις ικανότητες και στα ψυχολογικά δεδομένα των παιδιών Ανάγκες ενδιαφέροντα Δραστηριότητες του μαθητή Ο καθηγητής σύμβουλος που προσφέρει βοήθεια 5
Πιο αναλυτικά: στο στάδιο της αφόρμησης και της συζήτησης, τα παιδιά είναι αυτά που καθορίζουν το θέμα, αλλά και όλη την πορεία της συζήτησης. Στο στάδιο του χωρισμού των μαθητών σε ομάδες, τα παιδιά, με βάση αποκλειστικά τα ενδιαφέροντά τους, σχηματίζουν τις ομάδες. Κατά το στάδιο της συλλογής και επεξεργασίας των πληροφοριών, οι μαθητές είναι ελεύθεροι να συγκεντρώσουν όποιες πληροφορίες επιθυμούν και να τις αναλύσουν-συνθέσουν, με όποιο τρόπο τα ίδια θέλουν 6
Η ∆ιαθεµατικότητα, η ενιαιοποίηση δηλαδή της ύλης, η απόκτηση της γνώσης µε διερευνητικό και βιωµατικό τρόπο (Αγγελάκος, 2003, και η ολιστική προσέγγισή της, στηρίζεται στις σύγχρονες αντιλήψεις των παιδαγωγών του αιώνα µας, Η ενότητα του κόσµου - η ενότητα του ανθρώπου - η ενότητα της γνώσης - η συνολική αντίληψη του παιδιού - η φυσικότητα της ψυχικής ζωής του παιδιού και η φυσικότητα της µάθησης 7
α) Ερωτήσεις ελεύθερης απάντησης – ανάπτυξης ή ανοιχτές (αποκλίνουσες) β) Ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου ή κλειστές (συγκλίνουσες) γ) Ερωτήσεις σύντομης απάντησης δ) Δομημένες ερωτήσεις 8
α) Ερωτήσεις ελεύθερης απάντησης – ανάπτυξης ή ανοιχτές Ο μαθητής καλείται να αναπτύξει κάποιο θέμα με το «δικό» του τρόπο (να σχολιάσει κάποια ιδέα ή κάποιο γεγονός, να επιχειρηματολογήσει, να κάνει υπολογισμούς, να αιτιολογήσει, να αναλύσει, να αξιολογήσει…) σε όση έκταση θέλει ανάλογα με το χρόνο που του παρέχεται Πλεονεκτήματα: - Αξιολογούν όχι μόνο την ικανότητα ανάκλησης γνώσεων, αλλά και την ικανότητα εφαρμογής γνώσεων, σύνθεσης, ταξινόμησης, οργάνωσης,έκφρασης ιδεών και τεκμηρίωσης, διατύπωσης με σαφήνεια και ακρίβεια, καθώς και την κριτική ικανότητα / δημιουργικότητα - Ο παράγοντας τύχη είναι σχετικά μικρός Μειονεκτήματα: - Η υποκειμενικότητα και μικρή αξιοπιστία της βαθμολογίας, λόγω: διαφορετικών αντιλήψεων των αξιολογητών για ένα θέμα, διαφορών στις αντιλήψεις αυστηρότητας – επιείκειας, διαφορετικών καταστάσεων του αξιολογητή, εμφάνισης γραπτού, κριτηρίων αξιολόγησης - Η περιορισμένη δυνατότητα αξιολόγησης μεγάλου μέρους της εξεταστέας ύλης και επομένως αύξηση του παράγοντα «τύχη» - Ο αυξημένος χρόνος που απαιτείται για την αξιολόγηση 9
Δεν αφήνουν περιθώρια για υποκειμενική εκτίμηση και αξιολόγηση των απαντήσεων Λέγονται και κλειστές γιατί οι απαντήσεις τους περιορίζονται: - σε εναλλακτικές απαντήσεις -λύσεις που «παρατίθενται» (ερωτήσεις πολλαπλής επιλογή) - σε συμπλήρωση της απάντησης με μερικές λέξεις (ερωτήσεις συμπλήρωσης κενών) - σε συσχέτιση διαφόρων «στοιχείων» μεταξύ τους (ερωτήσεις σύζευξης ή αντιστοίχισης ή συσχετισμού) - σε εύρεση του σωστού-λάθους (ερωτήσεις τύπου «σωστό-λάθος» ή διαζευκτικής απάντησης) Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματά τους (προβληματισμός) 10
Γρήγορη, εύκολη, αντικειμενική και αξιόπιστη αξιολόγηση - Αξιολογούν μεγάλο μέρος / έκταση της εξεταστέας ύλης - Δεν αξιολογούν τη δημιουργική - αποκλίνουσα σκέψη, την εκφραστική ικανότητα, την ικανότητα διατύπωσης - Ο παράγοντας «τύχη» στην επιλογή της σωστής απάντησης είναι σχετικά μεγάλος και η αντιγραφή σχετικά εύκολη 11
Ζητείται από το μαθητή να δώσει απάντηση περιορισμένης έκτασης (π.χ. κάποιο ορισμό ή ορισμένο αριθμό αιτίων, αποτελεσμάτων, ιδιοτήτων, διαφόρων παραγόντων που επηρεάζουν ή καθορίζουν ένα μέγεθος ή ένα φαινόμενο) Οι ερωτήσεις σύντομης απάντησης ανάλογα με την απάντηση που επιδέχονται μπορεί να είναι ανοιχτές ή κλειστές 12
Υποδιαιρούνται σε ερωτήσεις Η δόμηση μπορεί να είναι γραμμική (δηλαδή σε κάθε ερώτημα εξαρτάται από το προηγούμενο) ή να έχει τη μορφή κλάδων που αντιστοιχούν σε κοινό κορμό Οι υποερωτήσεις είναι ομαδοποιημένες (σχετίζονται με το ίδιο θέμα) και δίνεται σαφής περιγραφή για τη ζητούμενη πληροφορία και την έκταση της απάντησης (υπάρχει συνήθως ένας ορισμένος χώρος-γραμμές για την απάντηση) >Το κλειδί για την απάντηση αυτών των ερωτήσεων βρίσκεται στη διατύπωση της «εντολής» με την οποία αρχίζει η ερώτηση (π.χ. να αναφέρεις, να γράψεις, να περιγράψεις, να εξηγήσεις,να συγκρίνεις, να υπολογίσεις, να σχολιάσεις, να σχεδιάσεις, να αιτιολογήσεις κλπ.) 13
Ενεργητική συμμετοχή των μαθητών με συνεργατική και βιωματική μάθηση Ασφαλές επιστημονικό πλαίσιο οικοδόμηση γνώσης για δύσκολες έννοιες Μέσα από το βίωμα κατανοούν καλύτερα τη καινούρια γνώση και τις αντιδράσεις τους απέναντί της Χρήση εκφραστικών μέσων 14
Εμψυχωτής που κρίνει καλόπιστα Συζητά μαζί με τους μαθητές τη δομή και την αναγκαιότητα του ρόλου Ενισχύει τη συμμετοχή των μαθητών Έμφαση στη διαδικασία παρά στο αποτέλεσμα Παρέχει ασφαλές περιβάλλον για να εφαρμόσουν οι μαθητές τις θεωρητικές έννοιες που έχουν διδαχθεί 15
Άμεση ανατροφοδότηση των δυσκολιών Κατανοούν τα βασικά χαρακτηριστικά μιας διαδικασίας και να δουν τις αλλαγές σε αυτή όταν αλλάξουν τα δεδομένα Ευχάριστος τρόπος μάθησης Μεγάλος χρόνος προετοιμασίας Υπερ-απλοποίηση συνθέτων καταστάσεων 16
Προετοιμασία Ρόλος εκπαιδευτικού παιδιών πόσος χρόνος θα διατεθεί που θα γίνει πλαίσιο δραστηριότητας Εκτέλεση λεπτά Συζήτηση της δραστηριότητας 17