Γιαννέκου Χριστίνα Σπυρίδων Αγγελική Φραντζή Γεωργία «Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΤΗΣ ΣΚΟΠΟΘΕΣΙΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΆΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ R. TYLER, B.BLOOM, R.GAGNE ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΣΧΟΛΕΙΟ)» Ε.Κ.Π.Α ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Υπεύθυνος Καθηγητής: Μάριος Κουκουνάρας-Λιάγκης

Ralph W. Tyler ( ) Αμερικανός ψυχολόγος- παιδαγωγός

 Ο πρώτος εφαρμοστής σχεδιασμού αναλυτικού προγράμματος  «Σύμφωνα με τον ίδιο το αναλυτικό πρόγραμμα δημιουργείται για ένα συγκεκριμένο σχολείο σε μια συγκεκριμένη κοινωνία. Το κάθε σχολείο έχει τη δική του φιλοσοφία και τους δικούς του εκπαιδευτικούς σκοπούς». (Χατζηγεωργίου Γ., Γνώθι το Curriculum, 2002)  Σχεδίασε το αναλυτικό πρόγραμμα με την «αξιολόγηση των αναγκών» και με «ορθολογιστικό και επιστημονικό σκεπτικό». Στόχος του είναι περιγραφή των εκπαιδευτικών στόχων.  Η «Αξιολόγηση αναγκών» γίνεται με ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις.  Οι σκοποί είναι έγκυροι, όταν κάποια στοιχεία λαμβάνονται υπόψη (π.χ. ψυχολογικές ανάγκες και ενδιαφέροντα μαθητών,προβλήματα σύγχρονης ζωής με σκοπό τη γνώση, η οποία είναι χρήσιμη για τη ζωή).

Οι εκπαιδευτικοί σκοποί έχουν 3 πηγές Πηγή Γνωστικά αντικείμενα Πηγή Κοινωνία Πηγή Μαθητές Επιφυλακτική Διατύπωση Γενικών Σκοπών Πηγή Φιλοσοφία Πηγή Ψυχολογία Ακριβής Διατύπωση Διδακτικών Στόχων Επιλογή Μαθησιακών Εμπειριών Οργάνωση Μαθησιακών Εμπειριών Κατεύθυνση-Καθοδήγηση Αξιολόγηση

Επιλογή μαθησιακών εμπειριών Εμπειρία Ασχολία με περιεχόμενο (γνώση, δεξιότητα) Εμπειρία Ικανοποίηση μαθητή για την επίτευξη στόχου του Εμπειρία Ανάλογη με το εύρος των ικανοτήτων του μαθητή Εμπειρία Με σκοπό την επίτευξη στόχου Εμπειρία Επιτυχία πολλαπλών στόχων

Κριτήρια Επιλογής Μαθησιακών Εμπειριών  που βοηθούν στην ανάπτυξη της σκέψης  για την απόκτηση πληροφοριών  στην ανάπτυξη κοινωνικών στάσεων  που βοηθούν στην ανάπτυξη ενδιαφερόντων Εμπειρίες

Κριτήρια οργάνωσης μαθησιακών εμπειριών Συνέχεια (Continuity) = Επανάληψη εννοιών και δεξιοτήτων Ασχολία μαθητή με αυτές Αλληλουχία-Ακολουθία (Sequence) = Επανάληψη εννοιών και δεξιοτήτων Εμβάθυνση Ολοκλήρωση (Integration) = διασύνδεση εννοιών και εμπειριών ως σύνολο

Αξιολόγηση μαθησιακών εμπειριών Είναι σημαντική διότι: στις πραγματικές διδακτικές διαδικασίες εμπλέκεται ένας μεγάλος αριθμός μεταβλητών (μεταβλητότητα φύσης μαθητών, συνθήκες περιβάλλοντος, δεξιότητες δασκάλων, χαρακτηριστικά προσωπικότητας δασκάλων

Συμπεράσματα Ασκήθηκε κριτική στο έργο του: στην επιλογή και οργάνωση των μαθησιακών εμπειριών στην μέθοδο αξιολόγησης αναγκών με σωστό και όσο πιο πολύ αντικειμενικό τρόπο γίνεται για διατύπωση των εκπαιδευτικών στόχων στη διαδικασία ελέγχου επίτευξης προκαθορισμένων στόχων

BENJAMIN S. BLOOM ( )  Αμερικανός ψυχολόγος της εκπαίδευσης  Έργο του η ταξινόμηση των εκπαιδευτικών στόχων

 1950: Bloom και συνεργάτες ταξινόμηση εκπαιδευτικών στόχων Κατηγοριοποίηση σε 3 περιοχές : Γνωστικοί Συναισθηματικοί Ψυχοκινητικoί. (Stephen N., σ. 391)

Στόχοι της εκπαίδευσης  Γνωστικός Τομέας = γνώση και απόκτηση διανοητικών δεξιοτήτων  Χωρίζεται σε 6 ενότητες Γνώση Κατανόηση Εφαρμογή Ανάλυση Σύνθεση Αξιολόγηση

 Η γνώση επιτυγχάνεται με την ανάλυση συγκεκριμένων γεγονότων, ορισμών και θεωριών.  Η κατανόηση αφορά την ικανότητα των μαθητών να κατανοούν την ύλη και την ύλη και τις πληροφορίες.  Στην ανάλυση το υλικό διασπάται σε κομμάτια, ώστε να γίνεται κατανοητή η δομή του. Να μπορούν να εντοπισθούν οι συνέπειες, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα καθώς και να αντιπαρατίθενται οι πληροφορίες.  Στην σύνθεση συνθέτουμε διαφορετικά μέρη των γνώσεων για να σχηματίσει νέο σύνολο.  Στην αξιολόγηση κρίνετε το υλικό με βάση υποκειμενικά ή αντικειμενικά κριτήρια.

 Πολλοί στον χώρο της εκπαίδευσης πιστεύουν ότι η παρουσίαση των διάφορων κατηγοριών της ταξινόμησης δεν έχει πλήρως αξιοποιηθεί.  Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί έχουν στραφεί στις κατηγορίες της ανάλυσης, σύνθεσης και αξιολόγησης, διότι θεωρούν ότι είναι το καλύτερο μέσω για να οργανωθεί η σκέψη και να φτάσει σε υψηλά επίπεδα.

2001 : αναθεώρηση ταξινομίας του Bloom από Anderson και Krathwohl  Χαρακτηριστικό της αναθεωρημένης ταξινομίας είναι χρήση των ρημάτων σε αντιδιαστολή με τη χρήση ουσιαστικών για κάθε κατηγορία καθώς και μία επαναδιόρθωση της αλληλουχίας της ταξινομίας.  Η σειρά με την οποία είναι καθορισμένες οι κατηγορίες από είναι από το χαμηλό επίπεδο σε υψηλό επίπεδο.  Θεωρείται ότι η δημιουργικότητα είναι σε υψηλότερη θέση από την αξιολόγηση στο πλαίσιο του γνωστικού τομέα. Συμπεράσματα

Robert M. Gagne ( )  Αμερικανός ψυχολόγος, στρατιωτικός ψυχολόγος και παιδαγωγός.  Το έργο του γνωστό σε Αμερική και Ευρώπη.  Οι Γερμανοί εκπαιδευτικοί προβληματίστηκαν ιδιαίτερα με τις ιδέες του.  Επηρεάστηκε από τον μπεχεβιορισμό και τη σχολή των γνωστικών.

 Ο δάσκαλος πρέπει να αναλύει τους σκοπούς και τους στόχους που θέλει να πετύχει.  Ικανότητα = ο μαθητής να καταφέρει τα πάντα, αφού κατανοήσει τις βάσεις (εξαιρετικά σημαντικό) Αυτό επιτυγχάνεται από τον δάσκαλο, αφού κερδίσει 3 βασικούς παράγοντες : Το ενδιαφέρον Τα παρωθητικά κίνητρα Το επίπεδο εξελίξεως Καλύτερη επικοινωνία δασκάλου-μαθητή

 Ο αντικειμενικός σκοπός και στόχος της διδασκαλίας είναι οι ικανότητες, δηλαδή τα «προϊόντα συμπεριφοράς» που μπορούν να υλοποιηθούν στην πράξη μέσα από εργασίες και δραστηριότητες που αναθέτει ο δάσκαλος, με φανερή βέβαια πράξη και με αποτέλεσμα ( Πετρουλάκης 1981) Στόχος Μάθηση Ανακάλυψη Καθοδηγούμενη διδασκαλία Πρακτική με εξάσκηση ή με επανάληψη.  Ο δάσκαλος πρέπει να είναι πάντα προσεκτικός με την καθοδηγούμενη διδασκαλία για να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

 Η μεταβίβαση ασκήσεως είναι η διαδικασία,κατά την οποία ο μαθητής χρησιμοποιεί όμοια ή ταυτόσημα στοιχεία μέσα στην διαδικασία της αναπτύξεως και των άλλων στοιχείων της μάθησης (Πετρουλάκης 1981) Ο μαθητής παίρνει τις υπάρχουσες βάσεις ενός αντικειμένου και τις χρησιμοποιεί σε ένα άλλο. Gagne ιδιαίτερα συντηρητικός  « η μεταβίβαση δεν είναι δυνατόν να συμβεί αν η καινούργια κατάσταση στην οποία εισέρχεται ο μαθητής απαιτεί εμπειρίες και γνώσεις που δεν έχει γνωρίσει» R.Gagne (Πετρουλάκης, 1981)

Καθοδηγούμενη μάθηση σε όλη τη ζωή 1 η φάση 2 η φάση Αμεσότητα Μακράς διαρκείας Καθημερινό σχέδιο διδασκαλίας του δασκάλου Αναλυτικό πρόγραμμα

Συστηματική μάθηση  Εξέλιξη του ανθρώπου και κοινωνίας  Ανάπτυξη ικανοτήτων  Η θέληση για μάθηση προέρχεται από εσωτερικούς παράγοντες που πηγάζουν από το ίδιο το άτομο και είναι αποτέλεσμα προηγούμενων εμπειριών

Οι σκοποί της εκπαίδευσης είναι δύσκολο να καταγραφούν Ο Gagne’ κατηγοριοποιεί τους στόχους για να εξεταστούν οι τύποι των ανθρωπίνων ικανοτήτων που πρέπει να αναπτύξει το κάθε φορά διδασκόμενο μάθημα 1)Διανοητικές ικανότητες ( ευρύ φάσμα, άλλες εύκολες άλλες δύσκολες) 2)Γνωστικά στρατηγήματα (διανοητική ικανότητα, οργώνονται εσωτερικά, κατευθύνουν τη συμπεριφορά του μαθητή ). 3)Προφορικές πληροφορίες (πλήθος πληροφοριών κατά τη διάρκεια του μαθήματος) 4)Κινητικές ικανότητες (ταχύτητα, ακρίβεια, ισχύς των σχολικών εργασιών) 5)Στάσεις και δεξιότητες (συμπεριφορά του ατόμου ) συνδέονται με τα συναισθήματα κατά τον Gagne’

 Ο Bruner διαφωνούσε μαζί του ως προς τον αντικειμενικό σκοπό και στόχο της διδασκαλίας, πίστευε ότι πρέπει να δίνεται βάση στην διαδικασία της μάθησης. Το παιδί πρέπει να τοποθετείται μπροστά στις αντιθέσεις και στους προβληματισμούς, ώστε να φτάσει μόνο του στην ανακάλυψη. Ανέφερε ότι υπάρχει η δυνατότητα για μαζική μεταβίβαση ασκήσεως από μία περιοχή σε κάποια άλλη, δηλαδή τα γνωστικά στοιχεία από την φυσική να μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και στα μαθηματικά καθώς και στα οικονομικά κλπ. Συμπεράσματα

GagneGagne BrunerBruner

Βιβλιογραφία Πετρουλάκης. (1981). Προγράμματα,εκπαιδευτικοί στόχοι, μεθοδολογία. Αθηήνα: Φελέκης. Φλουρής. (1992). Η αρχιτεκτονική της διδασκαλίας και η διδασκαλία της μάθησης. Χατζηγεωργίου, Γ. (2002). Γνώθι το Curriculum. Αθήνα: Ατραπός. Χατζηγεωργίου, Ι. (2003). Πρόταση για ένα Σύγχρονο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Μια ολιστική- οικολογική προοπτική. Αθήνα: Ατραπός. Goleman, D. (1998). Η Συναισθηματική Νοημοσύνη. (Α.Παπασταύρου, Μεταφρ.) Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. McNeil, J. (1990). Curriculum. USA: Harper and Collins Publishers. P., J. (1992). Handbook of Research on Curriculum. New York: McMilan. Phenix, P. (1982). "Promoting Personal Development Through Learning". Teachers College Record. R., T. (1971). Basic principles of Curriculum and Instruction (πρώτη έκδοση 1949 εκδ.). Chicago: University of Chicago. BENJAMIN BLOOM. (2014, ΦΛΕΒΑΡΗΣ ΤΕΤΑΡΤΗ). ΑΘΗΝΑ. Stephen N., T. R. (n.d.). ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ,ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ,ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ. ΑΘΗΝΑ: GUTENBERG.