Δήμος Πειραιά «Ξαναχτυπάει το ρολόι του Πειραιά»

ΙΣΤΟΡΙΑ Το πολεοδομικό σχέδιο ολοκληρώθηκε το 1832 από τους αρχιτέκτονες Σταμάτιο Κλεάνθη και Εδουάρδο Σάουμπερτ, ακολουθώντας στις βασικές του γραμμές τα ίχνη του Ιπποδάμειου σχεδίου του αρχαίου Πειραιά, και εγκρίνεται από την Αντιβασιλεία στις 13 Αυγούστου 1834, με την έκδοση σχετικού διατάγματος. Σ’ εκείνο το αρχικό σχέδιο, ως θέση για το Δημαρχείο, προεβλέπετο ο χώρος στον οποίο αργότερα κτίστηκε το Δημοτικό Θέατρο, ενώ στην Πλατεία Κοραή θα κατασκευαζόταν κτίριο για την Βιβλιοθήκη. Μετά την ίδρυση του Δήμου στις 23 Δεκεμβρίου 1835 (Δήμαρχος ο Κυριακός Σερφιώτης), ως προσωρινό Δημαρχείο του Δήμου Πειραιά ορίσθηκε το σπίτι του πρώτου Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, του κρητικού Εμμανουήλ Δεικτάκη.

Το πρώτο Δημαρχείο θεμελιώνεται στις 15 Ιουνίου 1858, στη συμβολή των οδών Λυκούργου και Δημοσθένους. Ο τότε Δήμαρχος Λουκάς Ράλλης διακηρύσσει : « Τίθεται σήμερον, κύριοι, ο θεμέλιος λίθος του Δημαρχείου των Πειραιέων προς τιμήν και δόξαν της πόλεως. Τον Αύγουστο του 1869 θεμελιώνεται το γνωστό αργότερα ως Ρολόι, προκειμένου να στεγαστεί εκεί Χρηματιστήριο. ( Στον πύργο του κτιρίου, ο τότε Δήμαρχος Δημήτριος Μουτζόπουλος, με δική του δαπάνη, τοποθέτησε το Ωρολόγιον της Πόλεως). Η σύνταξη του σχεδίου για το κτίριο ανατέθηκε στον μηχανικό της πόλης, αντισυνταγματάρχη Γ. Μεταξά, ενώ τις οικοδομικές εργασίες ανέλαβε, με μειοδοτικό διαγωνισμό, ο εργολάβος Παναγιώτης Κύπριος.

Τον Ιούνιο του 1873 ανατίθεται στον καλλιτέχνη Πρινόπουλο η διακόσμηση των εσωτερικών χώρων, και στο ισόγειο του κτιρίου εγκαθίσταται το Ταχυδρομείο. Το 1874 σε ένα από τα δωμάτια του κτιρίου στεγάστηκε η βιβλιοθήκη του Μαυροκορδάτου, ενώ τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς ο πρώτος όροφος του κτιρίου νοικιάστηκε αντί 300 δραχμών μηνιαίως στην Εμπορική Λέσχη, η οποία χρησιμοποιούσε τον χώρο για χορούς και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις. Για το γεγονός, ο Δημ. Θ. Σπηλιόπουλος γράφει στο βιβλίο του Ο Πειραιεύς και οι Δήμαρχοι της πρώτης εκατονταετηρίδος : « … Μίαν ωραίαν πρωίαν ο δήμαρχος Αριστ. Σκυλίτσης μετά του προσωπικού της Δημαρχίας μετέφερε τα Γραφεία της Δημαρχίας, έπιπλα και έγγραφα του Δήμου, εις το ωραίον δημοτικόν κτίριον, ένθα και εγκατέστησε το δημαρχιακόν κατάστημα…» Στις 9 Φεβρουαρίου 1875, εγκαινιάζεται το Χρηματιστήριο, το οποίο λειτούργησε για ελάχιστο χρόνο και μάλιστα υποτυπωδώς. Το 1885 εγκαθίσταται στο Ρολόι το Δημαρχείο.

Όταν ο Τρύφων Μουτζόπουλος πέθανε, στις 20 Ιουλίου 1906, το Δημοτικό Συμβούλιο κήρυξε παμπειραϊκό πένθος, και η σορός του εξετέθη σε λαϊκό προσκύνημα στο Ρολόι. Στο Ρολόι εξακολουθεί να στεγάζεται το Δημαρχείο μέχρι και την περίοδο Παύλου Ντεντιδάκη ( 1959 – 1964 ), ενώ εκεί, μέχρι και την κατεδάφισή του, το 1968, από τον Δήμαρχο Αριστείδη Σκυλίτση, συνεδριάζει, κατά κανόνα, το Δημοτικό Συμβούλιο. Μόνη εξαίρεση αποτελεί η περίοδος της Κατοχής μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1950, επειδή το Ρολόι είχε επιταχθεί, για να στεγαστούν εκεί στρατιωτικές, κυρίως, Υπηρεσίες. Στο διάστημα αυτό το Δημαρχείο εγκαθίσταται σε ένα οίκημα της σημερινής Λεωφόρου Γρηγόρη Λαμπράκη ( τότε Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας ), απέναντι από τον Ιερό Ναό της Ευαγγελιστρίας. Κατόπιν, μεταφέρεται στο μέγαρο Δηλαβέρη, στη σημερινή Λεωφόρο Ηρώων Πολυτεχνείου ( σήμερα στεγάζεται εκεί ο Δικηγορικός Σύλλογος Πειραιώς ), μέχρι το 1953, έτος επανόδου του Δημαρχείου στο Ρολόι.

ΠΩΣ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΤΗΚΕ ΤΟ «ΡΟΛΟΙ» ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Στο κτίριο που έφερε στην κορυφή του το μεγάλο Ρολόι του Πειραιά, o δήμαρχος είχε αποφασίσει εν μια νυκτί να μετακομίσει εκεί την έδρα του δήμου. Δικαίως, αφού επρόκειτο για ένα αρχιτεκτονικό στολίδι, το οποίο αντίκριζαν οι επίσημοι από κάθε γωνιά της γης, όταν έφταναν ακτοπλοϊκώς στην Ελλάδα και αποβιβάζονταν στη βασιλική αποβάθρα. Έκτοτε το Ρολόι του Πειραιά θα γινόταν εμβληματικό σύμβολο της πόλης για σχεδόν έναν αιώνα. Ύστερα από μακρά ιστορία το μνημείο κατεδαφίστηκε το 1968, με εντολή του δημάρχου Αριστείδη Σκυλίτση, απόγονου του αιρετού, που εκτιμώντας την αξία του κτιρίου είχε μετακομίσει στο Ρολόι τη δημαρχία. Το Ρολόι του Πειραιά υπήρξε το σύμβολο της πόλης για έναν σχεδόν αιώνα.

ΟΙ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΠΟΥ ΣΗΜΑΔΕΨΑΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΡΟΛΟΓΙΟΥ : Θεμελιώνεται το κτίριο του Ρολογιού. 1875: Εγκαινιάζεται σε αυτό το Χρηματιστήριο της πόλης. 1876: Στο Ρολόι στεγάζεται το Ταχυδρομείο. 1880: Στο ισόγειό του λειτουργεί το καφενείο του Κομηνού : Φιλοξενεί το Δημαρχείο Πειραιά. Εξαίρεση η περίοδος της Κατοχής, κατά την οποία στο Ρολόι στεγάστηκαν στρατιωτικές υπηρεσίες. Ιούλιος 1968 γκρεμίζεται

ΤΟ ΡΟΛΟΪ ΘΑ ΞΑΝΑΧΤΥΠΗΣΕΙ «Στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης πήραμε την απόφαση να «αναστήσουμε» ένα ακόμη ιστορικό σύμβολο του Πειραιά. Το Ρολόι μας. Να κάνουμε δηλαδή ένα ακόμη όνειρο πραγματικότητα. Σκοπεύουμε να το ξαναχτίσουμε όπως ήταν, στο σχήμα που ήταν, κόντρα στις δυσκολίες, κόντρα στις συγκυρίες της εποχής.Το χρωστάμε στην ιστορία του Πειραιά και στις γενιές που δεν το γνώρισαν, δεν το έζησαν. Ήδη η δημοτική αρχή έκανε το πρώτο βήμα. Αξιοποίησε ένα οικόπεδο που ήταν εκτός των Δημοτικών ορίων, πουλώντας το στο Δήμο Νίκαιας-Αγίου Ιωάννου Ρέντη και τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν κατατέθηκαν σε έναν Ειδικό Λογαριασμό που θα έχει έναν και μόνο σκοπό: Να δημιουργήσει το Ρολόι. Για να στηθεί αυτό το Σύμβολο του Πειραιά μας δεν είναι θέμα μόνο της δημοτικής αρχής, αλλά όλων των Πειραιωτών, όλων των ανθρώπων που αγαπούν τον Πειραιά, εργάζονται και προσφέρουν στην πόλη. Θα σας ήθελα σε αυτή μας την προσπάθεια δίπλα μας.Το Ρολόι θα συμβολίζει, όπως κάνει και το Δημοτικό μας Θέατρο τη συνέχεια του Πειραιά: του Πειραιά της αίγλης, της ακτινοβολίας, του πολιτισμού, της ευημερίας, της ναυτοσύνης και της δημιουργίας.» Με εκτίμηση Βασίλειος Ι.Μιχαλολιάκος Δήμαρχος Πειραιά