Αξιοποίηση των ΤΠΕ στο εκπαιδευτικό έργο της Ναυτικής εκπαίδευσης Λιώτσιος, Κων/νος, B.Sc, Ph.D. (Τμήμα Πληροφορικής ΑΠΘ) ΑΕΝ Μακεδονίας 1Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας

Δομή της παρουσίασης Ορισμοί: Ορισμοί: –ΤΠΕ –Υβριδική οργάνωση της εκπαίδευσης –Περιβάλλοντα εκπαίδευσης μέσω Διαδικτύου Ερευνητικές πιλοτικές διδακτικές σχεδιάσεις με στόχους: Ερευνητικές πιλοτικές διδακτικές σχεδιάσεις με στόχους: –Ενίσχυση της παραδοσιακής στην αίθουσα διδασκαλίας (Έναρξη φθινοπωρινό διδακτικό εξάμηνο 2008) –Ενίσχυση της παραδοσιακής στην αίθουσα διδασκαλίας (Συνέχεια εαρινό διδακτικό εξάμηνο 2009). Μοντέλο στατικής εκπαιδευτικής σχεδίασης Μοντέλο στατικής εκπαιδευτικής σχεδίασης Μοντέλο υβριδικής διδακτικής σχεδίασης Μοντέλο υβριδικής διδακτικής σχεδίασης 2 Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας

Ορισμοί Τηλεκπαίδευση Τηλεκπαίδευση Χρήση ΤΠΕ για παροχή εκπαίδευσης από απόσταση με την βοήθεια τεχνολογιών διαδικτύου (online) Υβριδική οργάνωση της εκπαίδευσης Υβριδική οργάνωση της εκπαίδευσης Συνδυασμός παραδοσιακής διδασκαλίας (f2f) στην τάξη με δραστηριότητες τηλεκπαίδευσης (online) 3Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας

ΤΠΕ Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών ΤΠΕ (Information and Communication Technologies-ICT): Σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την ενίσχυση της παραδοσιακής διδασκαλίας πρόσωπο με πρόσωπο (face-to-face) στην αίθουσα (onsite) όσο και για την υποστήριξη της από απόσταση διδασκαλίας μέσω διαδικτύου (online). Σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την ενίσχυση της παραδοσιακής διδασκαλίας πρόσωπο με πρόσωπο (face-to-face) στην αίθουσα (onsite) όσο και για την υποστήριξη της από απόσταση διδασκαλίας μέσω διαδικτύου (online). –επιτρέπει την κωδικοποίηση, επεξεργασία, αποθήκευση, ανάκληση και μετάδοση της πληροφορίας σε ψηφιακή μορφή Σύνολο των τεχνολογιών διαχείρισης της πληροφορίας (ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τις εφαρμογές τους) και των τεχνολογιών τηλεματικής (όλων των τεχνολογιών επικοινωνίας) Σύνολο των τεχνολογιών διαχείρισης της πληροφορίας (ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τις εφαρμογές τους) και των τεχνολογιών τηλεματικής (όλων των τεχνολογιών επικοινωνίας) Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας4

Είδη-κατηγορίες ΤΠΕ On site (στην αίθουσα): σημειώσεις μαθήματος με μορφή: On site (στην αίθουσα): σημειώσεις μαθήματος με μορφή: –Διαφανειών –Εφαρμογών γραφείου Η/Υ (Office) –Παρουσιάσεων (Power Point) –Εκπ. βίντεο –Ειδικευμένων εργαλείων ανά μάθημα. On line: Computer Mediated Communication (CMC), υπηρεσίες: On line: Computer Mediated Communication (CMC), υπηρεσίες: –Ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ) –Σύγχρονης γραπτής-φωνητικής επικοινωνίας (chat) –Ομάδων συνεργατικής μάθησης (fora – news groups) –Ηχο-εικονο διασκέψεων (audio-video conference) –Τηλετάξεων (e-classroom, virtual classroom) –Ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης διδασκαλίας (Instructional Management Systems - IMS, Learning Management Systems - LMS, Virtual learning Environments -VLE) Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας5

Σενάρια αξιοποίησης των ΤΠΕ στη διδασκαλία μαθημάτων της ΑΕΝ Μακεδονίας Δημιουργία-χρήση στατικού μαθησιακού περιβάλλοντος (ιστοσελίδες διδασκόντων) για : Δημιουργία-χρήση στατικού μαθησιακού περιβάλλοντος (ιστοσελίδες διδασκόντων) για : –ενημέρωση, –διάθεση μαθησιακού υλικού Δημιουργία-χρήση διαδραστικού μαθησιακού περιβάλλοντος (υβριδική εκπαίδευση-IMS περιβάλλοντα): Δημιουργία-χρήση διαδραστικού μαθησιακού περιβάλλοντος (υβριδική εκπαίδευση-IMS περιβάλλοντα): –Open source IMS περιβάλλοντα –Αγορασμένα IMS περιβάλλοντα Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας6

Στατικό μαθησιακό περιβάλλον Περιβάλλον αποτελούμενο από προσωπικές ιστοσελίδες διδασκόντων (μαθημάτων) που παρέχει ασύγχρονες εκπαιδευτικές δραστηριότητες: Περιβάλλον αποτελούμενο από προσωπικές ιστοσελίδες διδασκόντων (μαθημάτων) που παρέχει ασύγχρονες εκπαιδευτικές δραστηριότητες: Δημιουργία προφίλ διδάσκοντος Δημιουργία προφίλ διδάσκοντος Δημιουργία προφίλ μαθήματος Δημιουργία προφίλ μαθήματος Ανακοινώσεις-ενημέρωση σπουδαστών Ανακοινώσεις-ενημέρωση σπουδαστών Ανάπτυξη –διάθεση μαθησιακού υλικού Ανάπτυξη –διάθεση μαθησιακού υλικού Επικοινωνία ( ) Επικοινωνία ( ) Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 7

Διαδραστικό μαθησιακό περιβάλλον (υβριδική εκπαίδευση-LMS περιβάλλον) Περιβάλλον που παρέχει ΟΛΕΣ Περιβάλλον που παρέχει ΟΛΕΣ τις προηγούμενες ασύγχρονες εκπαιδευτικές δραστηριότητες και επί πλέον διάδραση των μελών της μαθησιακής κοινότητας με : –Ανάθεση εργασιών-παραδοτέων (ανάδραση) –Συνεργατική μάθηση με ομάδες συζήτησης (discussion groups - fora) –Διάθεση τεστ αυτοαξιολόγησης. Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 8

Παραδείγματα Ναυτικής εκπαίδευσης μέσω διαδικτύου Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας9

Παραδείγματα Ναυτικής εκπαίδευσης μέσω διαδικτύου Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας10

Παραδείγματα Ναυτικής εκπαίδευσης μέσω διαδικτύου Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας11

Παραδείγματα Ναυτικής εκπαίδευσης μέσω διαδικτύου Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας12

Απαιτήσεις οργάνωσης από απόσταση εκπαίδευσης Hardware: Hardware: –Server (κύριος εξοπλισμός) –Hub-switch (βοηθητικός εξοπλισμός) –Internet (ταχύτητα σύνδεσης) Software: Software: –περιβάλλον από απόσταση εκπαίδευσης –Antivirus (πρόγραμμα προστασίας από ιούς) –Firewall (πρόγραμμα γενικής προστασίας) Προσωπικό: Προσωπικό: –Administrator (Διαχειριστής) –Ομάδα υποστήριξης Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας13

Αντιμετώπιση απαιτήσεων οργάνωσης από απόσταση εκπαίδευσης Εταιρεία (με μηνιαίο μίσθωμα): Εταιρεία (με μηνιαίο μίσθωμα): –παροχής (εκπ. υπηρεσιών) –οργάνωσης και συντήρησης: Σύνδεσης σε Διαδίκτυο (ταχύτητα) Σύνδεσης σε Διαδίκτυο (ταχύτητα) Server (κύριος και δευτερεύων εξοπλισμός) Server (κύριος και δευτερεύων εξοπλισμός) Περιβάλλοντος μάθησης (υπηρεσίες, μαθησιακό υλικό) Περιβάλλοντος μάθησης (υπηρεσίες, μαθησιακό υλικό) Υποστήριξης μελών μαθησιακής κοινότητας. Υποστήριξης μελών μαθησιακής κοινότητας. Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας14

Υβριδική μάθηση (Hybrid learning - Blended learning) Μορφή εκπαίδευσης που συνδυάζει Μορφή εκπαίδευσης που συνδυάζει εκπαιδευτικές δραστηριότητες σε παραδοσιακούς χώρους διδασκαλίας (onsite) με σύγχρονες ή ασύγχρονες που προσφέρονται από απόσταση (online) με ΤΠΕ. Συνδυάζει τα πλεονεκτήματα και Συνδυάζει τα πλεονεκτήματα και αποφεύγει τα μειονεκτήματα των δύο μορφών εκπαίδευσης (onsite-online). Προβάλλει ως ιδανικό περιβάλλον εισαγωγής στις δεξιότητες και απαιτήσεις της σύγχρονης ανώτατης εκπαίδευσης. Προβάλλει ως ιδανικό περιβάλλον εισαγωγής στις δεξιότητες και απαιτήσεις της σύγχρονης ανώτατης εκπαίδευσης. Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 15

Υβριδική οργάνωση της εκπαίδευσης και παραδοσιακή εκπαίδευση Χαρακτηριστικά εκπαιδευομένων στις ΑΕΝ : ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ –Ανάπτυξη δεξιοτήτων κριτικής, δημιουργικής και συνθετικής σκέψης –Κατανόηση, εμπέδωση εννοιών –Σύνθεση –Κριτική αφομοίωση ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ –Ελλιπής παρακολούθηση –Μη ενεργή συμμετοχή –Αδιαφορία Προβλήματα ΑΕΝ / διδασκόντων : Προβλήματα ΑΕΝ / διδασκόντων : –Έλλειψη επαρκούς αριθμού κατάλληλα εξοπλισμένων αιθουσών διδασκαλίας –Έλλειψη επαρκούς αριθμού διδακτικού προσωπικού –Αδυναμία διδάσκοντα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις υποστήριξης / αντιμετώπισης αποριών μεγάλου αριθμού σπουδαστών 16Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας

Τι είναι υβριδική σχεδίαση; Λειτουργική σύνθεση Λειτουργική σύνθεση –παραδοσιακής εκπαίδευσης («δια ζώσης» - f2f ) –δραστηριοτήτων από απόσταση (τηλεκπαίδευση - online) η-Μάθηση e-Learning ΥποστηριζόμενηΥΒΡΙΔΙΚΗ Hybrid, Βlended Τηλεκπαίδευση 17Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας

Υβριδική οργάνωση της εκπαίδευσης και παραδοσιακή εκπαίδευση η υβριδική εκπαίδευση μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες της παραδοσιακής εκπαίδευσης, αλλά και να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα προβλήματα της αποκλειστικής τηλεκπαίδευσης, γιατί συνδυάζει τα υπερ των δύο μορφών εκπαίδευσης και αποφεύγει τα κατά Προσφέρει ευελιξία στην διαδικασία μάθησης Προσφέρει ευελιξία στην διαδικασία μάθησης Είναι εστιασμένη στις μαθησιακές ανάγκες του εκπαιδευόμενου Είναι εστιασμένη στις μαθησιακές ανάγκες του εκπαιδευόμενου Είναι αυτορρυθμιζόμενη (λόγω της τηλεκπαίδευσης) Είναι αυτορρυθμιζόμενη (λόγω της τηλεκπαίδευσης) Εξασφαλίζει την αίσθηση κοινότητας μάθησης (λόγω της παραδοσιακής εκπαίδευσης) Εξασφαλίζει την αίσθηση κοινότητας μάθησης (λόγω της παραδοσιακής εκπαίδευσης) Ιδανικό περιβάλλον εισαγωγής σε δεξιότητες και απαιτήσεις της σύγχρονης Ανώτατης εκπαίδευσης : Προσφέρει εξοικείωση με τεχνολογία Προσφέρει εξοικείωση με τεχνολογία Αναπτύσσει δεξιότητες διαχείρισης χρόνου Αναπτύσσει δεξιότητες διαχείρισης χρόνου Κεντρίζει το ενδιαφέρον και Κεντρίζει το ενδιαφέρον και Προωθεί την ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευόμενων Προωθεί την ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευόμενων 18Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας

Περιβάλλοντα υποστήριξης εκπαίδευσης από απόσταση μέσω διαδικτύου (IMS) Συστήματα Διαχείρισης Μάθησης (IMS), Συστήματα Διαχείρισης Μάθησης (IMS), Περιβάλλοντα Μάθησης Μέσω Διαδικτύου (Online Learning Environments-OLE, Web Based Learning Environments-WBLE, Computer Based learning Environments-CBLE) Περιβάλλοντα Μάθησης Μέσω Διαδικτύου (Online Learning Environments-OLE, Web Based Learning Environments-WBLE, Computer Based learning Environments-CBLE) Εικονικά Μαθησιακά Περιβάλλοντα (Virtual learning Environments- VLE) Εικονικά Μαθησιακά Περιβάλλοντα (Virtual learning Environments- VLE) –Ανοιχτής Αρχιτεκτονικής: Moodle, GU-net, e-class, –Αγορασμένα: Topclass, First class Topclass, First class WebCT WebCT Learning Space Learning Space Centra Centra Blackboard Blackboard Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας19

Στόχος της υβριδικής σχεδίασης… … ο αποδοτικός συνδυασμός και αξιοποίηση των βέλτιστων χαρακτηριστικών των δύο προσεγγίσεων … ο αποδοτικός συνδυασμός και αξιοποίηση των βέλτιστων χαρακτηριστικών των δύο προσεγγίσεων Όχι απλά η συμπαράθεση δραστηριοτήτων αλλά η λειτουργική τους σύνθεση Όχι απλά η συμπαράθεση δραστηριοτήτων αλλά η λειτουργική τους σύνθεση ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ στην Αίθουσα Παρουσίαση θέματος Ανάθεση εργασιών / ασκήσεων Online Υποστήριξη / Συζήτηση Ερωτηματολόγια αυτοαξιολόγησης στην Αίθουσα Παρουσίαση εργασιών/Συμπεράσματα ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Online Online –Ανακοίνωση εργασίας –Υποστήριξη / Συζήτηση στην Αίθουσα στην Αίθουσα –Παρουσίαση εργασιών –Συμπεράσματα 20Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας

Πιλοτικές ερευνητικές διδακτικές σχεδιάσεις 1. Υβριδική διδακτική σχεδίαση 1 ου διδακτικού εξαμήνου (φθινοπωρινό 2008) –Μαθήματα: Πληροφορική, Ηλεκτροτεχνία, Ναυπηγία, Χημεία, Φυσική, Μαθηματικά, Αγγλικά… –Συμμετέχοντες: Σπουδαστές γνώστες Τεχνολογίας (προχωρημένοι) Σπουδαστές γνώστες Τεχνολογίας (προχωρημένοι) Καθηγητές: μόνιμοι, γνώστες Τεχνολογίας, ενδιαφερόμενοι. Καθηγητές: μόνιμοι, γνώστες Τεχνολογίας, ενδιαφερόμενοι. 2. Υβριδική διδακτική σχεδίαση 4 ου διδακτικού εξαμήνου (εαρινό 2009) –Μαθήματα: Πληροφορική, Αγγλικά… –Συμμετέχοντες: Σπουδαστές γνώστες Τεχνολογίας Σπουδαστές γνώστες Τεχνολογίας Καθηγητές: μόνιμοι, γνώστες Τεχνολογίας, ενδιαφερόμενοι. Καθηγητές: μόνιμοι, γνώστες Τεχνολογίας, ενδιαφερόμενοι. Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 21

Blackboard Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 22

Blackboard Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 23

Blackboard Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 24

Blackboard Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 25

Blackboard Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας26

GUnet Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 27

e-Class Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 28

e-Class Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 29

e-Class Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 30

AEN e-Class Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 31

AEN e-Class Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 32

AEN e-Class Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 33

AEN e-Class Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 34

AEN e-Class Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 35

AEN e-Class Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας 36

Τελικά Συμπεράσματα (εκπαιδευόμενοι) Η υβριδική σχεδίαση από την εμπειρία μας (A’ και Δ’ εξάμηνο Σχολής Μηχανικών και Πλοιάρχων της ΑΕΝ Μακεδονίας) κατέγραψε : –Σημαντικά επίπεδα ενδιαφέροντος από πλευράς εκπαιδευομένων –Υψηλότερο βαθμό αποδοχής για δραστηριότητες που προσφέρουν ικανοποιητικές μαθησιακές εμπειρίες –Αυξημένη απαίτηση για ουσιαστικότερη επικοινωνία με τον διδάσκοντα –Παραδοχή σαν κατάλληλο περιβάλλον για την βαθμιαία εισαγωγή των εκπαιδευόμενων σε δραστηριότητες τηλεκπαίδευσης 37 Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας

Τελικά Συμπεράσματα (εκπαιδευτές) Γιατί από παραδοσιακή διδασκαλία (f2f) να προχωρήσουμε σε υβριδική (blended) ; Γιατί από παραδοσιακή διδασκαλία (f2f) να προχωρήσουμε σε υβριδική (blended) ; Κέρδος : Κέρδος : –Ίδια ή καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα –Βελτιωμένη ικανότητα κατανόησης των εκπαιδευόμενων –Ενδιαφέρον-ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευόμενων –Περισσότερο ικανοποιημένοι οι εκπαιδευόμενοι –αντιμετώπιση προβλημάτων εξοπλισμού, χώρων Τίμημα: Τίμημα: –Πρόσθετη ενημέρωση-εκπαίδευση –Πρόσθετος χρόνος προετοιμασίας –Πρόσθετη κοπιαστική εργασία. 38Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας

Συζήτηση-προοπτικές Είναι βιβλιογραφικά αποδεκτό πως η υβριδική διδακτική σχεδίαση είναι ενδιαφέρον και αποδοτικό μοντέλο οργάνωσης της εκπαίδευσης σε σχέση με τις ανάγκες – απαιτήσεις και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής Ανώτατης εκπαίδευσης. Είναι βιβλιογραφικά αποδεκτό πως η υβριδική διδακτική σχεδίαση είναι ενδιαφέρον και αποδοτικό μοντέλο οργάνωσης της εκπαίδευσης σε σχέση με τις ανάγκες – απαιτήσεις και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής Ανώτατης εκπαίδευσης. Αισιοδοξούμε, πως με τις αναφερόμενες πιλοτικές ερευνητικές σχεδιάσεις ΚΑΙ η Ναυτική εκπαίδευση θα εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες τόσο των ΤΠΕ όσο και των περιβαλλόντων IMS με στόχο την κάλυψη των απαιτήσεων για: Αισιοδοξούμε, πως με τις αναφερόμενες πιλοτικές ερευνητικές σχεδιάσεις ΚΑΙ η Ναυτική εκπαίδευση θα εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες τόσο των ΤΠΕ όσο και των περιβαλλόντων IMS με στόχο την κάλυψη των απαιτήσεων για: –παροχή ποιοτικών, σύγχρονων και ευέλικτων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. –αξιοποίηση των εξελίξεων των ΤΠΕ με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων σπουδών. –Αποτελεσματική εκμετάλλευση του ελευθέρου χρόνου των σπουδαστών κατά τη διάρκεια των εκπαιδευτικών ταξιδιών με συμμετοχή τους σε διαδικασίες από απόσταση εκπαίδευσης. 39Δρ. Λιώτσιος Κ. - ΑΕΝ Μακεδονίας